0
0
Ա.Ա.
Արցախը ճանչնալու մասին Միացեալ Նահանգներու Ներկայացուցիչներու Տան հեղինակաւոր երեք քոնկրէսականներու՝ Ատըմ Շիֆի, Ֆրանք Փալոնի եւ Ճոշ Կոթհայմըրի կողմէ հեղինակուած նախագիծը իր յատուկ նշանակութիւնը ունի մանաւանդ այս օրերուն, երբ Ատրպէյճան ամէն միջոցի կը դիմէ՝ Արցախեան ազատ շրջաններու բնիկ ժողովուրդը բնաջինջ ընելու համար։
Արցախի ինքնորոշման իրաւունքին միջազգային օրէնքին հետ համապատասխան ըլլալու սկզբունքը յիշեցնելով՝ նախագիծի գլխաւոր հեղինակ Ատըմ Շիֆ շեշտեց, որ Արցախի ինքնորոշման իրաւունքը ամրագրուած եւ գործադրուած է Մ․Ա․Կ․-ի կանոնադրութեան եւ 1991 հանրաքուէի հիմամբ, որոնք ոչ մէկ կասկած եւ ստուեր կը ձգեն Արցախահայութեան ինքնորոշման իրաւունքի վաւերականութեան վրայ։Այս նախագիծին յատկանշականը այն է, թէ անիկա ամերիկեան կառավարութեան կոչ կ՛ուղղէ թէ ճանչնալու Արցախը, թէ ալ աշխա՝՝տանք տանելու, որպէսզի այլ պետութիւններ եւս ճանչնան զայն։
Ատրպէյճան ներկայիս ամբողջութեամբ դիմակազերծած է իր պետական քաղաքականութիւնը եւ բացայայտօրէն ոտնակոխելով Նոյեմբեր 9-ի եռակողմ յայտարարութիւնը՝ ամբողջութեամբ փակած է Լաչինի միջանցքը, որ ըստ համաձայնութեան, ռուսական խաղաղապահ ուժերուն հակակշիռին եւ Արցախը Հայաստանի կապող հսկողութեան ենթակայ շրջանն է։ Ատրպէյճանցիները վերջերս քայլ մը առաջ երթալով՝ ռուսական խաղաղապահ ուժերուն տեղակայման վայրին՝ Հակարիի կամուրջին վրայ ատրպէյճանական անցակէտ հաստատեցին եւ ատրպէյճանական դրօշն ալ պարզեցին անցակէտին վրայ, առաւել բարդացնելով կացութիւնը։ Ներկայ դրութեամբ Արցախը ամբողջութեամբ մեկուսացուած է եւ իւրաքանչիւր բեռնատար, որ Հայաստանէն Արցախ պիտի փոխադրէ տարրական եւ կենսական ապրանքներ՝ ձգուած է ատրպէյճանցիներուն քմահաճոյքին, որովհետեւ անոնք կրնան պարզապէս արգիլել, որ բեռնատարը Արցախ մտնէ, թէկուզ անիկա ռուսական խաղաղապահ ուժերուն հսկողութեամբ ճամբայ կ՛ելլէ։ Այս պարագան յստակօրէն ցոյց կու տայ, որ ատրպէյճանցիները Հակարիի կամուրջին վրայ անցակէտ հաստատելով՝ կասկածի տակ կ՛առնէին ռուսական խաղաղապահ ուժերուն կարողականութիւնը։
Նման կացութեան մէջ Միացեալ Նահանգներու Ներկայացուցիչներու տան ներկայացուած բանաձեւի նախագիծը յոյս կը ներշնչէ, որ քաղաքական շահերու բախումէն աւելի հեռու կ՛երթայ արցախահայութեան ինքնորոշման իրաւունքի խնդիրը, որ ամերիկացիներուն համար այսօր կը համարուի կարեւոր տուեալ մը՝ շուրջ 130 հազար արցախցիներուն գոյութեան երաշխաւորման իմաստով։
Շիֆի, Փալոնի եւ Կոթհայմերի համաձայն, պէտք է ընդգծուի Միացեալ Նահանգներու միջազգային գործընկեր Հայաստանի ինքնիշխանութեան եւ հողային ամբողջականութեան աջակցութիւնը՝ ընդդէմ Ատրպէյճանի կողմէ յարձակումներու, թափանցումներու եւ միջազգային օրէնքի խախտումներու։Նման ընդգծում շատ կարեւոր է, որպէսզի Ատրպէյճան ի վերջոյ անդրադառնայ, որ չի կրնար անպատժելիութեան մթնոլորտի մը մէջ շարունակել իր ոտնձգութիւնները եւ հակահայ պետական ծրագրերը։
Բանաձեւի նախագիծին ներկայացման թուականն ալ պատահականութեան արդիւնք չէ։Ատըմ Շիֆ յստակացուց, որ նախագիծը կը ներկայացուի Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերուն յիշատակին օրը՝ Ապրիլ 24-ին, ինչ որ չափազանց կարեւոր է։«Միացեալ Նահանգներ պէտք է ճանչնան Արցախի ժողովուրդին ինքնորոշման իրաւունքը, յանուն փրկութեան անոր անջատման անհրաժեշտութիւնը եւ դադրեցնեն Ատրպէյճանի տրամադրուող բոլոր տեսակի օժանդակութիւնները», յայտարարեց Շիֆ՝ ակնարկութիւն կատարելով նաեւ Ատրպէյճանի տրամադրուող ամերիկեան օժանդակութիւններուն դադրեցման հաւանականութեան, որպէսզի Պաքուի իշխանութիւնները հասկնան, որ Միացեալ Նահանգներու համար կարեւորագոյն խնդիրը ժողովուրդներու ինքնորոշման իրաւունքի կիրարկման հարցն է, որ ինքնին չափանիշ է առողջ ժողովրդավարութեան եւ միջազգային օրէնքի տրամադրութիւններուն ճիշդ գործադրման։
