0
0
Ուրբաթ, Դեկտ. 13-ի երեկոյեան, դարձեալ հաւաքուած ենք Նիւ Եորքի Հայ Կեդրոնի սրահը, Նիկողոս Սարաֆեանի` “Վէնսէնի անտառը“ գիրքի Անգլերէն թարգմանութեան առիթով: Գիրքի թարգմանիչը` Քրիս Ադամեանն է:
Նախ ծանօթանանք հեղինակին: (Քաղուած Մինաս Թէօլէօլեանի ԴԱՐ ՄԸ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ Հատոր Բ.): “Նիկողոս Սարաֆեան ծնած է Վառնա, Պուլկարիա 1902ին: Ծնողքը Լճեցի են եղած եւ 1896-ին գաղթած են իրենց ծննդավայրէն: Յաճախած է ազգային վարժարաններ ապա Սէն Միշել Ֆրանսական երկրորդական վարժարանը: 1919ին կ՛անցնի Պոլիս եւ կը յաճախէ Կեդրոնական Վարժարան: Խառնուածքով ներամփոփ էր ու մարդախոյս: Գրեթէ յիսնամեայ գրական իր ստեղծագործութիւններով, մնաց որակի մարդը: Ափսոս որ օրաթերթերու եւ պարբերականներու մէջ հրատարակուած իր արձակներն ու քերթուածները անջատ հատորներու մէջ չամփոփուեցան: “Վէնսէնի անտառը“` պատկերներու, խորհրդածական սեւեռումներու եւ ինքնասոյզ ապրումներու հանդէս մըն է, արուեստով ու մտածական տարրերով հարուստ: Խորապէս ճանչցած է իր ժողովուրդի նկարագիրը, խառնուածքը, ոյժն ու տկարութիւնները: Կը ճանչնայ մեզ` Հայութիւնը, մեր կուսութեան, մեր միամտութեան ու գաղափարապաշտութեան ընդմէջէն: Իր Քերթողութիւնը բացառապէս ինքնատիպ է ու զինք կը դասէ մեր մեծ դէմքերու շարքին: Մահացած է 1972ին“:
Անգլերէնի թարգմանուած ““Վէնսէնի Անտառը“ գիրքի յառաջաբանին մէջ, Արա Սանճեանի գրածէն կը հասկնանք, որ` (Նիկողոս Սարաֆեանի` “Վէնսէնի Անտառը“ հրատարակուած է առաջին անգամ Հալէպ, 1947-ին: Յետագային վերահրատարակուած է քանի մը անգամ, գրական պարբերաթերթերու մէջ կամ ամփոփուած է հեղինակի ամբողջական հատորներուն մէջ: Առաջին հրատարակութիւնը որպէս առանձին գիրք, Ֆրանսերէն թարգմանութիւնն է եղած: Ներկայի անգլերէն թարգմանութիւնը` երկրորդ հրատարակութիւնն է որպէս առանձին գիրք: Այս` կը շեշտէ այս գրքի կարեւորութիւնն ու իւրայատուկ հանգամանքը:
Մըշիկըն-Տիրպորն համալսարանի Հայկական Հետազօտութեան Կեդրոնի մասնագէտները ողջունեցին գիրքին Անգլերէն թարգմանութիւնը, միաժամանակ զգուշացնելով, որ անգլերէնի թարգմանութիւնը իրապէս մարտահրաւէր մըն է ոեւէ թարգմանիչի համար, որովհետեւ Սարաֆեանի գրելաոճը բարդ է ու կնճռոտ եւ լեզուն գեղազարդ է ու պճնուած: Սակայն իրենց համար, խիստ կարեւոր էր այս բացառիկ գործին Անգլերէն թարգմանութիւնը, համաշխարհային ընթերցող հանրութեան ուշադրութեան յանձնել, եւ յատկապէս աշխարհացրիւ, հետզհետէ ստուարացող օտարալեզու այն սերունդին համար, որ անկարող է կարդալ իրենց նախնիներու լեզուով):
Նիւ Եորքի Համազգայինի մասնաճիւղի փոխ ատենապետուհին` ընկհ. Աստղիկ Սեւակ երեկոյի բացումը կատարեց բարի գալուստ մաղթելով ներկաներուն եւ հրաւիրեց Նանսի Ակապեանը որ ներկայացնէ օրուայ թարգմանիչ եւ դասախօս` Քրիս Ադամեանը:
Ստորեւ իր խօսքը:
“Քրիս Ադամեան ստեղծագործ անհատ մըն է եւ շատ մը մշակութային ձեռնարկներ իրագործած է: Թատերական ղեկավար է եւ արտադրիչ (producer): 2006-ին ստացած է OBIE պարգեւատրումը` “Տագնապ` Դրախտի մէջ“ (Trouble in Paradise) թատերախաղին համար: 2009-ին կազմակերպած է Սփիւռքահայ արուեստագէտներու ցուցահանդէս մը Մխիթարեաններու Ս. Ղազար կղզիին մէջ: Ցուցահանդէսի մասին անդրադարձած է 2009-ի Վենետիկ երկամեայ հանդէսը: Ադամեան վարած է մշակութային ձեռնարկներ Հ.Բ.Ը.Մ.-ի, Հայկական Թատերական Արուեստի Միութեան եւ այլ կազմակերպութիւններու համար: Հեղինակած է շարժանկարի թատերախաղեր, թատերական նախագրութիւններ, ինչպէս նաեւ երաժշտապարային խաղագրութիւններ եւ շարժապատկերներ: Գրած է մշակութային քննադատական յօդուածներ շատ մը հրատարակութիւններու եւ ամսագրերու մէջ:
“Վէնսէնի Անտառը“ի թարգմանութեան համար անցեալ տարի արժանացաւ Համազգայինի Ա.Մ.Ն.-ի Արեւելեան Շրջանի` ՄԻՆԱՍ ԵՒ ԳՈՀԱՐ ԹԷՕԼԷՕԼԵԱՆ Գրական Մրցանակի Ա. պարգեւատրումին: Քրիս կը շարունակէ այլ թարգմանութիւններ կատարել եւ նպատակ ունի Տոքթորայի վկայական ստանալ` հայագիտական նիւթերու մէջ“: Խօսքը վերջացնելով Նանսի Ակապեան հրաւիրեց թարգմանիչ եւ օրուայ դասախօսը:
Քրիս Ադամեան համակրելի անձ մըն է: Հիւմորով խօսեցաւ իր մանկութեան եւ պատանեկութեան մասին, թէ ինչպէս Հայերէն սորվելու եւ խօսելու համար, իր ծնողքը, զանազան հայկական ճամբարներ ուղարկած է զինք: Ապա անցնելով օրուայ նիւթին, նկարագրեց, իր անսահման ու բացառիկ հմայուիլը Նիկողոս Սարաֆեանի ապշեցուցիչ “Վէնսէնի Անտառը“ երկով: Նշեց որ գիրքին ոճը բանաստեղծական է ու հիանալի: Յայտարարեց որ Ֆրանսերէն թարգմանութենէն է, որ Անգլերէնի թարգմանած է եւ որ` ինքը բառացի չի թարգմաներ: Քրիս ընթերցեց իր ընտրութեամբ որոշ հատուածներ “Վէնսէնի Անտառը“ գիրքէն որը շատ հաճելի ու հետաքրքրական էր:
Քրիս Ադամեանի խօսքէն ետք, ներկաները գնահատեցին թարգմանիչի անգլերէնի տիրապետութիւնը: Ակնարկութիւն եղաւ Հայերէն բնագրէն Ֆրանսերէնի եւ անկէ երկրորդ լեզուի մը` անգլերէնի թարգմանելու հարազատութեան մասին: Թելադրուեցաւ որ փափաքելի պիտի ըլլար եթէ թարգմանիչը Հայերէն բնագրէն եւ անգլերէնի թարգմանուած տարբերակէն օրինակներ հայթայթէր ներկաներուն:
Ձեռնարկի աւարտին տեղի ունեցաւ հիւրասիրութիւն որու ընթացքին Քրիս սիրով մակագրեց գնուած գրքերը:
Հաճելի եւ դաստիարակչական երեկոյ մը իսկապէս:
Ներկայ մը
Քրիս Ադամեան կը ներկայացնէ Նիկողոս Սարաֆեանի “Վէնսէնի Անտառը“
Նանսի Ակապեան եւ Քրիս Ադամեան
