0
0
ՅԱԿՈԲ ՎԱՐԴԻՎԱՌԵԱՆ
Նիւ Եորք
Հակառակ ծանօթ իրենց անուններուն եւ Հայրենի հեռուստատեսիլի կայարաններէն դիտուած անոնց ելոյթներուն, առաջին անգամ Նիւ Եորքի մէջ ելոյթ ունեցան, այս առթիւ, յատկապէս Երեւանէն ժամանած Ինկա եւ Անուշ Արշակեան քոյրերը:
Հագուածքով ու արտաքին տեսքով հայկական, երգով ու բառերով հայերէն, ստեղծուած մթնոլորտը հանդիսատեսին մօտ կը ներշնչէր հայկականութիւն: Իրենց երեսունական տարիքին շուրջ, արդէն ցոյց կու տան իրենց բնատուր տաղանդը ոչ միայն երաժշտութեան մէջ, այլեւ` բեմական իրենց երեւումով: Յստակ է, որ անդուլ աշխատանքի ու փորձի արդիւնք էին իրենց արհեստավարժ ելոյթներն ու յայտագիրը ընդհանրապէս: Պահելով նուրբ եւ զգայուն ազգային մշակոյթի մեր նկարագիրը, մերթ ընդ մերթ, ինչ կը վերաբերի ազգայնական շունչով գրուած երգերուն մէջ, արդէն անոնք ցոյց կու տան հայու անպարտելի ոգին իրենց խիզախ եւ յանդուգն երեւումովը: Վերջապէս սքանչելի զոյգ մը, որոնց ելոյթը, վստահաբար, երկա՜ր ատեն մնալու է մեր յիշողութեան մէջ:
Համերգը կազմակերպուած էր Նիւ Ճըրզիի Համազգային Կրթական եւ Մշակութային Միութեան կողմէ Նոյեմբեր 10, Շաբաթ երեկոյեան, Նիւ Ճըրզիի “Ֆելիշըն“ Գոլէճի հանդիսասրահին մէջ: Սկիզբը, գեղարուեստական յայտագրէն առաջ խօսք առաւ վարչութեան անունով Յասմիկ Աբրահամեան:
Դժբախտաբար, վերջին շրջանին, սովորութիւն դարձած է ամէն մշակութային ձեռնարկի հետ, բեմ հանել շրջանի պարախումբերէն մէկը կամ երկուքը: Հասկնալի պատճառներ կան այս ընտրութեան համար. նախ, անշուշտ քաջալերել է հասակ առնող պատանիները բեմ բարձրանալու եւ հայութեամբ հետաքրքրելու զանոնք, նաեւ` ապահովելու այդ պատանիներու ծնողներու ներկայութիւնը սրահէն ներս: Ու այս սովորութիւնը սկսած է կիրառկուիլ շրջանի գրեթէ բոլոր կազմակերպութիւններու եւ միութիւններու կողմէ: Սակայն, միշտ չէ որ նման յայտագրի մէջ պարը պիտի բերէր ճոխութիւն մը, զանազանութիւն մը կամ նորութիւն մը: Երբեմն, անյարիր, իրենց մշակութային ոճէն, մակարդակէն եւ հասկացողութիւններէն, վնաս կը սկսի հասցնել այդ ընդհանուր յայտագրի արդիւնքին:
Վանուշ Խանամիրեանի անուան Նիւ Եորքի եւ Քենեթիքէթի պարարուեստի դպրոցներու մասնակցութիւնը շրջանի` Նիւ Ճըրզիի եւ Ֆիլատելֆիոյ Համազգայինի պատանիներու պարախումբերուն հետ, թէեւ բեմ հանած եղաւ հարիւրի մօտ երկսեռ պարմաններ, սակայն, աւելորդ խճողում մը ստեղծեց, միւս կողմէն, բեմին վրայ, ուր յաճախ կորսուեցան հայրենի հիւր արուեստագիտուհիներու ներկայութիւնը: Գոնէ պարուսոյցները` Թովմաս եւ Լուտմիլա Յարութիւնեաններ, որոնք պարարուեստի մէջ հասակ առած են Հայ Պարի վարպետ Վանուշ Խանամիրեանի հսկողութեամբ ներքեւ եւ մանաւանդ բեմ բարձրացած` Ռուսաստանի եւ Եւրոպայի բազմաթիւ քաղաքներու նշանաւոր բեմերու վրայ, թոյլ պէտք չէին տալ նման խճողումի մը:
Արշակեան քոյրերու երգացանկը նորութիւն մըն էր ընդհանրապէս Նիւ Եորքի առաւելաբար դասական եւ ժողովրդային երգերուն վարժ հանդիսատեսներուն համար: Հաւանաբար, ժամանակ պիտի պահանջէ վարժուելու նման երգացանկի մը, որ իր յայտագրի աւարտին կը դառնար նոյն ոճի երաժշտութեան մը կրկնութիւնը կարծէք ականջին հնչող: Սակայն, սրահը գտնուող մեծ թիւով նախկին հայաստանցիներու համար արդէն դիւրըմբռնելի էր քոյրերուն հրամցուցած երգարուեստը: Անոնք հեղինակ են նաեւ իրենց կարգ մը երգերուն: Ըսենք որ երկուքն ալ շրջանաւարտ են Երեւանի Պետական Երաժշտանոցի “ճէզ“ երգարուեստի դասարանէն:
“Մենք ենք մեր սարերը“ արդէն իրենց կատարողութեամբ 2009էն ի վեր գտած է ժողովրդային լայն ընդունելութիւն:
Գնահատելի է յանդուգն նախաձեռնութիւնը Նիւ Ճըրզիի Համազգայինի վարչութեան անդամներուն, մանաւանդ աննահանջ անոնց որոշումը անպայմանօրէն մնալու ծրագրին մէջ, նոյնիսկ վերջերս Նիւ Եորք-Նիւ Ճըրզիի շրջանը հարուածած “Սանտի“ կոչուած մրրիկին անբարենպաստ պայմաններուն տակ, երբ քաղաքը աւելի քան տասը օրեր մատնած էր անդամալուծութեան:
