0
0
Յ. Պալեան
Մարտ 30, 2016
«Ֆէթիշ» դարձած թուական «Ապրիլ 24»ը կը մօտենայ: Այս տարի, կլոր թուականէն ետք «անկլոր» թուական մը: Ի՜նչ փոյթ:
Ինչ ալ եղած ըլլան եւ ըլլան մօտեցումները, ԺԹ. դարուն իր բանաձեւումը գտած «Հայոց Ազգային Հարց»ը կը մնայ սառած, անոր վրայ բարդուած են «ցեղասպանութիւն»ը եւ «հայրենահանում»ը:
«Հրէական ցեղասպանութեան» նմանողութեամբ, ընդունելի ըլլալու ճապկումով, փակագիծի մէջ դրած ենք «Հայոց Ազգային Հարց»ը, որուն արմատական լուծումը Թուրքիան գտած էր «հայրենահանում»ով, ցեղասպանութիւնն ալ իր կարգին, արմատական հայրենահանում էր:
1960-ականներու «ՄԵՐ ՀՈՂԵՐԸ» բողոքի ալիքի փայլատակումէն ետք, որ «Հայոց Ազգային Հարց»ի հետապնդման իսկական շարունակութիւնն էր, Արեւմուտքի եւ Խորհրդային Միութեան համար միաժամանակ ընդունելի «ցեղասպանութեան ճանաչման» տարազը որդեգրուեցաւ, որ ներազգային համագործակցութիւններն ալ կարելի դարձուց:
Քանի որ կը խօսուէր հրէական ցեղասպանութեան մասին, տրամաբանութիւնը կը պահանջէր «ճանաչման նախընթաց»ով պայմանաւորել նաեւ հայկական կացութեան ըմբռնումը, յաչս արտաքին աշխարհին, եւ այդ դարձաւ Հայկական Հարցի «ալֆան եւ օմեկան»:
Հայրենալքում-արտագաղթի նոր սերունդն ալ հեշտութեամբ կրնայ հետեւիլ նոյն կարգախօսներուն, բազմացնել տարին մէկ կամ քանի մը անգամ աղմկարար տողանցքներու մասնակիցներու համրանքը, քանի որ այդ կարելի է ընել առանց պաշտպանելու յանձնառութեան հայրենի հողի նկատմամբ, ան ըլլայ բռնագրաւուած, թէ լքուող:
Ինչպէս երբեմն կ’ըսուի, երբեմն յաճախ, որ «Հայ Դատը սփիւռքի պահպանման կը ծառայէ», եւ կը դադրինք մտածելէ այն մասին, որ սփիւռք(ներ)ը ժամանակաւոր է եւ այդպէս կրնայ ըլլալ միայն:
Այդպէս ալ կը շփոթուին ծառայողի եւ ծառայութեան նպատակի հասցէները:
Եւ «Հայոց Ազգային Հարց»ի հետապնդումը կը մտնէ փակուղի:
Երբ հրէական ցեղասպանութեան կը բաղդատուինք «ճանաչում» գտնելու ճամբայ հարթելու համար, զանց կ’առնենք իրա՛ւ բաղդատութիւնը:
Հրեաները ցեղասպանութեան ենթարկուեցան իրենց պատմական հայրենիքէն դուրս, օտար աշխարհներու մէջ, հայերը ցեղասպանութեան ենթարկուեցան իրենց հայրենիքին մէջ:
Հրեաները ցեղասպանութեան ենթարկուեցան տնտեսական պատճառներով, Հայաստանի բնիկները ցեղասպանութեան ենթարկուեցան իրենց հայրենիքի տիրացման-բռնագրաւման համար:
Ցեղասպանութիւն-հայրենահանում նոյն նպատակին կը ծառայեն, եւ այդ նպատակը հայու հայրենիքին բռնագրաւումն էր, անոր իր բնիկ տարրէն դատարկումը:
Ցեղասպանութեան ճանաչումը բարոյական-մարդասիրական շղարշ է, զոր կարելի է որպէս մխիթարական պարգեւ շնորհել: Երբ ան առանձնապէս կը հետապնդուի, շնորհողը առանց յանձնառութեան պարտք մը կը կարծէ կատարել, եթէ շահախնդրուած անգամ չէ, եւ հետապնդողը առանց իր հարցին խորքով ընթանալու երեւելիութիւն կը կարծէ նուաճել:
Այդ բարոյական պարգեւը հաշուեփակ կ’ըլլայ, երբ կը ներկայանանք ցեղասպանութեան ճանաչման պահանջով: Այնքա՜ն բացասական, որ հայ զանգուածներուն համար իսկ ան կը դառնայ ինքնանպատակ եւ վերջնական կարելին, որմէ վերջ կու գայ մոռացումը:
Անհատները կրնան պատշաճիլ եւ հարց չունենալ ճանաչումներէն ետք:
Ազգը, որ տեւելու եւ շարունակութիւն ըլլալու կոչուած է,- եւ ոչ այլոց համրանքը աւելցնելու,- հայրենիքի, անոր լրացման, բնակեցման, զարգացման եւ հոն ինքնութիւն կերտող մշակոյթի ստեղծման եւ իւրացման հարց ունի:
Սոսկ ցեղասպանութեան ճանաչման հետապնդումը, անոր շուրջ ստեղծուող խլացնող-մոռցուող աղմուկը «Հայոց Ազգային Հարց»ը կը տանին փակուղի, ինչ որ կը նշանակէ առարկայական նպաստ բերել ցեղասպանին ծաւալապաշտական նախաձեռնութեան ամրապնդման:
Այս փակուղիէն դուրս գալու համար, թրքական քաղաքականութեան նպատակի բացատրութիւնն է «Հայոց Ազգային Հարց»ի հետապնդման նպատակը:
Ինչպէս յաճախ կրկնած եմ, ցեղասպանութիւն գործուեցաւ հողի համար:
Այդ քաղաքական ոճիրին իրաւ վկաները հայրենահանուածները եւ անոնց ժառանգներն են, այսինքն նախկին գաղթականներէ բաղկացած ներկայի աշխարհատարած սփիւռքը, որուն համար օրակարգ ըլլայ կը թուի դադրած ըլլալ հայրենադարձութիւնը՝ պատշաճեցումներով մոռցած ըլլալով հայրենահանումը:
Իրաւագիտական ճապկումներ են փաստագրական արշաւները, երբ հարցերը պարզ են: Յուշագրութիւնները ինքնամխիթարութեան կը ծառայեն եւ իրաւունքի ձեռքբերման չեն նպաստեր:
Եթէ հայ հանրային կարծիքը, «Հայոց Ազգային Հարց»ը հետապնդողները եւ «ցեղասպանութեան ճանաչում»ը ընդունողները եւ քուէարկողները այս յստակացումներով առաջնորդուին, նոր ամեակները կը դադրին մեծ կամ պզտիկ «հոգեպարար» հանդիսութիւններ ըլլալէ եւ կը մտնենք իրաւունքի ձեռքբերման ձգտող քաղաքական դաշտ:
Աղմկարարութիւնը, լուսարձակները եւ բարձրախօսները նպատակի չեն ծառայեր, եթէ բացակային քաղաքական հեռնակարային նպատակը եւ ազգային իրաւունքէ բխած հիմնաւորումները:
Նոր ամեակ, նոր ամեակներ:
Հիմնական հարցերու պատասխան պիտի տանք, որպէսզի չխարխափենք:
Ի՞նչ կ’ուզենք: Հայրենի հողի ազատագրում:
Ինչպէ՞ս պիտի ուզենք: Քաղաքական իրաւ աշխատանքով եւ ոչ միայն բառի կապարճ շալկած:
Ինչո՞ւ կ’ուզենք: Վերադարձի համար՝ որ չըլլայ շաբաթավերջի ճառ:
Յ. Պալեան
Մարտ 30, 2016
