0
0
Հայաստանի ոստիկանութեան յատուկ ջոկատային ուժերէն խումբ մը յարձակեցաւ Երեւանի մէջ գտնուող Արցախի ներկայացուցչութեան շէնքին վրայ, կոտրեց դարպասը եւ գրաւեց Արցախի վերջին նախագահ Սամուէլ Շահրամանեանի սպասարկող ինքնաշարժը։ Ըստ Քննչական կոմիտէին, ինքնաշարժը գրաւուած է՝ Շահրամանեանի թիկնապահներէն Աշոտ Դանիէլեանի դատական գործին ծիրին մէջ։Դատական գործը յարուցուած էր Փետրուարին։Սակայն Շահրամանեանի ներկայացուցիչ Ռոման Երիցեան յայտարարեց, որ քաղաքական դրդապատճառներ գոյութիւն ունին՝ Արցախի վերջին նախագահին սպասարկող ինքնաշարժին գրաւման ետին։
Աւելի ուշ Շահրամանեանը տարուեցաւ քննչական կոմիտէ՝ հարցաքննութեան համար։ Տեղին է նշել, որ Շահրամանեան հակադարձած էր վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի՝ արցախեան իրադարձութիւններու մասին յայտարարութիւններուն, նշելով,որ մօտ օրէն պիտի ներկայացնէ բոլոր իրականութիւնները։ Փաշինեան արցախցի զինուորականները «վախկոտ դասալիքներ» կոչած էր։
*
Արցախի Ազգային Ժողովի չորս խմբակցութիւնները հրապարակուած յայտարարութեամբ մը դատապարտեցին Արցախի հանրապետութեան մնայուն ներկայացուցչութեան տարածքին մէջ պատահած դէպքը՝ նշելով,որ այսպիսով Երեւանի իշխանութիւնները հատած են ինչպէս իրաւական, այնպէս ալ բարոյական արժէքներու սահմանը։ Յայտարարութեան մէջ նաեւ նշուեցաւ,որ Արցախի նկատմամբ նմանօրինակ վերաբերում շարունակութիւնն է օրեր առաջ՝ 12 Յունիսին գործադրուած բիրտ ուժին եւ ճնշումներուն, որոնք կը վկայեն, թէ յանուն իշխանութեան պահպանման, անոնք պատրաստ են ոտնակոխել երկրին սահմանադրութիւնը եւ անհամաչափ ուժ ու յատուկ միջոցներ կիրառելով սեփական ժողովուրդին դէմ, կասկածի տակ կը դնեն Հայաստանի հանրապետութեան ժողովրդավարութիւնը։
Յայտարարութիւնը Երեւանի իշխանութիւններէն պահանջեց զերծ մնալ բռնութիւն, ատելութիւն եւ թշնամանք սերմանելու նենգ ու վտանգաւոր դրսեւորումներէ։
*
Պաղեստինի պետութեան վարչակազմի նախագահ Մահմուտ Ապպասի գրասենեակը շնորհակալական գիր յղեց Հայաստանի իշխանութիւններուն՝ պաշտօնական Երեւանի կողմէ Պաղեստինի պետութիւնը ճանչնալու առիթով։ «Հայաստանի իմաստուն քայլը համահունչ է խաղաղութիւն նախատեսող ծրագրին, որ կ՛ենթադրէ երկու պետութիւններու համակեցութիւնը։ Ասիկա ռազմավարական ընտրութիւն է, որ կը պաշտպանէ միջազգային կամքն ու օրինականութիւնը», նշուած է շնորհակալական գիրին մէջ։
Պաղեստինի պետականութիւնը ճանչնալու Երեւանի քայլէն ետք, Թէլ Աւիւի մէջ արտաքին գործոց նախարարութիւն կանչուեցաւ Հայաստանի դեսպանը, որուն բողոք ներկայացուեցաւ՝ Երեւանի այս քայլին դէմ։
*
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան հեռաձայնային հաղորդակցութիւն մը ունեցաւ Թուրքիոյ նախագահ Էրտողանի հետ։ Փաշինեան եւ Էրտողան, ըստ հրապարակուած պաշտօնական տեղեկութիւններուն, ընդգծած են իրենց քաղաքական կամքը՝ առանց նախապայմանի Հայաստանի եւ Թուրքիոյ միջեւ յարաբերութիւններու ամբողջական կարգաւորման վերաբերեալ, ինչպէս նաեւ կարեւորած են բանագնացներու հանդիպումներու շարունակականութեան պահպանումը եւ վերահաստատած են նախնական համաձայնութիւնները պահպանելու կարեւորութիւնը։ Անոնք նաեւ գոհունակութեամբ արձանագրած են Հայաստանի եւ Թուրքիոյ ներկայացուցիչներուն միջեւ շարունակական երկխօսութեան կայացումը։
Հաղորդուեցաւ,որ Փաշինեան եւ Էրտողան քննարկած են շրջանային եւ միջազգային վերջին զարգացումները։ Սակայն ոչ մէկ մանրամասնութիւն հաղորդուեցաւ ,թէ ինչ հարցերու անդրադարձած են Փաշինեան եւ Էրտողան։Միայն նշուեցաւ, որ Փաշինեան Էրտողանը շնորհաւորած է Ատհայի տօնին առիթով, իսկ Էրտողան Փաշինեանը շնորհաւորած է գալիք Վարդավառի տօնին առիթով։ Ան նաեւ ցաւակցութիւն յայտնած է Հայաստանի հիւսիսային շրջաններուն մ էջ վերջերս պատահած ողողումներուն առիթով։
*
Ատրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութեան բանբեր Այխան Հաճիզատէ յայտարարեց, որ Երեւանի եւ Պաքուի միջեւ իսկական եւ երկարատեւ խաղաղութեան համաձայնագրի կնքման գլխաւոր պայմանը Ատրպէյճանի ներկայացուող տարածքային պահանջներու դադրեցումն է։ Ըստ ատրպէյճանցի բանբերին, տարածքային այդ պահանջները ամրագրուած են Հայաստանի բազմաթիւ իրաւական եւ քաղաքական փաստաթուղթերուն եւ առաջին հերթին Հայաստանի սահմանադրութեան մէջ, որ բացայայտօրէն յղում կը կատարէ Հայաստանի եւ Լեռնային Ղարաբաղի միաւորման կոչ ընող Անկախութեան հռչակագրին»։ «Հայկական կողմին տրամաբանութիւնը, որ կը ձգտի անտեսել այս խնդիրը, կը վկայէ, որ այդ երկիրը յարատեւ խաղաղութիւն հաստատելու ցանկութիւն չունի», ըսաւ ան։
*
Հայաստանի սահմանադրութիւնը փոխելու Ատրպէյճանի մնայուն պահանջին ենթահողին վրայ, վարչապետ Փաշինեան յանձնարառեց նոր սահմանադրութեան նախագիծ մը մշակել եւ մինչեւ 30 Դեկտեմբեր 2026 զայն հաստատել։
Տեղին է նշել,որ մինչեւ Փաշինեանի այս որոշումը, 2022ին կազմուած սահմանադրական բարեփոխումներու խորհուրդը կը մշակէր սահմանադրական փոփոխութիւններու նախագիծը։Հայեցակարգի նախնական տարբերակն ալ այս տարուան յունուարին յղուած էր կառավարութեան։Տեղին է նշել,որ Փաշինեան ներկայիս յանձնարառած է նոր սահմանադրութիւն գրել «սահմանադրական փոփոխութիւններու» փոխարէն։ Ասիկա արդեօ՞ք կը նշանակէ նախնական տարբերակէն ամբողջութեամբ հրաժարիլ եւ նոր սահմանադրութիւն մը հանրաքուէի դնել։ Այս հարցումը ներկայիս չունի պատասխան մը, որովհետեւ իշխանական պատգամաւորները կը հրաժարին հարցումին պատասխանելէ, իսկ սահմանադրական բարեփոխումներու խորհուրդն ալ նոր տեղեկացած է որոշումին մասին։Կարեւոր հարցում մըն ալ կը վերաբերի Անկախութեան հռչակագրին։ Արդեօք հռչակագիրը պիտի պահուի՞, թէ հանուի նոր սահմանադրութենէն։
*
Հակադարձելով հայեւֆրանսական սպառազինութեան նոր գործարքին մասին Ատրպէյճանի իշխանութիւններուն կատարած յայտարարութեան՝ Հայաստանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը յայտարարեց, որ մարտունակ եւ ժամանակակից զէնքով սպառազինուած բանակ ունենալը որեւէ ինքնիշխան երկրի մը իրաւունքն է։Հայաստան եւ Ֆրանսա յստակացուցած են,որ Սեզար հրետանային համակարգերու հայթայթման շուրջ համաձայնագիր մը կնքած են։
Պաքու դատապարտեց այս գործարքը՝ յայտարարելով,որ Հարաւայի Կովկասի մէջ պատերազմի նոր օճախներ ստեղծելու պատասխանատուութիւնը պիտի կրեն Հայաստանի ղեկավարութիւնը եւ Մաքրոնի բռնապետութիւնը։
Ընդգծելով,որ Հայաստանի հանրապետութիւնը կը ճանչնայ իր բոլոր դրացի պետութիւններուն հողային ամբողջականութիւնը՝ Երեւան հաստատեց,որ Հայաստանի հանրապետութիւնը հաւատարիմ է այս սկզբունքին եւ միջազգայնօրէն ճանչցուած իր 29 հազար 743 քառակուսի քիլոմեթր տարածքէն այլ հաւակնութիւններ չունի։Պաշտօնական Երեւան նաեւ մտահոգութիւն յայտնեց ամէն առիթով շրջանային լարուածութիւն կանխատեսելու Ատրպէյճանի գործելակերպի եւ մօտեցման մասին։
*
Մոսկուայի իշխանութիւնները կ՛ակնկալեն Հայաստանի հարաւային Կապան քաղաքին մէջ մօտիկ ապագային հիւպատոսարան մը բանալ։ Այս յայտարարութիւնը կատարեց Ռուսիոյ արտաքին գործոց փոխ նախարար Եւկենի Իվանով,որ յստակ ժամկէտ չնշեց, սակայն աւելցուց, որ կ՛ակնկալեն,թէ հիւպատոսարանը մինչեւ տարեվերջ կը բացուի։
2 Նոյեմբեր 2023-ին Ռուսիոյ կառավարութիւնը հաւանութիւն տուաւ՝ Կապանի մէջ հիւպատոսարան մը բանալու համաձայնագրին։Նախապէս Հայաստանի արտաքին գործոց նախարար Արարատ Միրզոյեան հաստատած էր,որ Մոսկուա կը ծրագրէ Կապանի մէջ հիւպատոսարան մը բանալ եւ թէ Երեւան հաւանութիւն տուած է այս որոշումին։
