“ԵՍ ՉԵՄ ՈՒ­ԶՈՒՄ ԻՄ ԵՐԿ­ՐԻ ԿՈՐ­ԾԱ­ՆՈՒ­ՄԸ“, ԿԸ ՅԱՅՏ­ՆԷ Հ.Յ.Դ. ԲԻՒ­ՐՈ­ՅԻ ԱՆ­ԴԱՄ ՎԱ­ՀԱՆ ՅՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻՍ­ԵԱՆ

0 0
Read Time:11 Minute, 51 Second

Member of the ARF-D Bureau Vahan Hovhannisyan is guest in Friday press club

Ստո­րեւ, յապաւումով լոյս կ՛ըն­ծա­յենք հար­ցազ­րոյց մը, կա­տար­ուած www.eter.am-ի թղթա­կից­ներ Նել­լի Մա­դա­թեա­նի եւ Գայ­ի­ա­նէ Են­գոյ­եա­նի կող­մէ.-

 

Հ.- Վեր­ջին շրջա­նում լու­րեր են պտտւում այն մա­սին, որ Հ.Հ. Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի պատ­գա­մա­ւոր, Հ.Յ.Դ. Բիւ­րո­յի ան­դամ, Դաշ­նակ­ցու­թեան խորհր­դա­րա­նա­կան խմբակ­ցու­թեան նա­խա­գահ, Եւ­րա­նես­տի խորհր­դա­րա­նա­կան վե­հա­ժո­ղո­վում Հա­յաս­տա­նի առա­ջին պատ­ուի­րա­կու­թեան ղե­կա­վար Վա­հան Յով­հան­նիս­եա­նը նշա­նակ­ուե­լու է Գեր­ման­իա­յում Հ.Հ. դես­պան: Ոմանք այն կար­ծի­քին են, թէ խորհր­դա­րանն ինչ որ առու­մով կը տու­ժի, եթէ այն­տեղ չհնչի Վա­հան Յով­հան­նիս­եա­նի ձայ­նը: Իսկ ոմանց էլ գու­ցէ այս նշա­նա­կու­մը մտա­ծե­լու առիթ տայ, թէ Դաշ­նակ­ցու­թիւնը սպա­ռել է իր անե­լի­քը Հա­յաս­տա­նում: Ին­քը` Վա­հան Յով­հան­նիս­եա­նը, կար­ծում է, որ այդ­պէս մտա­ծող մար­դիկ եղել են միշտ:

Պ.- Միշտ էլ եղել են մար­դիկ, որ չեն տես­նում մեր կու­սակ­ցու­թեան արա­ծը: Ոմանք տես­նում են ու բա­ւա­րար­ուած չեն: Ոմանք էլ գու­ցէ բա­ւա­րար­ուած են: Ես դրանց թուին չեմ պատ­կա­նում: Ինձ, ինչ­պէս իւ­րա­քան­չիւր ազ­նիւ դաշ­նակ­ցա­կա­նի, կու­սակ­ցու­թեան գոր­ծու­նէ­ու­թիւնը չի գո­հաց­նում: Բայց եկէք տես­նենք, թէ Հա­յաս­տա­նում պե­տա­կան ո՛ր ատ­եա­նի կամ քա­ղա­քա­կան ի՛նչ մարմ­նի գոր­ծու­նէ­ու­թիւ­նից ենք մենք գոհ: Կա­ռա­վա­րու­թեա՞ն: Ո՛չ: Ընդ­հա­նուր առ­մամբ ընդ­դի­մու­թեա՞ն: Ո՛չ: Կա՞յ ընդ­հան­րա­պէս քա­ղա­քա­կան մի կու­սակ­ցու­թիւն, որի գոր­ծու­նէ­ու­թիւնը մեզ բա­ւա­րա­րում է: Չկա՛յ: Հա­սա­րա­կու­թեան վի­ճա­կը մեզ բա­ւա­րա­րո՞ւմ է: Ո՛չ: Հա­սա­րա­կու­թեան ո՞ր շեր­տի կեն­սա­մա­կար­դա­կը, գոր­ծու­նէ­ու­թիւնը կամ զար­գաց­ման մա­կար­դակն է մեզ բա­ւա­րա­րում‘ մտա­ւո­րա­կան­նե­րո՞ւ, գոր­ծա­րար­նե­րի՞, աշ­խա­տա­ւո­րի՞: Ո՛չ մէ­կի: Այ­սինքն` հար­ցը պէտք է ամ­բող­ջու­թեան մէջ դի­տար­կել: Կեղ­տոտ­ուած ծո­վե­րում դրախ­տա­յին ծա­ղիկ­նե­րով կղզի­ներ չեն լի­նում: Ամ­բողջ հա­սա­րա­կու­թիւնը մաք­րե­լու խնդիր կայ: Եթէ սկսենք թուար­կել, թէ ինչ սխալ­ներ ենք թոյլ տուել, ամե­նա­մեծ ցան­կը իմը կը լի­նի, ոչ թէ կու­սակ­ցու­թեան կողմ­նա­կից­նե­րի­նը կամ հա­կա­ռա­կորդ­նե­րի­նը, որոնք իրադ­րու­թիւնը գնա­հա­տում են կող­քից եւ զուտ զգաց­մուն­քա­յին մա­կար­դա­կով: Բո­լո­րից լաւ ես գի­տեմ այդ սխալ­նե­րը: Բայց մի­եւ­նոյն ժա­մա­նակ ես լաւ գի­տեմ, թէ ինչ մա­կար­դա­կի վրայ է կա­տար­ւում այդ ամէ­նը: Անի­մաստ է սպա­սե­լը, որ ընդ­հա­նուր քա­ղա­քա­կան եւ հա­սա­րա­կա­կան քայ­քա­յու­մին վրայ ինչ որ մի կու­սակ­ցու­թիւն կա­րող է յա­ջո­ղու­թեան հաս­նել:

Փոր­ձենք վեր­լու­ծել: Մեր հա­սա­րա­կու­թեան մէջ բնակ­չու­թեան 80 տո­կոսն իս­կա­պէս աղ­քատ է, ապ­րում է հա­զիւ­հազ (խօս­քը աղ­քա­տու­թեան շե­մից էլ ցածր վի­ճա­կում գտնուող անօ­թե­ւան­նե­րի ու մու­րա­ցիկ­նե­րի մա­սին չէ): 5-6 տո­կոսն ամօ­թա­լի, ան­յար­մա­րու­թեան աս­տի­ճա­նի հա­րուստ է: Մի­ջին շերտն այն­քան փոքր է, որ չի կա­րող իշ­խա­նա­փո­խու­թիւն իրա­կա­նաց­նող որե­ւէ կու­սակ­ցու­թեան հա­մար յե­նա­րան ծա­ռա­յել: Թիւր է այն կար­ծի­քը, թէ իշ­խա­նա­փո­խու­թեան հա­մար յե­նա­րան է ծա­ռա­յում այն 80 տո­կո­սը: Այդ շեր­տը կա­րող է յե­նա­րան լի­նել յե­ղաշրջ­ման, բոլ­շե­ւիկ­եան տի­պի յե­ղա­փո­խու­թեան հա­մար: Մինչ­դեռ իրա­կան իշ­խա­նա­փո­խու­թեան հա­մար, որը հար­ուած չի հասց­նում հա­սա­րա­կա­կան կա­յու­նու­թեա­նը, յե­նա­րա­նը հէնց այդ մի­ջին շերտն է, որը Հա­յաս­տա­նում այն­քան նեղ է ու ան­կազ­մա­կերպ, որ չի կա­րող յե­նա­րան դառ­նալ իշ­խա­նա­փո­խու­թիւն պա­հան­ջող որե­ւէ կու­սակ­ցու­թեան հա­մար:

…Մի պարզ օրի­նակ: Ընդ­դի­մու­թեան առաջ­նորդ­նե­րից մէ­կը, որ բա­ւա­կան շատ ձայն էր ստա­ցել նա­խա­գա­հա­կան վեր­ջին ընտ­րու­թիւն­նե­րում, գու­ցէ եւ ու­զում էր յեն­ուել մի­ջին խա­ւի վրայ, բայց նրա ոչ ան­մի­ջա­կան շրջա­պա­տը, որ գտնւում էր մի­ան­գա­մայն այլ հար­թու­թեան վրայ, նրան բախ­ման մղեց: Եւ նա ստիպ­ուած էր նա­հան­ջել այն մարդ­կանց յոյ­սե­րի փշուր­նե­րի վրա­յով, որոնք այն­քան էլ լաւ չէ­ին պատ­կե­րաց­նում իրա­վի­ճա­կը: Այս պայ­ման­նե­րում անհ­նար է սպա­սել, որ ինչ որ քա­ղա­քա­կան ուժ հրաշ­քով կա­րող է իշ­խա­նա­փո­խու­թիւն կա­տա­րել: Իսկ որ կա­ռա­վա­րու­թեան քա­ղա­քա­կան ծրագ­րերն ուղ­ղա­կի ձա­խող­ուած են, դա փաստ է: Ու­զում ես դես­պան եղիր, ու­զում ես` պատ­գա­մա­ւոր, տե­սա­կէտդ դրա­նից չի փոխ­ւում: Փոխ­ւում է այդ տե­սա­կէտն ար­տա­յայ­տե­լու ձե­ւը: Այ­սօր ես բա­ցա­յայտ ասում եմ այդ մա­սին խորհր­դա­րա­նում, մա­մու­լով, իմ հրա­պա­րա­կա­յին ելոյթ­նե­րում, յօդ­ուած­նե­րում: Դես­պա­նի աշ­խա­տան­քը են­թադ­րում է այդ տե­սա­կէ­տը քո իսկ կա­ռա­վա­րու­թեա­նը ներ­կա­յաց­նե­լու աւե­լի սե­նե­կա­յին ձեւ: Ի վեր­ջոյ դու, ի տար­բե­րու­թիւն որոշ “ընդ­դի­մա­դիր­նե­րի“, փո­փո­խու­թիւն ես ու­զում, ոչ թէ քո երկ­րի կոր­ծա­նու­մը: Դա Դաշ­նակ­ցու­թեան հա­մար ըն­դու­նե­լի չէ:

 

Հ.- Կո­րծանում ոչ ոք չի ու­զում, բայց իրա­վի­ճա­կը հետզ­հե­տէ վա­տա­նում է:

Պ.- Տե­սէ՛ք, կայ աշ­խա­տան­քի մի մե­թոդ, սկզբունք` “որ­քան վատ, այն­քան լաւ“, որը են­թադ­րում է հե­տեւ­եա­լը. որ­քան հնա­րա­ւոր է վի­ճա­կը վա­տաց­նենք, որ ժո­ղո­վուր­դը չդի­մա­նայ ու քշի իշ­խա­նու­թեա­նը: Բայց Հա­յաս­տա­նում, ցա­ւօք սրտի, “որ­քան վատ, այն­քան լաւ“ չի ստաց­ւում: Հէնց որ հաս­նում է վա­տի ինչ որ մի ճգնա­ժա­մա­յին աս­տի­ճա­նի, ար­տա­գաղթն է ու­ժե­ղա­նում: Ժո­ղո­վուր­դը չի մնում այս­տեղ պայ­քա­րե­լու: Այ­սինքն` “որ­քան վա­տին“ “լա­ւը“ չի հե­տե­ւում, թող­նում գնում են: Ուս­տի, մենք եր­բեք այդ քա­ղա­քա­կա­նու­թիւնը չենք վա­րում: Շա­տե­րը, այս­տեղ եւ Սփիւռ­քում, դա չեն հաս­կա­նում, բայց նրանց պատ­ճա­ռով մենք չենք փո­խի մեր քա­ղա­քա­կա­նու­թիւնը:

 

Հ.- Իսկ պե­տու­թիւնը շա­րու­նա­կում է իր քա­ղա­քա­կա­նու­թիւնը, եւ փաս­տը մնում է փաստ` Հա­յաս­տա­նը դա­տարկ­ւում է:

Պ.- Ար­տա­գաղ­թի պատ­ճա­ռը միայն սոց­ի­ա­լա­կան վատ պայ­ման­նե­րը չեն: Ար­դա­րու­թեան պա­կասն է, ան­յու­սու­թիւնը: Հա­յե­րը շատ աւե­լի վատ պայ­ման­նե­րում էլ են ապ­րել:

 

Հ.- Ապ­րել են, որով­հե­տեւ հա­ւա­տա­ցել են վաղ­ուայ օր­ուան:

Պ.- Այո, հի­մա այդ վաղ­ուայ օրն է մշու­շի մէջ: Մէ­կը միւ­սի յե­տե­ւից բա­ցա­յայտ­ւում են հիմ­նախն­դիր­ներ, եւ մենք չենք տես­նում դրանց լուծ­մանն ուղղ­ուած քայ­լեր: Կա­ռա­վա­րու­թիւնը վրի­պում­ներ է թոյլ տա­լիս, եւ նա­խա­րար­նե­րի կա­բի­նե­տը չի փոխ­ւում: Նա­խա­րար­նե­րը կամ նրանց զա­ւակ­նե­րը լուրջ սխալ­ներ են գոր­ծում, բայց ամէն ինչ մնում է իր տե­ղում: Այս բա­ներն, ի հար­կէ, յու­սալ­քու­թիւն են առա­ջաց­նում:

 

Հ.- Ինչ է նշա­նա­կում, երբ Դաշ­նակ­ցու­թեան խմբակ­ցու­թեան ներ­կա­յա­ցու­ցի­չը դառ­նում է դես­պան:

Պ.- Նշա­նա­կում է, որ դա­դա­րում է պատ­գա­մա­ւոր լի­նե­լուց եւ դառ­նում է դես­պան:

 

Հ.- Այ­սինքն` նա հա­մա­միտ է այն ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թեան հետ, որը վա­րում է մեր եր­կի­րը:

Պ.- Մեր երկ­րի ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թիւնը բազ­մա­շերտ է եւ մի քա­նի ճա­կատ­նե­րում տար­բեր ձե­ւով է ըն­թա­նում: Ես եր­բեք չեմ թաքց­րել իմ տե­սա­կէտ­նե­րը: Օրի­նակ` մեր քա­ղա­քա­կան կուր­սը (ու­ղեգի­ծը-Խմբ.)մի­ան­շա­նակ յա­ջող չէր, երբ յան­գեց­րեց Մաք­սա­յին միու­թեա­նը մի­ա­նա­լու ան­վե­րա­պահ յայ­տա­րա­րու­թեա­նը: Եւ հար­ցը Մաք­սա­յին միու­թեան մէջ չէ, այլ մեր մէջ: Հա­մոզ­ուած եմ, որ մեր քա­ղա­քա­կան կուր­սը կա­րե­լի էր կա­ռու­ցել այն­պէս, որ եր­կի­րը չկանգ­նէր այս­պի­սի ծանր ընտ­րու­թեան առ­ջեւ: Հայ-թր­քա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րի վե­րա­բեր­եալ եւս իմ տե­սա­կէ­տը յայտ­նի է: Բայց ես գի­տեմ նա­եւ, որ այ­սօր առա­ւել քան կա­րե­ւոր են դառ­նում Հա­յաս­տա­նի յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը ոչ միայն Եւ­րա­միու­թեան հետ, այ­լեւ Եւ­րա­միու­թեան հզօ­րա­գոյն երկր­նե­րի հետ, եւ այդ ոլոր­տում լուրջ անե­լիք­ներ կան: Եւ­րա­միու­թեան շար­ժիչ ու­ժե­րը Արե­ւել­եան Եւ­րո­պա­յի այն երկր­նե­րը չեն, որոնք նոր են ըն­դուն­ուել այդ կազ­մա­կեր­պու­թեան եւ որոնք հիմ­նա­կան լո­կո­մո­տիվն (շար­ժիչ ուժն-Խմբ.) էին Արե­ւել­եան գոր­ծըն­կե­րու­թեան: Այդ երկր­նե­րի քա­ղա­քա­կան բա­ռա­պա­շա­րում հա­կա­ռու­սա­կա­նու­թիւնը շատ ու­ժեղ է: Եւ դա էլ պատ­ճառ­նե­րից մէկն էր, որ Արե­ւել­եան գոր­ծըն­կե­րու­թիւնը այդ­քան բա­ցա­սա­բար ըն­դուն­ուեց Ռու­սաս­տա­նում:

…Եթէ ես ինչ որ հնա­րա­ւո­րու­թիւն ու­նեմ, չեմ կա­րող դա չծա­ռա­յեց­նել մեր երկ­րին: Մեր կու­սակ­ցու­թիւնը միշտ է այդ­պէս վար­ուել: Մենք հի­մա էլ ընդ­դի­մու­թիւն ենք, բայց վեր­ջերս կու­սակ­ցու­թիւնն ապա­հո­վեց Ար­ցա­խի նա­խա­գա­հի մուտ­քը եւ ելոյ­թը Եւ­րո­պա­կան խորհր­դա­րա­նում, Պրիւք­սե­լում կազ­մա­կեր­պեց Եւ­րո­պա­յի հա­յե­րի կոն­ֆե­րանս` նուիր­ուած Արցա­խի մի­ջազ­գա­յին ճա­նաչ­ման խնդիր­նե­րին, ին­չը շատ քիչ լու­սա­բան­ուեց մեր մա­մու­լում, մինչ­դեռ դա պատ­մա­կան երե­ւոյթ էր: Պատ­մա­կան երե­ւոյթ էր, երբ օրեր առաջ Գեր­ման­իա­յում` Հես­սե­նում, կազ­մա­կեր­պե­ցի Հա­յաս­տա­նի ան­կա­խու­թեան օր­ուայ հետ կապ­ուած մի­ջո­ցա­ռում­ներ, որ­տեղ Գեր­ման­իոյ ճա­նաչ­ուած քա­ղա­քա­կան գոր­ծիչ­նե­րը բարձ­րաց­րին Ստե­փա­նա­կեր­տի օդա­կա­յա­նին, ազե­րի “սեւ ցու­ցա­կին“ կամ Ար­ցա­խի ան­կա­խու­թեան ճա­նաչ­մանն առն­չուող հար­ցեր: Ինձ յա­ջող­ուեց նա­եւ կազ­մա­կեր­պել Ար­ցա­խի վար­չա­պե­տի այ­ցը Գեր­ման­իա: Նրան ըն­դու­նե­ցին որ­պէս Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի կա­ռա­վա­րու­թեան ղե­կա­վա­րի: Նրա հետ հան­դիպ­մա­նը մաս­նակ­ցում էին ոչ միայն Գեր­ման­իա­յի պաշ­տօ­նա­տար ան­ձինք, լրատ­ուա­մի­ջոց­նե­րի ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ, այ­լեւ Սէ­ու­տա­կան Արաբ­իոյ, Պուլ­կար­իոյ, Լիթ­ուան­իոյ, Մո­նա­քո­յի, Մա­րո­քի, Սու­տա­նի, Վե­նեզ­ուե­լա­յի գլխա­ւոր եւ պատ­ուա­ւոր հիւ­պա­տոս­նե­րը:

Հա­մա­ձայ­նէք, որ սրանք քայ­լեր են Ար­ցա­խի մի­ջազ­գա­յին ճա­նաչ­ման ճա­նա­պար­հին: Եթէ մենք կա­րող ենք դա անել որ­պէս կու­սակ­ցու­թիւն կամ ես կա­րող եմ դա անել որ­պէս ան­հատ, ինչ­պէս չա­նեմ: Ցա­ւում եմ, եթէ ինչ որ մէ­կը դա չի հաս­կա­նում:

 

Happy
Happy
0 %
Sad
Sad
0 %
Excited
Excited
0 %
Sleepy
Sleepy
0 %
Angry
Angry
0 %
Surprise
Surprise
0 %

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Social profiles