Ոչ եւս է վաստակաշատ երաժշտագէտ, յօրինող ու խմբավար Կարպիս Ափրիկեանը։ Ան հոգին աւանդեց Հոկտեմբեր 15-ի առաւօտեան, Մալաքոֆի իր բնակարանին մէջ, 98 տարեկանին։
Տակաւին քանի մը օր առաջ, Փարիզի քաղաքապետարանը իր հեղինակաւոր «Վերմէյլ» շքանշանով պարգեւատրած էր վաստակաշատ վարպետը։
Անոր անունը եւ յիշատակը անքակտելի պիտի մնան «Սիփան-Կոմիտաս» երգչախումբէն, որուն խմբավարութիւնը ստանձնած էր երկար տարիներ եւ մա՛նաւանդ զայն հասցուցած էր այն բարձունքին, որուն վրայ անիկա կը գտնուի այսօր։
Տասնհինգ տարեկանին` Աղեքսանդրիոյ Պօղոսեան ազգային վարժարանին երաժշտութեան ուսուցիչ Աշոտ Պատմագրեանի աշակերտ, անոր բացակայութեան ինք կը ստանձնէր տարեվերջի հանդիսութեան երգչախումբին ղեկավարութիւնը: Իսկ ուսուցիչին մեկնումէն ետք դարձաւ անոր յաջորդը` մինչեւ 1953:
Փարիզ մեկնելէն առաջ Ափրիկեանը Գահիրէի եւ Աղեքսանդրիոյ մէջ շարք մը համերգներով լուրջ գործունէութիւն ծաւալեց, ինչպէս` «Համրա» հանրածանօթ հանդիսասրահին մէջ: Երաժշտութեան բնագաւառին մէջ առաջնակարգ դէմք դարձաւ` արժանանալով մինչեւ իսկ Եգիպտոսի նախագահին գնահատանքին:
Եթէ Ափրիկեանը չըլլար, Գուրգէն Ալեմշահի «Աւարայրի ճակատամարտը» համանուագային վիպերգութիւնը (poème symphonique) պիտի նուագուէ՞ր Երեւանի մէջ: Նոյնն է պարագան իր «Սասունցի Դաւիթ» օրաթորիոյին, որ դիւցազներգական բնոյթով համանուագախմբային երկ է ու կը պարունակէ մեներգներ, խմբերգներ:
Լեւոն Շանթ հակակրօնական տարողութեամբ իր գործը կոչած էր «Հին աստուածներ», Ափրիկեան գտած էր Բարսեղ Կանաչեանի այդ թատրերգութեան համար յօրինած դաշնակի բաժին մը եւ ջութակի ու թաւջութակի կցկտուր հատուածներ: Անոնց վրայ հիմնուելով` ան յաջողութեամբ ստեղծեց մէկ արարնոց, խտացած «Աբեղան» օփերան, որ համանուագախմբային երկ մըն է: Իրեն կը պարտինք նուագախումբի ընկերակցութեամբ «Նանոր»-ի ժողովրդականացումը, Կանաչեան-Ափրիկեանի «Նանոր»-ը դարձաւ կոթող մը եւ միջազգային երաժշտասէրներու մեծ ընդունելութեան արժանացաւ:
Ափրիկեանը հետագային Կանաչեանի բազմաթիւ գործերուն համանուագային բաժիններ աւելցուցած է, ինչպէս` «Շուշօ»-ին, «Վարդերի հետ»-ին, որոնք այլեւս գրեթէ չենք լսեր արեւմտեան Եւրոպայի երկիրներուն մէջ…
Ինչ կը վերաբերի կոմիտասեան պատարագին, Ափրիկեանը նկատած է, որ զայն խառն երգչախումբի պատշաճեցնելու բոլոր փորձերը գոհացուցիչ արդիւնք չեն տուած` անոնց հնչեղութիւնը մնացած ըլլալով թեթեւ, նոյնիսկ` միապաղաղ: Ինք իր նոր մօտեցումով պայծառութիւն մը բերած է` նկատի ունենալով testiture-ը, այսինքն` երգաձայնի մօտաւոր հնչածաւալը, երգողներու համար ամէնէն նպաստաւոր, յարմարագոյնը: Ըրածը «փոխագրութիւն-վերագրութիւն» կարելի է կոչել. նոյն աշխատանքը կատարած է մեր հիասքանչ գոհար շարականներուն վրայ:
Կարպիս Ափրիկեանը մեծապէս նպաստած է Եւրոպայի մէջ Կոմիտասի, Կանաչեանի, Ալեմշահի գործերուն ծանօթացումին:
Ան իր տաղանդով ու վարպետութեամբ հայ երաժշտութեան երկնակամարին վրայ դարձած էր եզակի անուն մը, որուն վաստակը արժանի է ամէն յարգանքի ու մեծարանքի: