0
0
ԵՐԵՒԱՆ․- Հայաստանի իշխող «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցութեան խմբակցութիւնը, Նոյեմբեր 12-ին մերժեց ընդունիլ Ատրպէյճանի մէջ պահուող հայ ռազմագերիները ազատ արձակելու վերաբերեալ ընդդիմութեան յայտարարութեան նախագիծը:
«Հայաստան» եւ «Պատիւ Ունեմ» խմբակցութիւնները կ՛առաջարկէին Հայաստանի Ազգային ժողովին անունով որդեգրել յայտարարութիւն մը՝ կոչ ուղղելով նախ միջազգային հանրութեան ճնշում գործադրելու Պաքուի վրայ` բոլոր հայ ռազմագերիները ազատ արձակելու համար: Յայտարարութեան նախագիծը նաեւ կը յորդորէր Հայաստանի կառավարութիւնը այս հարցով աշխուժօրէն համագործակցելու միջազգային կազմակերպութիւններու հետ:
Ընդդիմադիր պատգամաւորները ընդգծեցին, որ զանազան երկիրներու պատգամաւորներ եւ քաղաքական գործիչներ բարձրացուցին Պաքուի մէջ պահուող հայ ռազմագերիներու ազատ արձակման հարցը, մինչդեռ Երեւան պաշտօնական յայտարարութիւն չկատարեց։
«Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր Արթուր Խաչատրեան շեշտեց, որ COP29ը լաւագոյն առիթն էր գերիներու հարցը արծարծելու: «Այլազգիներն ակտիւօրէն (աշխուժ կերպով) մասնակցում են այդ հարցում, Հայաստանի իշխանութիւնը լուռ է: Եւ իրօք, ես ուզում եմ հասկանալ` ինչո՞ւ է Հայաստանի Հանրապետութիւնը լուռ, ինչո՞ւ պահանջ չի հնչեցնում», ըսաւ Խաչատրեան:
Այս հանգամանքը, ըստ դաշնակցական պատգամաւորին, կը խանգարէ ամբողջ աշխարհի մէջ իրականացուող համահայկական կառոյցներուն, որոնց կարգին Հայ Դատի գրասենեակներու լոպիական աշխատանքները:
Խաչատրեան դիտել տուաւ, որ Դեկտեմբերին Հայաստանի Հանրապետութեան վարչապետին աշխատակազմը եւ Ատրպէյճանի նախագահի աշխատակազմը միասին յայտարարութիւն տարածեցին` գուժելով, որ Հայաստանի Հանրապետութիւնը կ՛աջակցի Ատրպէյճանին կամ իր աջակցութիւնը կը յայտնէ, որ Ատրպէյճանի մէջ կազմակերպուի COP29ը: «Մի երկրում, որն այդ պահի դրութեամբ բռնազաւթել էր Արցախի Հանրապետութիւնը, էթնիկ զտման, որը ցեղասպանութեան մի տեսակ է, ենթարկել էր Արցախի Հանրապետութեան բնակիչներին, գերեվարել էր մեր հայրենակիցներին, ներառեալ Արցախի Հանրապետութեան ռազմաքաղաքական ղեկավարութեանը, գտնւում էր Հայաստանի Հանրապետութեան տարածքում, զաւթել էր ՀՀ տարածքի մի հատուած, չէր վերացրել շրջափակումը, շարունակաբար յոխորտում եւ սպառնում էր Հայաստանի Հանրապետութեանը: Փոխարէնը Ադրբեջանը Հայաստանին է վերադարձրել 32 գերի»։
Խաչատրեան շեշտեց, որ Ատրպէյճան կը շարունակէ գերիները իբրեւ լծակ օգտագործել Հայաստանի Հանրապետութեան դէմ: «Այսօր քանի գերի մենք ունենք` Հայաստանցի եւ արցախցի քաղաքացիներ, որոնք պահւում են Ադրբեջանում: Յստակ թիւը, անուն-ազգանուններով հրապարակուած չի, մենք չգիտենք քանի հոգի են: Բայց մենք գիտենք, որ Ադրբեջանը շարունակելու է գերիներին օգտագործել որպէս լծակ Հայաստանի Հանրապետութեան դէմ: Ե՞րբ կը կարողանանք կանխել, ե՞րբ կը կարողանանք Հայաստանի գլխից հեռացնել այդ դամոկլեան սուրը, երբ այլեւս Ադրբեջանում գերիներ չունենանք: Ո՞րն է ամենապատեհ առիթը պահանջելու, որ արցախցիները եւ ՀՀ մեր հայրենակիցները վերադարձուեն, եթէ ոչ COP29ը: Մենք հասկանում ենք, որ եթէ այսօր իրենք չվերադարձուեն, ապա հաւանականութիւնը, որ տեսանելի ապագայում կը վերադարձուեն, ձգտում է զրոյի: Միգուցէ ընտրութիւններից առաջ ինչ-որ լաւութիւն անեն, ում` պարզ է: Բայց այսօր մենք պէտք է օգտագործենք այս առիթը` պահանջելու բոլորի վերադարձը: Այլապէս ի՞նչ ենք մենք տեսնում: Եւրախորհրդարանը հանդէս է գալիս գերիների վերադարձի պահանջով, տարբեր երկրներ` բարձրագոյն մակարդակով, պահանջում են վերադարձնել մեր գերիներին, ստեղծուել է նախաձեռնող խումբ, այլազգիները ակտիւօրէն մասնակցում են այդ հարցում, Հայաստանի իշխանութիւնը լուռ է: Հիմա պատկերացրէք ջանքերը, գնում-ասում ես` պահանջե՛ք, իրենք ասում են` բա Հայաստանը ինչո՞ւ է լուռ: Եւ իրօք, ուզում եմ հասկանալ` ինչո՞ւ է Հայաստանի Հանրապետութիւնը լուռ, ինչու պահա՞նջ չի հնչեցնում: Կ՛ասէք` դիւանագիտութիւնը ամէն ինչ չէ, որ բարձրաձայն ասւում է: Բարձրաձայն չասուող դիւանագիտութեան արդիւնքները մենք դարձեալ տեսնում ենք, որեւէ առաջընթաց չկայ: Մեր եղբայրները ոչ թէ վեց ամիս, շատերը համարեա չորս տարի է` դիմանում են», ըսաւ Խաչատրեան:
Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի քաղաքական ներկայացուցիչ, «Հայաստան» խմբակցութեան պատգամաւոր Արմէն Ռուստամեան եւս խօսեցաւ այս մասին: «Այս նախաձեռնութիւնը նախեւառաջ առիթ է, որ մենք ճիշդ պահն օգտագործենք, արձագանգենք այն կարեւորագոյն խնդրին, որն առաջացել է մեր ռազմագերիների հետ կապուած հարցով: Այս առումով Հայաստանի պաշտօնական տեսակէտ հրապարակային, ամբողջական, լիարժէք չի հնչել», ըսաւ Ռուստամեան, ըստ որուն,
Երբ տակաւին այս պաշտօնական դիրքորոշումը յստակ կերպով չէ հնչած, լոպիական աշխատանքները դժուարութիւն պիտի ունենան:
Ըստ Ռուստամեանի` COP29-ով այս գործընթացը պիտի չաւարտի: «Այն առիթ էր այս համաշխարհային զօրաշարժը փորձել իրականացնել, եւ այս իմաստով Հայաստանի կրաւորական պահուածքը բոլորովին բացատրելի չէ: Մենք չենք կարող սպասել` իբր թէ Ադրբեջանում արդարադատութեան: Ադրբեջանն այսօր ԵԽից է վտարուած մէկ տարով հէնց այն պատճառով, որ գնահատուել է, որ ունի լուրջ խնդիրներ դատական համակարգում: Մենք չենք կարող Ադրբեջանից արդարադատութիւն ակնկալել, պէտք է պաշտպանենք մեր հայրենակիցներին այնտեղ: Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարութեանը դատելով` իրենք դատում են արցախահայութեանը` հաւաքական իմաստով: Պէտք է թոյլ չտանք, որպէսզի Ադրբեջանն իր նպատակներն իրականացնի», ըսաւ Ռուստամեան:
«Հայաստան» դաշինքի խորհրդարանական խմբակցութեան քարտուղար Արծուիկ Մինասեան իր կարգին նշեց, որ Մ.Ա.Կ.-ի Կլիմայի վեհաժողովը տեղի կ՛ունենայ երկրի մը մէջ, որ յայտնի է իր փտածութեան խայտառակութիւններով, խաւիարային դիւանագիտութեամբ եւ միջազգային մարդասիրական իրաւունքի համատարած խախտումներով: Ըստ անոր՝ Պաքու ամէն ձեւով կը փորձէ մաքրել իր արատաւոր հեղինակութիւնը: «Այսօր ցեղասպանութիւն իրականացրած միջազգային յանցագործն ու մարդասպանը փորձում է մաքրել իր դէմքը, եւ մենք` որպէս կատարուած յանցագործութեան ցաւը կրող ժողովուրդ, պարտաւոր ենք մեր պահանջները ներկայացնել միջազգային հանրութեան առջեւ», ըսաւ Մինասեան՝ աւելցնելով. «Ադրբեջանում գործող քաղաքական ռեժիմը շարունակում է սպառնալ հայ ժողովրդին եւ հայկական պետականութեանը, առանց արտայայտութիւնների մէջ ամաչելու»:
«Քաղաքացիական Պայմանագիր»-էն ընդդիմադիրներուն հակադարձեց խորհրդարանի փոխնախագահ Ռուբէն Ռուբինեան` պնդելով, որ յայտարարութիւն ընդունելով չէ, որ պէտք է գերիները վերադարձնեն, այլ դիւանագիտական աշխատանքով: Ռուբինեան նոյն ատեն մեղադրեց ընդդիմութիւնը՝ ռազմագերիներու հարցը քաղաքական նպատակներով օգտագործելու մէջ:
«Ես կարծում եմ` դուք լիակատար թքած ունէք գերիների ճակատագրի վրայ, եւ դուք ընդամէնը ուզում էք գերիների առկայութիւնն Ադրբեջանում վերածել քաղաքական կապիտալի», յայտարարեց Ռուբինեան:
Արծուիկ Մինասեան քաղաքական ամօթ որակեց Ռուբինեանի մեղադրանքը: «Օգտագործելով «թքած ունէք» բառերը` դուք չյարգեցիք այս ամբիոնը, աւելին` դուք արհամարհեցիք այս ամբիոնը: Ի՞նչն է այստեղ ընդդիմութեան քաղաքական շահը, հայ ժողովրդի շահն է այստեղ արտացոլուած», ըսաւ Մինասեան:
Փաստաթուղթով Հայաստանի խորհրդարանին անունով կոչ կ՛ուղղուի միջազգային հանրութեան ճնշում գործադրել Պաքուի վրայ` Ատրպէյճանի մէջ պահուող բոլոր հայ ռազմագերիներու ազատ արձակման համար:
Ընդդիմութեան նախագիծը չընդունուեցաւ 30 կողմ եւ 0 դէմ ձայներու յարաբերակցութեամբ:
Փաստաթուղթը նաեւ կը յորդորէր Հայաստանի կառավարութեան աշխուժօրէն համագործակցիլ միջազգային կազմակերպութիւններու հետ` Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարութեան եւ միւս բոլոր հայ գերիներու ազատ արձակման հասնելու համար:
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցութեան ղեկավար Հայկ Կոնջորեան պնդեց, որ Հայաստանի կառավարութիւնը ամէն օր կը զբաղի հայ գերիները վերադարձնելու հարցով, ու քանի որ ընդդիմութեան ներկայացուցած յայտարարութեան նախագիծը չի լուծեր այդ խնդիրը, եւ իրենք չեն կրնար սխալ գործիքներով խնդիրին ճիշդ լուծում տալ, հետեւաբար «Քաղաքացիական պայմանագիր»-ը պիտի չմասնակցի քուէարկութեան:
Ըստ պաշտօնական տուեալներու, Ատրպէյճանի մէջ հիմա 23 հայ գերութեան մէջ է, անոնցմէ 8-ն Արցախի ռազմաքաղաքական նախկին ղեկավարութիւնն է:
