
Նոյեմբերի արեւոտ երեքշաբթի: Գոց ապակեփեղկի ետին կեղծ ամառ է եւ արեւը տաքուկ: Էլպիս եւ Արմենակ եկած են, որպէսզի միասին ձանձրանանք եւ Հայաստան խօսինք: Ինչպէս կ’ընեն հեռուի եւ մօտի սփիւռք(ներ)ի հայերը:
Կեդրոնականցին չսպասեց անգամ, որ Էլպիս եւ Մակարուհի սուրճ կամ թէյ բերեն: Զայրոյթի հառաչանքով ըսաւ.
– Ամէն մէկ հայ աղէտ կը տեսնէ եւ աղէտ կը ստեղծէ, այն օրէն ի վեր, որ կան ֆէյսպուքեան «շիրքէթ»-ներ, քաղաքագէտ կողմնապաշտ «տուրիստ»-ներ եւ տնավարի «ա մոն ավի»-ի («իմ կարծիքով»-ի) քաղաքագէտներ, Հայաստանէն Սուրիա, Շուէտ, Փարիզ, Իսթանպուլ, Սիտնի, Շանկհայ:
Սուրճը բերին եւ սեղանին շուրջ տեղ գրաւեցին Էլպիսը եւ Մակարուհին: Թէեւ Նոր Տարին հեռու էր, բերին նաեւ չիր, չամիչ, ընկոյզ:
Ամէն բանէ տեղեակ Արմենակ շարունակեց.
– Մեր քաղաքը Հալէպէն նոր հասած ընտանիքի մը մայրը պատմեց, որ հոն կիները «շիրքէթ» կազմէին, դրամ հաւաքէին եւ տոկոսով կու տային կարիք ունեցողին,- թաղային վաշխառուական դրամատուն-«շիրքէթ»: Հիմա հայերը եթերի «ա ամոն ավի»-ի (հայերէն՝ իմ կարծիքով) «շիրքէթ» կը կազմեն, Երեւանէն, Վանաձորէն Ֆրանսա, Պորտօ, Փարիզ, Լոս եւ Ագեվազներու երկիր: Պատմութիւն չեն գիտեր, յաճախ հայերէն ալ չեն գիտեր, թերթ ալ չեն կարդար, կը սնանին ֆէյսպուքով, բայց Հայաստանի իշխանութեան, պայքարներու եւ անձերու մասին տիրական «կարծիք» ունին, թեր եւ դէմ:
– Լաւ է, Արմենա՛կ, ըսի, կը քաղաքականանանք:
– Միամիտ ես: Այս «շիրքէթ»-ի կիները եւ այրերը, ֆէյսպուքի էջերուն վրայ իրենք իրենց կարեւորութիւն կու տան, լսող կը փնտռեն, զիրար կը կրկնեն, ասէկոսէները տեսակէտ կը համարեն եւ կ’աճեցնեն:
– Արմենա՛կ, կը նշանակէ որ գիտութեան բարիքներէն կ’օգտուին մեր հայերը, վաղը այդ քու ասէկոսէներէդ քաղաքական-գաղափարաբանական միտքեր կը ծնին եւ ազգը կը փրկեն:
– Ի՜նչ գաղափար, ի՜նչ միտք: Դառնացած եսերու թառ կը փնտռեն եւ կը գտնեն, իրենց թաղին, գիւղին եւ քաղաքին մէջ քէնոտածներ, Հայաստանի տնաքանդ պայքարներուն մէջ կողմ կ’ըլլան, առանց անհանգստանալու: Ֆէյսպուքի բեմին վրայ քաղաքական տիկնիկային դեր կը խաղան: Դատաւոր կ’ըլլան, ինչպէս Հայաստան աւանդութիւն է, կը խօսին նախկիններու մասին: Եթերի տնավարի շատախօսութիւնը փաստ համարելով, կ’ուզեն կարեւորութիւն ձեռք բերել, ընկերուհիս-ըսաւ-ընկերուհիիս-ըսիով:
Էլպիս լուռ հետեւած էր: Ըսաւ.
– Ընկերութեան չարիքի զոհերն են այդ քու ըսած «շիրքէթճի»-ներդ: Ճաշ չեն պատրաստեր, կ’ապսպրեն, ինչպէս՝ նարկիլէն, իրարու կը հանդիպին մազերը փլաթին եւ թուշերը պոթոքս ընելու, եւ երբ այլեւս Ռոմէօ-Ժիւլիէթ չեն կրնար խաղալ, ուշագրաւ ըլլալու համար… քաղաքականութիւն կը խաղան:
Ետ չմնալու համար, Մակարուհին աւելցուց.
– Այս հակա-հանրային կարծիք է, ո՛չ օգտակար, ո՛չ վնասակար, այլ՝ օդ, փուչիկ: Ինչո՞ւ, որպէս նորարարութիւն, ասէկոսային առցանց թերթ չեն հրատարակեր:
– Այդ ալ կ’ըլլայ, եւ ֆէյսպուքի ընկեր-ընկերուհիներու ասէկոսէներու հինգ ցամաքամասերու վրայ սաւառնող կչկչան հաւու փուչիկներով ազգ կը փրկենք,- ըսաւ մարգարէ Կեդրոնականցին:
Մակար ի Գաղիա, 24 Նոյեմբեր 2021