ՏԵՐԵՒԱԹԱՓ.- ԱՐԺԱՆԱՊԱՏԻՒ Տ. ԹՈՐԳՈՄ ԱՒ. ՔՀՆՅ. ՅԱԿՈԲԵԱՆ

0 0

Աւա­զա­նի անու­նով Խո­րէն, ծնած է 1923, Մա­յիս 23ին, պատ­մա­կան Եդես­իոյ (Ուր­ֆա) Կար­մուճ գիւ­ղը:

Հա­զիւ երեք ամ­սու՝ ծնո­ղաց Ենովք ու Վար­դու­հի Յա­կոբ­եան­նե­րու հետ, փո­խադր­ուած են Հա­լէպ, ապա Սուր­իոյ գիւ­ղա­քա­ղաք­նե­րէն Արաբ-Փու­նար, ուր յա­ճա­խած է տեղ­ւոյն Ազ­գա­յին Խրիմ­եան Նա­խակր­թա­րա­նը, որուն ըն­թաց­քը աւար­տած է 1936ին:

Եօ­թը տա­րե­կա­նին սկսած է յա­ճա­խել տեղ­ւոյն Սբ. Աստ­ուա­ծա­ծին Եկե­ղե­ցին:

1936ին հօ­րը կան­խա­հաս մա­հէն վերջ, փո­խադր­ուած են Հա­լէպ, ուր պա­տա­նի Խո­րէն, եր­կու տա­րի յա­ճա­խած է Կիւլ­պէնկ­եան ար­հես­տից վար­ժա­րա­նը, ուս­ման հետ սոր­վե­լով նա­եւ ատաղ­ձա­գոր­ծու­թիւն:

Վկայ­ուած է 1941ին:

Երի­տա­սարդ Խո­րէն միշտ՝ մօ­տէն հե­տաքրքր­ուած է ազ­գա­յին, եկե­ղե­ցա­կան, մար­զա­կան, մշա­կու­թա­յին եւ թա­տե­րա­կան հար­ցե­րով:

1940-1953, յա­ճա­խած է Հա­լէ­պի ար­ուար­ձան­նե­րէն Նոր Գիւ­ղի Սբ. Գրի­գոր Լու­սա­ւո­րիչ եկե­ղե­ցին եւ մաս կազ­մած է Դպրաց Դա­սին:

1946ին Հա­լէ­պի Քա­ռաս­նից Ման­կանց Եկե­ղեց­ւոյ մէջ Խո­րէն դպիր կը ձեռ­նադր­ուի հո­գե­լոյս Տոհ­մու­նի սրբա­զա­նին ձե­ռամբ:

1947ին, Սբ. Գրի­գոր Լու­սա­ւո­րիչ Եկե­ղեց­ւոյ մէջ, կÿար­ժա­նա­նայ Ու­րար կրե­լու իրա­ւուն­քին, ձե­ռամբ Բեր­իոյ Թե­մի Առաջ­նորդ Գեր. Տ. Զա­րեհ Փա­յասլ­եա­նի: (Յե­տա­գա­յին Կա­թո­ղի­կոս Մե­ծի Տանն Կի­լիկ­իոյ):

1953ին ըն­տանի­օք կը փո­խադր­ուին Լի­բա­նան, եւ կը հաս­տատ­ուին Պէյ­րու­թի ար­ուար­ձան­նե­րէն Հա­տէտ:

1954ին հա­զիւ նոր ամուս­նա­ցած հայ կնոջ աւան­դա­կան առա­քի­նու­թիւն­նե­րով օժտ­ուած Քե­սապ­ցի Զուարթ Թրթռեա­նի հետ, Հա­լէպ կը կանչ­ուի տեղ­ւոյն ազ­գա­յին մար­մին­նե­րուն եւ Թե­միս Առաջ­նորդ Գեր. Տ. Զա­րեհ Սբ. Եպիս­կո­պո­սի (յե­տա­գա­յին Կա­թո­ղի­կոս) կող­մէ:

Խո­րէն ըն­դա­ռա­ջե­լով Բեր­իոյ Թե­մի Գա­ւա­ռա­կան ու Կրօ­նա­կան Ժո­ղով­նե­րու պաշ­տօ­նա­կան հրա­ւէ­րին 1956 Յու­լիս 7ին, կը ձեռ­նադր­ուի կի­սա­սար­կա­ւագ, Սար­կա­ւագ եւ Յու­լիս 8ին Վար­դա­վա­ռի Պայ­ծա­ռա­կեր­պու­թեան տօ­նին քա­հա­նայ կը ձեռ­նադր­ուի Պէյ­րու­թի Սբ. Նշան Մայր Եկե­ղեց­ւոյ մէջ, Լի­բա­նա­նի Առաջ­նորդ Գեր. Տ. Խո­րէն Սբ. Եպիս­կո­պո­սին, (յե­տա­գա­յին Կա­թո­ղի­կոս) եւ խար­տա­վի­լա­կու­թեամբ Հոգ. Կ. Գա­րե­գին Ծ. վար­դա­պետ Սար­գիս­եա­նի (յե­տա­գա­յին Աթո­ռա­կից Կա­թո­ղի­կոս ապա Կա­թո­ղի­կոս եւ ապա Ամե­նայն Հա­յոց Կա­թո­ղի­կոս) վե­րամկրտ­ուե­լով «Թոր­գոմ» անու­նով:

1956ին Եր­ջան­կա­յի­շա­տակ Զա­րեհ Ա. Կա­թո­ղի­կո­սի հրա­հան­գով, կը մեկ­նի Հիւ­սի­սա­յին Սուր­իա, իբ­րեւ հո­վիւ Հա­սի­չէի եւ շրջա­կա­յից, մի­ա­ժա­մա­նակ եր­կու տա­րի կը վա­րէ Հա­սի­չէի Ազ­գա­յին Վար­ժա­րա­նի տնօ­րէ­նու­թիւնը նա­եւ դա­սա­ւան­դե­լով կրօն ու հա­յոց պատ­մու­թիւն:

1959 Յուն­ուա­րին, Լի­բա­նա­նի Թե­մի Առաջ­նորդ Գեր. Խո­րէն Սրբա­զա­նի հրա­ւէ­րով, կը վե­րա­դառ­նայ Պէյ­րութ, ան­կէ մեկ­նե­լու հա­մար Մի­աց­եալ Նա­հանգ­ներ:

Վի­զա­յի ու­շաց­ման պատ­ճա­ռով, Առաջ­նորդ Հօր որո­շու­մով, լման մէկ տա­րի հով­ուա­կան պաշ­տօն կը ստանձ­նէ Թի­րօ Քէմ­բի Սրբոց Վար­դա­նանց Եկե­ղեց­ւոյ մէջ:

1960 Մարտ 8ին երէցկ­նոջ Զուար­թին եւ իրենց եր­կու փոքր դուստ­րե­րուն՝ Ծո­վի­կին եւ Նու­շի­կին հետ կը հաս­նին Ամե­րի­կա ու Ազ­գա­յին Առաջ­նոր­դա­րա­նի կար­գադ­րու­թեամ­բը հով­ուա­կան պաշ­տօն կը ստանձ­նէ Սի­րա­քիւ­զի, Թրո­յի, Նի­ա­կա­րա Ֆոլ­զի եւ Պինկ­համբ­թը­նի շրջա­նը:

1961 Նո­յեմ­բե­րին անոնք կը բախ­տա­ւոր­ուին եր­րորդ աղ­ջիկ զա­ւա­կով մը Սօ­նիկ, Սի­րա­քիւ­զի մէջ:

1962 Օգոս­տոս 4ին, Թե­միս Առաջ­նորդ հո­գե­լոյս Տ. Հրանդ Արք. Խա­չա­տուր­եա­նի եւ Ազ­գա­յին Կեդր. Վար­չու­թեան պաշ­տօ­նա­կան հրա­ւէ­րով, Տ. Թոր­գոմ կը փո­խադր­ուի Պոս­թըն, ստանձ­նե­լու հա­մար Ուա­թըր­թաու­նի Սբ. Ստե­փա­նոս եկե­ղեց­ւոյ հո­վուու­թիւնը, զոր վա­րեց ամ­բող­ջա­կան նուի­րու­մով ու հա­ւատ­քով 33 եր­կար տա­րի­ներ, մին­չեւ իր փա­փա­քով հանգստ­եան կոչ­ուի­լը:

Տ. Թոր­գոմ 1963-1967 եւ 1969-1976 մաս կազ­մած է Ազ­գա­յին Կեդ­րո­նա­կան եւ Կրօ­նա­կան մար­մին­նե­րուն:

1977 Մա­յիս 22ին իբ­րեւ ընտր­եալ պատ­գա­մա­ւոր Թե­միս Երես­փո­խա­նական Ժո­ղո­վի կող­մէ, մաս­նակ­ցե­ցաւ Գա­րե­գին Բ. Աթո­ռա­կից Կա­թո­ղի­կո­սի ընտ­րու­թեան:

1982 Մար­տին, Ան­թիլ­ի­աս, Լի­բա­նան մեկ­նե­ցաւ, ներ­կայ գտնուե­լու եր­ջան­կա­յի­շա­տակ Խո­րէն Ա. Կա­թո­ղի­կո­սի թաղ­ման:

Տ. Թոր­գոմ Աւ. քհնյ. Յա­կոբ­եա­նի Քա­հա­նա­յա­գոր­ծու­թեան եր­կար տա­րի­նե­րու ծա­ռա­յու­թեան շրջա­նին, Տ. Թոր­գո­մին առ­ջեւ ցցուե­ցաւ «մար­տահ­րա­ւէր­ներ»:

Եր­կու յոյժ կա­րե­ւոր ծրա­գիր­նե­րու մէջ մա­նա­ւանդ, Տ. Թոր­գոմ մղիչ հան­դի­սա­ցաւ եւ շնոր­հիւ իր ու­նե­ցած զօ­րա­ւոր հա­ւատ­քին եւ հե­տե­ւո­ղա­կան ճի­գե­րուն, այ­սօր՝ Մե­ծա­գոյն Պոս­թը­նի մէջ կան, Ուա­թըր­թաու­նի Հայ Մշա­կու­թայ­ին եւ Կրթա­կան հա­մա­լի­րը եւ Սբ. Ստե­փա­նոս Ազ­գա­յին Ամէ­նօր­եայ Նա­խակր­թա­րա­նը իր ման­կամ­սու­րով:

Տէր Թոր­գոմ Աւ. քհնյ. Յա­կոբ­եան, եր­բեք չմոռ­ցաւ Մեծի Տանն Կի­լիկ­իոյ պատ­մա­կան Ս. Աթո­ռը եւ ըն­դա­ռա­ջե­լով մեր վե­հա­փառ հայ­րա­պետ­նե­րու խնդրանք­նե­րուն յա­ջո­ղե­ցաւ գտնել Միւ­ռո­նօրհ­նու­թեան կնքա­հայր 1965ին, Ան­թիլ­ի­աս ու­ղար­կած է 5 փո­խադ­րա­կառ­քեր եր­թե­ւե­կու­թեան հա­մար, «Նա­րեկ» աղօ­թա­մատ­եա­նի տպագ­րու­թեան հա­մար՝ մե­կե­նաս, բարձ­րա­գոյն կրթու­թիւն ստա­նա­լու հա­մար հո­գե­ւո­րա­կան­նե­րու ուս­ման ծախ­սե­րուն՝ 5 բա­րե­րար­ներ:

Կա­թո­ղի­կո­սա­րա­նի թան­գա­րա­նին նուի­րած է մա­գա­ղա­թեայ ձե­ռա­գիր «Շա­րակ­նոց» մը, եր­կու հնա­տիպ Աւե­տա­րան­ներ, մէ­կը ար­ծա­թա­պատ, իսկ միւ­սը՝ կա­շե­պատ նա­եւ կոն­դակ­նե­րու ար­ծա­թեայ պահ­պա­նակ:

Տէր Թոր­գո­մի աշ­խա­տանք­նե­րուն ար­դիւ­նա­ւո­րու­մը կը տես­նենք այ­սօր՝ երբ 7 երե­խա­նե­րով ծնունդ առաւ ման­կամ­սու­րը թէ որ­պէս քա­նակ (200 աշա­կերտ այժմ) եւ թէ որ­պէս որակ, որ պա­տիւ կը բե­րէ Պոս­թոնահա­յու­թեան:

Տէր Թոր­գոմ իր ան­ձին եւ գոր­ծու­նէ­ու­թեան շուրջ ստեղ­ծած հա­մակ­րան­քով ար­ժա­նա­ցած է Մե­ծի Տանն Կի­լիկ­իոյ Կա­թո­ղի­կո­սու­թեան խոր գնա­հա­տան­քին:

Եր­ջան­կա­յի­շա­տակ Խո­րէն Ա. Կա­թո­ղի­կո­սի կող­մէ ստա­ցած է «լան­ջա­խաչ» կրե­լու իրա­ւունք 1963ին, Աւա­գու­թեան աս­տի­ճան 1976ին եւ «Ծաղկ­իայ» փի­լոն 1978ին:

Հանգստ­եան կոչ­ուե­լէ ետք, Թե­մի Առաջ­նորդ Գեր. Տ. Օշա­կան Արք. Չօ­լոյ­եա­նի հրա­մա­նաւ Տ. Թոր­գոմ այ­ցե­լեց Թե­միս զա­նա­զան եկե­ղե­ցի­նե­րը պա­տա­րա­գե­լու եւ քա­րո­զե­լու: Սրբա­զան Հօր որո­շու­մով ժա­մա­նա­կա­ւոր հո­վիւ եղաւ եւ վա­րեց Ուայթնզ­վի­լի Սբ. Աստ­ուա­ծա­ծին եկե­ղեց­ւոյ հո­վուու­թիւնը:

50 եր­կար տա­րի­նե­րու ծա­ռա­յու­թեան ըն­թաց­քին Տ. Թոր­գո­մի ան­խախտ հա­մո­զու­մը միշտ եղած է որ քա­հա­նա­յին հիմ­նա­կան կո­չու­մը ծա­ռա­յու­թիւն է իր եկե­ղեցի­ին ու իր ազ­գին:

About Post Author

admin

Happy

0 0 %

Sad

0 0 %

Excited

0 0 %

Sleepy

0 0 %

Angry

0 0 %

Surprise

0 0 %