ՏԵՐԵՒԱԹԱՓ.- ՀՈՂԸ ԹԵԹԵՒ ԳԱՅ ՍԻՐԵԼԻ ՕՐԻՈՐԴ ԱՅԳՕ

Read Time:5 Minute, 3 Second

ՆԱՅԻՐԻ ԱՂԱՃԱՆԵԱՆ-ՊԱԼԱՆԵԱՆ

Ֆիլատելֆիա

Կ՛ըսեն, որ ամէն մարդ երկու հայր ունի, նախ իր հայրը` ապա Խրիմեան Հայրիկը: Նոյնպէս կրնանք ըսել, ամէն անձ երկու մայր ունի, նախ իր մայրը եւ ապա իր հայերէնի նուիրեալ ուսուցչուհին: Անցեալ Ուրբաթ, Ապրիլ 26, 2013ին, Ֆիլատելֆիոյ մէջ ցուրտ հողին յանձնեցինք նուիրեալ ուսուցչուհի մը, ինչպէս նաեւ Հ.Օ.Մ.-ի եւ Հ.Յ.Դ.-ի ընկերուհի մը, օրիորդ Այգօ Չափարեան, որը ֆիլատելֆիոյ գաղութին ծանօթ էր, որպէս սիրելի օրիորդ Այգօն:

Երբ երախայ մը կը ծնի, ընտանիքը կ՛ուրախանայ, սակայն երախան “Ընղա, Ինկա, Ինկա“ ըսելով կու լայ, որովհետեւ չի գիտեր թէ ուր ինկած է, եւ Յովհաննէս Թումանեան գրած է

“Ով իմանայ ուր ընկանք,

Քանի օրուայ հիւր ընկանք,

Սէրն ու սիրտն էլ երբ չկայ,

Կրակ ընկանք հուր ընկանք“:

Սակայն օրիորդ Այգօն բախտաւոր էր, որովհետեւ ծնած էր սիրող ու գուրգուրացող ընտանիքի մը մէջ: Մուսա Լեռն էր իր ծննդավայրը եւ տակաւին երախայ, ծնողքին հետ ճողոպրած ու հասած էր Այնճար` Լիբանան: Ապա փոխադրուած էր ընտանիքին հետ Պէյրութ, ուր աշակերտած էր Ազգային Նշան Փալանճեան Ճեմարանը, ուսուցիչ ունենալով Լեւոն Շանթը, Սիմոն Վրացեանն ու Նիկոլ Աղբալեանը: Այս տիտաններու շունչին տակ թրծուած, մտած էր ուսուցչական ասպարէզ եւ Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան շարքերը: 1960-ական թուականերուն, Հայու ճակատագիրը զինք կը բերէ Աւետեաց Երկիրը` Ամերիկա ու կը հաստատուի Ֆիլատելֆիա, ուր աւելի քան 30 տարիներ կը դասաւանդէ Հայկազեան Ազգային Միօրեայ Վարժարանէն ներս: Համաշխարհային Ա. Պատերազմի օրերուն Հ.Օ.Մ.-Ի Պատգամաւորական Ժողովին, հանգանակութեան, հանդերձահաւաքի, հիւանդապահներու մարզման կողքին, որոշուած էր անդամներու եւ նոր սերունդի դաստիարակութեան համար Հայկական դպրոցներ- դասընթաց հաստատել հայաշատ վայրերու մէջ եւ այդ միօրեայ վարժարաններէն մէկը Ֆիլատելֆիոյ Ազգային Հայկազեան վարժարանն է, որ այժմ հովանաւորուած է Ազգային Ուսումնական Խորհուրդի կողմէ, որ բաղկացած է Հ.Օ.Մ.-ի եւ Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ Արեւելեան Շրջաններու ներկայացուցիչներու կողմէ:

1982-ին, երբ մենք Ֆիլատելֆիա հաստատուեցանք, ես հինգ տարիներ պատիւը ունեցայ օրիորդ Այգոյին հետ պաշտօնավարելու Հայկազեան Վարժարանէն ներս: Ան իմ զաւակներուս` Սօնային եւ Պօղոսին ալ ուսուցչուհին էր: Երբ լսեցին իր մահը, նեղուեցան ու ըսին, “ամա, օրիորդ Այգօն մեռա՞ւ“: Ան իր աշակերտներուն համար անմահ էր:

Օրիորդ Այգօն այն մշակն էր, որ անսակարկ ցանեց, իր հայերէնի սէրը փոխանցելով ապագայ սերունդին: Ան լաւ գիտէր Ոսկեղնիկի կարեւորութիւնը: Ինչպէս “Հայ Լեզուն Տունն է Հայուն“, այնպէս ալ “Հայ Դպրոցը Տունն է Հայուն“, ամէն Հայ մանուկ, պարտաւոր է Հայկական վարժարան յաճախէ, ամենօրեայ կամ նուազագոյնը` միօրեայ:

Շատ ազդեցիկ թաղում եղաւ: Իր քրոջ տղան ու ընտանիքը ամէն բան կատարեալ կարգադրած էին: Տէր Ներսէս Ա. քհն. Մանուկեան յիշեց օրիորդ Այգոյի բազմավաստակ մշակ ըլլալը ու ցաւակցութիւն յայտնեց եկեղեցւոյ եւ Հայկազեան Վարժարանի կողմէ: Մարմինը երբ եկեղեցիէն դուրս կը հանէին, երգուեցաւ “Կիլիկիա“ երգը, որը արցունքի տարափ մը բերաւ աչքերէս: Ես ալ ուսուցչուհի ըլլալով, ինծի համար շատ դժուար է ուսուցիչ մը թաղել “Եւ մահամերձն ալ կ՛ուզէ երկու բան, նախ կեանքը, ապա լացող մը իր վրան“:

Երբ հողին յանձնեցին մարմինը, Տէր Հօր առաջարկով, որպէս կուսակցական երգեցինք “Քեռիին Երգ“ը, “Ահա հանգիստ հող կը մտնեմ, յոյսս Դուք էք ընկերներ“: Նուիրեալ Հայերէնի ուսուցիչ ըլլալը այս օրերուն, ֆետայի ըլլալու համազօր է:

Ցաւակցութիւններս իր սիրելիներուն, աշակերտներուն Հ.Օ.Մ.-ի եւ Հ.Յ.Դ.-ի ընկերներուն եւ ընկերուհիներուն:

Հողը թեթեւ գայ սիրելի Օրիորդ Այգօ, մենք քեզ միշտ պիտի յիշենք:

ՆԱՅԻՐԻ ԱՂԱՃԱՆԵԱՆ-ՊԱԼԱՆԵԱՆ

Ֆիլատելֆիա