0
0
Ցեղասպանական արարքներու հերքումն ու դրժումը քրէականացնող Ֆրանսայի ծանօթ օրէնքին մասին իր մեկնաբանութիւններուն մէջ, Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարար Հիլըրի Քլինթըն դարձեալ աշխարհին ներկայացաւ չնաշխարհիկ գիւտով մը, յայտարարելով, որ Միացեալ Նահանգներու մէջ խօսքի ազատութիւնը անկաշկանդ է, մարդիկ ազատ են ազատօրէն արտայայտուելու, ոչ ոք արգելք կրնայ ըլլալ ազատ արտայայտութեան: Ան անուղղակիօրէն քննադատեց Ուաշինկթընի վարչակազմին “բարեկամ Թուրքիա“ն նեղ կացութեան մատնող ֆրանսական կեցուածքը եւ զայն վերագրեց ամերիկեան ու ֆրանսական մտածողութեանց տարբերութեան: (Չերկարենք` ըսած ուրիշ բաները վերարտադրելով այստեղ):
Քլինթընի ըսածներէն կարելի է հետեւցնել, որ եթէ խօսքի ազատութիւնը պէտք է ընդունիլ իբրեւ անսահման ու սանձարձակ տարողունակութեամբ, ուրեմն կարելի է նաեւ այդ խորագիրին տակ… սուտն ու տգիտութիւնը, կեղծիքը տարածել արձակ–համարձակ:
Նոյն տրամաբանութեան հետեւելով (եթէ անշուշտ նախարարին տրամաբանելու կալուածը ճիշդ կը բանի), կարելի է ճիշդ նկատել հետեւեալ օրինակը.-
Սեղանիս վրայ ունիմ մատիտ մը: Քլինթընի դաւանած ազատ արտայայտութեան միլիոնաւոր համախոհներ ի մի կու գան եւ կը յայտարարեն, թէ սա մատիտ չէ, այլ տետրակ է: Մինչեւ իսկ կրնան նման “ճշմարտութիւն“ մը քուէարկութեամբ հաստատել: Մատիտը մատիտ ըլլալէ կը դադրի՞, իրականութիւնը կ՛այլափոխուի՞…
Այլ խօսքով, Քլինթըն ու նմաններ կը փորձեն “խօսքի ազատութիւն պաշտպանելու“ պատճառաբանութեամբ մեզ համոզել, որ Ցեղասպանութեան պատմական ճշմարտութիւնը հարցականի տակ պէտք է պահել, թէ` հարցը պատմագէտներու հարց է, եւ ո՛չ թէ քաղաքական: (Ի դէպ, նման ազատականութիւն կը փորձուի նաեւ այլուր, հայկական թէ ոչ–հայկական միջավայրերու մէջ):
Աւելորդ չ՛ըլլար այսպիսի “հանճարներու“ յիշեցնել, որ Ցեղասպանութիւնը, այսինքն` Թուրքիոյ պետութեան կողմէ ծրագրուած, գործադրուած հայոց Ցեղասպանութիւնն ու մեր հողերուն բռնագրաւումը, ամէն բանէ առաջ, ամէն բանէ վեր` ԻՐԱՒՈՒՆՔԻ հարց է, մարդկային իրաւունքի, հայութեան կորուստներուն` հողային ու մարդկային կորուստներուն դիմաց պահանջի եւ անսակարկելի՛ իրաւունքի հարց է: Պատմութիւնը գրուած է ու, անգամ մը եւս ըսենք, դժբախտաբար կարելի չէ ժամանակի մէջ դէպի ետ ոստում կատարել ու կանխարգիլել եղածը, արդէն իսկ սեւով ու կարմիրով արձանագրուած ոճիրը:
Համաձայն ենք, որ անիկա պէտք չէ քաղաքական հաշիւներու խաղալիք դառնայ, ինչպէս կը փորձեն ընել Անգարա, Ուաշինկթըն եւ Ընկերութիւն:
Իսկ ամէնէն կարեւորը` ընդունելի չէ, որ խօսքի ազատութիւն հասկացութիւնը խաղալիք դառնայ անտրամաբանական մեկնաբանութիւններու եւ խեղաթիւրման, ինչպէս կ՛ընեն Քլինթըն ու նմաններ:
Ս. ՄԱՀՍԷՐԷՃԵԱՆ
Յունուար 29, 2012
