0
0
ԵՐԵՒԱՆ․- Ապրիլ 18-ին Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան, խորհրդարանի ժողովին յայտնեց, որ Հայաստան 2007-ին Մատրիտեան սկզբունքները ընդունելով իբրեւ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան կարգաւորման հիմք՝ Լեռնային Ղարաբաղը ճանչցած է իբրեւ Ատրպէյճանի մաս:
«Ազգընտիր» վարչապետը ըսաւ, որ ամբողջ հարցը այն է, որ 2018-ին, իր ստացած բանակցային ժառանգութեան մէջ, Արցախի ժողովուրդ հասկացութիւն գոյութիւն չունի, կայ Լեռնային Ղարաբաղի ամբողջ բնակչութիւն հասկացութիւնը: «Այս բառերը շատ կարեւոր են: Այո՛, ժողովուրդը Հելսինքեան վճիռով, մնացած բոլոր վճիռներով սահմանադիր ենթակայ է: ․․․ եթէ ասում ենք ինքնորոշում, ումից եւ որտեղից ենք ինքնորոշւում: Օրինակ, ինչո՞ւ չենք ասում Հայաստանը ինքնորոշուի, որովհետեւ Հայաստանը ինքնորոշուել է 1991 թուականի Ալմաթիի հռչակագրով: Ո՞ւմից է ինքնորոշուել` Խորհրդային Միութիւնից, որովհետեւ եղել է Խորհրդային Միութեան մաս», մանրամասնեց Փաշինեան:
Փաշինեան այդ մասին խօսեցաւ` պատասխանելով «Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր Արթուր Խաչատրեանի հարցումին: Խաչատրեան հարցադրած էր, թէ ինչո՛ւ կառավարութեան 2021-2026-ի ծրագիրի կատարման մասին զեկոյցին մէջ Լեռնային Ղարաբաղի հիմնահարցին նուիրուած բաժինին մէջ խօսք չկայ Արցախի ժողովուրդի ինքնորոշման իրաւունքին մասին այն պարագային, երբ 2021-2026-ի ծրագիրին մէջ ինքնորոշման իրաւունքը նշուած է` իբրեւ հիմնահարցի կարգաւորման հիմքերէն մէկը:
Փաշինեան աւելցուց, որ՝ իբրեւ ինքնորոշման կողմ հանդէս կու գայ ան, որ կ՛ուզէ ինքնորոշում ունենալ, իսկ Լեռնային Ղարաբաղը 1998-ին դուրս ձգտուած է բանակցային գործընթացէն: Ըստ Փաշինեանի՝ Լեռնային Ղարաբաղը բանակցային գործընթացէն դուրս ձգելէ ետք, ինքնորոշման իրաւունքը մնացած է պարզապէս Հելսինքեան եզրափակիչ վճիռին մէջ գրուած:
Արթուր Խաչատրեան հակադարձեց վարչապետին` ըսելով, որ վերջինս ինքնորոշումը եւ անկախացումը կը հաւասարեցնէ, մինչդեռ Հելսինքեան փաստաթուղթի սահմանումով` ինքնորոշումը բոլորովին այլ բան կը նշանակէ. օրինակ` Հայաստան կրնայ ինքնորոշուիլ եւ որոշել, որ իրեն այլեւս խորհրդարանական հանրապետութիւն պէտք չէ, այլ պէտք է կրօնապետութիւն: Ան շեշտեց, որ ա՛յս է Հելսինքեան համաձայնութեան ամբողջ տրամաբանութիւնը:
Փաշինեան նկատել տուաւ, որ նոյն բանը ըսած է Ատրպէյճան բանակցային ամբողջ գործընթացի ատեն: «Նրանք էլ էին ասում ինքնորոշումը չի նշանակում, որ պէտք է անկախ պետութիւն լինի: Նաեւ ասում էին, որ այդ ինքնորոշման սուբյեկտը միայն Լեռնային Ղարաբաղի հայերը չեն, նաեւ ադրբեջանցիներն են սուբյեկտ, ասում էին, որ ադրբեջանցիներն էլ պէտք է որոշեն: Դրա համար եմ ժողովուրդ-բնակչութիւն տերմինաբանութեան (եզրափանութեան) մասին խօսում: Ես 2019 թուականին եմ ասել, որ Լեռնային Ղարաբաղի հարցի բանակցողը պէտք է լինի Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի ներկայացուցիչը, քանի որ Լեռնային Ղարաբաղի ժողովուրդը չի քուէարկել մեր խորհրդարանական ընտրութիւններում, հետեւաբար, ես մանդատ (յանձնարարութիւն) չունեմ: Այս դիրքորոշումները շարունակաբար եւ անընդհատ արտայայտուել են», ըսաւ Փաշինեան:
