0
0
ՅԱԿՈԲ ՎԱՐԴԻՎԱՌԵԱՆ
Մեծագոյն Նիւ Եորքի Թէքէեան Մշակութային Միութեան “Մհեր Մկրտչեան“ թատերախումբը իր ծնունդին 15րդ տարուան տարեդարձին առթիւ, այս ոստանի խստապահանջ թատերասէրներուն ներկայացաւ Երուանդ Օտեանի “Սէր եւ Ծիծաղ“ թատերական կտորով:
1998 Ապրիլին սկսած “… Եւ դարձեալ Պարոնեան“ ներկայացումով, բեմադրութեամբ` թատերախումբին անունը կրող Ֆրունզիկի այրիին` Թամար Յովհաննիսեանի, թատերախումբը իր երթը կը շարունակէ բեմ հանելով 18 տարբեր ներկայացումներ, հայ թէ օտար դասական թէ ժամանակակից հեղինակներէ … անոնք ըլլան Պարոնեան, Սարոյեան, Մելքոնեան կամ` Էտուարտօ տը Ֆիլիփփօ, Շէյքսփիր թէ Հեննիքըն եւ դեռ ուրիշներ:
Այս բովանդակ տարիներուն թատերախումբը տուած է հիւրախաղեր Պոսթընի, Լոս Անճելըսի, Մոնթրէալի, Նիւ Եորքի, Շիքակոյի, Ֆիլատելֆիոյ, Ուայթ Փլենզի … ու վերջապէս քաղաքամայր Երեւանի մէջ: Խումբը բեմ բարձրացած է Հայ Բեմի վարպետ Պերճ Ֆազլեանի ու ինչպէս այս անգամ` Գրիգոր Սաթամեանի հետ:
Այս ներկայացման բեմադրիչն էր Գրիգոր Սաթամեան, որ յատկապէս եկաւ Լոս Անճելըսէն: Բարեբախտաբար, մեծ աշխատանք տարաւ թատերախումբի հիմնադիր անդամներէն Յարութ Չաթմաճեան, որ աւելի քան երեք ամիսներ, մինչեւ բեմադրիչին ժամանումը հետեւեցաւ, որպէս օգնական բեմադրիչ, այս ներկայացման բեմադրական աշխատանքներուն: Ըսենք որ ան ստանձնած էր Միշելի դերը, որպէս Արթին աղայի կնոջ` Եւփիմէի ուսուցիչը:
Գլխաւոր դերով հանդէս կու գար, դարձեալ թատերախումբի հիմնադիր անդամներէն` Գառնիկ Ներսէսեան, որ Արթին աղայի դերով կու տար Պոլսոյ հասարակական կեանքի մէջ վաճառականին (չարշըլըի) իրական բայց դրական տիպարը: Իսկ կինը` Յասմիկ Գասպարեան` Եւփիմէի դերով, ան առաջին անգամ ըլլալով կը բարձրանար բեմ, սակայն անոր ուշագրաւ հարազատ խաղարկութիւնը մեծապէս գնահատուեցաւ իր պարզութեան մէջ եւ անոր ստեղծած պոլսահայ նիստ ու կացովը:
Արթին-Եւփիմէ ընտանիքին դստեր` Ռոզի (Դալար Զօքեան) ամուսնութեան թեկնածուի համար կան երեք միջնորդներ` Մելքոն (Միսաք Պօղոսեան), Նեմզար հանըմ (Մելինէ Խիկոյեան) եւ Նուարդ (Գարոլին Մելքոնեան), որոնք կը ջանան գտնել մէկական թեկնածու Ռոզ-Վարդուհիին համար: Դալար` թատերախումբի իգական լաւագոյն եւ մնայուն ուժերէն կը մնայ անկասկած: Միսաք` փորառու դերասանն է խումբին, Մելինէ` շրջանաւարտ է Երեւանի թատերական ինստիտուտէն ու բեմ ելած` հայրենի ծանօթ դերասաններ Վլադիմիր Մսրեանի ու Գուժ Մանուկեանի նման դերասաններով եւ Գարոլին` նոր միացած է թատերախումբին եւ ան դասական տիպարի ներկայութիւն մը որպէս կը հարստացնէ այլապէս հարուստ կերպարներով լեցուն Մկրտչեանականներու խումբը:
Իսկ թեկնածուները` Յարութ Թագւորեան (Ագրիպաս աղա), Գրիգոր Սաթամեան (Տոքթոր Շաւարշ) եւ Յարութ Պարսումեան (Էտուար): Անշուշտ, հոս ծանրութեան կեդրոնը կ՛երթար Սաթամեանին վրայ, որ հազիւ բեմ բարձրացած անդադրում ծափահարութիւններով կը դիմաւորուէր: Սակայն, պէտք է ընդունիլ որ, միւս երկու Յարութները եւս իրենց բեմական ներկայութեամբ ստեղծեցին գեղեցիկ տիպարներ:
Հայ յեղափոխական Փայլակի դերով` Տիրան Ճեպէճեան, որ իր կարգին հիմնադիր անդամ է թատերախումբին, կրցաւ արժեւորել իր տիպարը խոր հասկացողութեամբ: Տիրան, երկա՜ր բացակայութենէ ետք, կը վերադառնար իր մայր թատերախումբին: Իսկ Թալին Գարակիւլլէեան` սպասուհի Սողոմէի դերով գրաւեց ուշադրութիւնը հանդիսատեսին: Ան ձեւով մը կ՛օղակաւորէր բովանդակ ընթացքը ներկայացման: Շահեցաւ բոլորին համակրանքը:
Հակառակ իրենց կարճ դրացի կնոջ դերերով գունաւորեցին բեմը երիտասարդ մեր նոր տաղանդները` Գարին Ալթըն, Սելին Պըլըքտանեան, Մելանի Փլեթնըր եւ Արշօ Գարաճելեան: Անոնցմէ Գարինը յաճախ բեմ բարձրացած է թատերախումբին հետ, իսկ մնացեալները հայ սքուլի ուսանողուհիներ կու գան “Շուշի“ պարախումբէն ու առաջին անգամ ըլլալով մաս կը կազմեն այս ներկայացման մէջ:
Անգամ մը եւս անդրադառնալով Յարութ Չաթմաճեանի կերպարին, պէտք է խոստովանինք որ ան Միշէլի դերով եկաւ ապացուցանել թէ տակաւին ան ունի շատ բան տալիք մեր բեմին:
Գրիգոր Սաթամեանի անունն իսկ կը պարտաւորեցնէ ոչ միայն լեցնելու մեր թատերասրահները, այլեւ` իրմով հմայուելու եւ տալու մեր յարգանքը հայ բեմի նոր ժամանակներու սփիւռքահայ մեր մեծագոյն դէմքին:
Երբ նայինք իւրաքանչիւր դերասանի կենսագրական գիծերուն, կը նկատենք որ անոնք ծնած ու եկած են աշխարհի ամէն կողմերէն` Պէյրութ, Հալէպ, Քեսապ, Երեւան, Պոլիս, Թեհրան, Զուիցերիա, Նիւ Ճըրզի …, որով կը կազմեն գեղեցիկ փունջ մը բուրումնաւէտ ծաղիկներու: Որքա՜ն համերաշխ մթնոլորտ Թէքէեանի մեծ ընտանիքէն ներս:
Բեմայարդարման յղացումը` նորագոյն ժամանակներու փորառութեամբ մշակուած լայն թոյլտուութիւններ կու տար եւ որպէս նորութիւն մը կը ներկայանար: Յարութ Պարսումեանի հեղինակած երգերու մշակումը, իրենց արեւելեան եղանակաւորումով կը ճոխացնէր խաղարկութիւնը: Մինչ Մարի Զօքեանի եւ Մարի Դուրեանի պատրաստած տարազները հանդիսատեսը կը տանէր 19րդ դարու աւարտի պոլսական մեր կեանքին:
Անշուշտ, այս բոլորը կ՛իրագործուէին նաեւ թատերական յանձնախումբի յանձնառութեամբ կատարուած լուրջ աշխատանքին: Նոյն յանձնախումբի անդամներն են որ 15 երկա՜ր տարիներէ ի վեր կը շարունակեն կատարել այս ծանր աշխատանքը:
Ներկայացումը տեղի ունեցաւ Նոյեմբեր 17 եւ 18 օրերուն, Տուայթ Էնկլվուտ հայ սքուլի հանդիսասրահին մէջ, որ Նիւ Ճըրզիի մեր համայնքի ամենէն որակաւոր սրահը կը նկատուի:
Օտեանի այս թատերական շքեղ գործը յաճախ բեմ ելած է հայրենի թէ սփիւռքի բեմերուն վրայ:
