0
0
Լուսանկարներ՝ Իննա Մխիթարեանի
1989ին, Միացեալ Ազգերու Կազմակերպութեան մէկ յատուկ հրամանագրով, Յունիս 1ը, նկատի առնուեցաւ, իբրեւ «Երեխաներու Միջազգային Օր«: Երեք տարի ետք, գրեթէ նորանկախ Հայաստանի Հանրապետութիւնը, իր կարգին պաշտօնապէս, այդ օրը վաւերացուց, իբրեւ երեխաներու օր եւ ցայսօր, հետզհետէ աւելի մեծ խանդավառութեամբ եւ եռանդով կը տօնուին այդ յատուկ օրը:
Յունիս 1ին, Օփերայի փակը լեցուած էր երեխաներով, որոնց ճչոցն ու վլվլուքը, իւրայատուկ իրավիճակ մը՝ «օփերաե« մը ստեղծած էր:
Այդ օրը, որոշուած էր տարբեր ակնոցով դիտել ու կարդալ ամէնայն հայոց բանաստեղծ Յովհաննէս Թումանեանի «Ապրէ’քե Երեխէ’ք«ը: Անցեալ տարիներու նման, այս տարի եւս կազմակերպուեցան երգահանդէսներ ու խաղեր, որոնց ընթացքին զանազան տեսակի հտպիտներ, «կեղծ անասուններ« զուարճացուցին հանրային թէ սեփական զբօսավայրերը խճողած երեխաներն ու անոնց ծնողները: Հաւանաբար քիչ են այն երկիրները, ուր երեխաներուն նուիրուած օրուան առիթով տեղի կ’ունենան նմանօրինակ բազմաթիւ տօնախմբութիւններ:
Անգամ մը եւս, Երեւանը վերածուած էր երեխաներու բացօթեայ հսկայ խաղավայրի մը, ուր հաւաքուած էին քաղաքի ծայրամասերէն եկած ժպտադէմ եւ ուրախ փոքրիկներ: Բնականաբար, այս «լաճ տնաւերներեը առանձին բոլորովին իրարանցում պիտի ստեղծէին: Հետեւաբար, անոնց հետ կ’ընկերանային իրենց վառվռուն համարձակութիւններն ու համով չարաճճիութիւնները «ծածկողե ծնողները՝ անմիջական պարագաներէն մինչեւ ազգականներ: Հետաքրքրական էր նաեւ ալեհերներու՝ մամիկներու եւ տատիկներու ներկայութիւնը, որոնք ընդհանրապէս աւելի համբերատար էին քան իրենց հայրերն ու մայրերը:
Օփերայի բակէն ներս ամէնէն աւելի փնտռուած ու գործածուած առարկան՝ կաւիճն էր, որուն օգտագործութեամբ մանուկները կը գծէին Արարաը, Եռագոյնը, նուռը, եւայլն: Մօտակայ հանրային պարտէզներն ու խաղավայրերը, փողոցներն ու բացօթեայ սրճարանները, զանազան եւ զարմանազան յայտագիրներ պատրաստեցին երեխաներուն համար: Անշուշտ անպակաս էր տուրմը, կրկնեփուկն ու սառնանուշը…իրենց շատ սիրելի «շոքոլա«ն, «պիսքուի«ն ու պաղպաղակը:
Այդ օրը նուիրուած էր բոլոր երեխաներուն, հաշմանդամ, թշուառ, աղքատ, որբ թէ թերսնուած ութենէ տառապած: Հոս նշենք թէ թէեւ Հայաստանի մէջ նուազած է աղքատութիւնը եւ անապահով երեխաներու քանակն ալ անկում արձանագրած է, սակայն դեռ երեսուն առ հարիւրը, կ°ապրի թշուառութեան մէջ:
Երեխաներու պաշտպանութեան օրը, առաջին անգամ նշուած է 1950ին:
ՀԻՆ ՄԱՆԿՈՒԹԻՒՆ
Մէկից մի սոխ« մէկից մի հաց գողանում«
Գնում էինք Արփաչայը լողանում:
Սոված« ծարաւ« բոկոտն ընկնում սար ու ձոր՝
Շրջում էինք՝ անգիտութեամբ բախտաւոր:
Աշխարհն, ասես« սարի հետեւ« վերջանում…
Իջնող արեւն իրեն հետ էր մեզ տանում…
Չգիտէինք՝ ո՞վ էր ժպտում« ո՞վ լալիս«
Ո՞վ էր մեզ հաց« ո՞վ մեր աչքին լաց տալիս…
Չգիտէինք« թէ ո՞ւմ կուրծքն էր զարդարում
Ձնծաղիկը« որ մենք էինք միշտ բերում…
Չգիտէինք՝ աշխարհն ի՞նչ էր« մարդն ի՞նչ էր«
Մենք՝ դարդի մէջ« չգիտէինք՝ դարդն ինչ էր…
Ա¯խ« դեռ մանուկ մենք ծերացած« գլխիկոր
Շրջում էինք՝ անգիտութեա¯մբ բախտաւոր…
ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ՇԻՐԱԶ
