0
0
Յ. Պալեան
Հայաստանով եւ հայութեամբ առաւել կամ նուազ հետաքրքրուած ազգի անդամը, նոյնիսկ անոր բարեկամները, թերեւս նաեւ թշնամիները, շուարումի կը մատնուին, երբ կը փորձեն հասկնալ եւ բնորոշել Հայաստանի կացութիւնը եւ անոր վարած ներկայի քաղաքականութեան ընթացքի հասնումի հեռանկարը:
Կորսնցուցած ենք Արցախի 75%-ը:
Հայաստան կը գտնուի ծանր պարտութիւն կրած երկրի զինուորական եւ հոգեբանական ընկճուածութեան վիճակի մէջ:
Ամէն օր կը լսենք, որ «յաղթական» ազերի-թուրքը սանձարձակ կը ներխուժէ Հայաստանի միջազգայնօրէն ճանչցուած սահմաններէն ներս, կ’այրէ, կը կողոպտէ, կ’առեւանգէ, Գեղարքունիք, Սիւնիք…
Հայաստանի սահմանները մաղ դարձած են:
Պատերազմ չկայ, բայց տեւաբար զոհեր կան. երիտասարդներ կը հնձուին:
Ազերին անարգել իր հսկողութեան տակ կ’առնէ ճանապարհներ եւ տարածքներ:
Սահմանամերձ շրջաններու բնակիչները անապահովութեան եւ սարսափի վիճակի մէջ կ’ապրին:
Ատրպէյճանը չի յարգեր անգամ Նոյեմբեր 9, 2020-ի եռակողմ տխուր համաձայնութեան պայմանները եւ կը շարունակէ նոր տարածքներ գրաւել, ինչպէս՝ Կապան-Գորիսի շրջանին մէջ, բնակավայրեր, Սեւ լիճ, Շորժա, Սոթք: Կը գործէ յաղթողի ամբարտաւանութեամբ: Ո՞ւր եւ ե՞րբ կանգ պիտի առնեն բացորոշ բռնագրաւումները եւ անոնց շարունակութեան անթաքոյց միտումները:
Կարծէք Հայաստանը մասնատելու երազուած ընթացքի սկիզբն է:
Դեռ կը սպասուին սահմանազատումը եւ սահմանագծումը: Ի՞նչ անակնկալներ կրնան պատահիլ եւ ո՞ր տարածքները կրնան պահանջուիլ եւ յանձնուիլ: Ո՞ւր կանգ պիտի առնեն զիջումները եւ ի՞նչ պիտի ըլլայ անոնց արդիւնքը եւ ինչպիսի ապագայի մը համար:
Ոչ թէ յարձակումով, այլ օրէնքի շպարով, Ատրպէյճան կը ձգտի հայկական տարածքներու տէր դառնալ: Միջազգային հանրութիւնն ալ չ’անհանգստանար, քանի որ պատերազմ չ’ըլլար, եւ ոմանք ալ զէնք կը ծախեն, նաւթ կը ստանան:
Հայաստանի իշխանութիւնները կրաւորականութեամբ կը հետեւին, կը լսեն, կը տեսնեն, գիտեն, չեն հակազդեր: Անոնք կարծէք դադրած են յիշելէ եւ յիշեցնելէ, տիրութիւն ընելէ, որ Արցախը Հայաստան է, խեղդուեցաւ եւ մոռցուեցաւ այն յայտարարութիւնը, որ «Արցախը Հայաստան է եւ վերջ»:
Հիմա իշխանութիւնները, փակագիծի մէջ դնելով պարտութիւնը, տարածքներու կորուստը, հազարաւոր զոհերը, թշնամիին խուժանային սանձարձակութիւնները, կը պատրաստուին ամբոխային զուարճութեան միամտացնող պլասեպօ (placebo) հրամցնել ժողովուրդին, Հանրապետութեան հրապարակին վրայ կազմակերպելով Անկախութեան երեսնամեակի տօնակատարութիւն:
Անկասկա՛ծ պէտք է նշել Հանրապետութեան տօնը:
Բայց ինչ որ ծրագրուած եւ նախատեսուած է «մասշտաբային եւ գունագեղ տօնակատարութիւն» մըն է, նուիրուած Հայաստանի Հանրապետութեան Անկախութեան, անվտանգութեան ու Արցախի համար իրենց կեանքը զոհած նահատակներու յիշատակին: Բովանդակութեան հետ կապ չունեցող «գունագեղութիւն»:
«Գունագեղ տօնակատարութիւն»… հինգ հազարէ աւելի երիտասարդ զոհերու յիշատակը ոգեկոչելո՞վ հպարտանալու: Ո՞ր անվտանգութեան. Սեւ լիճի՞, Կապանի եւ Մեղրիի ճանապարհներու, Սիւնիքի սահմանամերձ գիւղերո՞ւ…
Կամ հաւկուրութենէ տառապելով չեն տեսներ եւ չենք տեսներ, որ Հայաստանի պետութիւնը կորսնցուցած է իր անկախութեան եւ ինքնիշխանութեան ստորոգելիները,- ատրիպուտները, ինչպէս օտարասիրութեամբ եւ կեղծ բանգիտութեամբ սովորութիւն է ըսել:
Ո՞վ չի տեսներ, որ Հայաստանի իշխանութիւնները անկարող դարձած են պաշտպանելու երկրի սահմանները: Կացութեան նկարահանումներով, Հանրապետութեան հրապարակին վրայ, մեծ պաստառի վրայ թշնամիին կողմէ անարգել Հայաստանի սահմաններու բռնաբարման պատկերներով, գունագեղ տօ՞ն պիտի սարքեն, զուարճացնելու համար նոր էլիտային մաս չկազմող տխրած բազմութիւնները, որոնք ո՛չ Փարիզ, ո՛չ Սպանիա, ո՛չ Յունաստան, ո՛չ Լոս, ո՛չ Թբիլիսի եւ ո՛չ Սոչի գացին կամ կրնային երթալ հանգստանալու:
Մեծամասշտաբ եւ գունագեղ տօնակատարութեան ընթացքին պիտի յայտարարուի՞, որ Հայաստանի լինել չլինելը կ’որոշուի Անգարա-Պաքու զոյգի,- տանդեմ,- գծած քարտէսով:
Մեծամասշտաբ տօնակատարութեան ընթացքին, պիտի կրկնուի՞ երեսուն տարի հնչած Անկախ Արցախ եւ Հայաստան-Արցախ-Սփիւռք Եռամիասնութիւն կարգախօսը:
Մեծ փիլիսոփայ պէտք է ըլլալ որպէս հպարտ քաղաքացի տօնելու համար ամբողջ սերունդի մը զոհաբերումը, որպէս չես գիտեր ինչ բանի նոխազ եւ կորուստը՝ երգ եւ յիշատակ դարձած անկախութեան:
Եթէ կրկին մարդիկ երթան Հանրապետութեան հրապարակ չէս գիտեր ո՞ր հպարտութեամբ հպարտանալու, չեմ գիտեր թէ ի՞նչ կարելի կ’ըլլայ եզրակացնել:
Ի վերջոյ, երկրի մը եւ ժողովուրդի բանիմաց խաւը, որ կոչուած է հայրենիք ղեկավարելու, կրնա՞յ այսքա՜ն խրիլ անհեթեթութեան մէջ, աբսուրտի…
Մտածել եւ վերլուծել անիմաստ են:
Պէտք է ունենալ պճեղ մը արժանապատուութիւն եւ պճեղ մըն ալ ողջախոհութիւն…
Զբօսաշրջիկի անզգայութեամբ տարուածներ եւ պատիւներու ակնկալութեամբ ապրողներ եւ «պոչի ցաւ» ունեցողներ ալ եթէ ներկայ անգամ չըլլան գունագեղ եւ մեծամասշտապ ինքնագոհական տօնին, խուփ աչքերով պիտի ծափահարեն:
Այսօր հայաստանեան մամուլին մէջ կարդացի հետեւեալը.
«Ի՞նչ ճակատագիր է սպասուում Հ.Հ.-ին սահանագծման եւ սահմանազատման արդիւնքում, Խ.Ս.Հ.Մ., ո՞ր քարտէզներով պէտք է արուեն սահմանագծման աշխատանքները, ինչո՞ւ են մեզ համար ձեռնտու քարտէզները գտնուում Մոսկուայում եւ Վրաստանում, ինչո՞ւ են ժամանակին ստեղծուել անկլաւները եւ ի՞նչ ականներ են թաքնուած անկլաւները յանձնելու տակ, այս եւ այլ հարցերի շուրջ «Իրավունք TV»-ի եթերում զրուցել ենք աշխարհագրագէտ, քարտէզագէտ-քարտէզաբան, ԳԱԱ պատուաւոր դոկտոր, Մեծ Բրիտանիայում Հայաստանի առաջին հիւպատոս Ռուբէն Գալչեանի հետ»…
Ռուբէն Գալչեան մի ոմն շաբաթավերջի տեսաբան եւ քաղաքագէտ չէ, վկայեալ կամ դրամատէր ընտրանիի, էլիտայի, անդամ չէ, ըսուած է, որ ան աշխարհագրագէտ, քարտէզագէտ-քարտէզաբան է… Այսինքն՝ ինքզինքին համար զբաղում փնտռող ամաթէօր մը չէ…
Որքա՜ն լաւ պիտի ըլլար, որ հայկական լրատուամիջոցները, նաեւ բազմագոյն սփիւռքներու, «քարտեզագետ-քարտեզաբան, ԳԱԱ պատվավոր դոկտոր» Ռուբէն Գալչեանի խօսքերը եւ դիտարկումները հասցնէին իւրաքանչիւր հայու իր յարկին տակ, որպէսզի թերեւս կարելի ըլլար հաւկուրութիւնները դարմանել:
«Չէինք գիտեր»-ը եւ անոր հետեւող զղջումները փուճ են, մխիթարութիւն անգամ չեն:
