0
0
ՅԱԿՈԲ ՎԱՐԴԻՎԱՌԵԱՆ
Այս եղաւ թեման այն ցուցահանդէսին որ ամբողջութեամբ նուիրուած էր Ցեղասպանութեան 97ամեանին: Ցուցահանդէս, որ տեղի ունեցաւ ազգային հաստատութեան մը նեղ կճեպէն դուրս, Նիւ Ճըրզիի Պըրկըն Հանրային Գոլէճի մէջ, ուր 2009էն ի վեր կը գործէ “Խաղաղութիւն, Արդարութիւն եւ Հաշտութիւն“ խմբակցութիւնը, առաւելաբար առաքելութիւն ունենալով 20-րդ դարու առաջին ցեղասպանութիւնը` Հայկական Ցեղասպանութեան իրողութեան ճանաչումը տարածելու ակադեմական մակարդակի վրայ եւ անոր ունեցած հետեւանքները` մեր ընդհանրական կեանքէն ներս:
Սեդա Նազարեանև Օլպրեխթ եղաւ խթան այս ցուցահանդէսին կազմակերպման համար ստանձնելով նիւթական բեռը եւ հրաւիրելով Տիկին Շողակ Յովհաննէսեանը իրագործելու այս ցուցահանդէսին կազմակերպումը` արուեստի բարձրագոյն մակարդակով: Ապրիլ 3-ի ցուցահանդէսը, վերջին տարիներուն համար, աննախադէպ երեւոյթ կը նկատենք երբ բացման ներկայ կը գտնուէին 500-ի մօտ հրաւիրեալներ. հրաւիրեալներ` ամէն կողմէ, մակարդակի ու տարիքի:
Գեղեցիկ արդիական համայնապատկեր մը կը պարզէր ցուցասրահին մէջ ներկայացուած գործերը: Ու երբ կ՛ըսենք արեւմտացումը հայկական նկարչութենէն ներս, այդ կը հասկնանք ներկայացուած գործերու արտայայտութեանը մէջ եղող արդիականութիւնը, պահելով հանդերձ, ազգային նկարագիրը, հայկական գոյնը եւ ոգին իւրաքանչիւր գործէն ներս: Անշուշտ հայ հեղինակներէն դժուար որ կարելի ըլլայ հանել հայաշունչ վրձինի հարուածը պաստառի խորքէն, ինչպէս` Կորքիէն, Գառզուէն, Կիրակոսեանէն ու Ասատուրէն, որքան ալ անոնք ըլլան ժամանակակից գեղանկարիչներ, որոնք նուաճած ըլլան միջազգային արուեստի մեծ շուկաները:
Շողակ քաջալերողն է Հայաստանի մէջ ստեղծագործող ա՛յն հոյլ մը հայ նկարիչներուն, որոնք պահելով Սարեանի ու Մինասի վառ գոյները, կը ջանան Արեւմուտքի ճաշակին հասցնել մեր ազգային արուեստը: Սխալ մը չկայ անոր մէջ, որովհետեւ Խորհրդային Միութեան օրերուն ալ` մեր նկարիչները կը ջանային իրենց արուեստի ըմբռնումները հասցնել ռուսական, կամ աւելի ճիշդ` սովետական ճաշակին բերել մեր ստեղծագործութիւնը: Ի վերջոյ, տեղ մը պէտք ենք հենիլ:
Գրքոյկին մէջ գրած իր յառաջաբանին մէջ Շողակ կ՛ընէ համեմատութիւն մը յաջողած ա՛յն բոլոր հայերուն, որոնք յետ եղեռնեան տարիներուն դարձան միջազգային անուններ զանազան բնագաւառներու մէջ: Ծանօթ ու համբուրելի անուններ սկսած` Գալուստ Կիւլպէնկեանէ մինչեւ Սարոյեան, Ազնաւուր ու Էկոյեան, որոնցմէ իւրաքանչիւրը ունի իր բեկանուած ընտանեկան պատմութիւնը եւ ձեռք բերած իր իսկ ձեռքերով վերականգնած ինքնութիւնը: Ինքնութիւն մը, որ կու գայ Քըրք Գրիգորեանի, Ալեք Մանուկեանի ու Գէորգ Յովնանեանի մը յամառ աշխատանքով, կամ Արամ Խաչատուրեանի, Ալան Յովհաննէսի ու Շէրի մը աստուածատուր տաղանդովը:
Ահա՛ այս ալ էր ցուցահանդէսին օրուան իմաստը, որ աւելի կ՛իմաստաւորուէր լիբանանահայ վաղեմի մեր մտաւորական բարեկամին ու Շողակի հօր` Սիսակ Վարժապետեանի սա իմաստուն խօսքով. “Հայու մը հմայիչ արժանիքը կը կայանայ անոր ադամանդանման անբեկանելի նկարագրին մէջ“:
Արտասահմանէն ու Հայաստանէն ծանօթ ժամանակակից նկարիչներ կը տողանցեն ցուցասրահի ճերմակ պատերուն վրայ, ինչպէս անունները` Ասատուրի, Արամ Ճիպիլեան, Սարգիս Համալպաշեանի, Գարտաշ Օննիկի, Արարատ Սարգիսեանի, Շահնուրի, Վազգէն Գալայճեանի, Աշոտ Պայանտուրի, Ռուտիկ Պետրոսեանի … եւ այլոց Թիւով` 22 նկարիչ ու քանդակագործ եւ լուսանկարիչ: Ահա՛ կարգ մը անուններ նոր սերունդի մեր գեղարուեստի աշխարհէն:
Ներկաներուն մէջ էին Ամերիկայի Հայոց Առաջնորդը` Խաժակ Արք. Պարսամեան, Կիլիկեան թեմէն` Օշական Արք. Չօլոյեան:
Խօսքերով հանդէս եկան Տոքթ. Տէյվիտ Էյշենհոլթց, Սեդա Նազարեան, Մ.Ա.Կ.ի մօտ Հ.Հ. մշտական ներկայացուցիչ դեսպան Կարէն Նազարեան եւ Շողակ Յովհաննէսեան:
Որքան ուրախ նկարներ, սակայն ցեղասպանութեան վի՛շտն էր տեսնուածը տիրականը մեր տաղանդաւոր տղոց ու աղջիկներու գործերուն ընդմէջէն: Որքան ժամանակակից նկարիչներ, նո՛յնքան անոնք հաւատարիմ ժառանգորդները մեր մեծ արուեստագէտներու աւանդական ոգիին: Անոնք, որոնք այլեւս թօթափած ամէն ստորակայութեան զգացումներ կը ներկայանան աշխարհին համահաւասար չափորակներով արուեստի 21-րդ դարու մուտքին, ստեղծելով ազգային հպարտութիւն մը ներկաներուս մօտ:
Ցուցահանդէսը շարունակուեցաւ մինչեւ Ապրիլի 26, 2012:
Տիկին Շողակ Շիքակոյէն իր հետ բերաւ գեղեցիկ արուեստներու հրապոյրը մեր համայնքէն ներս, աւելի սիրելու մեր գեղանկարչութիւնը եւ յարգելու մեր արուստագէտները: Բաց մը թողուցուած էր, երկու տասնամեակէ ի վեր, ցուցահանդէսներ ունենալու մեր մեծ ոստանէն ներս: Այս բացը եկան գոցելու համաշխարհային գեղարուեստի աշխարհի անցուդարձերուն լաւածանօթ, զանազան թանգարաններու մէջ իրենց մասնագիտական ներդրումը բերող ու արուեստի միջազգային ժամանակակից գործերու հաւաքողներ Տոքթ. եւ Տիկին Ռաֆֆի եւ Շողակ Յովհաննէսեանները, որոնք ազգային մեր գեղանկարչութեան դէմքերը ծանօթացնելու նախանձախնդրութեամբ ալ լուրջ աշխատանքի մը նուիրուած են, Նիւ Ճըրզի հաստատուելէն ի վեր: Բա՛րի եկար, սիրելի Շողակ:
