Չորեքշաբթի, 28 Օգոստոսի երեկոյեան ժամը 7:30-ին, Գահիրէի «Յուսաբեր» ակումբի «Գարագաշեան» սրահին մէջ կազմակերպուած պաշտօնական հանդիսութեամբ մը մեկնարկը տրուեցաւ համա-Հ․Մ․Ը․Մ․-ական խմբապետական Թ. համագումարին, որ կ՛երկարի մինչեւ կիրակի, 1 Սեպտեմբեր:

Բացման հանդիսութիւնը իրենց ներկայութեամբ պատուեցին Եգիպտոսի հայոց թեմի առաջնորդ Աշոտ եպս. Մնացականեան, Եգիպտոսի թեմի եւ Երուսաղէմի պատրիարքական կառավարիչ հայ կաթողիկէ Գրիգոր Օգոստինոս եպս. Գուսան, Եգիպտոսի մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան հիւպատոս Մկրտիչ Կարապետեան, թեմական ժողովի ատենապետ Գէորգ Երզնկացեան, Հ․Յ․Դ․ Եգիպտոսի Առանձնակի կոմիտէի ներկայացուցիչ տոքթ. Արմէն Մազլումեան, «Յուսաբեր» մշակութային ընկերակցութեան ատենապետ Շանթ Կապէեան, հրաւիրեալներ եւ հիւրեր: Ներկայ էին Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Կեդրոնական վարչութեան դիւանի եւ սկաուտական կորիզի անդամները, Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Գահիրէի «Արարատ» Մեկուսի շրջանի անցեալի եւ ներկայի վարչականներ եւ համագումարի մասնակից 24 շրջաններու 38 խմբապետ-խմբապետուհիներ:

Հ․Մ․Ը․Մ․-«Արարատ»-ի Վարչութեան Խօսքը

Եգիպտոսի, Հայաստանի, Արցախի եւ Հ․Մ․Ը․Մ․-ի քայլերգներու ունկնդրութենէն ետք, հանդիսութեան բացումը կատարեց եւ ներկաները ողջունեց Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Գահիրէի «Արարատ» Մեկուսի շրջանի ատենապետ Լեւոն Դելփեան: Ան իր ուրախութիւնը եւ հպարտութիւնը յայտնեց համա-Հ․Մ․Ը․Մ․-ական խմբապետական 9-րդ համագումարին Եգիպտոսի մէջ կազմակերպման համար եւ նկատել տուաւ, որ ուշագրաւ է համագումարին երիտասարդ տարրերու մասնակցութիւնը, ինչ որ մեծ յոյս կը ներշնչէ Հ․Մ․Ը․Մ․-ի հայանուէր գործունէութեան ծաւալման համար: «Հ․Մ․Ը․Մ․ ունի լաւ պատրաստութեամբ, առողջ եւ հմուտ տարրեր, որոնք միշտ պատրաստ են շարունակելու իրենց նախորդներուն գործը», շեշտեց ան:

Լեւոն Դելփեան յայտնեց, որ համագումարին կազմակերպումը կը զուգադիպի Գահիրէի Հ․Մ․Ը․Մ․-«Արարատ»-ի հիմնադրութեան 110-ամեակին: Մեկուսի շրջանը սփիւռքի տարածքին մարզական-սկաուտական գործունէութիւն ծաւալած երկրորդ հնագոյն կեդրոնն է Աղեքսանդրիոյ ՀՄԸՄ-«Կամք»-էն ետք: Դելփեան այս առիթով գնահատեց Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Գահիրէի «Արարատ» Մեկուսի շրջանին հանդէպ գաղութի ազգային մարմիններուն եւ ժողովուրդին ցուցաբերած մնայուն աջակցութիւնը եւ յաջողութիւն մաղթեց համագումարի աշխատանքներուն:

Համագումարը Ողջունող Խօսքերու Տեսերիզը

Ապա, ցուցադրուեցաւ տեսերիզ մը, ուր համագումարի մասնակիցներուն իրենց ողջոյնի խօսքերը կը փոխանցէին համա-Հ․Մ․Ը․Մ․-ական բանակումներու նախկին ընդհանուր խմբապետներ:

Հ․Մ․Ը․Մ․–ի Կեդրոնական Վարչութեան Խօսքը

Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Կեդրոնական վարչութեան խօսքը արտասանեց ատենապետ Յակոբ Խաչերեան: Ան նշեց, որ «Սկաուտութիւնը ՀՄԸՄ-ի համար պարզապէս կիրակնօրեայ հաւաք կատարող, տողանցք, արշաւ եւ բանակում իրականացնող տարազաւորներու խումբ մը չէ: Սկաուտութիւնը ամէն բանէ առաջ Քիփլինկի բնութագրած ապագայ մարդը պատրաստող շարժում մըն է, ուր պատանիներ մարմնի, մտքի եւ հոգիի առողջութեամբ կը պատրաստուին գալիքին մարդկային ու ազգային պատասխանատուութիւններ ստանձնելու»:

Խաչերեան նաեւ շեշտեց, որ «այսօր, բոլոր ժամանակներէն աւելի, սուր անհրաժեշտութիւնը կայ Հայաստանի մէջ քաղաքացիական իր պարտաւորութիւններուն գիտակից, սփիւռքի մէջ ազգային իր պատասխանատուութիւններուն տէր կանգնող հայ մարդ ունենալու: Իսկ սկաուտութիւնը այն իտէալ միջավայրն է, որուն առողջարար մթնոլորտին մէջ կարելի է լաւագոյնս կերտել նման մարդիկ, հայե՛ր, որոնք իրենց պատրաստութեամբ, պարտաճանաչութեամբ եւ նուիրումով կը զատորոշուին բոլորէն եւ կը դառնան մեր կեանքին անհրաժեշտ թթուածինը ներարկող ուժեր»:

Ապա, Հ․Մ․Ը․Մ․ի սկաուտական համագումարներու դերակատարութեան մասին արտայայտուելով, Խաչերեան հաստատեց. «Միութեան համագաղութային կառոյցի վերածուելէն մինչեւ օրս կատարուած են 8 համագումարներ, որոնք անպայման նորութիւն մը, յառաջդիմութիւն մը բերած են Հ․Մ․Ը․Մ․-ի սկաուտական շարքերուն: Արդիականութիւն` սկաուտական հաւաքներու եւ յայտագիրներու, փոփոխութիւն` դասագիրքերու եւ մանկավարժական մօտեցումներու, իսկ ամէնէն կարեւորը` տեւական թարմութիւն` հայեցի դաստիարակութեան ժամանակակից եւ ազդու ծրագիրներու»:

Շարունակելով, Խաչերեան կարեւորութեամբ ընդգծեց, որ «համա-Հ․Մ․Ը․Մ․-ական Թ. խմբապետական համագումարը կոչուած է ճշդելու, թէ հայ կեանքի այս տագնապալի օրերուն ո՞ւր պիտի ուղղուի եւ ինչպէ՞ս պիտի ուղղուի Հ․Մ․Ը․Մ․-ի սկաուտութիւնը: Հիմնական ի՞նչ նպատակներ հետապնդելով եւ այդ նպատակներուն հասնելու ի՞նչ միջոցներ որդեգրելով»:

Իր խօսքի աւարտին, Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Կեդրոնական վարչութեան ատենապետը շնորհաւորեց Գահիրէի Հ․Մ․Ը․Մ․-«Արարատ»-ի հիմնադրութեան 110-ամեակը եւ յայտնեց, որ «Գահիրէն յատուկ տեղ ունի Հ․Մ․Ը․Մ․-ի պատմութեան մէջ` իբրեւ Հ․Մ․Ը․Մ․-ի հիմնադրութենէն առաջ ստեղծուած մարզական-սկաուտական կեդրոն, իբրեւ եգիպտահայ աթլեթիք մրցումներու կազմակերպիչ եւ իբրեւ հաւատաւոր ՀՀ․Մ․Ը․Մ․-ականներու մնայուն դարբնոց»:

Առաջնորդ Սրբազանին Ողջոյնի Խօսքը

Այնուհետեւ խօսք առաւ Եգիպտոսի հայոց թեմի առաջնորդ Աշոտ եպս. Մնացականեան: Ան ըսաւ, որ Հ․Մ․Ը․Մ․-ի յաջողութեան գաղտնիքներէն մէկը այն է, որ իւրաքանչիւր պատասխանատու Հ․Մ․Ը․Մ․-ական կարողացած է իրեն յաջորդող սերունդներուն անհատականութիւնը ձեւաւորել, եւ այդ առումով Հ․Մ․Ը․Մ․-ը պատմութեան մէջ արձանագրուած է ո՛չ միայն իբրեւ կազմակերպութիւն, այլ նաեւ` իբրեւ ազգային կեանքին մէջ շօշափելի ներկայութիւն ունեցող միութիւն: Միութիւն, որ սփիւռքեան իր իրավիճակէն դուրս գալով կարողացած է կարեւոր ներկայութիւն դառնալ նաեւ մայր հայրենիքի մէջ, որովհետեւ իրեն խնամքին յանձնուած սերունդները դաստիարակած է հայրենիք տեսնելու, հայրենիք ունենալու, եւ ազատ ու անկախ հայրենիքի մէջ ապրելու եւ գործելու տեսլականով:

Մնացականեան սրբազանը իր խօսքը Հ․Մ․Ը․Մ․-ի պատասխանատու պաշտօն ստանձնած խմբապետ-խմբապետուհիներուն ուղղելով ըսաւ. «Այսօր մեր հայ իրականութիւնը այնպիսի կացութեան մէջ կը գտնուի, որ  անհրաժեշտ է նոր սերունդին մէջ արթնցնել ազգայինը-հայրենասիրականը, որովհետեւ համաշխարհային այլասերումը, ազգային արժէքներու ոտնահարումը իր ճանկերը հասցուցած է մինչեւ մայր հայրենիք, ուր եւս կը տեսնենք ազգակործան գործունէութիւններ: Հետեւաբար,- շեշտեց սրբազանը,- այսօր ձեզմէ իւրաքանչիւրէն կը պահանջուի ո՛չ միայն բարձրանալ եւ բարձրացնել, այլեւ` ձեր պատասխանատուութեան յանձնուած իւրաքանչիւր փոքրիկի հոգիին մէջ արթնցնել ազգայինը, բարձրացնել զայն անտարբերութենէ, բարձրացնել այն բոլոր վնասակար երեւոյթներէն, որոնց մէջ կրնան խեղդուիլ ազգայինը, մշակութայինը, պատմականը, ապագայ հպարտ հայ անհատ դառնալու կարելիութիւնը: Արդ, ո՛չ միայն հայրենասիրութիւն սերմանեցէք, այլ նաեւ դարձէք հայրենասիրութեան ամէնէն վառ օրինակը: Ո՛չ թէ հանգամանք հաստատեցէք, այլ` դարձէք յարգանքի եւ սիրոյ այն օրինակը, որ ձեր ետեւէն քալող իւրաքանչիւր փոքրիկ իրեն տեսնէ ո՛չ թէ իբրեւ ապագայ ղեկավար, այլ` իբրեւ հայրենիքին ծառայող անհատ, հայրենիքին ծառայող հաւաքականութեան մէկ միաւոր, հայրենիքին համար նուիրուած զինուոր»:

Խօսքին աւարտին, Մնացականեան սրբազանը իմաստութիւն մաղթեց մեր ժողովուրդին, որպէսզի կարենայ ո՛չ միայն դիմագրաւել իրեն սպառնացող մարտահրաւէրները, մեր երկրին անկախութեան պահպանման վտանգները, այլեւ` հայ անհատի գոյութիւնը վտանգող, ազգային արժէքներ կրող, պատմութեան վառ գիտակցութեամբ ապրող, մշակոյթին կառչած հայ մարդու ապագան հարցականի ենթարկող դժուարութիւնները:

Առաջնորդին խօսքէն ետք հանդիսութիւնը փակուեցաւ Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Գահիրէի «Արարատ» Մեկուսի շրջանի եւ Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Կեդրոնական վարչութեան միջեւ յուշանուէրներու փոխանակումով:

Պաշտօնական հանդիսութեան յաջորդեց հիւրասիրութիւն:

Համագումարին Աշխատանքները

Յայտնենք, որ համագումարը իր նիստերուն սկսաւ պաշտօնական բացումէն առաջ, չորեքշաբթի, 28 Օգոստոսի առաւօտեան ժամը 10:00-ին, դրօշակի յատուկ արարողութեամբ, որուն ընթացքին խօսք առաւ Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Կեդրոնական վարչութեան անդամ, սկաուտական կորիզի պատասխանատուներէն Աւօ Տէրվիշեան: Ան իր խօսքին մէջ յայտնեց, որ «աշխարհը կ՛ընթանայ դէպի անհատապաշտութիւն, նիւթապաշտութիւն, ընկերային անապահովութիւն եւ մեքենապաշտութիւն, մինչդեռ Հ․Մ․Ը․Մ․-ը կը թիավարէ այս բոլորին դէմ, կը դիմանայ ու կ՛ուռճանայ քանակով եւ որակով, հինգ ցամաքամասերու վրայ պահելով նորահաս հայ սերունդներուն ազգային ինքնութիւնն ու դիմագիծը»:

Տէրվիշեան իր խօսքը համագումարի մասնակիցներուն ուղղելով ըսաւ. «Խմբապետ-խմբապետուհիներ, Հ․Մ․Ը․Մ․-ի նշանաբանը` «Բարձրացի՛ր-բարձրացուր»-ը ուղեցոյց ունենալով, ձեր աշխուժ ներկայութեամբ պատրաստ եղէք կերտելու Հ․Մ․Ը․Մ․-ի երթը շարունակող նոր «կամաւոր բանակ»-ներ, որոնք պիտի գործեն հայապահպանումի առաքելութեամբ, կառչած մնալով միութեան հիմնադիրներուն հաստատած «Առողջ միտքը` առողջ մարմինին մէջ» սկզբունքին:

Դրօշակի արարողութենէն ետք, չորեքշաբթի, 28 եւ հինգշաբթի, 29 Օգոստոսի առաւօտեան եւ յետմիջօրէի նիստերով համագումարին մասնակիցները քննեցին Հ․Մ․Ը․Մ․-ի սկաուտութիւնը հետաքրքրող կազմակերպական, կանոնագրային, դաստիարակչական եւ քարոզչական բազմաթիւ նիւթեր, որոնք հանգամանօրէն ներկայացուեցան Հ․Մ․Ը․Մ․-ի Կեդրոնական վարչութեան անդամներ Թալին Օրտողլեանի, Ֆետի-Խաժակ Գազանճեանի, Յակոբ Խաչերեանի, Վահէ Թանաշեանի, Վիգէն Աւագեանի եւ Կեդրոնական վարչութեան թեքնիք աշխատանքներու պատասխանատու Շանթ Տէմիրճեանի կողմէ (յառաջիկային կը ներկայացնենք յաւելեալ մանրամասնութիւններ):