0
0
Հինգշաբթի, Սեպտեմբեր 2ի երեկոյեան, Երեւանի »Տինամօ« մարզասրահէն ներս, Հ.Յ.Դ. կազմակերպած էր ժողովրդային հանդիպումտօնախմբութիւն մը՝ նուիրուած Արցախի անկախութեան օրուան: Այս առթիւ, կարճ հարցազրոյց մը կատարուեցաւ Հ.Յ.Դ. Բիւրոյի անդամ Արմէն Ռուստամեանի հետ, որ կը ներկայացնենք ամբողջութեամբ.-
Հ. Այս ձեռնարկը կարելի է սեպել տօնակատարութի՞ւն թէ քաղաքական հանդիպում:
Պ. Հ.Յ.Դաշնակցութեան համար Արցախի անկախութեան հռչակման օրը նշելը, ոչ միայն տօնական առիթ է, այլեւ անցած տարին գնահատելու հնարաւորութիւն. որքանո՞վ մենք մօտեցանք մեր խնդիրների լուծմանը, ի՞նչ նոր մարտահրաւէրներ ու սպառնալիքներ են առաջացել: Հիմա, ակնյայտ է, որ ամենագլխաւորը դարձեալ Արցախի հարցն է: Ակնկալւում են ինչոր համաձայնութիւններ՝ հնարաւոր սկզբունքների շուրջ, դրանց հիման վրայ ինչոր ամբողջական կացութիւն, այսինքն՝ աւելի յստակ են դարձել խնդիրները: Այդ խնդիրների հետ կապուած, բնականաբար, պէտք է վերացուի շփոթը, որ գոյութիւն ունի հասարակութեան մէջ: Դաշնակցութիւնն իր տեսակէտներով փորձելու է յստակ ասել, թէ ինչն է հարցը, որտեղ են իրական սպառնալիքներն ու վտանգները: Որ դրանք կան, բազմիցս ենք ասել, բայց ժողովրդային հաւաքին եւս մէկ անգամ կը բարձրաձայնենք:
Հ. Բայց Հայաստանում այսօր առկայ են շատ ու շատ ներքին խնդիրներ որոնց մասին, կարծում ենք, պէտք է խօսի դաշնակցութիւնը որպէս քաղաքական կուսակցութիւն:
Պ. Արցախի հիմնախնդիրը հայ ժողովրդի օրակարգի ամենակարեւոր հարցերից է, որն ուղղորդում է մեր թէ’ արտաքին, թէ’ ներքին քաղաքականութիւնը: Այս սերնդի հիմնական հարցը Արցախն է, և հիմնախնդրի լուծումն է, եւ քանի դեռ այս հարցը չի լուծուել, մնացած խնդիրների ամբողջական լուծում հնարաւոր չէ պատկերացնել: Հարցի լուծման հիմնական մօտեցումները քիչ թէ շատ յստակ ձեւակերպուած են: Մի մասն ասում է՝ առանց զիջելու մենք չենք կարող զարգանալ, քանի դեռ այս խնդիրը չի լուծուել Հայաստանը դատապարտուած է կորուստների, որեւէ զարգացում անիմաստ է ակնկալել:
Մեր մօտեցումն այլ է: Մենք վստահ ենք, որ Հայաստանն ունի բոլոր հնարաւորութիւնները եւ կարող է զարգանալ առանց զիջելու: Զարգանալ զիջելով եւ զարգանալ առանց զիջելու. այս երկու թեզերի միջեւ է գաղափարական լուրջ բանավէճ առաջացել: Համոզուած ենք, զիջելու դէպքում կորցնելու ենք մեր ազգային պետութեան հեռանկարն ընդհանրապէս:
Մեր հիմնական նպատակն է ցոյց տալ, թէ որքան վտանգաւոր է այդ թեզը՝ զարգանալ զիջելով: Եւ գտնում ենք՝ միակ ճանապարհը Հայաստանի ապագայի համար »զարգանալ եւ չզիջել« թեզի իրականացումն է: Դա, ի հարկէ, դժուար խնդիր է, բայց պէտք է ձեւաւորել այդ դժուար խնդիրը լուծելու ընդունակ իշխանութիւն, որ երկիրը իսկապէս կարողանայ ե’ւ զարգանալ, ե’ւ չզիջել: Չզիջելը պարտադիր պայման է, եւ հիմա դա շատերն են հասկացել: Բայց ինչպէս զարգանալ: Մեր հնարաւորութիւնները, որ մենք մինչեւ հիմա չենք օգտագործել, աւելին ասեմ մսխել ենք, ուղղակի կապւում է մեր ներքին կեանքի հետ: Արցախեան հարցը շաղկապւում է մեր ներքին կեանքի, ներքին հարցերի հետ: Այնպէս որ, այդ հարցերը նոյնպէս մեր օրակարգում են:
Հ. Ազգային խնդիրների համար պայքարը ինքնին ենթադրում է առաւելագոյն համախմբում: Որքանո՞վ է, ըստ Ձեզ, հասարակութիւնը ազգային խնդիրների շուրջ համախմբուած իշխանութիւնների, քաղաքական կուսակցութիւնների հետ:
Պ. Մեր երկրում չկայ համախմբման համար անհրաժեշտ մթնոլորտ: Այո, համախմբումն է, որ բերում է մեր ամբողջական ներուժի ձեւաւորմանը եւ մեր հնարաւորութիւնների բազմապատկմանը: Համախմբումը չի կարող տեղի ունենալ անարդարութեան պայմաններում, անազատ միջավայրում, այսինքն՝ ներքին ազատութիւնները, ներքին արդարութեան խնդիրները այն կարեւոր պայմաններն են, որոնց հիման վրայ կարող է այդ համազգային համախմբումը տեղի ունենալ: Սրան մենք հաւատում ենք, հաւատում ենք, որ երկրի զարգացման այդ աղբիւրները պէտք է ամբողջութեամբ գործեն, կոնկրետ քայլեր պէտք է մատնանշուեն: Եւ այդ դէպքում մենք այլեւս չենք մուրար Թուրքիայից, որ սահմանը բացի, Ատրպէյճանին չենք յանձնի մեր պատմական տարածքները, ինչ է թէ Ատրպէյճանը կարող է պատերազմ սկսել:
Հ. Այդ դէպքում գուցէ պէ՞տք է սկսել ներքին խնդիրների լուծումից:
Պ. Թէ’ Արցախի հարցը, թէ’ երկրի Ընկերային արդարութեան ու ժողովրդավարութեան ներքին խնդիրները, թէ առկայ արատաւոր երեւոյթները, կաշառակերութիւն, զեղծարարութիւն, հոռի բարքեր, շփացած մարդիկ, չեն թողնում, որ ժողովուրդը հայրենի հողի վրայ ամուր զգայ: Եւ սրանց կարգաւորմամբ կÿամբողջանան մեր ուժի ներքին աղբիւրներն ու կարողութիւնները, որոնցմով կարող ենք զարգացում ապահովել:
Զարգանալ չզիջելով. սա լինելու է մեր առաջնային կարգախօսը եւ սրա հիման վրայ ենք գործընկերային յարաբերութիւնները հաստատելու տարբեր քաղաքական ուժերի հետ: Պատերազմական կոչերին, ազերի յոխորտանքներին մեր պատասխանն է՝ թող միայն փորձեն: Եթէ ուզում ես խաղաղութիւն, պատրաստ եղիր պատերազմի, ուրիշ կերպ ոչ ոք խաղաղութիւն չի նուիրում: Իսկ առողջ , արդար, ազատ հասարակութիւն չունենալով չես կարող դիմագրաւել արտաքին սպառնալիքները: Թուլացած հասարակութիւնը չի կարող հզօր բանակ ունենալ:
