0
0
ՀԱՅՐԵՆԻՔ
Անցեալ շաբաթավերջը, պատմական էր թէ՛ Պոլսոյ եւ թէ՛ հայութեան համար: Արդարեւ, 1923-էն ի վեր, առաջին անգամ ըլլալով է, որ Հ.Յ.Դաշնակցութեան պաշտօնական պատուիրակութիւն մը Պոլիս կ՛այցելէր:
Նկատի ունենալով վերջին ամիսներու (…եւ տարիներու) անցուդարձերը, հաւանաբար հայորդիին համար, անակնկալ պիտի չըլլար այս պատահածը:
Արդարեւ, քանի մը տարիէ ի վեր սկսած էին Արեւմտահայաստանի մէջ, կարգ մը եկեղեցիներու վերաշինութիւնները, իսկ քայլ մը աւելի անդին երթալով, Տիգրանակերտի եօթնագմբէթ Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին սկսած էր գործել: Քանի մը ամիս առաջ, Պոլսոյ մէջ կատարուած ցոյցերուն, յստակօրէն կը բացատրուէր թէ “Թաքսիմ“ հրապարակի “Կեզի“ այգին, նախապէս եղած է հայոց գերեզմանատուն: …Դեռ աւելին, նոյնիսկ այդ պայթուցիկ օրերուն, կարելի եղած էր յատուկ ձեռնարկով մը ոգեկոչել Հնչակեան կուսակցութեան այն քսան գործիչները, որոնք 1915ի Յունիս 15-ին կախաղան հանուած էին, Պայազիտի հրապարակի վրայ, շնորհիւ Ռակըպ Զարաքոլուի թափած ճիգերուն:
Անշուշտ, դեռ քանի մը օր առաջ աւարտեցաւ Պոլսոյ Պօղազիչի համալսարանին մէջ կատարուած, իսլամաց(ու)ած հայերու մասին կազմակերպուած եռօրեայ համագումարը, որ իր տեսակով եւ մակարդակով իւրայատուկ էր: Բեմահարթակին վրայ կանգնելով եւ յանդգնելով, տեղացիներ քննադատած էին իրենց ղեկավարներէն` Իսմէթ Ինէօնիւի ցեղապաշտ խօսքերը.- “Այս երկրին մէջ ապրող բոլոր մարդիկը պիտի թրքանան ու թրքերէն պիտի խօսին, իսկ անոնք, որոնք պիտի չհամակերպին, պիտի կոտորուին, շպրտուին“:
Ժամանակը եկած էր շղթայակապ վարագոյրը վար առնելու եւ յայտնելու թէ Ճշմարտութիւնն ու արդարութիւնը երբե՛ք չեն կրնար մնալ մութի եւ խաւարի մէջ:
Այս գիտաժողովի աւարտէն հազիւ շաբաթ մը ետք, կատարուեցաւ ամիսներէ ի վեր որոշուած Ընկերվար Միջազգայնականին համագումարը, որուն անդամ է Ա.Պ.Հ..-ի երկիրներու կուսակցութիւններէն լիիրաւ անդամի կարգավիճակ ստացած առաջին կուսակցութիւնը` Հ.Յ.Դ.-ը, 2003-էն ի վեր:
Ընկերվար-ժողովրդավարական, ընկերվարական եւ աշխատաւորական կուսակցութիւններ համախմբող համաշխարհային այս կառոյցի նիստերուն, առանց բառ մ՛իսկ ծամծմելու, կրկին բեմահարթակէն յայտարարուեցաւ թէ, աւելի քան քսան տարիէ ի վեր Անգարա անարդարօրէն փակած է Հայաստանի հետ սահմանները: Նաեւ, յստակօրէն շեշտուեցաւ թէ ժամանակը հասած է, որ Թուրքիան վերատեսութեան ենթարկէ իր պատմութիւնը եւ ընդունի իր պատասխանատուութիւնը, քսաներորդ դարու առաջին Ցեղասպանութեան ծրագրման եւ իրագործման համար:
Վերադարձ Պոլիս… Սակայն հակառակ այս կացութեան, յառաջապահ եւ ազատամիտ ընտրանիի մը կողմէ կազմակերպուած համագումարներու դիմաց դժբախտաբար, մութ ձեռքեր կը փորձեն շարունակ միջամուխ ըլլալ եւ յատկապէս Անատոլուի մէջ, պահպանողական կամ ազգայնապաշտ հիմնարկներու հովանաւորութեամբ կազմակերպել համագումարներ‘ ժխտելու համար Հայոց Ցեղասպանութիւնը:
