0
0
ԳՐԻԳՈՐ Ա. ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ
Կազմակերպութեամբ՝ Նիւ Եորքի »Արմէն Գարօ« եւ Նիւ Ճըրզիի »Դրօ« կոմիտէութիւններու« Կիրակի Դեկտեմբեր 13« 2009ին Նիւ Եորքի Հայ Կեդրոնում տեղի ունեցաւ Հ.Յ.Դաշնակցութեան 119ևամեակի տօնակատարութիւն: Գլխաւոր բանախօսն էր Հ.Յ.Դաշնակցութեան Գերագոյն Մարմնի ներկայացուցիչ եւ Հայաստանի Ազգային Ժողովի Արտաքին Յարաբերութիւններու Յանձնաժողովի նախագահ՝ ընկ. Արմէն Ռուստամեանը:
Օրուան հանդիսավարն էր« ընկ. Արա Գաբրիէլեանը« որ ինչպէս միշտ« ձեռնահասութեամբ վարեց յայտագիրը:
Ներկայ էր բարձրաշնորհ Տ. Օշական Արք. Չօլոյեանը« Գերաշնորհ Տ. Անուշաւան Դանիէլեանը« Արժանապատիւ Տ. Մեսրոպ Լաքիսեանը: Ներկայ էր նաեւ Հ.Յ.Դաշնակցութեան Արեւելեան Ամերիկայի Կ.Կ.ևի անդամ Անդրանիկ Գասպարեանը« Կ.Կ.ևի անդամ ընկ. Հրայր Պարոնեանը« Համազգայինի Արեւելեան Ամերիկայի Շրջանային Վարչութեան ատենապետ՝ Զարմայր Սեդրաքեանը: Ներկայ էին« միութենականներ« ընկերներ եւ համակիրներ՝ Նիւ Եորքի եւ Նիւ Ճըրզիի շրջաններից:
Երեկոն բացուեց« Հայաստանի Հանրապետութեան օրհներգ՝ »Մեր Հայրենիք«ով եւ Հ.Յ.Դաշնակցութեան պաշտօնական քայլերգով՝ »Մշակ Բանուոր« խմբական երգեցողութեամբ: Ընկ. Արա Գաբրիէլեանը« »Արմէն Գարօ« եւ »Դրօ« կոմիտէութիւններու կողմէ բարի գալուստ մաղթեց ներկաներուն ընկ. Գաբրիէլեանը« հանգամանօրէն խօսեցաւ Դաշնակցութեան կատարած մեծ դերի մասին մեր պատմութեան 119ևը տարիներու ընթացքին:
Ընկերը նշեց« որ ինչպէս Դաշնակցութեան հիմնադիրները« իրենց խօսքով« գրչով եւ գործով ստեղծեցին Դաշնակցութիւնը« որ քաղաքական կուսակցութիւն լինելէ աւելի« դարձաւ մեր ժողովրդի գոյութեան եւ ազգային արժէքներու պաշտպանման ջահակիրը:
Դաշնակցութիւնը« յեղափոխական կուսակցութիւն է« ոչ թէ միայն իր մղած փառապանծ մարտական գործունէութեամբ այլ նաեւ այն պատճառով« որ արմատական հոգեփոխութիւն մտցրեց հայ ժողովրդի մտածելակերպի եւ նկարագրի մէջ« որ մինչ այդ իր դժբախտ նկարագրի հետ հաշտուած« քաղաքական տեսլականէն զուրկ ու կրաւորական ընթացքով վերածուած էր լոկ կրօնական համայնքին Դաշնակցութիւնը« իր գործունէութեամբ ջնջեց օտարի աւիններով բաժնուած մեր ազգի արեւելեան եւ արեւմտեան հատուածները: Ընկերը մէջբերում կատարեց Դաշնակցութեան հիմնադիրներէն Քրիստափոր Միքայէլեանի հետեւեալ խօսքերը.և »Պատռել է հարկաւոր քարտէսների վրայ այս կամ այն աւազակապետի կամքով գծուած սահմանները« որոնք մեզ բաժանում են իրարից« որոնք առհասարակ մշտական չեն« իսկ երբեմն շատ կարճատեւ են լինում«:
Ընկ. Արան հանգամանօրէն անդրադարձաւ« աննկարագրելի ծանր պայմանների տակ« Դաշնակցութեան ղեկավարութեամբ« Հայաստանի առաջին հանրապետութեան կերտման դերակատարութեան« եւ ապագայում Սփիւռքում կատարուած ազգային մշակութային բեղմնաւոր գործունէութեան շուրջ:
Այսօր Դաշնակցութիւնը փաստօրէն որպէս ազգայինևգաղափարական կուսակցութիւն« թէ Մայր Հայրենիքում եւ թէ Սփիւռքում շատ անելիք ունի:
Այսօր հաւաքուել ենք այստեղ մեր յարգանքի տուրքը տալու իր վաստակաշատ անցեալին եւ ողջունելու իր պայծառ ապագան« նշեց ընկերը:
»Արմէն Գարօ« կոմիտէի խօսքը փոխանցեց ընկերուհի Մարի Եարալեանը:
Ստորեւ փոխանցում եմ որոշ հատուածներ« ընկերուհու ելոյթից.և
»Դաշնակցութեան օրուայ տօնակատարութիւնը միաժամանակ մեզ համար հաշտուետուութեան օր է« աւանդութիւն է դարձել« որ Դաշնակցութիւնը տարուան մէկ օրը հանրութեան ներկայանայ:
1918ևթուին Դաշնակցութիւնը դարձաւ անկախ Հայաստանի գլխաւոր դերակատարը եւ չխուսափեց« պատմական պատասխանատուութիւնից« թէ պատերազմի դաշտում« թէ արտաքին քաղաքական եւ թէ հայրենակերտման ճակատներում:
1920ևթուին« Դաշնակցութիւնը վտարանգի դարձաւ եւ միակ քաղաքական ուժն էր« որ պատժեց հայ ժողովրդի դահլիճներին:
Դաշնակցութիւնը Սփիւռքում դարձաւ պետութեան մանրանկարը« որբահաւաքից մինչեւ կրթական« առողջապահական« մշակութային« ընկերային եւ այլ ասպարէզներում:
Մեծ Եղեռնի 50 ամեակին« Դաշնակցութիւնը արծարծեց Հայ Դատի գաղափարը: 1970թուականի կէսից սկսուած« Դաշնակցութեան գաղափարախօսութեան հաւատարիմ ու ինքնամոռաց երիտասարդներն էին« որ իրենց սխրագործութիւններով« պատճառ դարձան այլազան պետութիւնների կողմից ճանաչուի թուրքերի կողմից կատարուած հայ ժողովրդի Ցեղասպանութիւնը« Արցախի ազատագրական պայքարում նաեւ Դաշնակցական մարտիկները իրենց գործօն մասնակցութիւնը բերին:
Դաշնակցութեան ազգային« գաղափարախօսութիւնը միշտ առաջնորդող ազդակ է եղել գաղափարական եւ ազգային շարժումների« Դաշնակցութիւնն է« որ մղիչ ուժ դարձաւ զգացնելու մեծ պետութիւններին« որոնք ուզում են իրենց շահերի համար ոտնատակ անել հայ ժողովրդի իրաւունքները:
Արդեօք Դաշնակցութիւնը սխալներ ունեցել է« բնականաբար այո« գործողն է« որ կարող է սխալներ եւս ունենալ« բայց ոչ ոք չի կարող ասել« որ Հ.Յ.Դաշնակցութիւնը ազգային պայքարի դիրքերը լքել է« ոչ ոք կարող է ասել« որ Դաշնակցութիւնը որեւէ ժամանակ խուսափել է որեւէ զոհողութիւնից երբ այդ պահանջել է հայրենիքը«:
Ընկ. Արա Գաբրիէլեանը ընթերցեց Մ.Ա.Կ.ևի մօտ Հայաստանի Հանրապետութեան դեսպան՝ Կարէն Նազարեանի շնորհաւորական նամակը« Դաշնակցութեան տարեդարձի առիթով (կարդալ »Հայրենիք«ի Դեկտեմբեր 18, 2009-ի թիւը):
Բեմ հրաւիրուեց օրուայ հիմնական բանախօս՝ ընկ. Արմէն Ռուստամեանը: Ընկերը շուրջ մէկ ժամ տեւող բանախօսութեան ընթացքին« ներկաներին փոխանցեց բազմակողմանի տեղեկութիւններ« Հայաստանի ներկայ քաղաքական եւ Սոցիալևտնտեսական իրավիճակի շուրջ:
Ի հարկէ հնարաւոր չէ« ամբողջական ձեւով փոխանցել« ընկերոջ խօսքը« պիտի աշխատիմ սեղմ գծերով ներկայացնել որոշ հատուածներ:
Ընկ. Ռուստամեան նշեց.և »Ինչպէս ընկերներս էլ ասացին« Դաշնակցութիւնը միշտ հայ ժողովրդի ճակատագրական պահերին ժողովրդի հետ է:
Այսօր Հայաստան« լուրջ իրավիճակ է քան մենք կարող ենք պատկերացնել: Այսօր Հայաստանում լուրջ մարտահրաւէրներ կան« ի հարկ է միշտ են եղել« բայց այս արձանագրութիւնների պատճառով սրանք աւելի կարեւորութիւն են ստացել: Սրանք ներքին եւ արտաքին մարտահրաւէրներ եւ սպառնալիքներ են: Հայաստանի ժողովուրդը գտնւում է« Սոցիալևընկերային ծանր վիճակում: Իրականում Հայաստանում գոյութիւն ունի սոցիալական մեծ բեւեռացում:
Այստեղ մենք անելիք ունենք« Դաշնակցութիւնը ընկերվարական կուսակցութիւն է եւ այդ խնդիրներն էլ մեր խնդիրներն են:
Հայաստանում գոյութիւն ունի ժողովրդավարական լուրջ պակաս եւ այս խնդիրն էլ բնականաբար մեր խնդիրն է« եւ մենք մեծ անելիքներ ունենք նաեւ այդ կապակցութեամբ:
Ես այսօր ուզում եմ առաւելաբար անդրադառնալ արտաքին մարտահրաւէրներին« որովհետեւ այդ մարտահրաւէրները սպառնում են մեր գոյութեան պահպանմանը« մեր հեռանկարին« մեր ապագային: Այդ խնդիրներին կապուած մեծ փորձութեան առաջ ենք կանգնած մենք եւ պարտաւոր ենք այդ դրութիւնը յաղթահարել:
Մենք սկիզբէն յայտարարած էինք« որ ՀայաստանևԹուրքիա յարաբերութիւնները« պիտի կարգաւորուի« առանց նախապայմանների« բայց պարզուեց« որ առանց նախապայմանների ասածը« իրականութիւն չէ« թուրքերը լկտիաբար պարտադրած են իրենց կամքը« ոչ միայն Հայաստանին այլ նոյնպէս միջնորդներին«: Ընկեր Ռուստամեանը բազմակողմանի վերլուծութիւններով փրոթոքոլի ստորագրումը համարեց վնասակար եւ չբացառեց նաեւ իշխանափոխութեան տարբերակը:
Այս առնչութեամբ նշեց.և
»Իշխանափոխութիւնը մարդափոխութիւն չէ« այլ ընդհանուր ծրագրի վերանայում է: Նոր ազգային պետական ուղղութեան կիրառում: Մենք շատ գոհ եւ ուրախ կը լինենք«, նշեց ընկ. Ռուստամեանը« »որ իրապէս մեր նախագահը« այդ համարձակութիւնը ունենայ եւ յայտարարի՝ իմ ժողովուրդը դէմ է այս փրոթոքոլի ստորագրման եւ յետ կանգնի ստորագրելուց: Ես վստահ եմ որ ժողովուրդը իրեն կը յարգէ«:
Ընկերը իր խօսքի վերջում հետեւեալ խորհրդածութիւնը կատարեց:
»Պէտք է ուշադիր լինել« որ այս խնդիրները մեզ չտանեն ներքին պառակտման եւ այդ պէտք չէ
թոյլատրուի« որը թուրքի ուզածը կը լինի: Մենք դժգոհ ենք իշխանութիւնից եւ պայքարում ենք փրոթոքոլի դէմ« չպէտք է այդ պայքարը հակաևհայաստանեան գունաւորում ստանայ: Եթէ պառակտուած եղաւ« մեզ սխալ տեղ կը տանի եւ դա այն է« ինչ որ թուրքերն են ցանկանում: Ամէն մի խօսք« ամէն մի քայլ պէտք է չափուած եւ ձեւուած լինի« որ իր նպատակին հասնի: Հակառակը կը լինի արկածախնդրութիւն« որ կ’առաջացնէ հիասթափութիւն:Պէտք է ժողովուրդը համոզուի« որ Դաշնակցութիւնը իր պայքարի մէջ անկեղծ է«:
Ընկեր հանդիսավարը բեմ հրաւիրեց Բարձրաշնորհ Տ. Օշական Արք. Չօլոյեանին« որ իր խօսքով եւ պահպանիչով փակեց հանդիսութիւնը:
Սրբազանը իր խօսքի մէջ ի միջի այլոց նշեց.և
»Այսօրուայ այս ձեռնարկը նուիրուած էր« Հ.Յ.Դաշնակցութեան 119ևրդ տարեդարձին: Մարդու կեանքի մէջ գոյութիւն ունեցող 119 տարիները« բաւականին երկար ժամանակաշրջան է:
Իմ միտքս կ’երթայ 1890 թուականը« որ Դաշնակցութիւնը մէկ տարեկան էր« սակայն երեխայ չէր եւ 2009 թուականը 119 տարեկան Դաշնակցութիւնը« ալեհեր ծերուն մը չէ: Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութիւնը իր հիմնադրութենէն սկսեալ մեր զգտումներուն« համոզումներուն« հաւատքին նկարագրին արտայայտութիւնն եղաւ:
ստեղծումը բնական պոռթկումն էր մեր լինելութեան« այնպիսի ժամանակ երբ իրեն համար միակ նպատակ դարձուց հայ ժողովրդի արժանապատուութիւնը եւ Հայաստանի անկախութիւնը: Հ.Յ.Դաշնակցութիւնը իր պատմութեան ընթացքին« բազմաթիւ սխրագործութիւններով« ինքզինքը արտայայտած է:
Հ.Յ.Դաշնակցութիւնը սիրելի դարձաւ« որովհետեւ պարկեշտ էր« ունեցաւ անխախտ կեցուածք:
Հ.Յ.Դաշնակցութիւնը կ’արտայայտէ հայ ժողովուրդի փառաւոր տեսիլքը:
Ազգութիւնը սիրելիներ« ամբողջութիւն մըն է«: Նշեց Սրբազանը« »այս ամբողջութեան մէջ կայ մեր հողը« մեր մշակոյթր« մեր զոհողութիւնը« մեր նահատակութիւնը: Բնաւ պէտք չէ ուզենք ինչպէս միշտ ըսած եմ« յատկապէս արձանագրութիւններէն ետքը« որ Սփիւռքը Հայաստանին խորթ աչքով նայէի: Հայաստանը մերն է սիրելիներ« որքան Հայաստանաբնակինը« Հայաստանի պետութիւնն ալ մերն է« որքան Հայաստանաբնակինը եւ ես կը հաւատամ« որ այս ներքին զօրութիւնը մեր գոյութեան ամէնէն զօրաւոր երաշխիքը պէտք է ըլլայ: Մեր իրաւունքը արիւնով գրուած է« թուղթի վրայ չէ գրուած եւ այս արեան տէրը դուք էք սիրելիներ« ամբողջական հայութիւնն է« ամբողջական Հայաստանը: Այս բոլոր սկզբունքներին հաւատարիմ մնալով« մենք կ’երթանք ոչ միայն դէպի պայքար« այլ նաեւ դէպի յաղթանակ:
Շնորհաւոր ըլլայ Դաշնակցութեան տարեդարձը»:
Սրբազանի փակման խօսքով եւ պահպանիչով փակուեց հանդիսութիւնը:
Վերջում եղաւ հիւրասիրութիւն:
