0
0
Եղբայր Վահէն ա՛լ չկայ։
Բարի, փայլուն, զուսպ, հաւատարիմ, առատաձեռն, անխարդախ, հնարամիտ,
ստեղծագործ, մարդամօտ եւ ջերմեռանդ։ Ասոնք քանի մը հիմնական բառեր են, որոնք
կրնան նկարագրել Եղբայր Վահէ Տուտագլեանը՝ ազնիւ ու իմաստուն
անձնաւորութիւն մը որ ուրիշներու կեանքը բարելաւելու համար միշտ ալ
առաւելագոյնը կ՚ընէր։
Ձեզմէ շատեր կրնան ծանօթ ըլլալ «եղբայր» բառի բուն իմաստին, սակայն այս
գրութեան մէջ ակնարկուած «եղբայր»-ը կը նշանակէ շատ աւելին: Այդ եզրը այստեղ կը
մարմնաւորէ իսկական, անկեղծ եւ անսահման սէրն ու հոգատարութիւնը:
Ես եղբայր Վահէին ծանօթացայ Օգոստոս 2000-ին, երբ կը թափառէի Ուաշինկթըն,
Սպիտակ Տան շրջակայքը, ու յանկարծ նկատեցի եղջերուի պղնձեայ քանդակ մը
որուն տակ գրուած էր Doudaklian Leathers, I եւ K փողոցներու միջեւ,
հիւսիսարեւմուտք. իսկ մնացածը պատմութեան անցած է արդէն:
Եղբայր Վահէն միշտ պաշտօնական ու անթերի հագուած կ՚ըլլար. կաշիէ գոգնոցը կը
բաժնէր զինք կարի մեքենայէն կամ աշխատանքի սեղանէն, ուր Briggs & Riley-ի
ծանրոց կը կարէր, Zero-Haliburton-ի ճամպրուկ կը նորոգէր, Louis Vuitton կամ Hermes
ձեռնապայուսակ կը վերականգնէր, Eastman բաճկոնի մը գոյնը կը վերաթարմացնէր,
յատուկ ապսպրանքով կաշիէ եզակի թղթապանակ մը կը ձեւէր կամ պարզապէս
սրամիտ կատակներ կը փոխանակէր նահանգապետի մը կամ Միացեալ
Նահանգներու ծերակուտականի, գաղտնի սպասարկութեան գործակալի, պետական
Գանձարանի տնօրէնի կամ շրջանին ծառայող տեղական UPS-ի վարորդին հետ:
Ան զարմանալի կերպով կրնար բազմաթիւ աշխատանքներ կատարել միաժամանակ.
նորոգութիւն մը ըրած ատեն ականջը վաճառասրահը կ՚ըլլար, մերթ ընդ մերթ
ստուգելով իր համակարգիչը, միեւնոյն ժամանակ աչքին ծայրով հետեւելով
հետատեսիլի լուրերուն՝ մինչ վարելով նաեւ հետաքրքրական ու բովանդակալից
զրոյցներ։
Անդադար, անընդհատ ծխող էր, ու երբ օր մը հարցուցի՝ «եղբա՛յր Վահէ, դուն կը
սիրես կեանքը եւ շատ խելացի մարդ ես, ինչո՞ւ անընդհատ կը ծխես այդ թոյնը», ան
ինծի դարձաւ ժպիտով եւ ըսաւ, որ ամէն ինչ իր ժամանակն ունի ու ամէն ինչ՝
վերջաւորութիւն մը: Եւ այդ օրը, երբ իրեն հետ դէպի Կէյթըրզպըրկ կ՚ուղղուէինք իր
նոր Toyota Highlander-ով, երբ արդէն անցեր էինք Քանալ պողոտան՝ ան յանկարծ
վերցուց ծխախոտի տուփը, ճզմեց ափին մէջ եւ ժպտալով ինծի ըսաւ. «Կարծես այդ
օրն է, Աբօ». բացաւ վարորդի պատուհանը եւ դուրս նետեց տուփը, ու լայն ծիծաղելով
ըսաւ, որ «այս առաջին եւ վերջին անգամն է, որ ես ինքնաշարժէն դուրս աղբ կը
թափեմ»: Վերջին 20 տարիներու ընթացքին տեսայ ատենը անգամ մը սիկար ծխելը,
սակայն երբեք չտեսայ ծխախոտի տուփը ձեռքին:
Արդեօք նկատա՞ծ էք գաղտնի սպասարկութեան գործակալներու բռնած այն
ճամպրուկը, որ կը հետեւի Միացեալ Նահանգներու նախագահներուն: Անոր
կ՚ակնարկեն զայն կոչելով «Ֆութպոլ»-ը, «Կորիզային ֆութպոլ», որուն
բովանդակութիւնը Միացեալ Նահանգներու նախագահը միայն կրնայ գործածել
հիւլէական յարձակում մը արտօնելու համար…։ Եւ գիտէի՞ք, թէ ո՛վ է «Ֆութպոլ»ը
կարող անձը Միացեալ Նահանգներու վերջին վեց նախագահներուն համար։ Ճիշդ
կռահեցիք. Եղբայր Վահէն: Ան միշտ արմատէն կը նախագծէր, կը ձեւէր, կը կարէր ու
կազմէր զայն: Այս հարցին կապակցութեամբ իր միակ դժգոհութիւնը այն էր, որ
ամերիկեան պետական մարմինները, իրենց ապահովական կամ այլ պատճառներով,
երբեք չէին յիշեր այդ պայուսակի հեղինակին անունը՝ մանաւանդ ազգային
պատմութեան թանգարանի ցուցասրահէն ներս, վարկը տալով Zero-Haliburton
ընկերութեան (https://en.wikipedia.org/wiki/Nuclear_football)։
Եղբայր Վահէի գլխաւոր յաճախորդներն էին ամերիկեան կառավարութեան տարբեր
գործակալութիւնները, Ծերակոյտի պաշտօնեաները, դեսպանները, երկիրը այցելող
բարձրաստիճան անձեր եւ համբաւաւոր արուեստագէտներ: Ան երբեք չէր պարծենար
իր յաճախորդներով կամ իր անզուգական վարպետութեամբ: Սրահայեաց էր
մանրամասնութիւններու նկատմամբ եւ ունէր նորաձեւութեան նուրբ եւ
այժմէականացած զգայնութիւն:
Եղբայր Վահէն ամէն բանէ առաջ համարձակ ու հայրենասէր հայ էր: Ամերիկա
ապրած էր 45 տարիէ աւելի, սակայն երբեք չեմ լսած որ խօսած ատեն հայերէնին
որեւէ օտար բառ խառնէր. միւս կողմէ՝ ան եռանդուն զրուցակից էր նաեւ անգլերէնով
ու արաբերէնով։
Եղբայր Վահէն համեստ ընտանիքի մը մէջ ծնած է Պուրճ Համուտ, Լիբանան, 1958-ի
Յունուար 12-ին: Յաճախած է Սոֆիա Յակոբեան վարժարանը, որմէ ետք աշխատած է
կաշուեգործական ճարտարարուեստի տարբեր մարզերու մէջ, արտադրելով ձեռքի
պայուսակներ եւ կօշիկներ: Լիբանանէն հեռացաւ քաղաքացիական պատերազմի
ատեն՝ դէպի Կիպրոս, ուր ժամանակաւորապէս աշխատեցաւ կօշիկի նորոգման
գործով, ապա տեղափոխուեցաւ Ֆրանսա, ուր իր նախկին փորձառութիւնը
օգտագործելով կաշիէ բաճկոններու նորոգութեամբ զբաղեցաւ, ի վերջոյ գաղթելու
համար Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ ու ընտանեօք հաստատուելով Ֆոլզ Չըրչ,
Վըրճինիա:
Իր նոր բնակավայրին մէջ անցուցած առաջին տարիներուն ամերիկեան մշակոյթին ու
լեզուին ընտելանալու զուգահեռ՝ ան շարունակեց արժէքաւոր փորձառութիւններ
գումարել իր ասպարէզին մէջ, ինչ կը վերաբերի կաշիէ պայուսակներու, կօշիկի ու
բաճկոններու եւ ինքնաշարժի կաշիէ կահայարդարումի վերանորոգման արհեստին։
Կարծէք ի ծնէ ունէր գործարարական ճարտարութիւն, որուն վրայ կը գումարուէր
տարիներու ընթացքին իր արհեստին վերաբերեալ կուտակած խորունկ
փորձառութիւնը, ու երբ պատեհութիւնը ներկայացաւ, ան բացաւ կաշիէ
ապրանքներու եւ վերանորոգման մասնագիտացած խանութ մը P փողոցի վրայ, ուրկէ
քանի մը տարի ետք փոխադրուեցաւ Ուաշինկթընի իր մնայուն աշխատանոցցուցասրահը՝ 1983-ին:
Եղբայր Վահէն գիշեր-ցերեկ անխոնջ կ՚աշխատէր. բարի օրինակ էր շատերու համար,
ներառեալ՝ ինծի։
Ան հոգւով եւ սրտով իսկական հայ էր: Երկար տարիներ ծառայած է Պէթեզտայի
Սուրբ Խաչ հայ առաքելական եկեղեցւոյ հոգաբարձութեան մէջ, միաժամանակ
պատասխանատու դերեր վարելով իր շատ սիրելի ՀՄԸՄ-ի Արեւելեան Ամերիկայի
Շրջանային վարչութեան մէջ: Մեծ սէր ունէր ֆութպոլի հանդէպ. պատանեկութեան
օրերէն մաս կազմած էր թաղային եւ ՀՄԸՄ-ական տարբեր խումբերու, իսկ
հետագային՝ Ուաշինկթընի տեղական մասնաճիւղի խումբին։
Երբ կազմակերպական ելոյթ ըլլար, եղբայր Վահէն միշտ ներկայ եւ կամաւոր կ՚ըլլար
ուր որ կարիքը ըլլար՝ ՀՄԸՄ-ի միջոցառումներ, եկեղեցւոյ վաճառահանդէս, տարեց
ընկերներու այցելութիւն կամ պարզապէս յարատեւ ներկայութիւն՝ դրացիներուն ու
գործընկերներուն բարեւ մը տալու համար։
Եղբայր Վահէն իր ամբողջ կեանքի ընթացքին ժրաջան աշխատեցաւ եւ պայքարեցաւ
աւելի լաւ ու ապահով ապագայ մը ունենալու համար: Կը պատրաստուէր ու կը
սպասէր հանգստեան կոչուելու՝ իր հայրենիք Հայաստանը վայելելու համար,
միաժամանակ մէկ ոտքը պահելով իր երկրորդ հայրենիքի՝ ԱՄՆ-ի մէջ: Սակայն
անողոք հիւանդութիւնը շատ արագ կանխեց իր երազները, եւ ան այսօր վաղաժամ
հեռացաւ մեզմէ, թողելով հիանալի եւ ջերմ յիշատակներ: Ես յաւերժ երախտապարտ
եմ, որ պատիւը ունեցայ վայելելու իր ընկերութիւնը, ու թէեւ հազարաւոր մղոններ
հեռու էինք անցեալ երկու տարիներուն, օր չ՚անցնիր առանց յիշելու իր խորհուրդները,
սորվեցուցած հնարքները, բարութիւնը եւ նամանաւանդ եղբայրական ժպիտը։
Ես քեզ երբեք պիտի չմոռնամ, Եղբայր Վահէ, եւ ոչ ալ անոնք, որոնք բախտը ունեցան
քեզի ծանօթանալու եւ բարեկամանալու։ Աստուած հոգիդ լուսաւորէ եւ արժանացնէ
յաւիտենական կեանքի:
Ցտեսութիւն՝ մինչեւ վերստին հանդիպինք։
Աբօ
