0
0
Ս.Մ.
Աբրահամ Նենէճեան անունը քիչերու ծանօթ է, սակայն երբ ըսէք Պզտիկ Աբօ, Հ.Մ.Ը.Մ.ի “Պզտիկ Աբօ“ն, արդէն հարցը կը փոխուի: Անմիջապէս ձեր մտապատկերին մէջ կը վերականգնի ֆուտթպոլի սքանչելի մարզիկ մը, Հ.Մ.Ը.Մ.ի մարզաշխարհի մէկ աստղը, որ Լիբանանի երկնակամարին վրայ փայլեցաւ 60ական եւ 70ական տարիներուն, լիովին մարմնաւորելով Հ.Մ.Ը.Մ.ի “Բարձրացի՛ր, Բարձրացո՛ւր“ նշանախօսքը, խմբակիցներու հետ բարձունքներ նուաճեց, միասնաբար բարձրացուցին Հ.Մ.-Ը.Մ.ը, բայց միշտ մնաց համեստ ու ազնիւ մարզիկ, եւ վերջերս, անողոք հիւանդութեան մը դէմ երկար պայքարէ ետք, սուսիկ-փուսիկ հեռացաւ այս աշխարհէն, անմոռանալի անուն թողելով Հ.Մ.Ը.Մ.ի մարզական յուշամատեաններուն մէջ:
Հ.Մ.Ը.Մ.ի Լիբանանի ներկայացուցչական խումբը փառաւոր պատմութիւն կերտած էր Աբոյէն առաջ իսկ, պատմութիւնը շարունակուած է մրցադաշտերէն Աբոյին հրաժեշտէն ետք ալ: Այդ պատմութիւնը կերտուած է շնորհիւ տաղանդաւոր մարզիկներու, որոնցմէ շատեր ճանչցուած են ու պատմութեան անցած` իրենց “ծածկանուններով“: Աբրահամ Նենէճեանը ծանօթ էր իբրեւ “Պզտիկ Աբօ“, որովհետեւ երբ ան կը միանար խումբին, հոն կար ուրիշ Աբօ մը, ծանօթ` “Մեծ Աբօ“ անունով, որ նաեւ խքբապետ էր եւ դաշտին տիրապետող միջնապահ: Անոնց կողքին կային “Ուստա (վարպետ) Լեւոն“ը, “Ճոքի“ն, “Պոյինկ Վարուժ“ը, “Ոսկի Գլուխ Յակոբիկը“, “Կոլար Եղիշ“ը եւ “Հայաստանցի Խաչիկը“. քիչեր ճանչցուած էին իրենց բուն անուններով, ինչպէս Անդրանիկ Մալեանը (նախապէս Հալէպի Անդոն, յետոյ նաեւ Լոս Անճելըս, մի՛շտ Հ.Մ.Ը.Մ.-ական տարազով), Վազգէնը, Աբոյին կրտսեր եղբայրը` Սագոն, Հրայրը, բերդապահ Յակոբը եւ ուրիշներ, որոնք միասնաբար բարձր պահած են Հ.Մ.Ը.Մ.ի դրօշը, թէ՛ Լիբանանի եւ թէ Միջին Արեւելքի մէջ, շահելով ախոյեանութիւն ու բաժակ, նուաճելով Ասիոյ փոխ ախոյեանի տիտղոսը:
Խօսքը այն տարիներուն մասին է, երբ Լիբանան կ՛ապրէր պայծառ օրեր, չէր բզկտուած պատերազմով. պայծառ էր նաեւ անոր մարզական երկինքը: Ճիշդ է. կարգ մը ճակատագրական մրցումներ կը խաղցուէին ելեկտրականացած մթնոլորտի մէջ, ճիշդ է նաեւ, որ դաշտին վրայ թէ մարզասէրներուն միջեւ տեղի կ՛ունենային տաք ու երբեմն ալ արիւնալի կռիւներ (ո՞ւր չի պատահիր նաեւ այսօր…), սակայն մարզական ոգին միշտ ալ յաղթական դուրս կու գար շնորհիւ զայն մարմնաւորող մարզիկներու, որոնցմէ զուրկ չէին լիբանանեան բոլոր խումբերն ալ: Եթէ Հ.Մ.Ը.Մ.ը ունէր Հ.Մ.Մ.ի, Ռասինկի, Նըժմէի ու Մազրաայի նման արժանաւոր մրցակիցներ, կը պատահէր նաեւ, որ մրցակից մարզիկները յաճախ կողք կողքի մրցէին Լիբանանի ազգային խումբին տարազով, կամ` երբ խումբը մը հիւր կ՛երթար այլ երկիր, Լիբանանի մէջ կը հիւրընկալուէր այլ երկրի մը մէկ խումբը:
Այդ օրերը տարբեր էին, ինչպէս որ տարբեր էին այդ ժամանակը կերտող մարզիկները, որոնցմէ մէկն ալ “Պզտիկ Աբօ“ն էր: Եթէ այսօր պահ մը այցելենք այդ օրերու մեր մամուլին մարզական էջերը, այս իմաստով տեղեկագրական հսկայական հարստութիւն պիտի գտնուի հոն:
Տակաւին, խօսքը կը վերաբերի այն տարիներուն, երբ հայկական մազաշխարհը կ՛ապրէր ոսկեդար մը. եթէ Լիբանանի մէջ կար աստղերով հարուստ Հ.Մ.Ը.Մ.ը, Հալէպը ունէր ի՛ր աստղազարդ Հ.Մ.Ը.Մ.ը` Ճորճիկով, Աւընեանով, Թովմասեանով, Գօգօներով եւ ուրիշներով. անդին, Հայաստանն ալ ունէր “Արարատ“ը, որ մեծ նուաճումներ կ՛արձանագրէր խորհրդային աշխարհին մէջ, տիրանալով բաժակի եւ ախոյեանութեան: Հայ երիտասարդը այդ օրերուն հաւասարապէս հպարտ կը զգար Հ.Մ.Ը. Մ.ի յիշեալ աստղերով, ինչպէս նաեւ “Արարատ“ի Ղազարեանով, Մարգարովով, Իշտոյեանով, Զանազանեանով, Խորէնով եւ մարզիչ Սիմոնեանով: Այդ օրերուն, մարզաշխարհը այս օրերուն չափ չէր առեւտրականացած, մարզիկներ իրենց անունը ցկեանս կը կապէին որոշ խումբի մը անուան, ու այդ ակումբին անունն ալ կը լուսաւորուէր իր աստղերուն շնորհիւ:
Մարզական աշխարհը տարբեր տրամաբանութեամբ կը բանի տասնամեակներէ ի վեր. արհեստավարժութիւն պիտակի տակ, նախկինէն շատ բան աղաւաղուած է. մարզիկ մը կրնայ ծնիլ այս երկրին մէջ, հռչակ կը շահի որոշ ակումբի մը խումբին շարքերուն, կրնայ շուտով “ծախուիլ“ նոյն երկրի մրցակից մէկ խումբին ու յաջորդ եղանակին` կոլեր նշանակել իր երէկի խումբին բերդէն ներս: Սովորական դարձած է տեսնել “ռմբաձիգ“ մարզիկ մը, որ այս եղանակին, կոլ մը նշանակելէ ետք, լուսանկարիչներու ոսպնեակներուն դիմաց համբուրէ իր այս տարուան կրած շապիկը, խումբին նշանակը, իսկ յաջորդ եղանակին, նոյն վարմունքը ցուցաբերէ երէկի մրցակիցին շապիկով: Նախապէս, մարզաշխարհը տարբեր տրամաբանութիւն ունէին:
Պոպի Չարլթըն մը կը խորհրդանշէր Մանչեսթըր Եունայթըտ եւ վերջ, ինչպէս որ Լեւոնը, Աբոներն ու խմբակիցները կը խորհրդանշէին Հ.Մ.Ը.-Մ.ը: Ֆութպոլն ու ֆութպոլիստները այսօրուան պէս գերի չէին “սակարան“ին: Համաշխարհայնացումը իր մականը այսքան զգալի չէր ըրած մարզական կեանքին մէջ: Մարզիկ մը չէր հրապուրուէր այլ ակումբի մը գրաւիչ խոստումներով: Այս իմաստով ալ, “Պզտիկ Աբօ“ եւ սերնդակիցները եղան ու մնացին Հ.Մ.Ը.-Մ.ական, հպարտութեամբ կրեցին եռագոյն տարազը, անոնց համար մարզական իւրաքանչիւր մրցում եղաւ ազգային հպարտութիւն պաշտպանելու ասպարէզ, ու անոր համար ալ յաջողեցան բարձունքներ նուաճել: Տարիքի կամ տեղափոխութիւններու պատճառով երբ անոնք հեռացան իրենց սիրելի խումբէն, Հ.Մ.Ը.Մ.ը մնաց իրենց սիրտերուն ու հոգիներուն մէջ, իրենց սխրանքներուն հպարտութիւնը իրենց էութեան մէջ կրեցին ցկեանս:
“Պզտիկ Աբօ“ն կրնայ ֆիզիքապէս հեռացած ըլլալ աշխարհէն, սակայն կասկած չկայ, որ Հ.Մ.Ը.Մ.ը կը շարունակէ սաւառնիլ անոր հոգիին հետ:
