0
0
Այն, որ Միացեալ Ազգերի Կազմակերպութեան բարձրագոյն դատական ատեանը Արդարադատութեան Միջազգային Դատարանը Յուլիս 22, 2010ին յայտարարեց, որ »Քոսովոյի անկախութեան միակողմանի հռչակումը չի ոտնահարում միջազգային իրաւունքը«, միանգամայն օրինաչափ է: Նախ օրինաչափ է, քանի որ սեփական քաղաքական ճակատագիրը տնօրինելու իրաւունքը ինքնորոշման տեսքով, որպէս տուեալ կազմակերպութեան հիմնական նպատակներից մէկը ներառուած է Մ.Ա.Կ.ի Կանոնադրութեան մէջ [յօդուած 1(2)]: Յետոյ, օրինաչափ է, քանի որ միջազգային իրաւունքի մէջ չկայ անկախութեան հռչակման որեւէ սահմանափակում: Այսինքն, միջազգային իրաւունքի մէջ չկայ մի չափորոշիչ, որով անկախանալու իրաւունքը վերապահուած է, ասենք, սերպերին, վրացիներին կամ Կովկասի թաթարներին, իսկ նոյն իրաւունքը մերժւում է ալպանացիներին, մենկրելներին կամ թալիշներին:
Բնական է, որ անկախութեան հռչակումը միշտ էլ միակողմանի է լինում: Երբ, օրինակ, Միացեալ Նահանգներն ու Ռուսաստանի Դաշնութիւնն իրենց անկախութիւնը հռչակեցին համապատասխանաբար Բրիտանական Կայսրութիւնից կամ Խորհրդային Միութիւնից, նրանք դա արեցին առանց, այսպէս կոչուած, »կեդրոնական իշխանութեան« թոյլտւութեան: Ուրիշ բան, որ »կեդրոնական իշխանութիւնը« կարող է այդ փաստն ընդունել հանգիստ, առանց աւելորդ ռազմական ջղաձգումների, կամ կարող է փորձել արեան մէջ խեղդել ուրիշների ձգտումը:
Գնահատելի է Մ.Ա.Կ.ի Արդարադատութեան Միջազգային Դատարանի վերոյիշեալ որոշումը միջազգային իրաւունքի ժողովրդավարացման ուղղութեամբ զարգացման տեսանկիւնից: Որոշումը ցոյց տուեց, որ 21 դարի մտածողութեանն անհարիր է ժողովուրդների բաժանումն արտոնեալների եւ մերժեալների:
Յիշեալ որոշումը գնահատելի է նաեւ Արցախի հակամարտութեան ժողովրդավարական լուծման տեսանկիւնից: Այսինքն, ինչպէս ժողովրդավարական հասարակութեան մէջ որեւէ մէկն իրաւունք չունի անհատի փոխարէն որոշումներ կայացնելու, այնպէս էլ ներկայ միջազգային յարաբերութիւններում որեւէ մէկն իրաւունք չունի որոշումներ կայացնելու այդ անհատների կազմակերպուած հանրութեան փոխարէն:
21րդ դարում միջազգային իրաւունքը չի կարող աճուրդի դրուել: Միջազգային իրաւունքը նաֆթի աշտարակ չէ:
ԱՐԱ ՊԱՊԵԱՆ
»Մոտուս Վիվենտի« հիմնարկ
Յուլիս 23, 2010
