0
0
ԿԱՐԻՆԷ ԱՂԱՊԱՊԵԱՆ
Երեւան
Սուսաննա Յովհաննիսեանին լիիրաւ կարելի է համարել բազմատեսակ ստեղծագործող:
Երբ Սուսաննայի ծննդեան տարեդարձին ծնողները նուիրեցին դաշնամուր, հնգամեայ աղջնակը մոռացաւ, որ գոյութիւն ունեն այլ խաղեր, զբաղմունքներ ու մասնագիտութիւններ: Արդէն 6 տարեկանում նա գրեց իր առաջին դաշնամուրային գործը, դրան յաջորդեց առաջին երգը` նուիրուած ծովային հայրիկին` Վրէժ Յովհաննիսեանին, ով իր համար հրաշալի օրինակ հանդիսացաւ, կեանքի ցանկացած դժուարութիւն յաղթահարելու եւ առաջ անցնելու համար:
Սուսաննան հպարտ է, որ բոլորը զարմանքով են նայում մեր “անծով Հայաստանի“ իր ծովային հայրիկի համազգեստին, որի օձիքին խարիսխներ, իսկ ուսերին երեք մեծ աստղեր են շողշողում, նա առաջին կարգի հրամանատար է: Իսկ տօնական օրերին համազգեստը համալրւում է նաեւ տասնեակ շքանշաններով, որոնք նրա հայրիկի կենսագրութիւնն են, հայրենիքի համար նրա մաքառումների ու կատարած գործերի գնահատականը: Վրէժ Յովհաննիսեանին տեսնելով, վրացի դերասան Վախթանգ Կիկաբիձէն զարմացած բացականչել է. “Օ՜, Դու լեռների ծովային ես“:
Ծովը հիմա մնացել է նրա ներսում եւ երազներում: Կրթութիւնը ստացել է Սեւաստոպոլի Սեւծովեան բարձրագոյն ռազմածովային ուսումնարանում, որտեղ էլ նրան ընդգրկեցին “Նեվա“ նաւի անձնակազմում եւ տեղի ունեցաւ նրա ճանապարհորդութիւնը Եւրոպայի շուրջ: Նա անցաւ Ատլանտեան, Հիւսիսային Սառուցեալ ովկիանոսները եւ 14 ծովերը: Այնուհետեւ ծառայեց հիւսիսում, հետագայում էլ Կասպից ծովում: Երեւան վերադառնալով Վ. Յովհաննիսեանը դասաւանդեց Մոնթէ Մելքոնեանի անուան ռազմական վարժարանում, նրա սաներից այսօր 17-ը գնդապետներ են, մօտ 80-ը փոխ գնդապետներ: Իսկ 79-ամեայ առոյգ ծովային Վրէժ Յովհաննիսեանը երիտասարդական աւիշով լեցուն շարունակում է իր կարեւոր մանկավարժական գործունէութիւնը դպրոցում, ռազմագիտութեան ուսուցիչ է: Կինը` Իրինան տնտեսագէտ է, հիմա արդէն չի աշխատում, տնային տնտեսուհի է: 
Եւ ահա դստեր` Սուսաննայի ճակատագրի նաւն էլ առաջ ընթացաւ: Դպրոցական տարիքի հասած աղջկայ ապագան, առանց որեւէ երկմտանքի, ըստ իր նախասիրութեան կանխորոշուած էր, Սայեաթ-Նովայի անուան երաժշտական դպրոց, Չայքովսկու անուան երաժշտական դպրոց, Երեւանի “Կոմիտաս“ի անուան պետական երաժշտանոցի ստեղծագործական հիմնարկ` փրոֆ. Ղազարոս Սարեանի դասարան, իսկ նրա կեանքից հեռանալուց յետոյ Եդուարդ Միրզոյեանի դասարանում էր եւ նրա ամենասիրելի սանն էր: Իսկ ետքը, ուսումը շարունակեց: Ղեկավարը` փրոֆ. Ռոպերթ Ամիրխանեանն էր եւ դարձաւ` “յօրինող, դասախօս“: Ուսման տարիներին Սուսաննան գրեց` մէկ քառեակ, մէկ եռեակ, դաշնամուրային գործերի շարք, երկու համանուագային գործեր` “սիմֆոնիք“ նուագախմբի համար (որոնք ցաւօք մինչ օրս չեն կատարուել), ու բազմաթիւ երգեր հայերէն, ռուսերէն լեզուներով:
Երաժշտանոցում սովորելուն զուգահեռ, Սուսաննայի ճակատագրի նաւը շեղում կատարեց մասնաւորապէս դէպի պատկերասփիւռային ոլորտ:
Սուսաննան սիրեց ու նուիրուեց պատկերասփիւռը` “Այլ ալիք“, “Սրճարան թանկօ“, “Առաւօտ“, “Իրիկնային հանդիպում“, “Երեւան-Մշակոյթ“, ծրագրեր, որոնցում Ս. Հովհաննիսեանը 1994-2009 թուականներին հանդէս է եկել որպէս հեղինակ, վարող, երբեմն էլ նուագակցող` Հ1, “Նորք“, “Երեւան“ կայաններում: Այնուհետեւ արհեստավարժ երաժիշտը, որպէս լրագրող յայտնուեց սկզբում “Երեւան“, յետագայում “Արմենիա“ պատկերասփիւռի ընկերութեան “Ժամը“ լրատուական ծրագրերում: 2010-ին նշմարուեց “ակունքներին“ վերադառնալու հեռանկարը. “Արարատ“ մշակութային ալիքի առաւօտեան ծրագրում Սուսաննան ներկայացնում էր մշակութային հրապարակումների մամուլի տեսութիւնը: Ամէնուրեք գեղեցկատես Սուսաննան եթերից ներկայանում էր իրեն յատուկ հաճելի ժպիտը դէմքին, հանգիստ, անմիջական, հոգեհարազատ ձայնով, անթերի հայերէնով, ակնդիրի մէջ արթնացնելով կարօտ, սպասում նրա յետագայ հաղորդումները դիտելու ակնկալիք, որտեղ հանդիպումներ, զրոյցներ էին հանրայայտ մարդկանց հետ` նրանք դերասաններ էին, գրողներ, երգիչներ, դիւանագէտներ, տարբեր ոլորտի մասնագէտներ: Նա շատ հմտօրէն, անկաշկանդ ուղիղ եթերով այնպէս էր ներկայացնում իր հիւրերին, որ երբեմն դիտողին թւում էր, թէ ինքն էլ է տուեալ ոլորտի մասնագէտ: Հեռուստատեսային հետեւողական գործունէութեան զուգահեռ Ս. Յովհաննիսեանը չի դադարել ստեղծագործել:
Հոգեւոր երգարաններում հրատարակուել են նրա մի քանի հեղինակային երգեր` հոգեւոր թեմայով: “Զինուորական երգեր“ ժողովածույում հրատարակուել է “Զինուորական քայլերգ“ երգը, ինչի համար 1998թ. Մայիսի 27-ին պարգեւատրուել է դիպլոմով, Պ.Ն. նախարար` Վազգէն Սարգսեանի կողմից:
Կոմիտասի անուան կամերային երաժշտութեան տանը Սուսաննան ունեցել է երկու հեղինակային համերգ-երեկոներ, իսկ երրորդ հեղինակային համերգը` Ալեքսանտր Սպենդիարեանի անուան օփերայի եւ պալէի Ազգային ակադեմական թատրոնում, մեներգչուհի` Մակտա Մկրտչեանի, Նովոսիպիրսկի օփերային թատրոնի մեներգիչ` Կարէն Մովսիսեանի, երգչուհիներ` Սուսաննա Մանասերեանի, Ալիա Սեդրակեանի, Սաթենիկ Սարգսեանի, Տաթեւիկ Ռուբինեանի, հեռուստահաղորդավար` Տիգրան Յարութիւնեանի մասնակցութեամբ էր: Իր համար նշանաւոր իրադարձութիւնը` Հայաստանի յօրինողների եւ Երաժշտագէտների միութեան պատուաբեր ընտանիքին անդամագրուելն էր, այնուհետեւ անդամակցութիւնը Հ.Հ. լրագրողների միութիւն:
2006-ին Քրասնոյարսք քաղաքում Սուսաննան հանդէս է եկել որպէս “Հայաստանի օրերը Սիպիրում“ Կառավարական համերգի վարող եւ “Հայ-Ռուսական բարեկամութեան ձօներգ“-ի հեղինակ, ինչի համար արժանացել է պատուոգրի` հայ-ռուսական բարեկամութեան ամրապնդման գործում ունեցած աւանդի համար:
Առանձնակի ուրախութեամբ է խօսում Սուսաննան ապրիլմէկեան իր ձեռքբերումների մասին` քանզի նա “Մէկից մէկ“ ապրիլմէկեան նախագծի հիմներգի հեղինակն ու կատարողն է:
Ռուս բանաստեղծ-երգահան Վատիմ Պորիսովը ցանկանում էր, որ իր “Արարատ“ բանաստեղծութիւնը երգ դառնար եւ որ երաժշտութիւնը անպայման հայ յօրինող գրեր: Ճակատագրի բերումով երաժշտութիւնը գրեց Սուսաննան եւ երգը ստացուեց: Ռուսաստանեան հանրայայտ “Նեպոսետի“ մանկական խումբը հոյակապ կատարեց այն եւ ձայնագրեց:
Հայ Յօրինողների արուեստի փառատօնի համերգաշարի շրջանակներում, յօրինող Սուսաննա Յովհաննիսեանը նշել էր. “Այս փառատօնը հրաշալի առիթ է` ներկայացնելու հայկական ժամանակակից յօրինողների դպրոցի ստեղծագործութիւնները, իսկ անձամբ ինձ համար` ստեղծագործելու մեծ խթան: Թէեւ ասում են, որ ստեղծագործողը նա չէ, ով ստեղծագործում է, այլ նա, ով չի կարող չստեղծագործել: Իւրաքանչիւր հեղինակի համար իր ստեղծագործութիւնը կեանքի կոչելը գերխնդիր է եւ փառատօնը տալիս է այս հիանալի հնարաւորութիւնը“: Ասուածի ապացոյցը` գրուած ջութակի եւ դաշնամուրի համար “Երգ առանց խօսքերի“ գործն է: Այս մէկը եւս մի վկայութիւն է երաժշտութեան հանդէպ հեղինակի ընդգծուած նախասիրութեան մասին:
Ներկայումս Սուսաննա Յովհաննիսեանը աշխատում է Հայաստանի Հանրապետութիւնում Ռուսհամագործակցութեան ներկայացուցչութիւնում, որպէս մշակութային ծրագրերի համակարգող եւ շարունակում է ստեղծագործել, քանզի երաժշտութիւնը դարձել է նրա կեանքի ուղեկիցը, իսկ ճակատագրի նաւը հպարտ շարունակում է ընթանալ առաջ:
