Հոկտ. 27, 2009-ին, լոյս տեսաւ »Նոր Յառաջ«ի առաջին թիւը, »Յառաջ«ի փակումէն (վերջին թիւ՝ Մայիս 30-31, 2009) հինգ ամիս ետք: Բոլորովին տարբեր ոճով եւ դիմագիծով: Եւրոպայի սիրտին մէջ լոյս ընծայուող այս թերթը, պիտի հրատարակուի շաբաթը երկու անգամ:
Ստորեւ»Նոր Յառաջ«ի անդրանիկ խմբագրականը.-
ԽՄԲԱԳՐԱԿԱՆ
ԺԱՌԱՆԳՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ՆՈՐՈԳՈՒԹԻՒՆ
Արդէն հինգ ամիս է, որ Յառաջ դադրած է լոյս տեսնելէ: Անոր պակասը, անոր ստեղծած բացը մեծ է, մանաւանդ այս օրերուս, երբ Հայաստան եւ Թուրքիա բարիդրացիութեան համաձայնագիր կնքելու շեմին կը գտնուին: Սփիւռքի հայութիւնը քաղաքական իրադարձութիւններէն կանոնաւոր կերպով տեղեակ ըլլալու պահանջն ունի: Պահանջն ունի նաեւ արտայայտուելու, իր խօսքը լսելի դարձնելու հայերէնով:
»Յառաջ«ին ստեղծած բացը զգալի էր նաեւ Ֆրանսայի ներգաղութային կեանքէն ներս: Քաղաքական վերլուծում, թղթակցութիւն, համայնքային կեանք, ընկերային անցուդարձ, մշակութային ձեռնարկ անարձագանգ մնացին:
Շաւարշ Միսաքեանի հիմնադրած թերթը օրըստօրի ֆրանսահայութեան եւ որոշ չափով սփիւռքահայութեան պատմութիւնը գրեց: Արփիկ Միսաքեան ժառանգականութեան օրէնքով ապահովեց սերնդափոխութիւնը: Այսօր նորէն հասած է օրը փոշանցումի: Պարզ տրամաբանութիւնը պիտի թելադրէր որ Յառաջ յարատեւէր եւ Արփիկ Միսաքեան անմիջական ժառանգորդ մը չունենալով՝ իր հօր յիշատակը յաւերժացնէր օրաթերթը փոխանցելով հոգեհարազատի մը, սանի մը: Սակայն, նախընտրեց կամաւոր դադրեցումը, որովհետեւ, տիկին Միսաքեանին իսկ խօսքերով՝ »Շաւարշին հիմնած թերթը պէտք չէր ունենար անբաղձալի վախճան մը«:
Կամաւոր փակումով, արդեօք ամբողջ լրագրական մօտէլ մը չէ՞ր, որ վերջ կը գտնէր, քանի որ թերթին հրատարակութեան բոլոր լծակները՝ օրինականութիւն, հեղինակութիւն, վարչութիւն, սեփականատիրութիւն, կը կեդրոնանային մէկ անձի շուրջ, առանց կարենալ իւրացնելու ճարտարագիտական նորարարութիւնները:
Կայ նորոգութեան հրամայականը, թէ° տնտեսական համակարգին, թէ° տպագրական համակարգին եւ թէ խմբագրական կազմին, թէ ալ ընթերցողին: Նոր Յառաջ կը յենի Յառաջին թողած »ժառանգութեան« վրայ: Կը մեկնի Յառաջի փակումով ստեղծուած, լքուած լրագրական բացէն: Նոր Յառաջը նոր է այնքանով որ նոր տնտեսական համակարգ մըն է (սահմանափակ դրամագլուխով ընկերութիւն), համացանցային ու տպագրական ճարտարագիտական նորութիւնները գործածող համակարգ մը, ունի խմբագրական ծրագիր, խմբագրական կազմ, որ կորիզը կը կազմէ Նոր Յառաջին, ուր էական նշանակութիւն ունի խմբային աշխատանքը: Խմբագրութեան անկախութիւնը կը հիմնուի խմբագրական ծրագրին վրայ: Խմբային աշխատանքը անոր ուժն է, ընթերցողները՝ անոր զօրակիցը:
Ընթերցողներու նուազումը իրողութիւն մըն է, անկասկած: Այստեղ ալ նորոգութեան հրամայականը առկայ է: Այս ուղղութեամբ հսկայական աշխատանք կայ տարուելիք: Միջին Արեւելքէն ու Հայաստանի Հանրապետութենէն Ֆրանսա գաղթողներու նոր հոսանքներ տարիներու ընթացքին դիմափոխեցին ֆրանսահայ գաղութը եւ այսօր առաւել եւս կը շեշտուի հայերէն լեզուով լրատուութեան ու լրագրութեան անհրաժեշտութիւնը:
Հայկական հաւաքականութիւնը յարափոփոխ զանգուած մըն է: Ասկէ քսան տարի առաջ ոչ ոք կ’երեւակայէր Հայաստանի անկախութիւնը, ոչ ոք կ’երեւակայէր զանգուածային գաղթը Հայաստանէն, տնտեսական ու մշակութային տգնաժամը:
Հայաստանի Հանրապետութիւնը քաղաքական, տնտեսական, ընկերային ծանր խնդիրներ ունի դիմագրաւելիք: Գերպետութիւններու հսկայական ճնշումին ենթակայ է: Ան, ներկայ հանգրուանին, պէտք ունի Սփիւռքի անշահախնդիր նեցուկին: Իսկ Սփիւռքը պէտք ունի իր անկախ մամուլին, ինչպէս որ Եւրոպայի հայութիւնն ալ պէտք ունի իր խօսքը լսելի դարձնելու արդար պահանջին:
Նոր Յառաջը կը սկսի հոնկէ՝ ուր 30-31 Մայիսի Յառաջին մէջ կը վերջանայ Արփիկ Միսաքեանի Խօսք Հրաժեշտը.
»Կը մնայ սակայն, հետեւեալ Շահան Շահնուրի թելադրանքին եւ այս խմբագրականը վերջացնելու լաւատեսութեամբ: Արդարեւ, մեր այս որոշումը ունի նաեւ դրական հետեւանք մը: Առիթը ստեղծեցին, ուր խումբ մը մտաւորականներ հրապարակ իջնեն եւ ծրագրեն նոր օրաթերթի մը նախաձեռնութիւնը եւ գաղութս ի մօտոյ օժտուի նոր մամուլով մը, արդիական եւ ժամանակակից միջոցներով:
Ու մեր վերջին խօսքը կ’ըլլայ՝ բարի° երթ«:
Նոր Յառաջ կը վայելէ հովանաւորութիւնը Եւրոպայի մէջ հայատառ մամուլի գոյութեան անհրաժեշտութեան գիտակից անձերու: Անցեալ Մայիսին այս տրամադրութեամբ հանդէս եկան խումբ մը մտաւորականներ: Այսօր, լոյս կը տեսնէ Նոր Յառաջի անդրանիկ թիւը: Կ’իրականանայ հայատառ մամուլին ի սրտէ հաւատացողներու ցանկութիւնը:
Սփիւռքի պայքարը երկմշակութայնութեան, երկլեզուութեան պայքարն է: Թերթին նպատակն է զարկ տալ հայկական մշակութային հաւաքական կեանքին: Բոլոր այն նախաձեռնութիւնները որոնք կը տարուին երկլեզուութեան, երկմշակութայնութեան ծիրէն ներս եւ զարկ կու տան հայերէնի զարգացման, կը պայքարին մոռացումին, ուրացումին, ժխտումին դէմ, Նոր Յառաջի էջերուն մէջ իրենց բնական տեղը պիտի գտնեն, իրենց արձագանգը պիտի ունենան:
ՆՈՐ ՅԱՌԱՋ
KANACH JANAPARH EM MAGHTUM TERTIN!!!
BARI, BARI YERT!!!
🙂