0
0
Համադրեց՝ Բժիշկ Կարպիս Հարպոյեան
Մոնրէալ, 20 մարտ 2023
Բժիշկ Յարութիւն Տէր Ղազարեան ծնած է Մարաշ, 1880-ին: Զաւակը՝ Կարապետ եւ Խաթուն Տէր Ղազարեաններու: Ունեցած է եօթը քոյրեր. Եղած է ծնողքին երէցը եւ միակ մանչ զաւակը: Նախնական կրթութիւնը ստացած է Սուրբ Սարգիս եկեղեցւոյ թաղային վարժարանին մէջ։ 1896-1901 ուսանած է Տարսոնի Ամերիկեան քոլէճին մէջ։
1902-ին անցած է Պէյրութ, ուր հետեւած է Ամերիկեան համալսարանի բժշկագիտութեան դպրոցի դասընթացքներուն։ Աւարտելէ ետք, 1906-ին վերադարձած է Մարաշ եւ աշխատած է Գերմանական հիւանդանոցին մէջ, իբրեւ վիրաբոյժի օգնական՝ 1911-1914 եւ իբրեւ վիրաբուժ՝ 1914-1920։
Ատանայի հիւանդանոցին մէջ 1920-1921 թուականներուն եղած է գլխաւոր բժիշկ:
Ա. Աշխարհամարտի տարիներուն, դարձած է բժշկապետ եւ Մարաշի թուրք զինուորներու վիրաբուժապետը։ Մեկնած է Գերմանիա, ուր հետեւած է մասնագիտական ծրագիրներու։
1923-1925 գործած է Սուրիոյ Լաթաքիա քաղաքի ամերիկեան միսիոնարական հիւանդանոցին մէջ, իբրեւ գլխաւոր վիրաբոյժ: Ապա անցած է Հալէպ, ուր գործած է իբրեւ բժիշկ. իր դարմանատունը հաստատած է Խանտէք փողոցին վրայ:
Լծուած է Կիլիկիոյ տեղագրութեան եւ պատմութեան ուսումնասիրութեան։ Բազմաթիւ յօդուածներ ստորագրած է Սուրիոյ եւ Լիբանանի հայ մամուլին մէջ։
Աշխատակցած է «Մարաշ կամ Գերմանիկ եւ հերոս Զէյթուն» (Նիւ Եորք, 1934) հատորին եւ «Մարաշի հայ աշուղներն ու գրագէտները» աշխատասիրութեան։ Նաեւ կը պատրաստէպատրաստած է Մարաշ քաղաքին քարտէսը։ 1966-ին հրատարակած է «Հայկական Կիլիկիա» տեղագրութիւնը։
Եղած է ազգային եւ հասարակական անձնաւորութիւն: Ունեցած է բեղուն գործունէութիւն Հալէպի Ազգ. առաջնորդարանի Քաղաքական եւ Գաւառական ժողովներու մէջ:
Մարաշի մէջ անդամակցած է Հ.Յ.Դ.-ին:
Մարաշի մէջ վեց տարի նշանուած մնացած է Ովսաննա Եագուպեանի հետ, սակայն խզուած է նշանածէն ու ամուրի մնացած է մինչեւ կեանքին վերջը:
Իր ազգանուէր ծառայութիւններուն համար, Խորէն Ա. Կաթողիկոս իրեն շնորհած է է «Կիլիկեան Իշխան»ի շքանշանը: Բժիշկ Յարութիւն Տէր Ղազարեան մահացած է 1975-ին, 95 տարեկանին:
2012-ին Հալէպի մէջ հրատարակուած է «Կիլիկիոյ Իշխանը, տոքթ. Յարութիւն Տէր Ղազարեան» հատորը Հալէպի Մարաշի Հայրենակցական Միութեան եւ Հալէպի սրբ. Գէորգ եկեղեցւոյ թաղական խորհուրդին կողմէ ի յարգանք տոքթորին եւ անոր կատարած ազգանուէր գործունէութեան: Հատորը խմբագրած է տոքթ. Թորոս Թորանեան:
Աղբիւրներ.
- Վիքիփետիա, տոքթ. Յարութիւն Տէր Ղազարեան:
- Հայ բժիշկներուն, ատամնաբուժներուն եւ դեղագործներուն ոդիսականը Հայկական Ցեղասպանութեան ընթացքին (յաւելուած), Բժիշկին Զ. խօսքը, բժիշկ Կարպիս Հարպոյեան, Մոնթրէալ, 2022:
- Հայկական Կիլիկիա, բժիշկ Յարութիւն տէր Ղազարեան, Հալէպ, 1966:
- Թորոսեան, Թորոս, Հայ բժիշկներ եւ բուժաշխատողներ Սուրիոյ մէջ, Հալէպ, 2012:
