0
0
Հող, մշակոյթ եւ կրօնք…աճուրդի հանուած են:
Աղաւաղում, մութ հաշիւներ, կեղծիք եւ անշուշտ օտարի աչքին լաւ երեւելու կամ տիպար օրինակ դառնալու մարմաջ:
Այսպէս, Թուրքիոյ մշակոյթի եւ զբօսաշրջութեան նախարարութեան Կարսի նահանգային վարչութեան պետը, յայտարարեց թէ յատուկ դիմումնագրով մը, առաջարկուած է որ, Անիի աւերակները` Միացեալ Ազգերու Կազմակերպութեան “Եունեսքօ“ի Համաշխարհային մշակութային ժառանգութեան ցուցակին մէջ նկատի առնուին:
Հետաքրքրական է այս տեղեկութեան “թայմինկ“ը, յատկապէս ամերիկահայ զանգուածին համար, որ մօտէն կը հետեւի Թուրքիոյ մօտ Միացեալ Նահանգներու դեսպանի պաշտօնին թեկնածու Ֆրենսիս Ռիքարտոնէի կատարած սուտ ու փոյթ արտայայտութիւններուն:
Յանկարծ ի՞նչ պատահած է: Արդեօ՞ք աշխարհ հետզհետէ այնքան գեր-թափանցիկ դարձած է որ կարելի չէ ստել, թէ տասնեակ տարիներէ ի վեր, Անին այնքան մը քանդուած է որ աւերակ վիճակին մէջ, առանց ազդելու քաղաքական իրադարձութիւններուն վրայ, կրնայ մեծ հետաքրքրութիւն ստեղծել զբօսաշրջիկներու մօտ:
Տարիներէ ի վեր Թուրքիոյ մշակոյթի նախարարութիւնը կը փորձէր աւերակներուն մասին պատրաստուած կայքէջի ընդմէջէն, “հայ“ բառը չգործածել: Աւելին, այդ նոյնինքն մշակոյթի նախարարութիւնը, ամէնայն ճկունութեամբ աշխատանք կատարած էր “Անի“ անունը` “Անը“ անուան փոխելու, փորձ մը որ ձախողած էր, յամայն աշխարհ քաջատեղեակ է, որ այսօրուան պայմաններուն մէջ ամէն մարդ “Անի“ն կը ճանչնայ որպէս “Անի“, այլ ոչ թէ որպէս` “Անը“: Հանդերձ այս իրողութեան, նախարարութիւնը ամէնայն ճկունութեամբ յաջողած էր Անիի պատմութիւնը պատմել ու անոր կոթողները ծանօթացնել առանց հայ անունը յիշատակելու:
Ամիսներ առաջ, Սան Ֆրանսիսքոյի մէջ կատարած իր տարեկան հաշուետուութեան տեղեկագրին մէջ, “Համաշխարհային ժառանգութիւն“ հիմնադրամը, նշած էր որ հայկական միջնադարեան Անի մայրաքաղաքի փլատակներուն անհետացում կը սպառնայ` սխալ կառավարման եւ անփոյթ վերաբերմունքի պատճառով: Սոյն հիմնադրամի գործադիր տնօրէնը յայտնած էր, թէ Անին, Փերուի Մաչու Փիչուի եւ Քամպոտիոյ Անկքորի նման, աշխարհի կարեւորագոյն տասը յուշարձաններէն մէկն է, որ իր աշխարհագրական դիրքին պատճառով յայտնուած է “քաղաքական ճահիճի“ մէջ:
Հուսկ, ի պատասխան դեսպանի պաշտօնին թեկնածու Ռիքարտոնէի….դժբախտաբար հազար ու մէկ եկեղեցիներու քաղաք Անիի ոչ մէկ եկեղեցին գործածելի է: Դեռ աւելին, ամիսներ առաջ կրօնամոլ ծայրայեղական շարժում մը, Անիի Մայր տաճարին մէջ նամազ կատարեց եւ միեւնոյն տաճարին ու այլ եկեղեցիներու մէջ, նորաձեւութեան ցուցադրութիւն կատարեց:
“Հայրենիք“
Օգոստոս 14, 2011
