0
0
Հ.Յ.Դաշնակցութեան նախաձեռնութեամբ, Ստեփանակերտի մէջ տեղի ունեցաւ համահայկական խորհրդաժողով մը, որուն կարեւորութիւնը շատ աւելի կարեւոր էր, յատկապէս նկատի ունենալով, մութ հաշիւներով լեցուն Մատրիտեան նախաձեռնութիւնը: Ներկայացուեցան խորհրդաժողովի աշխատանքներուն ընթացքը, քննարկուած հարցերը, ինչպէս նաեւ կատարուած առաջարկները:
Խորհրդաժողովի աւարտէն ետք Հ.Յ.Դաշնակցութեան Բիւրոյի անդամներ Լեւոն Մկրտչեան եւ Յակոբ Տէր Խաչատուրեան պատասխանեցին լրագրողներու հարցումներուն:
Պատասխանելով լրագրողներէն մէկուն այն հարցումին, թէ խորհրդաժողովէն բխած նման խիստ ոճով յայտարարութեան (տեսնել՝ էջ 23) արդեօք պիտի յաջորդէ՞ արտաքին գործոց նախարարի հրաժարականի պահանջ՝ Լեւոն Մկրտչեան ըսաւ, թէ յառաջիկայ քանի մը օրերուն կուսակցութեան բարձրագոյն մարմիններուն մէջ պիտի քննարկուին խորհրդաժողովին արդիւնքները, համապատասխան հետեւութիւններ պիտի կատարուին եւ որոշումներ պիտի առնուին:
Նշենք թէ Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի Հայ Դատ գրասենեակի եւ քաղաքական հարցերու գրասենեակի պատասխանատու Կիրօ Մանոյեան, «Ազատութիւն» կայանի մէկ թղթակիցին պատասխանած էր, որ եթէ նորացուած Մատրիտեան սկզբունքներուն հիման վրայ ձեւաւորուի Արցախի տագնապի լուծման ամբողջական փաստաթուղթը եւ այդ սկզբունքները սկսին կիրառուիլ, ապա նոր պատերազմի դուռ է, որ կը բացուի, փոխան կայուն խաղաղութեան: «Հայաստանը իր կեցուածքի փոփոխութեամբ կրնայ այս վտանգաւոր զարգացումները կանխել՝ ընդգրկել Լեռնային Ղարաբաղի բանակցային ձեւաչափին մէջ եւ հասնիլ աւելի արդար ու ընդունելի վերջնական համաձայնութեան», ըսաւ Մանոյեան:
ՇԱԲԹՈՒԱՆ ԽՕՍՔԸ
«Ամենքս մեր երկրի զաւակներն ենք: : Ապրել ու ապրում ենք պատմական, պատասխանատու ժամանակաշրջանում եւ պարտաւոր ենք դիրքորոշում ունենալ այն հարցերի վերաբերեալ, որոնք ուղղակիօրէն առնչւում են մեր պետութեան, մեր ժողովրդի ապագային: …Աշխարհը, թշնամի, բարեկամ, միջնորդ երկրները, միջազգային հանրութիւնը պէտք է իմանան, որ գործ ունեն հայութեան հաւաքական կամքի հետ, եւ որ մենք պատրաստ ենք պայքարելու երկնքի տակ մեր ինքնուրոյն, արժանապատիւ տեղն ունենալու համար: Մենք չենք արհամարհում ոչ ոքի, բայց նաեւ թոյլ չենք տայ ոտնահարել մեր շահերը: Մենք պարտաւոր ենք ապացուցել աշխարհին, որ արժանի ենք յարգանքի ոչ միայն մեր պատմութեամբ, մշակոյթով, քաղաքակակրթական արժէքներով, այլեւ ուրիշների կողքին հաւասար իրաւունքներով ապրելու նորօրեայ կամքով ու ապագայի մտապատկերով…« կը յայտնէ Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի ներկայացուցիչ Ընկ. Հրանդ Մարգարեան:
ԲԱՆԱՁԵՒ
Ստորեւ, ամբողջութեամբ լոյս կ’ընծայենք Հ.Յ.Դաշնակցութեան նախաձեռնութեամբ անցեալ շաբաթավերջին Ստեփանակերտի մէջ տեղի ունեցած համահայկական խորհրդաժողովին բանաձեւը.
Մենք՝ աշխարհի 25 երկրներից ժամանած հայութեան ներկայացուցիչներս, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան նախագահի բարձր հովանաւորութեամբ կազմակերպուած համաժողովի ընթացքում քննարկելով այս ժամանակաշրջանի մեր ազգայինպետական կարեւորագոյն՝ Արցախի եւ հայթուրքական յարաբերութիւնների հիմնահարցերը՝ հաստատում ենք.
1. Հայաստանն ու հայութիւնը պատասխանատու, շրջադարձային փուլում են: Մեր օրակարգի երկու հիմնահարցերի զարգացմամբ ու հանգուցալուծման բնոյթով է պայմանաւորուած մեր ինքնութեան պահպանումը, հայկական երկու պետութիւնների եւ մեր ժողովրդի ապագան:
2. Մենք վճռական ենք՝ կարելի ու անկարելի բոլոր միջոցներով պաշտպանելու ազգայինպետական մեր շահերն ու իրաւունքները եւ ապահովելու մեր ինքնուրոյն ու արժանապատիւ տեղը քաղաքակիրթ ժողովուրդների ընտանիքում:
3. Մենք ինքնավստահութիւն, իրատեսութիւն եւ քաղաքական կամք ենք պահանջում Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան այսօրուայ եւ վաղուայ իշխանութիւններից, որպէսզի ճակատագրական այս երկու հիմնահարցերում նրանք առաջնորդուեն բացառապէս հայ ժողովրդի շահերով եւ սերունդների առջեւ պատասխանատուութեամբ:
4. Մենք գիտակցում ենք, որ ազգի ու պետութեան հիմքերին առնչուող բոլոր խնդիրները, արտաքին ու ներքին քաղաքականութիւնը փոխկապակցուած ամբողջութիւն են եւ պահանջում են համակողմանի ու կշռադատուած մօտեցումներ:
5© Հայաստանի Հանրապետութիւնը, Արցախը, Սփիւռքը միայն իբրեւ մէկ միասնական օրկանիզմ կարող են կազմակերպուած ուժի վերածուել, ունենալ ընդհանրական կամքի արտայայտման ձեւաչափ, բացայայտել մեր անսահման ներքին կարողականութիւնը եւ մեր հարեւաններին, աշխարհի ուժային կենտրոններին ապացուցել, որ հայութիւնը թոյլ չի տալու ոտնահարել իր արդարացի իրաւունքները:
Մեկնելով այս հաստատումներից՝ հայթուրքական յարաբերութիւնների առումով համաժողովը արձանագրում է.
Իբրեւ հարեւան պետութիւններ՝ Հայաստանն ու Թուրքիան ի վերջոյ պարտաւոր են բնականոն յարաբերութիւններ հաստատել: Առանց նախապայմանների դիւանագիտական յարաբերութիւններ սկսելու եւ սահմանները բացելու Հայաստանի նախաձեռնութիւնը արդէն իսկ զիջում էր եւ բարի կամքի դրսեւորում Թուրքիայի հանդէպ: Բայց առայսօր, աւելի քան մէկ տարի ընդգրկող ժամանակահատուածում, Թուրքիան համարժէք չի արձագանգել Հայաստանի միակողմանի պատրաստակամութեանը: Թուրքիայի ոչ մի առաջնորդ հրապարակաւ չի խօսել առանց նախապայմանների յարաբերութիւնները կարգաւորելու ցանկութեան մասին: Թուրքիան շարունակում է նախապայմաններ թելադրել, անընդմէջ մեծացնում է իր բացայայտ կանխակալ դերակատարութիւնը Արցախի հարցում եւ իրականում գնում է ոչ թէ յարաբերութիւնների կարգաւորման, այլ յաջողութեամբ մոլորեցնում է միջազգային հանրութեանը՝ օրակարգից դուրս մղելով Հայկական հարցը:
Այս համաթեքսթում միանգամայն սխալ ու անհեռատես քայլ էր 2009 թուականի Ապրիլի 22ի համատեղ յայտարարութեան ստորագրումը: Նոյնքան ու աւելի վտանգաւոր են ներկայիս միտումները, երբ աշխարհի ուժային կենտրոնները փորձում են արագացուած ինչինչ լուծումներ պարտադրել Արցախեան հարցում՝ դրանով իսկ Թուրքիային ձեռնտու հուն մղելով ՀայաստանԹուրքիա յարաբերութիւնների ընթացքը: Այլեւս ակնյայտ է, որ Հայաստանն ու հայութիւնը ստիպուած են դիմակայել թուրքատրպէյճանական տանդէմի միասնական քաղաքականութեանը:
Այս պայմաններում մենք համոզուած ենք հետեւեալ դրոյթների ճշմարտացիութեան եւ դրանց պետականօրէն հետապնդման անհրաժեշտութեան մէջ©
ա) Առանց նախապայմանների շրջափակման վերացումը եւ միջազգային իրաւունքի ընդհանուր հիմունքներով դիւանագիտական յարաբերութիւնների հաստատումը պէտք է դիտուի իբրեւ երկու երկրների երկխօսութեան բնական մեկնակէտ: Իրապէս բարի դրացիական յարաբերութիւններ կարող են լինել Թուրքիայի կողմից Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչմամբ եւ հայ ժողովրդի իրաւունքների վերականգնմամբ:
բ) Ցեղասպանութեան միջազգային համընդհանուր եւ մասնաւորապէս Թուրքիայի կողմից ճանաչումն ու դատապարտումը հիմնարար նշանակութիւն ունի ոչ միայն պատմական արդարութեան վերականգնման, այլեւ՝ շրջանում փոխադարձ վստահութեան մթնոլորտի հաստատման եւ ապագայում նման ոճիրների կանխարգելման համաթեքսթում: Հայաստանի Հանրապետութեան ազգային անվտանգութեան հայեցակարգի այս դրոյթը վերջին շրջանում փաստօրէն դադարել է արտաքին քաղաքական գործունէութեան ուղենիշ լինելուց: Սա անթոյլատրելի է: Անթոյլատրելի է նաեւ Ցեղասպանութեան փաստը պատմաբանների քննարկման նիւթ դարձնելու ցանկացած փորձ:
գ) Բացարձակապէս անընդունելի է Հայաստան Թուրքիա յարաբերութիւնների բնականոնացումը Հայաստանի ինքնիշխան եւ կենսունակ լինելիութեան եւ սերունդների իրաւունքների հաշուին: Հայաստանի իշխանութիւնները այլեւս պէտք չէ թոյլ տան, որ բանակցութիւնների պատրանքը Թուրքիան ծառայեցնի միջազգային ասպարէզում քաղաքական ու քարոզչական առաւելութիւններ կուտակելուն:
դ) Հայաստանի իշխանութիւնը պարտաւոր է վերագնահատել ու իմաստաւորել մէկ տարի առաջ իր նախաձեռնած հրապարակային յարաբերութիւնների ընթացքը, արդէն իսկ առկայ բացասական արդիւնքները, միջազգային հանրութեան առաջ բացայայտել Թուրքիայի իրական նպատակները եւ դադարեցնել բանակցութիւնները:
Արցախեան հիմնահարցի ներկայ հանգրուանի առնչութեամբ համաժողովը արձանագրում է.
Շրջանում ստեղծուած սթաթիւսքոն Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ազատ ինքնորոշման իրաւունքը բռնի ուժով ճնշելու, պատերազմ սանձազերծելու եւ այդ պատերազմում պարտուելու Ատրպէյճանի քաղաքականութեան արդիւնքն է: Արցախը ոչ միայն կարողացել է պաշտպանել ապրելու իր իրաւունքը, այլեւ միջազգային բոլոր չափանիշներին համապատասխան ժողովրդավարական պետութիւն է ստեղծել, որ բնականօրէն կայանում ու զարգանում է: Այսօր եւ վաղը Արցախի ինքնուրոյնութիւնն ու անվտանգութիւնը ուղղակիօրէն առնչւում են Հայաստանի ու համայն հայ ժողովրդի արժանապատուութեանը, լինելիութեանն ու հեռանկարին: Հիմնահարցը հապճեպ կարգաւորելուն ուղղուած որոշ միտումներ եւ յատկապէս Ատրպէյճանի ռազմաշունչ յայտարարութիւնները մեզ ստիպում են մշտապէս զգօն լինել, խնդիրը պահել մեր համազգային օրակարգում եւ անհրաժեշտութեան դէպքում համահայկական ուժերով բացառել հիմնահարցի ոչ արդարացի լուծման հնարաւորութիւնը:
Առ այդ՝ համաժողովը գտնում է.
ա) Արցախեան հիմնահարցի վերջնական կարգաւորման ուղին խաղաղ բանակցային գործընթացն է, որտեղ սակայն պէտք է փոխուի խեղուած ձեւաչափը, եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւնը հանդէս գայ իբրեւ լիիրաւ կողմ:
բ) Բանակցային գործընթացում հիմք պէտք է ընդունել Արցախի ժողովրդի արդէն իսկ կայացած ինքնորոշման փաստը եւ առաջնորդուել 1991 թուականի անկախութեան եւ 2006 թուականի Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան սահմանադրութեան ընդունման հանրաքուէների արդիւնքներով: Բանակցութիւնները պէտք է նպատակ ունենան առաջնահերթ լուծում տալ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անկախութեան ճանաչման եւ նրա անվտանգութեան ապահովման հարցերին եւ պէտք չէ շրջանցեն բռնազաւթուած Շահումեանն ու Գետաշէնը, Մարտակերտի ու Մարտունիի հատուածները եւ Ատրպէյճանից տեղահանուած հարիւր հազարաւոր հայերի իրաւունքները:
գ) Լեռնային Ղարաբաղը երբեք մաս չի կազմել անկախ Ատրպէյճանին, իսկ 1991 թուականին հռչակել է իր անկախութիւնը Ատրպէյճանին չպատկանող տարածքներում: Խորհրդային Միութեան կազմալուծմամբ աւարտուել է Խորհրդային Ատրպէյճանի տիրապետութիւնը Արցախի վրայ: Արցախեան պատերազմի նախայարձակը եւ հետեւանքների պատասխանատուն Ատրպէյճանն է:
դ) Գիտակցելով, որ բանակցութիւնները ենթադրում են փոխզիջումներ, միաժամանակ պնդում ենք, որ փոխզիջումները, հակամարտութեան կարգաւորման բոլոր բաղադրիչների հաշուառումով, կարող են լինել միմիայն համարժէք, հաւասարաչափ, միաժամանակեայ եւ տեղադրուել փաթեթային ամբողջական լուծման համակարգում: Այլապէս Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան շուրջ անվտանգութեան գօտու ցանկացած թուլացում, առանց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան տարածքային ամբողջականութեան վերականգնման, մեծացնելու է պատերազմի հաւանականութիւնը եւ վտանգելու Արցախի բնակչութեանը:
ե) Այս համաթեքսթում, այսպէս կոչուած, նորացուած Մատրիտեան սկզբունքների հիման վրայ հակամարտութեան կարգաւորումը արագացնելուն ուղղուած համանախագահող երկրների նախագահների կոչը բացարձակապէս չի բխում հիմնախնդրի բնոյթից եւ հակամարտութեան ծաւալման պատմութիւնից: Աւելի°ն. այն շրջանցում եւ լիովին անտեսում է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան ժողովրդի օրինապատշաճ կերպով արդէն իսկ արտայայտած կամքը: Համաժողովը դատապարտելի, անթոյլատրելի եւ իրաւական ուժից զուրկ է համարում միջազգային որեւէ փաստաթղթի ընդունումը՝ առանց հակամարտութեան հիմնական կողմի՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան իշխանութեան անմիջական մասնակցութեան: Համաժողովը հաստատում է, որ Հայաստանի Հանրապետութիւնը Ղարաբաղի ժողովրդի համար այս կենսական հարցի լուծման մէջ իրաւասու չէ փոխարինել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեանը: Համաժողովը Հայաստանի Հանրապետութեան իշխանութիւններից պահանջում է չստորագրել առաջարկուող փաստաթուղթը եւ հրատապ միջոցներ ձեռնարկել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութիւնը բանակցութիւններում որպէս լիիրաւ կողմ վերադարձնելու համար:
զ) Հայաստան բոլոր միջոցներով պէտք է երաշխաւորի Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան անվտանգութիւնն ու անկախութիւնը եւ հասնի այդ կարգավիճակի միջազգային ամրագրմանը: Առ այդ՝ միջազգային հանրութեան հովանու ներքոյ Հայաստանի Հանրապետութեան, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան եւ Ատրպէյճանի միջեւ ստորագրուած ուժի կիրառումը բացառող փաստաթուղթը միայն կարող է ապահովել խաղաղ բանակցային գործընթացի անշրջելիութիւնը:
է) Մեզ համար Արցախը Հայաստան է եւ մնալու է այդպիսին: Համայն հայութեան զօրաշարժով մենք մէկ անգամ արդէն յաղթել ենք Ատրպէյճանի կողմից սանձազերծուած պատերազմում, եւ թող ոչ ոք կասկածի, որ նոյնն է լինելու, եթէ դարձեալ ազատ ժողովրդի հետ փորձեն խօսել զէնքով:
Արցախի հիմնախնդրին, հայթուրքական յարաբերութիւններին նուիրուած երկօրեայ համաժողովի մասնակիցներս վերահաստատում ենք ազգայինպետական հարցերում մեր միասնականութիւնն ու վճռականութիւնը: Մեզ համար գերագոյն արժէքներ են Հայաստանի անկախ Հանրապետութիւնը, ազատ Արցախը, կազմակերպուած Սփիւռքը եւ մեր ժողովրդի անժամանցելի իրաւունքները:
Ստեփանակերտ
Յուլիս 11, 2009
«ՍԱ ՀԱՅԱՍՏԱՆՆ Է ԵՒ ՄՆԱԼՈԻ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆ» ԿԸ ՅԱՅՏՆԷ Հ.Յ.Դ. ԲԻՒՐՈՅԻ ՆԵՐԿԱՅԱՑՈՒՑԻՉ ՀՐԱՆԴ ՄԱՐԳԱՐԵԱՆ
Մեծարգոյ Պարոն Նախագահ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան,
Գերաշնորհ Սրբազան հայր,
Սիրելի ներկաներ
Ամենքս մեր երկրի զաւակներն ենք: Ապրել ու ապրում ենք պատմական, պատասխանատու ժամանակաշրջանում եւ պարտաւոր ենք դիրքորոշում ունենալ այն հարցերի վերաբերեալ, որոնք ուղղակիօրէն առնչւում են մեր պետութեան, մեր ժողովրդի ապագային: Այս խորհրդաժողովը, հայութեան տարբեր հատուածների ու շերտերի ներկայացուցիչների այս կազմը մեր գերակայ շահերը ձեւակերպելու, հնարաւորինս միասնական դիրքորոշում ներկայացնելու բացառիկ առիթ է:
Աշխարհը, թշնամի, բարեկամ, միջնորդ երկրները, միջազգային հանրութիւնը պէտք է իմանան, որ գործ ունեն հայութեան հաւաքական կամքի հետ, եւ որ մենք պատրաստ ենք պայքարելու երկնքի տակ մեր ինքնուրոյն, արժանապատիւ տեղն ունենալու համար: Մենք չենք արհամարհում ոչ ոքի, բայց նաեւ թոյլ չենք տայ ոտնահարել մեր շահերը: Մենք պարտաւոր ենք ապացուցել աշխարհին, որ արժանի ենք յարգանքի ոչ միայն մեր պատմութեամբ, մշակոյթով, քաղաքակակրթական արժէքներով, այլեւ ուրիշների կողքին հաւասար իրաւունքներով ապրելու նորօրեայ կամքով ու ապագայի մտապատկերով:
Մենք կարող ենք նաեւ ուժ, վստահութիւն եւ հեռատեսութիւն հաղորդել մեր երկու պետութիւնների այսօրուայ ու վաղուայ ղեկավարներին, որ նրանք ամուր թիկունքով առաջնորդուեն բացառապէս հայութեան ու Հայաստանի շահերով, գալիք սերունդների հանդէպ պատասխանատուութեամբ:
Մենք հաւաքուել ենք այստեղ համայն հայութեան ուժերով, զոհողութիւններով ու զրկանքներով ազատագրուած Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան մայրաքաղաքում, ի նշան այն բանի, որ սա Հայաստան է եւ մնալու է Հայաստան: Ի նշան այն բանի, որ հերոսական Արցախը շարունակում է մնալ ազգային շարժման դրօշակակիրը: Ի նշան այն բանի, որ Արցախում իրագործուող բարեփոխումները, պետականաստեղծ աշխատանքը, իշխանութիւնժողովուրդ միասնութիւնը արժանի են ճանաչման ու ընդօրինակման:
Այո, մեր օրակարգում Արցախի հիմնախնդիրն է, հայթրքական յարաբերութիւնները:
Բայց սա չպէտք է խանգարի գիտակցել, որ հարցերի հարցը, մեր գերագոյն նպատակը Հայաստանի անկախ պետականութիւնն է, նրա լիարժէք կայացման, անվտանգութեան, զարգացման կարողականութեան ապահովումը: Առանց այդպիսի Հայաստանի, վտանգուելու են մեր բոլոր ազգայինպետական հարցերը:
Չկայ առանձին Ղարաբաղի հարց, չկան առանձին պատմական հարցեր, չկայ առանձին հայթրքական յարաբերութիւն, չկայ առանձին ներքին քաղաքականութիւն: Ամէն բան ամբողջական է՝ ներկայով, անցեալով, ապագայով շաղկապուած:
Եւ միայն այս ընկալմամբ, այս գիտակցութեամբ ձեռնարկուած քայլերով է հնարաւոր ապահովել մեր արժանապատիւ տեղը աշխարհում: Եւ դարձեալ ու կրկին միամտութիւն է կարծել, թէ կարելի է զիջել ազգային որեւէ հարցում՝ չվտանգելով ամբողջը: Ընդհակառակը՝ մի հարցում զիջելը շղթայական զիջումներ է պարտադրելու այլ ասպարէզներում:
Այս առումով համոզուած եմ՝ պաշտօնական Ստեփանակերտը, ընդհանրապէս Արցախն ու արցախցին, հենց Արցախի շահերից մեկնելով, իրաւունք չունեն անտարբեր լինել, թէ ինչ է կատարւում հայթրքական յարաբերութիւնների, ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման, Ջաւախքի ինքնավարութեան իրաւունքի, ընդհանրապէս Հայ Դատի պայքարի հարթակներում:
Կրկնում եմ‘ մենք ամբողջի մասերն ենք եւ միայն այս մտասեւեռմամբ ու նպատակադրումով ենք կարողանալու ճիշտ ճանապարհ դուրս գալ:
Այս գիտակցութիւնը պէտք է դառնայ մեր ժողովրդի քաղաքական, տնտեսական, հոգեւորմշակութային ընտրախաւի կենսակերպը: Այս գիտակցութիւնը պէտք է փոխանցուի երիտասարդութեանը: Այս գիտակցութիւնը պէտք է արմատաւորուի հայ ժողովրդի լայն զանգուածների մէջ: Միայն այդպէս մենք կարողանանք լիարժէք հաւաքականութիւն դառնալ ու հետապնդել մեր անհատական ու ընդհանրական նպատակները:
Մենք հաւաքուել ենք քննարկելու մեր ժամանակի համար ազգայինպետական կարեւորագոյն հիմնահարցերը, որովհետեւ վտանգներ ենք տեսնում, սխալ ընթացք ենք տեսնում, ինչը կարող է ծանր հետեւանքներ ունենալ: Թուրքիան մեզ հետ խօսում է նախապայմաններով, միջազգային բոլոր հանդիպումներում ու բոլորի հետ քննարկում է Ղարաբաղի հարցը, Ալիեւը հրապարակայնօրէն կարգաւորման իր պատկերացումն է ներկայացնում:
Բնականաբար, մենք էլ պարտաւոր ենք կարելի ու անկարելի միջոցներով կանխել, սրբագրել սխալները, ուժ տալ միմիանց եւ ուժ առնել:
Բայց նաեւ յատուկ ուզում եմ շեշտել, որ սա միթինկ չէ, «փոփուլիզմ»ի տեղ չէ: Ընդհակառակը՝ մեր քննարկումները պէտք է այս դահլիճին համապատասխան բարձրութիւն ունենան, իսկ եզրակացութիւնները լինեն իրատեսական ու ծանրակշիռ:
Թէեւ միւս կողմից յայտնի ասոյթ կայ. «Եղի°ր իրապաշտ անհաւանական նպատակներ ունեցիր»: Այս հակասական մտքի ճշմարտութիւնը մենք ապացուցել ենք հենց Արցախում:
Սիրելի° բարեկամներ, բացման այս խօսքում ես յատուկ չեմ ներկայացնում օրակարգային հարցերի վերաբերեալ Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան ձեւակերպուած մօտեցումները: Մեր նպատակն այդ չէ: Մեր նպատակը ներկայացուցչական այս խորհրդաժողովի ազատ քննարկումներն են եւ վստահութիւնը, որ մենք նոյնն ենք արել, անում ու անելու ենք նոյնը՝ յանուն մեր ժողովրդի ու մեր անկախ պետականութեան:
Յաջողութիւն մեր աշխատանքին:
