0
0
Սեպտեմբեր 25-ին, Կոմիտասի անուան երաժշտութեան տան մէջ տեղի ունեցաւ Քաջազունի Քեչեճեանի «Քաջազի մշտավառ կանթեղը» պատկերագիրքին շնորհահանդէսը` Հայաստանի Սփիւռքի նախարարութեան եւ Արուեստի հիմնարկի նորաստեղծ Սփիւռքի բաժինի կողմէ լոյս տեսնող «Ակնարկներ սփիւռքահայ կերպարուեստի պատմութեան» մատենաշարի ծիրին մէջ:
Գիրքին հեղինակն է Հայաստանի արուեստի վաստակաւոր գործիչ, արուեստագիտութեան դոկտոր, փրոֆ. Արարատ Աղասեան:
Մենագրութիւնը տպագրուած է «Տիգրան Մեծ» հրատարակչատան մէջ` հայերէն ու անգլերէն լեզուներով, եւ նուիրուած է ամերիկահայ յայտնի նկարիչ, արուեստաբան Քաջազունի Քեչեճեանին, որ իր ստեղծագործութիւններուն մէջ պահպանած ու յաւերժացուցած է հայ ազգային հոգին:
Մենագրութիւնը լոյս տեսած է նկարիչին 85-ամեակին առիթով, եւ տպագրութեան ծախսերը հոգացած է անոր արուեստագէտ այրին` բանասէր, գրաքննադատ Սաթենիկ Քեչեճեանը:
Հայաստանի Սփիւռքի նախարար Հրանուշ Յակոբեան այս առիթով արտասանած իր խօսքին մէջ արժեւորած ու գնահատած է Քաջազը (ստեղծագործական ծածկանուն) եւ անոր տարած աշխատանքը: «Ասիկա այնպիսի ժառանգութիւն է, որ սրբազան կերպով կը պահպանէ արուեստի ազգային ոգին ու կապը` արմատներուն եւ հայ ժողովուրդի պատմութեան հոգեւոր ու մշակութային հնաւանդ ժառանգութեան հետ», ըսաւ ան: Յակոբեան աւելցուց, որ Քաջազի կեանքը եղած է ստեղծագործութիւններով, ու մէջբերեց արուեստագէտին հետեւեալ խօսքը. «Եթէ նոյնիսկ Նիւ Եորքի մէջ նկարեմ, Երեւանը դուրս կու գայ, եթէ ամերիկացի նկարեմ, հայը կ՛երեւի հոն»: Աւարտին խօսք առին նաեւ անոր կինն ու գիրքին հեղինակը:
Վերջերս Հայաստանում հրատարակուեց հանգուցեալ գեղանկարիչ վարպետ Քաջազի նորատիպ գիրք-ալպոմը հեղինակութեամբ` Արուեստաբանութեան Տոքթ. Արարատ Աղասեանի: Գիրքը նուիրուած է Քաջազի ծննդեան 85-Ամեակին:
Լաթակազմ Գիրք-ալպոմի երեսը ներկուած` է երկնքի, ծովերի ու զուլալ ջրերի կապոյտով: Հայերէն եւ անգլերէն, սպիտակ տառերով վրան գրուած է «ՔԱՋԱԶԻ ՄՇՏԱՎԱՌ ԿԱՆԹԵՂԸ»: Անգլերէնի թարգմանիչն է հանրածանօթ թարգմանիչ Արիս Սեւակը:
Կողքի նկարը, գեղեցիկ ու համերանգ գոյներով ներկայացնում է զօրաւոր կամքի տէր, տխուր հայեացքով կին, ինչ որ մի անբացատրելի խորհուրդը սրտում թագնուած, գրկել է անմեղ տեսքով եղնիկին, որը կարծես ժպիտ, ուրախութիւն է հայցում մտորումների մէջ տարուած դիցուհուց: Ուզում է նա զգացնել տալ տխրադէմ դիցուհուն, որ կենդանու եւ մարդու միասնական ապրելու եւ աշխարհը վայելելու ձեւը, մէկ կաղապարի մէջ է գտնւում:
Գիրք-ալպոմի մէջ ներկայացուած Քաջազի կենսագրութիւնը, ամենալաւ վկան է, որ ստեղծագործութիւնը ակունք է առնում մարդուս էութեան ներքին ու արտաքին զգայուն ու նուրբ հոգեվիճակի աշխարհից: Քաջազի պաստառները ցուցադրուել են Հայաստանի եւ արտասահմանի մի շարք քաղաքների կենտրոններում, նաեւ պահւում են թանգարանների եւ եկեղեցիների մէջ: Նրա գործերը գնահատուել են միջազգային մրցանակով ու վկայագրերով:
Գեղարուեստի գիրք-ալպոմը պարունակում է Քաջազի բազմածաւալ պաստառներից մի շատ խորիմաստ ունեցող հոյլ, որոնք ներկայացնում են նրա աստուածատուր տաղանդը, զուտ հայկական հմայիչ գոյների ընտրութիւնը, որը դրսեւորում է հայ ժողովրդի դարաւոր պատմութիւնը:
Գրքի վերջում ընթերցողի համար նկատելի է ընդարձակ մատենագրութիւնը, բաղկացած աւելի քան 144 նիւթերից:
Ստորեւ ձեզ ենք ներկայացնում Հայաստանի Հանրապետութեան Սփիւռքի Նախարարութեան Մամուլի եւ Հասարակայնութեան Հետ Կապերի Վարչութեան մամուլի հաղորդագրութիւնը, գրքի լոյս ընծայման առթիւ:
Սփիւոքի նախարարութիւնը եւ Արուեստի ինստիտուտի նորաստեղծ Սփիւռքի բաժինը իրականացնում են «Ակնարկներ սփիւռքահայ կերպարուեստի պատմութեան» մատենաշարի հրատարակումը` նուիրուած սփիւռքահայ արուեստագէտների ստեղծագործութիւններին:
Սեպտեմբերի 25-ին ժամը 17:00-ին Կոմիտասի անուան կամերային երաժշտութեան տանը Սփիւռքի Նախարարութեան եւ ԳԱԱ արուեստի ինստիտուտի նախաձեռնութեամբ տեղի ունեցաւ մատենաշարի առաջին հատորի` արուեստի վաստակաւոր գործիչ, արուեստագիտութեան դոկտոր Փրոֆ. Արարատ Աղասեանի հեղինակած «Քաջազի Մշտավառ Կանթեղը» գրքի շնորհանդէսը:
Մենագրութիւնը տպագրուել է «Տիգրան Մեծ» հրատարակչատունը` հայերէն եւ անգլերէն լեզուներով եւ նուիրուած է ամերիկահայ ճանաչուած նկարիչ, արուեստաբան Քաջազունի Քեչեճեանին, որն իր ստեղծագործութիւններում կարողացել է պահպանել եւ յաւերժացնել հայ ազգային հոգին:
Մենագրութիւնը լոյս է տեսել նկարչի 85-Ամեակի առթիւ, որի տպագրման հետ կապուած ծախսերը հոգացել է արուեստագէտի այրին` ամուսնու արուեստի լաւագոյն գիտակը, բանասէր, գրաքննադատ Սաթենիկ Քեչեճեանը:
Ողջունելով հիւրերին` Սփիւռքի նախարարը նշեց, որ.- արդէն հրապարակի վրայ է մատենաշարի անդրանիկ հատորը «Քաջազի Մշտավառ Կանթեղը» պատկերագիրքը, որը նուիրուած է ամերիկահայ կերպարուեստի ինքնատիպ դէմքերից մէկի` Քաջազունի Քեչեճեանի` գեղարուեստի աշխարհում «Քաջազ» ստեղծագործական ծածկանունով յայտնի արուեստագէտի կեանքին եւ ստեղծագործական ժառանգութեանը: Իսկ դա մի ժառանգութիւն է` սրբօրէն պահպանած սեփական արուեստի ազգային հոգին ու կապն արմատների` հայ ժողովրդի պատմութեան հոգեւոր եւ մշակութային հնաւանդ ժառանգութեան հետ»:
Շնորհակալական խօսքերով հանդէս եկան գրքի հեղինակ Արարատ Աղասեանը եւ նկարչի այրին` տիկին Սաթենիկը: Ներկայացնելով նկարչի կեանքի մանրամասները` տիկին Սաթենիկը նշեց, որ եթէ Միացեալ Նահանգներում կազմակերպուէր շնորհանդէսը, թերեւս այսքան մարդ չհաւաքուէր, որքան այժմ:
Պրն. Աղասեանը նշեց, որ միայն նորաստեղծ Սփիւռքի նախարարութեան ջանքերով հնարաւոր դարձաւ այս գրքի հրատարակութիւնը, աւելին` ժամանակի հրամայական դարձած մատենաշարի լոյս ընծայման գաղափարը:
Քաջազի արուեստի մասին գնահատանքի խօսքերով հանդէս եկան նաեւ արուեստաբան Շահէն Խաչատրեանն ու լրագրող-կինոգէտ Էմանուէլ Մանուկեանը:
Տիկին Յակոբեանը կարեւորեց նաեւ փաստը, որ մատենաշարի հրատարակումը կ՛ապահովի մի շատ կարեւոր գործընթաց. կ՛ուսումնասիրուի սփիւռքահայ կերպարուեստը, կը տպագրուի եւ կը բերուի հայրենիք:
Իսկ Ամերիկահայ նկարիչ Քաջազի ստեղծագործութեամբ մատենաշարի մեկնակը լաւագոյնը կարելի է համարել, քանի որ ինչպէս նշեց Սփիւռքի Նախարարը, կեանքի երկարատեւ, ուրախութիւններով եւ փորձութիւններով լի ստեղծագործական լարուած ու բեղմնաւոր ճանապարհ անցած Քաջազունի Քեչեճեան-Քաջազն ինքն աւելի լաւ է ասել այդ մասին, երբ գրել է.
«Եթէ նոյնիսկ Նիւ-Եորք նկարեմ` Երեւան կը ստացուի,
Եթէ ամերիկացի նկարեմ` հայ կը ստացուի…»
Նա նկարչական բնատուր ձիրքի հետ օժտուած է եղել նաեւ գեղարուեստական այլ շնորհներով` գրականութեան եւ երաժշտութեան անսովոր ու խոր զգացողութեամբ»:
Արմինէ Մինասեան
Նիւ Եորք
“ՀԱՅՐԵՆԻՔ” ՆՈՐ ՏԱՐՈՒԱՅ ԲԱՑԱՌԻԿ
