0
0
Համադրեց՝ բժիշկ Կարպիս Հարպոյեան
Մոնրէալ, 14 Ապրիլ 2023
Բժիշկ Արթուր Պիւլպիւլեան ծնած է 20 դեկտեմբեր 1900-ին, Կեսարիոյ գիւղերէն մէկուն մէջ:
Հօր անունը՝ Յակոբ Պիւլպիւլեան, մօրը անունը՝ Նաոմի Լինէճեան-Պիւլպիւլեան:
Բարեբախտաբար ճողոպրած է Հայկական Ցեղասպանութենէն եւ 1920-ին գաղթած է ԱՄՆ:
Ուսանած է Middlebury College-ին մէջ, ուր ստացած է գիտութեան B.S. and M.S. վկայականները: Շարունակած է իր գիտական ուսումը Brown համալսարանի եւ Iowa համալսարանին մէջ:
1928-ին ընդունուած է Minnesota-ի համալսարանի դեղագործութեան դպրոցը եւ 1931-ին ստացած է ատամնաբուժութեան տոքթորայի վկայականը: Շուտով նշանակուած է նոյն հիմնարկին մէջ իբրեւ ատամնուղղութեան (orthodontics) օգնական:
1933-ին, Շիքակոյի մէջ կայացած Worlds Fair ցուցահանդէսին ներկայացուցած է իր պատրաստած Mayo կեդրոնի ցուցանմուշները:
1933-1965 աշխատած է Մինեսոթայի Rochester Mayo հիմնարկին մէջ:
1935-1965 վարած է Mayo հիմնարկի առողջապահութեան եւ ընդհանուր բժշկութեան բաժինին տնօրէնութիւնը:
1965-1996 եղած է պատուակալ (emeritus) անդամ Mayo բուժարանին, ինչպէս նաեւ Minnesota համալսարանի ատամնաբուժական դպրոցի ծնօտադիմային (maxillofacial) յարադրական (prosthetics) բաժանմունքի փրոֆէսոր:
1966-1967 դարձած է յատուկ խորհրդատու Մինեսոթա համալսարանի հիւանդանոցներուն:
Բժիշկ Արթուր Պիւլպիւլեան Ա․Մ․Ն․-ի մէջ եղած է ռահվիրան դիմայարադրութեան (facial prosthetics):
Ան եղած է Mayo քլինիքի բժշկական թանգարանի առաջին տնօրէնը:
1967-ին նախագահած է Միջազգային առաջին դիմային յարադրութեան (facial prosthetics) համժողովը, որ կայացած է Հոլանտայի մէջ:
Աշխատած է Mayo կեդրոնի օդաբժշկութեան բաժնին մէջ. Ա․Մ․Ն․ օդային ուժերու կործանիչներու օդաչուներու համար պատրաստած է A-14 թթուածնային դիմակը, որ եղած է ցրտադիմացկուն, ունեցած է ռադիոհաղորդակցութեան բարձրախօս (microphone): Այս դիմակը օդաչուին հնարաւորութիւն տուած է խօսելու եւ ուտելու առանց դիմակը վերցնելու:
Բժիշկ Արթուր Պիւլպիւլեասն յայտնաբերած է B-8 սաղաւարտը:
Պիւլպիւլեանի յայտնագործած երկու դիմակներն ալ գործածուած են Բ. Աշխարհամարտի օրերուն:
Այս դիմակները պատրաստուած են բժշկական նպատակներու համար, սակայն յետոյ, անոնք գործածուած են ռազմական նպատակներու համար, յատկապէս շատ բարձր թռիչքներու ընթացքին:
Բժիշկ Արթուր Պիւլպիւլեան եղած է բժշկակենսաբանութեան գիտնական մասնագէտ եւ բժշկական գծանկարիչ:
Ան հեղինակած է հետեւեալ գիրքերը՝
1945-ին` Textbook Facial Prosthesis.
1948-ին՝ Atlas on Congenital Anomalies of the Heart and Great Vessels (Dry, Edwards-ի հետ):
1973-ին՝ Facial Prosthetics Textbook.
Անդամակցած է ամերիկեան բժշկական շատ մը կազմակերպութիւններու:
Ամուսնացած է Ուիլհելմին Ուիլսընի հետ, 9 Սեպտեմբեր 1944-ին: Բախտաւորուած է երեք դուստրերով՝ Նաոմի, Ճոզեֆին եւ Ռէյչըլ։
Ան մահացած է 23 Յունիս 1995-ին, 95 տարեկան հասակին:
Աղբիւրներ՝
1 . “Who Was Who in America,” v. 12, 1998 pg 30.
2. “New Oxygen Mask Proves Success,” Boston Herald, March 11, 1939 Pg 1.
3. “Unique Museum has Masterpieces of Medical Artist,” St. Paul Pioneer Press, Feb. 5, 1967.
4. “Pathfinders: Arthur H. Bulbulian,” Mayo Magazine, Winter, 1994, pg 20 – 23.
5. “Sculpturing Facial Prostheses,” Medical World News, July 17, 1964 pg 101.
6. Achalian, Varoujan, Dr., Arthur H. Bulbulian: Pioneer in Facial Reconstruction, Indiana University, Nor gyank, Vol XII, No. 14, March 22, 1990:
7. Վիքիփետիա, Dr. Arthur Bulbulian.
8. Prabook, Arthur H. Bulbulian.
9. Art-A-Tsolum, Arthur H. Bulbulian – Creator of The Universal Oxygen Mask.
