
Գարեգին Քահանայ Պետուրեան
Երբ մարդիկ կը խօսին կամ կը զրուցեն ընդհանրապէս կեանքին մասին, անոր կը մօտենան զանազան դիտանկիւններէ, փորձառութիւններէ եւ մտային դատողութիւններէ: Կեանքը ամէն բանէ առաջ ժամանակի մը մէջ իրագործուած կամ եղելութիւն դարձող ընթացք մըն է, որ կը սկսի իւրաքանչիւր անհատի ծնունդով ու կþաւարտի անոր մահուամբ:
Անասուններու եւ բնութեան պարագային ալ նոյնն է ընթացքը, բացի բանականութեան գիտակցութենէն, որ ովկիանի մը չափ տարբերութիւն կը դնէ տուեալ ստեղծագործութեանց միջեւ:
Կեանքի մէջ հաւասարակշռութիւնը, կը միտի ունենալ մարդուն ապրելակերպը, անոր հեզասահ ու իմաստալից ընթացք մը պարգեւելով: Ամէն երեւոյթի մէջ հաւասարակշռութիւնը իր դերը ունի:
Հաւասարակշիռ կեանք մը, կþունենայ ամուր եւ զօրաւոր հիմք, ենթահող եւ արմատ: Մարդիկ կամ ընկերութիւններ, որոնք կը հետեւին մեծ արժէքներու եւ համոզումներու, կը կոչուին հաւասարակշիռ, գիտակից եւ իմաստուն մարդիկ:
Բարոյական օրէնքները եւ բնութենական տուեալները նաեւ օգտակար կը հանդիսանան անհատի մը ուղիղ ընթացք վարելուն եւ այդ գերագոյն բարիին հետեւելով, իրենց մէջ կը սերմանուին առաքինի սկզբունքներ, առանց որոնց այս աշխարհը պիտի վերածուէր իսկական քաոսի մը:
Քրիստոնէութիւնը իր բերած սիրոյ, համերաշխութեան, ներդաշնակութեան ու հաւասարակշիռ կեանք մը ապրելու աւետիսով, այսօր եւս կը հրաւիրէ ներկայ մարդկութիւնը հետեւելու եւ գործադրելու այն գերազանց եւ գեղագոյն պատուիրանները, զորս Քրիստոսի ու իր Առաքեալներուն կողմէ հաստատուեցան ու ի գործ դրուեցան:
Հարկ է ականջ դնել, աչքերը լաւ բանալ ու մաքուր սրտով մօտենալ Աստուծոյ Խօսքին, որովհետեւ անիկա կը պահանջէ անկեղծ սիրտ ու մաքուր հոգի: Այդ մէկը կը պահանջէ հոգիով ապրուած կեանք, հոգեւոր արժէքներու հետամուտ եւ քաջալերող եւ ոչ միայն զանոնք ունենալու դաւանանքով:
Շատեր կու գան մտածելու եւ համոզումներ գոյացնելու Քրիստոնէութեան անգործնականութեան մասին: Կու գան առանց վարանելու եւ Աստուծոյ վախը ունենալու, քարոզելով եւ առաջարկելով այլ ճամբաներ կամ այս կեանքը ապրելու սկզբունքներ, չգիտնալով թէ քրիստոնէութիւնը ամէն բանէ առաջ մեր երկրաւոր կեանքը ապրելու, Աստուծոյ պատկերով ապրելու ուղին ցոյց տալու կրօնքն է:
Քրիստոնէութիւնը կեանքն իսկ է, այս կեանքը, զոր պիտի երաշխաւորէ յաւիտենականը, անհունն ու կատարեալը:
Քրիստոնէական սկզբունքները իրենց այժմէականութեամբ այսօր կարիքը ունին գործադրուելու եւ այս աշխարհը անոնցմով ղեկավարելու:
Այսօր մանաւանդ մեր ընկերութիւնները, համաշխարհային տարողութեամբ, անհրաժեշտ կարիքը ունին հետեւելու եւ որդեգրելու այնպիսի սկզբունքներ, որոնք կը նպաստեն այս աշխարհի կեանքին բարօրման եւ մարդավայել ընթացքի կիրարկման:
Այնպիսի շրջանի մը մէջ կþապրինք, ուր ցաւոտ ի սիրտ, քրիստոնէական վեհ սկզբունքները, կեանքի առաջնորդող օրէնքները սկսած են անտեսուիլ ու տեղի տալ հակառակ օրէնքներու, հակաքրիստոնէական տուեալներու, Աստուծոյ եւ Իր բացարձակ բարի պատուէրներուն դէմ ընբոստանալու եւ կազմելու հակաբնական երեւոյթներ:
Մարդը կþարժեւորուի ու բարի արդիւնք կու տայ այն ատեն միայն, երբ կþապրի իր Աստուածային պատկերին ու կոչման համաձայն: Աստուծոյ օրէնքը չգործադրելով, շատ աւելի դիւրին կþիյնանք չարին մահացու ժանիքներուն մէջ, որովհետեւ կեանքը ինքնին անապահով վիճակ մըն է ու անվստահելի, առանց Աստուծոյ հետ միութեան ու Իր կամքը կատարելու առաքինութեան:
Մանաւանդ այն պատանիներն ու երիտասարդները այսօրուան մեր ընկերութեան, որոնք նոր կը սկսին կեանքին ու իր մանրամասնութեանց մէջ մտնել, իրենք զիրենք կը գտնեն այնպիսի անհունի մը դիմաց, որուն առջեւ եւ որուն մէջ անհաշուելի երեւոյթներ, ճամբաներ եւ ուղեգիծներ գոյութիւն ունին: Ամէն տեսակ մարդոցմով լեցուն, զանազան հաւատալիքներով շրջապատուած, շատեր նաեւ չարով ու չարիքով կալանաւորուած, կը փորձեն իրենց հետեւցնել նոր ծիլ առնող մատղաշ սերունդը:
Այնպիսի հնարքներ կը գտնեն, որ կը գրաւեն պատանիին կամ երիտասարդին տկար բնութենական կէտերը, զայն առաջնորդելով անկումի եւ կորուստի: Պարագան որքան ալ որ դժուար ըլլայ, միեւնոյն ժամանակ չափազանց մտահոգիչ է: Շատ մը վարժարաններ կամ ընկերային միջավայրեր, նոյնիսկ արգիլած են կրօնական սկզբունքներու ու հոգեւոր առաքինութիւններու ուսուցումները, այսպէս կոչուած մարդոց ազատութիւնը չկաշկանդելու ձախավեր միտումով:
Սակայն այդ ազատութիւնը երբեք ազատութիւն չէ, այլ սատանային մահացու սահմաններուն մէջ բանտարկութիւն, որ կը թուի ըլլալ լայն ու ընդարձակ: Ազատութիւնը եթէ չղեկավարուի Աստուծոյ օրէնքներով, կը դադրի ազատութիւն ըլլալէ, ճշմարիտ ազատութիւնը Աստուծոյ ենթակայ ըլլալն է միայն:
Եւ այսպիսով եթէ տուեալ անձը իր երիտասարդութեան սէմին չկարենայ գտնել այն ապահով ու միակ վստահելի դուռը որ Քրիստոսն է, կը կորսնցնէ իր կեանքի հաւասարակշռութիւնը, այդ անձը որքան ալ բարի, խելացի կամ իմաստուն ըլլայ: Ամէն դուռ ապահով չէ, ամէն դուռ կեանքի չառաջնորդէր, ամէն դուռ կատարեալին չի տանիր, եթէ ոչ այն միակ ու բացարձակ դուռին, որ Քրիստոսով կþառաջնորդուի, կը պահուի, կþօրհնուի եւ կը պահպանուի:
Քրիստոս ըսաւ. «Ես եմ դուռը: Ով որ ինձմէ անցնելով ներս մտնէ՝ պիտի փրկուի» «Ե°ս եմ հովիւը: Իրաւ հովիւը իր կեանքը կու տայ ոչխարներուն համար» (Յհ 10.9, 11):
Այս է հաստատ ու վստահելի հաստատումը, որուն անհրաժեշտ է, որ հետեւի իւրաքանչիւր քրիստոնեայ անհատ: Պէտք չկայ շուարելու եւ այլ խաբուսիկութիւններով զբաղելու, որովհետեւ երբ ունինք անգին ու իրական գանձը, պէտք չունինք առնելու եւ ունենալու սուտ եւ աժան երեւոյթը կամ երեւոյթները:
Քրիստոնեան ամէն ժամանակ հարկ է, որ մտածէ ու խորհրդածէ քրիստոսնէութեան մասին, իր կեանքին առանցքը ու կեդրոնական տեղը տրամադրելով քրիստոնէական բարձր սկզբունքներուն, Քրիստոսի կեանքին, գործունէութեան ու Խօսքերուն մասին մտածելով, Աստուծոյ կամքը կատարելու հետամուտ ըլլալով, օտար քարոզութիւններն ու ուսուցումները մերժելով ու հեռացնելով, հոգեւոր ու աղօթքի կեանք մը ապրելով:
Եկեղեցի հաճախելն ու համայնական կեանքին մասնակցութիւն բերելը, նախաքայլը կը կազմեն քրիստոնէական կրօնքի հանդէպ պատասխանատուութեան:
Հայ երիտասարդը եթէ կը փնտռէ ապահովութիւն, թող յաճախէ եկեղեցի ու մօտենայ հաւատացեալներու խումբին, որոնք կը կազմեն Քրիստոսի եկեղեցին, ու հոն վստահաբար պիտի գտնէ հանգստութիւն, խաղաղութիւն եւ մանաւանդ կեանքի հաւասարակշռութիւն:
Աստուծոյ մօտ ըլլալն ու Իրեն վստահիլը կը փարատեն ամէն տեսակ կասկած ու վախ այս կեանքին մէջ մտնելու ու ճեղքելու անոր սահմանները: Կեանքի զանազան հանգրուաններուն կայացնելիք պատասխանատու որոշումներուն յանգելու գաղտնիքը Աստուծոյ վստահիլն ու անոր համեմատ աշխատիլն է:
Կեանքին իսկական իմաստը Աստուծոյ հաւատալն ու քրիստոնէական կոչման գիտակից ըլլալն է: