
Շաբաթ, Սեպտեմբեր 7-ին, առաւօտեան ժամը 10-էն մինչեւ կէսօրէ ետք ժամը 4, Ազգային Ուսումնական Խորհուրդը կազմակերպեց սեմինար մը` արեւելեան շրջանի հայկական ամէնօրեայ եւ շաբաթօրեայ վարժարաններու համար, Ազգ. Առաջնորդարանի դահլիճին մէջ: Ներկայ էին Նիւ Եորքէն, Նիւ Ճըրզիէն, Շիքակոյէն, Փրովիտընսէն եւ Ֆիլատելֆիայէն ուսուցիչներու, տնօրէններ եւ խնամակալ մարմիններու անդամներ:
Նախաճաշէն ետք, Արեւելեան Միացեալ Նահանգներու թեմի առաջնորդ Բարձրշ. Տ. Օշական արք. Չօլոյեան կատարեց բացման աղօթքը եւ խօսեցաւ` իր ուսուցչական փորձառութեան ընդմէջէն, դաստիարակներու դերին շուրջ: Ան նշեց, թէ նոր սերունդի դաստիարակութիւնը ո՛չ միայն մշակութային, այլեւ ազգային խնդիր մըն է:
Օրուան հանդիսավարն էր Ուս. Խորհուրդի անդամներէն դոկտ. Ասպետ Վասիլեան, որ յայտնեց մասնակիցներուն, թէ “այս սեմինարը ձեզի՛ նուիրուած է“: Ան դիտել տուաւ, որ Ուս. Խորհուրդը տեւաբար որոնումի մէջ է` իր ծառայութիւնը միշտ բարեփոխելու նպատակով: Այնուհետեւ, հակիրճ ուրուագծելով օրուան յայտագիրը, ներկայացուց առաջին բանախօսը` Ուս. Խորհուրդի գործադիր տնօրէն դոկտ. Վարդան Մատթէոսեանը: Վերջինիս դասախօսութիւնը` “Հայոց լեզուի “գաղտնիքներ““, ուղղուած էր ուսուցիչները օժտելու հայերէնի արմատներու եւ նկարագային հիմնական գիծերու իմացութեամբ, ինչպէս եւ փարատելու թիւրիմացութիւններ եւ քարացած հասկացութիւններ, որոնք, անբաւարար գիտելիքներու պատճառով, կրնան փոխանցուիլ աշակերտներու: Դոկտ. Մատթէոսեան խօսեցաւ հայերէն լեզուի տեղին մասին` հնդեւրոպական լեզուներու մէջ, գրաբարի ու աշխարհաբարի, արեւմտահայերէնի ու արեւելահայերէնի կապերու, ինչպէս եւ ուղղագրութեան շուրջ տեղի ունեցող վէճերուն մասին:
Յաջորդ բանախօսն էր տիկ. Մարուշ Կիւլիւմեան, որ կեդրոնացաւ դաստիարակչական նիւթերու ձեռքբերումին ու գործածութեան վրայ: Անոր քննարկումը մեկնեցաւ դասագիրքերէն, ընթերցանութեան նիւթերէն ու թուաբանութեան ուսուցման գիրքերէն, հասնելով մինչեւ քարտէսներ, գլուխ կոտրուկներ (puzzle) ու տեսաերիզներ: Իւրաքանչիւրի պարագային, տիկ. Կիւլիւմեան նշեց արտադրութեան վայրը, ձեռքբերումի կերպը եւ գործածութեան ձեւը: Վերջաւորութեան, մասնակիցները առիթը ունեցան Ազգ. Առաջնորդարանի գրախանութի ճոխ հաւաքածոն աչքէ անցնելու եւ գնումներ ընելու:
Ճաշի դադարէն ետք, Ուս. Խորհուրդի ատենապետ Յարութիւն Մսըրլեան ներկայացուց երրորդ դասախօսութիւնը` “Հայոց պատմութիւնը քարտէսներու մէջէն“: Ան խօսեցաւ քարտէսներով պատմութիւնը աւանդելու մասին` զուգադրութեան (association) գաղափարի գործածութեամբ, եւ կեդրոնացաւ ուսուցիչներու աշխատանքին վրայ` տան եւ դպրոցի չսորվեցուցածը լրացնելու համար:
Դոկտ. Մատթէոսեանի վերջին ներկայացումը` “Հիմնական տուեալներ Մեծ Եղեռնի մասին“, ուղղուած էր ընդհանուր շրջագիծ մը ներկայացնելու` հայկական ցեղասպանութեան դասաւանդութեան համար: Ան դիտել տուաւ, որ կարեւոր է աշակերտներուն մէջ արմատաւորել այն գաղափարը, որ մինչ կառավարութիւնները կրնան փոխուիլ, անցեալի հանդէպ անոնց պատասխանատուութիւնը կը շարունակէ կանգուն մնալ: Ան նաեւ անդրադարձաւ դէպքին պատմական (Մեծ Եղեռն) եւ իրաւական (հայկական ցեղասպանութիւն) անուններուն միջեւ առկայ տարբերութեան:
Փակման խօսքին մէջ, դոկտ. Վասիլեան խօսեցաւ Ուս. Խորհուրդի օժանդակութեան դերին մասին, բայց շեշտեց, որ փոփոխութիւն յառաջացնելու ուժը իւրաքանչիւր դպրոցի ձեռքն է: Խորհուրդը չի կրնար իւրաքանչիւր դպրոցի հարցերը լուծել, ըսաւ ան, բայց կրնայ օժանդակել իւրաքանչիւրին` լուծումներու որոնումին մէջ: Ան եզրակացուց, որ Ուս. Խորհուրդը պիտի աշխատի ուսուցիչները կապելու եւ իրարու օգնելու ձեւեր հայթայթելու ուղղութեամբ:
Սուրճի եւ անուշեղէններու պահուն, Ուս. Խորհուրդի անդամները բաց քննարկում մը վարեցին, որ կը միտէր մասնակիցներու անդրադարձները ունենալու` ներկայացուած կամ այլ հարցերու մասին: Ի մասնաւորի, աշխոյժ խօսակցութիւն տեղի ունեցաւ` հայ ուսուցիչներու նոր սերունդի պատրաստութեան եւ աշակերտութեան թիւի աճին մասին:
Ազգ. Ուսումնական Խորհուրդը Արեւելեան թեմի Ազգ. Առաջնորդարանի եւ Հ.Օ.Մ. համատեղ աշխատանքով կազմուած մարմին մըն է: Առաւել տեղեկութիւններու համար, այցելեցէ՛ք www.armenianprelacy.org.