0
0
Մարտ 10, 2014-ին, Եւրոպական Միութեան արտաքին քաղաքականութեան բարձրագոյն յանձնակատար Քեթրին Էշթըն այցելեց Նոր Ջուղայ Ս. Ամենափրկիչ վանք, ուր ան եւ անոր ընկերակցող պատուիրակութիւնը դիմաւորեցին Սպահանի Հայոց թեմի առաջնորդ Բաբգէն եպս. Չարեանը, Շահինշահրի համայնքի հոգեւոր տեսուչ Անանիա վրդ. Գուճանեանը, Պատգամաւորական ժողովի, թեմական, կրօնական եւ այլ մարմիններու ատենապետներ եւ ներկայացուցիչներ:
Պատուիրակութեան անդամները նախ այցելեցին մանրանկարներով զարդարուած, 350 տարուան կեանք ունեցող Ս. Ամենափրկիչ վանքի “Ս. Յովսէփ Արեմաթացի“ եկեղեցի, ուր վանքի “Կոմիտաս“ երգչախումբը, խմբավարութեամբ Արմէն Ամիրխանեանի, հանդէս եկաւ Ս. պատարագէն “Մարմին տէրունական“, “Քրիստոսի մէջ մեր յայտնեցաւ“ եւ “Սուրբ, Սուրբ“ երգերով, իսկ ելոյթը աւարտեցաւ “Կիլիկիա“ մաղթերգով: Քեթրին Էշթըն եւ պատուիրակութեան անդամները հիացմունքով ունկնդրեցին Ս. պատարագէն երգուած այդ կտորները, ապա հմայուած դիտեցին եկեղեցւոյ գունազարդ որմնանկարները, որոնք կը ներկայացնեն Հին ու Նոր կտակարաններու ամբողջ պատմութիւնը, եկեղեցւոյ խորհուրդները, Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչի չարչարանքները եւ մանաւանդ` դրախտ-դժոխք սքանչելի պատկերը:
Այնուհետեւ պատուիրակութեան անդամները բարձրացան վանքի Ծաղկեայ դահլիճ, ուր առաջնորդ սրբազանը բարի գալուստի խօսք ուղղեց հիւրերուն, ապա անդրադարձաւ իրանահայութեան կեանքին ու անոնց ունեցած առաւելութիւններուն ու իրաւունքներուն: Ան բացատրեց, թէ ինչպիսի՛ կազմակերպուած համայնքներ են եւ ինչպիսի՛ աշխուժ կեանք ունին հոգեւոր, ազգային ու մշակութային բնագաւառներուն մէջ: Բաբգէն եպս. Չարեան մատնանշեց կառավարութեան հետ ունեցած սերտ յարաբերութիւնը եւ Իրանը ներկայացուց իբրեւ համագոյակցութեան երկիր` հաստատելով, որ 400 տարիէ ի վեր հայերը իբրեւ քրիստոնեաներ իսլամ եղբայրներուն եւ քոյրերուն հետ ապրած են յարգանքով եւ սիրով: Սրբազան հայրը շնորհակալութիւն յայտնեց Եւրոմիութեան խորհրդարանին Հայոց Ցեղասպանութիւնը ճանչնալուն համար, նաեւ անդրադարձաւ Զուիցերիոյ դատարանին կողմէ դատապարտուած թուրք գործիչ Տողու Փերինչէքի արդարացման վճիռին` յիշեցնելով, որ ամիս մը առաջ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. կաթողիկոսը բողոքած էր Զուիցերիոյ դատարանին. ան կարդաց վեհափառին նամակէն քանի մը հատուած:
Առաջնորդ սրբազանը իր խօսքին մէջ շեշտեց, որ Իրանի պետութիւնը միշտ զօրակցած է իրանահայութեան` իր եկեղեցիներուն ու մշակութային կոթողներու պահպանման իմաստով, մինչ ասկէ քանի մը տարի առաջ դրացի Ատրպէյճանի մէջ կոտորուեցան ու ոչնչացուեցան Հին Ջուղայի պատմական արժէք ներկայացնող խաչքարերը. բան մը, որ մշակութային իսկական ցեղասպանութիւն է:
Իր խօսքի աւարտին Բաբգէն եպս. Չարեան յոյս յայտնեց, որ Եւրոխորհրդարանը կ՛անդրադառնայ այս հարցին, կը ճանչնայ մարդկային իրաւունքները եւ կը դատապարտէ նման արարքներ, որպէսզի նման ցեղասպանութիւններու շարունակութիւնը արգիլուի:
Սրբազան հօր խօսքէն ետք Քեթրին Էշթըն վստահեցուց, որ անպայման պիտի հետեւի եւ պաշտպանէ մարդկային իրաւունքներն ու ներկայացուած հարցերը:
Պաշտօնական հանդիպումին աւարտին սրբազան հայրը` ազգային իշխանութեան անունով, յուշանուէրներ յանձնեց Քեթրին Էշթընի: Ապա պատուիրակութեան անդամները այցելեցին Ս. Ամենափրկիչ վանքի “Խաչատուր Կեսարացի“ անուան թանգարանը, ուր Բաբգէն եպս. Չարեան Հայոց Ցեղասպանութեան տաղաւարին առջեւ մանրամասն բացատրութիւն տուաւ կատարուած ոճիրին մասին, քարտէսին վրայ ցոյց տուաւ այն վայրերը, ուր գործուած է Հայոց Ցեղասպանութիւնը, ինչպէս նաեւ` Տէր Զօրէն բերուած նահատակներու աճիւններու բեկորներ: Շրջագայելով թանգարանին մէջ Էշթըն ծանօթացաւ 10-րդ դարէն մինչեւ 18-րդ դարու ձեռագիրներուն, եկեղեցական սպասներուն, իւղաներկ պատկերներուն եւ զանազան այլ արժէքաւոր ցուցանմոյշներու: Սրբազան հայրը յատկապէս անդրադարձաւ անգլիական տպագրական մեքենային, որ Սեիրբ Ամենափրկիչ վանքին մէջ օգտագործուած երրորդ տպագրական սարքը եղած է, նաեւ խօսեցաւ Խաչատուր վրդ. Կեսարացիի մասին, որ իր ու իր գործակիցներուն ջանքերով Ս. Ամենափրկիչ վանքին մէջ հիմնադրած է Իրանի եւ Միջին Արեւելքի առաջին տպարանը:
Այցելութեան աւարտին Էշթըն թանգարանի յուշամատեանին մէջ արձանագրութիւն կատարեց, ապա հաւաքական լուսանկարէ ետք հրաժեշտ տուաւ:
