ՀԻՆ ԷՋԵՐ… ԱՊՐՈՂ ԷՋԵՐ .- «ՀԱՅՐԵՆԻՔ»Ի 50-ԱՄԵԱԿԻՆ ԱՌԻԹՈՎ (ՄԱՅԻՍ 1-3, 1949) Գրեց՝ ՀԱՄԱՍՏԵՂ

0 0
Read Time:7 Minute, 38 Second

 Կեան­քը հա­ւատք է եւ առող­ջու­թիւն եւ առ­հա­սա­րակ առողջ են այն ազ­գե­րը, որոնք կ’ու­նե­նան կու­սակ­ցու­թիւն­ներ եւ կու­սակ­ցա­կան պայ­քար­ներ:  Պայ­քար է նոյ­նինքն կու­սակ­ցու­թեան գո­յու­թիւնը, եթէ անոր գո­յու­թեան պատ­ճա­ռը իս­կա­կան հա­ւատքն է:

Կա­րե­լի է չհա­մա­ձայ­նիլ հա­ւատք­նե­րու հետ եւ սա­կայն բո­լոր տե­սա­կի հա­ւատք­նե­րը պէտք է յար­գել:  Ափ­րիկ­եան բնիկ­նե­րու ստեղ­ծած Թո­թե­մը նոյն ուժն ու նոյն ար­ժէքն ու­նի, ինչ­պէս եր­կին­քը քրիս­տոն­եա­յի մը հա­մար:  Թո­թե­մէն է որ վերջ ի վեր­ջոյ ստեղծ­ուած է եր­կին­քը:  Այդ ստեղ­ծա­գոր­ծու­թիւնը գե­րա­գոյն ու­ժի փնտռտուքն է իմաս­տա­ւո­րե­լու հա­մար կեան­քը եւ մա­նա­ւանդ մա­հը:

Պահ մը են­թադ­րենք, որ կու­սակ­ցու­թիւն­ներ գո­յու­թիւն չու­նե­նա­յին հայ ժո­ղո­վուր­դին մէջ. Այդ ժո­ղո­վուր­դը ար­դէն գո­յու­թիւն չէր կրնար ու­նե­նալ եւ ոչ ալ ձգտում ազա­տու­թեան եւ ան­կա­խու­թեան:  Ազա­տու­թեան այդ ձգտու­մը այդ­քան էա­կան է, որ­քան օդը, ջու­րը եւ արե­ւը ապ­րող բո­լոր տե­սակ­նե­րուն հա­մար:

Կու­սակ­ցու­թիւն­նե­րու գո­յու­թիւնը տե­սակ մը կեն­սա­տար­րե­րու պայ­քարն է քայ­քա­յող տար­րե­րուն դէմ, եթէ այդ կեն­սա­տար­րե­րը են­թարկ­ուած չեն որոշ վա­րա­կում­նե­րու:

Եր­կար տա­րի­ներ եւ դա­րեր ստրկու­թեան տակ տա­ռա­պող եւ շար­ժող ազ­գեր միշտ ալ են­թա­կայ են վա­րա­կու­մի եւ մենք կը տես­նենք այդ վա­րա­կու­մը, պարտ­ուո­ղա­կա­նու­թիւնը, որ ար­դիւնք է օտա­րա­մուտ մտա­ծո­ղու­թեան, գա­ղու­թա­հայ այ­լա­սե­րու­մին եւ ստրկա­կան հո­գե­բա­նու­թեան:

Վեր­ջին վեց դա­րե­րու ըն­թաց­քին, թե­րեւս համ­րենք մի քա­նի լաւ երե­ւոյթ­ներ մեր պատ­մու­թեան հա­մար եւ սա­կայն է°ն կա­րե­ւոր երե­ւոյ­թը, որ ստեղ­ծեց մեր ազ­գա­յին նոր պատ­մու­թիւնը, Յե­ղա­փո­խու­թիւնն է:

Եկող ու անց­նող կու­սակ­ցու­թիւն­նե­րու գո­յու­թիւն­նե­րը ար­դէն ցոյց տուին, որ Դաշ­նակ­ցու­թեան գո­յու­թիւնը կեն­սա­կան էր եւ անհ­րա­ժեշտ՝ որ­պէս առողջ կեն­սա­տարր՝ պայ­քար տա­նե­լու թէ° ար­տա­քին թշնամի­ին եւ թէ° ներ­քին վա­րա­կում­նե­րուն դէմ, եւ մա­նա­ւանդ տե­ւա­կան դարձ­նե­լու իր գա­ղա­փա­րա­կա­նու­թիւնը, որ կու­գար հայ ժո­ղո­վուր­դէն:

Ներ­քին պայ­քար՝ հայ կղե­րա­կա­նու­թեան դէմ, որ փա­կած էր ազ­գը եկե­ղեցի­ին մէջ միայն ու խա­չին տակ առած էր հայ ժո­ղո­վուր­դի հո­գին:

Պայ­քար բո­լոր այն տար­րե­րուն դէմ, որոնք խորթ ու օտար էին հայ ժո­ղո­վուր­դին եւ որոնք կը շե­ղէ­ին իրենց նպա­տա­կէն:  Ազա­տու­թեան եւ ան­կա­խու­թեան հա­մար հիմ­նա­կան պայ­քար, որ պի­տի տա­նէր մեզ մին­չեւ Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թիւն:

50 տա­րի առաջ, այդ պայ­քար­նե­րուն հա­մար էր “Հայ­րե­նիք” օրա­թեր­թի գո­յու­թիւնը:  Ամ­բողջ 50 տա­րի տա­րած է գործ, տա­րած է պայ­քար, եւ իւ­րա­ցու­ցած, պաշտ­պա­նած է այն բո­լոր տար­րե­րը, որոնք ազ­գի մը կա­րե­ւոր հիմ­քե­րը կը կազ­մեն:

Յե­ղա­փո­խա­կան նպա­տակ­նե­րու, եւ ժո­ղո­վուր­դը յե­ղա­փո­խա­կա­նօ­րէն դաստ­ի­ա­րա­կե­լու հա­մար հիմն­ուած “Հայ­րե­նիք” թեր­թը հե­տզ­հե­տէ դար­ձաւ մշա­կու­թա­յին կեդ­րոն` ու­ժե­ղաց­նե­լու հա­մար հո­գե­կա­նը – ան­պար­տե­լին:  Ան դար­ձաւ մշա­կու­թա­յին, որով­հե­տեւ ան­տէր էր ե°ւ մշա­կու­թա­յին ճա­կա­տը:  Պոլ­շե­ւիկ­եան ոտնձ­գու­թիւն­նե­րէն յե­տոյ նոյ­նիսկ ան­տէր դար­ձաւ մեր կրօ­նա­կան` Էջմ­ի­ած­նի ճա­կա­տը, եւ մենք տե­սանք թէ ինչ­պէս մեր պահ­պա­նո­ղա­կա­նու­թիւնը տէր չե­ղաւ իր դիր­քե­րուն եւ մեր կղե­րա­կա­նու­թիւնն իսկ լքեց ճա­կա­տը եւ խու­սա­փու­մի դի­մեց:

Եւ երե­ւա­կա­յել, որ վեր­ջին 25 տա­րի­նե­րու պայ­քար­նե­րու ըն­թաց­քին, “Հայ­րե­նիք”ը տէր պի­տի կանգ­նէր բո­լոր ճա­կատ­նե­րուն, նա­եւ եկե­ղեցի­ին:  Երե­ւան չե­կաւ ան­կեղծ եկե­ղե­ցա­կան մը, որ յան­դուգն ըլ­լար իր խօս­քը ըսե­լու:  Քա­ջու­թիւնը ինքն իր մէջ նկա­րա­գիր էր ար­դէն:

Ամե­րի­կա­հա­յու­թիւնը կա­րե­ւոր տարրն էր ազ­գա­յին եւ կու­սակ­ցա­կան աշ­խա­տանք­նե­րուն հա­մար:  Գա­ղու­թա­հա­յու­թիւնը եկած էր առա­ւե­լա­պէս գա­ւառ­նե­րէն, իր յա­մառ մտա­ծում­նե­րով եւ եղած է է°ն կեն­սու­նակ, զո­հա­բե­րող ու հայ­րե­նա­սէր տար­րը:

Պայ­քար­ներ շատ եղած են, զո­հո­ղու­թիւն­ներ նոյն­քան շատ:  Կու­սակ­ցու­թիւն­նե­րու մա­մու­լը միշտ ալ կա­տա­րած է իր կա­րե­ւոր դե­րը:

“Հայ­րե­նիք” թեր­թի կա­րե­ւոր դե­րը եղած է այն, որ գրե­թէ չէ փոխ­ուած անոր գա­ղա­փա­րա­խօ­սու­թիւնը` իր առա­ջին թիւէն մին­չեւ վեր­ջին թիւը:  Չէ փոխ­ուած, որով­հե­տեւ ան կու­գայ մեր պատ­մու­թե­նէն, մեր մե­ռել­նե­րէն եւ այդ բո­լո­րին ժա­ռան­գորդ, մեր ապ­րող ժո­ղո­վուր­դէն:

Նոյն պայ­քա­րը կղե­րա­կա­նու­թեան դէմ, որ տէր չե­ղաւ իր կո­չու­մին ու ցոյց տուաւ երկ­չո­տու­թիւն:

Նոյն պայ­քա­րը պահ­պա­նո­ղա­կան տար­րին դէմ, որ լքեց իր դիր­քե­րը եւ գի­տակ չե­ղաւ տէր ըլ­լա­լու պահ­պա­նո­ղա­կան հո­սան­քի մը, որ նոյն­քան անհ­րա­ժեշտ էր ազ­գի , մը հա­մար:

Եւ վեր­ջա­պէս պայ­քար ոե­ւէ ձե­ւի բռնա­կա­լու­թեան դէմ:

Վեր­ջին 25 տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին, ան պայ­քար տա­րաւ եւ կը տա­նի պոլ­շե­ւիկ­եան բռնա­տի­րու­թեան դէմ:  Բռնա­տի­րու­թիւն մը, որ խա­փա­նեց բո­լոր տե­սա­կի ազա­տու­թիւն­նե­րը, որոնց հա­մար մարդ­կու­թիւնը իր ար­եան տուր­քը տուած էր:

Եթէ նա­յե­լու ըլ­լանք “Հայ­րե­նիք”ի 50 տար­ուան թիւե­րուն, մենք պի­տի գտնենք անոնց մէջ նոյն առողջ տար­րե­րը, նոյն պայ­քա­րը իր հիմ­նա­կան սկզբունք­նե­րուն մէջ:  Անոնց մէջ կան կու­սակ­ցու­թեան մը, ժո­ղո­վուր­դի մը մարտն­չում­նե­րը:  Մաս­նա­ւո­րա­պէս վեր­ջին 25 տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին “Հայ­րե­նիք”ը հզօր ճի­գով մը կ’աշ­խա­տի պա­հել իր ցե­ղա­յին առող­ջու­թիւնը եւ կը տա­նի իր պայ­քա­րը աւե­լի տեն­դա­յին, որով­հե­տեւ բո­լո­րը, բո­լո­րը լքե­ցին այդ ազ­գա­յին ճա­կա­տը:

Հայ մա­մու­լին մէջ միայն “Հայ­րե­նիք”ը կը շե­փո­րէ, թէ մենք ազ­գայ­նա­կան ենք եւ մեր գո­յու­թիւնը այդ գի­տակ­ցու­թեան մէջ է:  Այդ գի­տակ­ցու­թիւնն է որ այժմ կը խմոր­ուի Հա­յաս­տա­նի մէջ, որով­հե­տեւ այդ է հայ ժո­ղո­վուր­դի նկա­րա­գիրն ու ան­հա­տա­կա­նու­թիւնը: Եւ ինչ­քա¯ն զո­հեր տուինք այդ գի­տակ­ցու­թեան հա­մար:

50 տա­րի առաջ հիմն­ուած “Հայ­րե­նիք” մը այ­սօր դար­ձած է մեծ հաս­տա­տու­թիւն մը` հայ ժո­ղո­վուր­դին մէջ կա­ռու­ցա­նե­լու անա­ռիկ բերդ մը, հայ­կա­կան ոգին` իր մշա­կոյ­թով եւ ան­կա­խու­թեան ձգտու­մով:  Մա­նա­ւանդ վեր­ջին 25 տա­րի­նե­րու ուռ­ճա­ցու­մը Օրա­թեր­թին, Ամ­սագ­րին, Շա­բա­թա­թեր­թին եւ Ար­մինի­ըն Րի­վիու-ին, ինք­նին ցոյց կու­տայ, որ այդ հաս­տա­տու­թիւնը ժո­ղո­վուր­դին հա­մար է եւ Հա­յաս­տա­նի հետ:

Happy
Happy
0 %
Sad
Sad
0 %
Excited
Excited
0 %
Sleepy
Sleepy
0 %
Angry
Angry
0 %
Surprise
Surprise
0 %

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Social profiles