0
0
ՄԱՐԳԱՐԻՏ ԽԱՉԱՏՐԵԱՆ
Արագածոտնի Մուղնի գիւղը Հայաստանի Հանրանպետութեան ամենահմայիչ վայրերից է: Գիւղի հմայքի անբաժանելի մասն են Հայոց աշխարհի երեք գագաթները` հեռուից հեռու խստօրէն հսկող Արարատը, մտիկ, շատ մօտիկ բազմած Արագածն ու Արայի լեռը, որոնց գոյութեան կախարդանքով լեցուն տարածքի մէջ վեր է խոյանում Սուրբ Գէորգ եկեղեցւոյ հպարտ զանգակատունը: 
Այս հէքիաթային աշխարհում երկրորդ սուրբ օճախը դպրոցն է, որի պատմութիւնն սկսւում է դեռեւս 15-րդ դարից: Ե՛ւ եկեղեցին, ե՛ւ դպրոցն անմիջականօրէն առնչւում են երջանկայիշատակ Մեսրոպ Աշճեան Սրբազանի անուանն ու գործին:
Դպրոցի բակում կանգնած է Սրբազանի արձանը, ու նրա շոյող հայեացքի տակ ամէն առաւօտ սկսւում է գիւղի կեանքը: Աշակերտ թէ ուսուցիչ ամէն օր անցնում են արձանի կողքով, մի պահ կանգնում, բարեւում, կարծես թէ լսում Սրբազանի օրհնանքի մրմունջն ու անցնում գործի:
Նոյեմբեր 2-ին այս ամէնօրեայ կախարդանքին յաւելուել էին նոր, անծանօթ, յուզիչ երանգներ. գիւղը նշում էր դպրոցի հարիւրամեակը: Աշնանային գոյների խաղում նոր երանգներ են յայտնուել, բազմապատկուել են ժպիտները: Գիւղը կարծես կերպարանափոխուել է: Բոլորը հաւաքուել են դպրոցի բակում, որը զարդարուած է Եռագոյնի երանգներով, աշնան հարուստ բերքով ծանրաբեռնուած սեղաններով: Հաւաքուել են հիւրեր, եկել են դպրոցի նախկին տնօրէնները, հիւրերի թւում է Սրբազանի եղբայրը` պարոն Յովհաննէսը: Բոլորը մօտենում են պարոն Յովհաննէսին, սեղմում ձեռքը, աշակերտները պարզապէս ժպտում են ու վաղուց ծանօթ դիմագծեր փնտռում. պարոն Յովհաննէսը նրանց համար կենդանի յիշողութիւն է արդէն գիւղի, դպրոցի պատմութեան ու իրենց կենսագրութեան անբաժան մաս դարձած Սրբազանի մասին: Պարոն Յովհաննէսը սոսկ ժպտում է ու մի կերպ թաքցնում յուզմունքը, որ աչքերը չմատնեն հոգում կատարուողը: Իսկ երբ բակ է մտնում Սուրբ Գէորգ եկեղեցւոյ Քահանայ Տէր Եղիշէն, փոքրիկներն անվերջ շարանով մօտենում են, օրհնութիւն ստանում: Տեսարանն անմոռանալի է: Տէր Եղիշը չի էլ թաքցնում յուզմունքը: Աշճեան Սրբազանի, նրա գործը շարունակողների ցանած սերմերը ծլարձակում են ու պտուղ տալիս:
Հ.Հ. պետական օրհներգի, Տէր Եղիշէի օրհնութեան, “Հայր Մեր“ աղօթքով սկսւում է տօնական հանդէսը, որին մասնակցում են դպրոցի աշակերտները, նախկին ու ներկայ ուսուցիչները, շրջանաւարտները, հիւրեր… Հնչեց դպրոցի օրհներգը, որի հեղինակը դպրոցի հայոց լեզուի եւ գրականութեան ուսուցչուհի Տիանա Խոճոյեանն է, երաժշտութիւնը գրել է Ցողինէ Մարուքեանը, գործիքաւորումը կատարել է Լեւոն Անտոնեանը: Ուսուցչական անձնակազմի իւրատեսակ խոստովանութիւնը հնչեցրեց դպրոցի փոխ-տնօրէն Գայանէ Աւետիսեանը:
Հաւաքուածները խնկարկեցին նաեւ ազատամարտիկ Հմայեակ Պետրոսեանի եւ զոհուած քաջամարտիկ Վարդան Օհանեանի յիշատակը:
Երգն ու պարը, ասմունքը, փոքրիկների կատարմամբ հացի օրհնութեան ու արարման հանդէսն անվերջ շարունակւում են, ու շուտով դպրոցի բակում հաւաքուածները, անկախ տարիքից, մտնում են շուրջպար: Յետոյ յայտնւում են երեխաների ու մեծերի` խաղաղութեան, առատութեան, բարօրութեան մաղթանքները երկինք հասցնող աղաւնիները… Հնչում է երեխաների երդումը. ի լուր աշխարհի հպարտութեամբ յայտնում են, որ պատուով կը կրեն Աշճեան Սրբազանի անուան դպրոցի սան լինելու բացառիկ պատիւը: Դպրոցի տնօրէն Կրեթա Համբարձումեանը շնորհակալութիւն յայտնեց տօնի մասնակիցներին եւ հրաւիրեց համտեսելու աշնանային բերք ու բարիքը, որը Մուղնեցիները սիրով հրամցրին բոլորին:
Մինչեւ ուշ երեկոյ շարունակւում է տօնախմբութիւնը գիւղում…
Շնորհաւոր առաջին հարիւրամեակդ, Մուղնու Մեսրոպ Աշճեանի անուան դպրոց: Թող անվերջ լինի քո սաների երթը Հայոց խաղաղ երկնքի տակ, թող Աշճեան Սրբազանի անձնազոհութեան ու նուիրումի ոգին անպակաս լինի գիւղի բոլոր բնակիչներից` մեծ թէ փոքր…
