0
0
Դեկտեմբեր 7, 1988-ին տեղի ունեցաւ աւերիչ երկրաշարժը, որ ընդգրկեց հանրապետութեան հիւսիսային եւ հիւսիսարեւելեան շրջանները, անոր տարածքին մօտաւորապէս 40 առ հարիւրը: Հաշուած վայրկեաններու ընթացքին լրիւ կամ մասնակի աւերակ դարձան Սպիտակ, Լենինական, Կիրովական, Ստեփանաւան քաղաքները, Սպիտակի, Ախուրեանի, Գուգարքի, Արագածի, Կալինինոյի, Ստեփանաւանի շրջաններու հարիւրէն աւելի գիւղեր ու բնակավայրեր: Զոհուեցաւ 25 հազարէն աւելի մարդ, 500 հազարը մնաց անօթեւան: Շարքէն դուրս եկաւ բնակելի շէնքերուն 17%-ը, շուրջ` 8 միլիոն քառ. մեթր բնակելի տարածութիւն: Դադրեցան գործել 170 արդիւնաբերական ձեռնարկութիւններ, շուրջ 1200 անասնապահական շինութիւններ աւերուեցան: Հայաստանի տնտեսութեան հասցուած վնասը կազմեց 13 միլիառ ռուբլի:
Հանրապետութիւն եկան հարիւրաւոր փրկարարներ եւ բժիշկներ: Շուրջ 170 հազար մարդ դուրս բերուեցաւ աղէտի գօտիէն եւ հանգրուան գտաւ Խորհրդային Միութեան տարբեր հանրապետութիւններու մէջ: Հայաստանին համակողմանի օգնութիւն ցոյց տուին աշխարհի աւելի քան 113 երկիրներ եւ 7 միջազգային կազմակերպութիւններ:
Երկրաշարժի առաջին ժամերէն սփիւռքի հայութիւնը համախմբուեցաւ եւ բազմակողմանի օգնութիւն ցոյց տուաւ իր հայրենակիցներուն: Բազմաթիւ սփիւռքահայեր շտապեցին հայրենիք` իրենց հետ բերելով սննդամթերք, հագուստ, դեղորայք: Անոնցմէ շատեր` բժիշկներ, հոգեբաններ, շինարարներ, ճարտարապետներ, մնացին Հայաստան եւ անմիջականօրէն մասնակցեցան փրկարարական եւ վերականգնողական աշխատանքներուն:
Տարբեր պետութիւններ շարունակեցին օգնութիւնը Հայաստանին նաեւ հետագայ տարիներուն: Իտալացիները ամբողջ բնակելի թաղամաս մը կառուցեցին Սպիտակի մէջ, նորվեկիացիները` ժամանակակից հիւանդանոց, որ կը կրէ մեծ հայասէր Ֆ. Նանսենի անունը: Թաղամաս կառուցած են աւստրիացիները: Գիւմրիի մէջ շահագործման յանձնուեցան անգլիացիներու կառուցած դպրոցը, որուն բացման մասնակցեցաւ Մեծն Բրիտանիոյ վարչապետ Մարկրեթ Թաչըրը:
