ԻՆՉ­ՊԻ­ՍԻ՞ ԵՐԻ­ՏԱ­ՍԱՐ­ԴԱ­ԿԱՆ ԵՆՔ ՈՒ­ԶՈՒՄ ՈՒ­ՆԵ­ՆԱԼ

0 0
Read Time:14 Minute, 50 Second

p11 photo Դաշ­նակ­ցա­կան ըն­տա­նի­քում ամե­նա­շատ քննար­կուող նիւ­թե­րից մէ­կը մեր երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­նե­րի վի­ճակն է: Յա­ճախ լսում ենք քննա­դա­տա­կան խօս­քեր, ան­բա­ւա­րար­ուա­ծու­թիւն նրանց գոր­ծու­նէ­ու­թիւ­նից, այդ կա­ռոյց­նե­րի թուա­քա­նա­կից, կու­սակ­ցու­թեան մէջ նրանց իրա­կան դե­րա­կա­տա­րու­թիւ­նից եւ այլն:

Այն, որ մենք դժգոհ ենք մեր երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­նե­րից, ինք­նին վատ բան չէ: Վատ չէ, որով­հետեւ դա նրանց մղե­լու է լի­նե­լու աւե­լի գոր­ծուն­եայ, աւե­լի նա­խա­ձեռ­նող, աւե­լի պայ­քա­րու­նակ: Սա­կայն, որ­պէս­զի չզբաղ­ուենք նաեւ ան­տե­ղի ինք­նաքն­նա­դա­տու­թեամբ, որ­պէս­զի սխալ տեղ չգնանք ու յօն­քը շի­նե­լու փո­խա­րէն աչ­քը չհա­նենք, անհ­րա­ժեշտ է ժա­մա­նակ առ ժա­մա­նակ վե­րա­նա­յել երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­նե­րի անե­լիք­ներն ու գոր­ծե­լա­կեր­պը, նշել, թէ ի՞նչ ենք ակն­կա­լում նրան­ցից, ո՞րն է մեզ հա­մար իտ­է­ա­լա­կան երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւնը, եւ այս ամ­բող­ջի լոյ­սի տակ` մեր միու­թիւն­ներն ի՞նչ չեն անում, որ ար­ժա­նա­նում են քննդա­տու­թեան:

Բազ­միցս աս­ուել է, ու եւս մէկ ան­գամ կրկնենք, որ երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­նե­րը Հ.Յ.Դաշ­նակ­ցու­թեանն անհ­րա­ժեշտ են, որով­հետեւ երաշ­խա­ւո­րում են կու­սակ­ցու­թեան գա­ղա­փա­րա­կան եւ ֆի­զի­քա­կան շա­րու­նա­կա­կա­նու­թիւնը: Երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­ներն այն մի­ջա­վայրն են, որ­տեղ երի­տա­սարդ­նե­րը ծա­նօ­թա­նում են Դաշ­նակ­ցու­թեան գա­ղա­փա­րա­խօ­սու­թեա­նը, նրա նպա­տակ­նե­րին, աւան­դոյթ­նե­րին, կազ­մա­կեր­պա­կան կա­ռոյ­ցին, կոփ­ւում են, թրծւում, որ­պէս­զի ապա­գա­յում ստանձ­նեն դաշ­նակ­ցա­կան գոր­ծի պա­տաս­խա­նատ­ուու­թիւնը:

Այդ միու­թիւն­նե­րը իւ­րա­յա­տուկ դպրոց են, դպրոց, որ­տեղ դաստ­ի­ա­րակ­ւում են ազ­գա­յին մտա­ծո­ղու­թիւն ու­նե­ցող, ար­դա­րու­թեա­նը հա­ւա­տա­ցող, ըն­կեր­վա­րա­կան եւ ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան ար­ժէք­ներ դա­ւա­նող, ըստ անհ­րա­ժեշ­տու­թեան յե­ղա­փո­խա­կան պայ­քա­րից չխու­սա­փող, չվա­րա­ն­ող երի­տա­սարդ­ներ:

Երի­տա­սար­դա­կան միու­թեան ան­դամ­նե­րը կու­սակ­ցա­կան չեն: Երի­տա­սար­դա­կան միու­թեանն ան­դա­մակ­ցե­լը նրանց հնա­րա­ւո­րու­թիւն է տա­լիս ծա­նօ­թա­նա­լու վե­րո­շա­րադր­ուա­ծի հետ, ծա­նօ­թա­նալ Հ.Յ.Դ. Ծրագ­րում բա­ցատր­ուած կու­սակ­ցու­թեան աշ­խար­հայ­եաց­քի ու նպա­տակ­նե­րի հետ: Հե­տա­գայ տա­րի­նե­րին նրանք կը ցան­կա­նա՞ն ու կ՛ո­րո­շե՞ն հա­մալ­րել Դաշ­նակ­ցու­թեան շար­քե­րը եւ Դաշ­նակ­ցու­թեան ճամ­բով ծա­ռա­յել Հա­յաս­տա­նին ու հա­յու­թեան թէ ոչ, դա իրենց կամքն է:

Քննա­դա­տու­թիւն­նե­րի հիմ­նա­կան մա­սը վե­րա­բե­րում է մեր միու­թիւն­նե­րի գոր­ծե­լա­ո­ճին, թուա­քա­նա­կին եւ հա­սա­րա­կու­թեան մէջ ու­նե­ցած նրանց դե­րին:

Գրե­թէ ամե­նուր թուա­քա­նա­կը գո­հա­ցու­ցիչ չէ: Ո՞րն է պատ­ճա­ռը, որ մեծ թուով երի­տա­սարդ­ներ չեն հա­մալ­րում մեր միու­թիւն­նե­րի շար­քե­րը: Մի՞­թէ երի­տա­սարդ­նե­րը խնդիր­ներ չու­նեն, չեն ձգտում ար­դա­րու­թեան, չեն ու­զում ու­նե­նալ զար­գա­ցած եր­կիր, որ­տեղ իրենք կա­րող են ապ­րել ար­ժա­նա­վա­յել: Մի՞­թէ չեն գի­տակ­ցում, որ իրենց բազ­մա­տե­սակ խնդիր­նե­րի լու­ծու­մը կազ­մա­կերպ­ուա­ծու­թեան մէջ է: Հար­ցե­րի այս շար­քը կա­րե­լի է շա­րու­նա­կել, եւ հա­մոզ­ուած եմ` բո­լոր այդ հար­ցե­րի պա­տաս­խա­նը այո է: Ի հար­կէ նրանք դա ու­զում են: Ու­րեմն` ին­չո՞ւ չեն հա­մախմբ­ւում մեր միու­թիւն­նե­րի շուրջ: Ին­չո՞ւ իրենց հար­ցե­րի լու­ծու­մը չեն տես­նում մեր միու­թիւն­նե­րի ճամ­բով:

Գո­յու­թիւն ու­նեն տար­բեր պատ­ճառ­ներ, որոն­ցից ես առանձ­նաց­նում եմ մի քա­նի­սը` կազ­մա­կեր­պա­կան կա­ռոյց, հա­սա­րա­կայ­նու­թեան հետ կապ, գոր­ծե­լա­ոճ եւ ըն­կե­րա­յին հար­ցեր:

 

Ա. ՀԱՍԱՐԱԿԱՅՆՈՒԹԵԱՆ ՀԵՏ ԿԱՊ

 

Ըստ իս` մեր միու­թիւն­ներն ինք­նա­պար­փակ են: Փոք­րա­թիւ երի­տա­սարդ­ներ հա­մախմբ­ւում եւ իրա­կա­նաց­նում են աշ­խա­տանք­ներ, որոնց մա­սին թերեւս միայն իրենք գի­տեն: Ազ­նիւ, ան­կեղծ ու հայ­րե­նա­սէր երի­տա­սարդ­ներ, ով­քեր, չգի­տես ին­չու, իրենց մտքե­րի ու արած-չա­րած­նե­րի մա­սին չեն բարձ­րա­ձայ­նում կամ քիչ են բարձ­րա­ձայ­նում: Հա­մե­մա­տու­թեան կար­գով ասեմ, որ Հա­յաս­տա­նում, օրի­նակ, շատ ու շատ կու­սակ­ցու­թիւն­ներ կամ չու­նեն երի­տա­սար­դա­կան կա­ռոյց­ներ, կամ նրանց երի­տա­սար­դա­կան կա­ռոյց­նե­րը ձեւա­կան են: Մէկ – եր­կու հո­գի ներ­կա­յա­նա­լով որ­պէս երի­տա­սար­դա­կան թուի ղե­կա­վար­ներ` հրա­պա­րակ­նե­րից չեն իջ­նում, յայ­տա­րա­րու­թիւն­ներ են անում, ասու­լիս­ներ են տա­լիս եւ, հետեւա­բար, ներ­կա­յու­թիւն են հա­սա­րա­կու­թեան մէջ, իսկ մեր միու­թիւն­նե­րը, լի­նե­լով ամե­նա­կազ­մա­կերպ­ուածն ու ամե­նա­կար­գա­պա­հը, իրենց արած­նե­րի մա­սին նոյ­նիսկ չեն բարձ­րա­ձայ­նում:

Հարց է առա­ջա­նում` ին­չո՞ւ նրանք չեն կի­րա­ռում մի­ջոց­ներ, որ­պէս­զի իրենց ձայ­նը լսե­լի դարձ­նեն ոչ միու­թե­նա­կան երի­տա­սարդ­նե­րին: Ին­չո՞ւ երբ աշ­խա­տան­քի դա­տի կա­պակ­ցու­թեամբ քննար­կում են կազ­մա­կեր­պում, կամ քննար­կում են երի­տա­սար­դու­թեան խնդիր­նե­րը, սե­մի­նար­ներ են կազ­մա­կեր­պում ու­սա­նող­նե­րի խնդիր­նե­րի, բնա­պահ­պա­նա­կան, առող­ջա­պա­հա­կան խնդիր­նե­րի եւ այլ­նի մա­սին, միայն միու­թե­նա­կան­նե­րին են մաս­նա­կից դարձ­նում: Ո՞վ կամ ի՞նչն է խան­գա­րում, որ նրանք չեն հրա­ւի­րում ոչ միու­թե­նա­կան­նե­րին, քննար­կում­նե­րը բաց չեն կա­տա­րում, նա­խա­պէս չեն յայ­տա­րա­րում քննար­կում­նե­րի, ար­շաւ­նե­րի կամ կազ­մա­կերպ­ուե­լիք ճամ­բար­նե­րի մա­սին, կա­տար­ուած աշ­խա­տանք­նե­րի ար­դիւնք­նե­րի մա­սին չեն գրում կայ­քե­րում կամ չեն տե­ղե­կաց­նում լրատ­ուա­մի­ջոց­նե­րին: Ին­չո՞ւ:

 

Բ. ԸՆԿԵՐԱՅԻՆ ՀԱՐՑԵՐ

 

Մեր միու­թիւն­ներն ըն­կե­րա­յին հար­ցե­րին բա­ւա­րար չա­փով ու­շադ­րու­թիւն չեն դարձ­նում: Առն­ուազն Հա­յաս­տա­նում առ­կայ են ըն­կե­րա­յին պայ­քա­րի բո­լոր աս­պա­րէզ­նե­րը: Սա այ­սօր մեր պայ­քա­րի առաջ­նա­հեր­թու­թիւն­նե­րից մէկն է: Այն բնա­գա­ւառն է, որում, ել­նե­լով Հ.Յ.Դաշ­նակ­ցու­թեան գա­ղա­փա­րա­խօ­սու­թիւ­նից, մեր միու­թիւն­ներն իրօք ասե­լիք ու անե­լիք ու­նեն: Ըն­կե­րա­յին պայ­քար ծա­ւա­լե­լով` մեր միու­թիւն­նե­րը կը կա­րո­ղա­նան իրենց շուրջ հա­մախմ­բել հա­զա­րա­ւոր երի­տա­սարդ­նե­րի, ով­քեր մտա­հոգ­ուած են իրենց երկ­րի ճա­կա­տագ­րով, ով­քեր ու­զում են Հա­յաս­տա­նը տես­նել հզօր, ով­քեր պատ­րաս­տա­կամ են երկ­րի այդ հզօ­րու­թեա­նը հաս­նե­լու հա­մար նաեւ զո­հո­ղու­թիւն­նե­րի գնալ, միայն եթէ հե­ռան­կա­րում տես­նեն այդ յոյ­սի, այդ երա­զի իրա­կա­նաց­ման նշոյլ­նե­րը: Այդ երի­տա­սարդ­նե­րը չեն ու­զում ար­տա­գաղ­թել: Նրանք ար­տա­գաղ­թում են հար­կադ­րա­բար: Որով­հետեւ յոյ­սը կորց­րել են: Հի­աս­թափ­ուած են: Եւ այդ յոյ­սը նրանց պէտք է ներշն­չեն մեր երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­նե­րը` նետ­ուե­լով ըն­կե­րա­յին պայ­քա­րի դաշտ: Հոգ չէ, եթէ առա­ջին շրջա­նում ձա­խո­ղու­թիւն­ներ ու­նե­նան: Դա կարեւոր, բայց էա­կան չէ: Էա­կա­նը պայ­քարն է, որը երի­տա­սար­դը պի­տի տես­նի: Պի­տի տես­նի, որ իրօք կայ կազ­մա­կերպ­ուած ուժ, որը մտա­ծում է նրա մա­սին, նրա ճա­կա­տագ­րի ու հայ­րե­նի­քի մա­սին: Բարձ­րա­ձայ­նում է նրա խնդիր­նե­րը: Եւ իր թի­կուն­քում ու­նի հա­մա­հայ­կա­կան կա­ռոյց ու­նե­ցող Հ.Յ.Դաշ­նակ­ցու­թիւնը: Եւ յա­ջո­ղու­թիւն­ներ կը լի­նեն: Դա ան­վի­ճար­կե­լի է: Ահա­ւա­սիկ այս­տեղ ես տես­նում եմ, որ մեր միու­թիւն­նե­րը թե­րա­նում են:

Այս առն­չու­թեամբ կարեւոր եմ հա­մա­րում խօ­սել նաեւ մի շփո­թի մա­սին: Արդ­եօ՞ք ըն­կե­րա­յին հար­ցեր առաջ քա­շե­լը նշա­նա­կում է հրա­ժար­ուել ազ­գա­յին հար­ցե­րից կամ դրանք ստուե­րել: Ո՛չ: Բա­ցար­ձա­կա­պէս: Ընդ­հա­կա­ռա­կը` այդ եր­կու­սը իրար հետ շաղ­կապ­ուած են, իրար լրաց­նում են: Բարձ­րա­ձայ­նել ու պայ­քա­րել, օրի­նակ, Հա­յաս­տա­նում կրթու­թեան որա­կի բարձ­րաց­ման հա­մար, չի նշա­նա­կում հրա­ժար­ուել Թուրք­իա­յից ու­նե­ցած մեր պա­հանջ­նե­րից կամ այն մո­ռա­ցու­թեան տալ: Իր երկ­րում իրեն ապա­հով զգա­ցող, ար­ժա­նա­վա­յել ապ­րող, կիրթ ու զար­գա­ցած մարդն է կա­րող կեր­տել հզօր եր­կիր, որը պի­տի նոր մա­կար­դա­կի բարձ­րաց­նի մեր պա­հան­ջա­տի­րա­կան պայ­քա­րը: Այս շփո­թը թէ կաս­կա­ծը մէ­կընդ­միշտ պի­տի փա­րա­տել: Դաշ­նակ­ցու­թեան անե­լի­քը միայն Ցե­ղաս­պա­նու­թեան պաշ­տօ­նա­կան ճա­նաչ­ման ու հա­տուց­ման հաս­նե­լը չէ: Դաշ­նակ­ցու­թիւնն անե­լիք ու­նի այ­սօր Հա­յաս­տա­նում ապ­րող հայ մար­դու կեան­քի որա­կը բարձ­րաց­նե­լու հար­ցում: Եւ այդ­տեղ մեծ անե­լիք ու­նեն մեր միու­թիւն­նե­րը:

 

Գ. ԿԱԶՄԱԿԵՐՊԱԿԱՆ ԿԱՌՈՅՑ

 

Ներ­կա­յում մենք ու­նենք կուռ, կազ­մա­կերպ­ուած, կար­գա­պահ կա­ռոյց­ներ, որ­տեղ հա­մախմբ­ուել են գա­ղա­փա­րա­կան ու հայ­րե­նա­սէր երի­տա­սարդ­ներ: Սա լաւ է: Բայց բա­ւա­րար չէ: Բա­ւա­րար չէ, որով­հետեւ մեր միու­թիւն­նե­րից դուրս եւս կան հայ­րե­նա­սէր երի­տա­սարդ­ներ, ով­քեր, ըն­դու­նե­լով մեր գա­ղա­փար­նե­րը, հա­ւա­տա­լով Դաշ­նակ­ցու­թեա­նը, չեն ու­զում մաս կազ­մել այդ կար­գա­պահ կա­ռոյց­նե­րին, որով­հետեւ չեն դի­մա­նում մեր միու­թիւն­նե­րի խստա­պան­ջու­թեա­նը: Ահա այս­տեղ մեր միու­թիւն­նե­րը մտա­ծե­լու բան ու­նեն: Արդ­եօ՞ք կա­րե­լի է բո­լո­րից նոյ­նը պա­հան­ջել: Ո՛չ: Եթէ ես ճիշտ եմ իմ այս ոչ-ի մէջ, ապա մտա­ծե­լու բան կայ: Իսկ դա պէտք է անեն մեր երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­նե­րը, որով­հետեւ նրանք են, որ նոր մտքեր պէտք է բե­րեն Դաշ­նակ­ցու­թիւն, նրանք են, որ պէտք է փո­փո­խու­թիւն­ներ մտցնեն իրենց կազ­մա­կեր­պա­կան կա­ռոյց­նե­րում: Պէտք է պայ­քա­րեն կարծ­րա­տի­պե­րի դէմ: Հա­կա­ռակ պա­րա­գա­յին մենք կու­նե­նանք այն, ինչ ու­նենք:

Թիւ­րի­մա­ցու­թեան առիթ չտա­լու հա­մար նշեմ, որ թուա­քա­նա­կի մե­ծա­ցումն ինք­նան­պա­տակ չէ: Աւե­լի մեծ թիւ` նշա­նա­կում է աւե­լի մեծ ազ­դե­ցու­թիւն, նշա­նա­կում է կա­րո­ղա­նալ եղա­նակ ստեղ­ծել, կամք պար­տադ­րել, փո­փո­խու­թիւն­ներ մտցնել ու հեշ­տաց­նել յա­ջո­ղու­թիւն­նե­րի հաս­նա­լը: Սա է նպա­տա­կը: Եւ այդ նպա­տա­կին հաս­նե­լու հա­մար եթէ պէտք է մեր երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­նե­րի կազ­մա­կեր­պա­կան կա­ռոյց­նե­րում փո­փո­խու­թիւն­ներ կա­տա­րել, չպի­տի վա­րա­նենք:

 

Գ. ԳՈՐԾԵԼԱՈՃ

 

Մեր միու­թիւն­նե­րը, ի Հա­յաս­տան եւ ի Սփիւռս աշ­խար­հի, պէտք է իրենց գոր­ծե­լա­ո­ճի մէջ մտցնեն կտրուկ փո­փո­խու­թիւն­ներ: Փաստն այն է, որ ներ­կա­յիս գործ­ե­լաո­ճով մեր միու­թիւն­նե­րը չեն կա­րո­ղա­նում ազ­դե­ցիկ ներ­կա­յու­թիւն լի­նել հա­սա­րա­կու­թեան մէջ: Ինչ­քա­նո՞վ է ճիշտ, որ այն գոր­ծե­լա­ո­ճը, որ կի­րառ­ուել է սրա­նից տաս, քսան կամ երե­սուն տա­րի առաջ, կի­րառ­ուի նաեւ այ­սօր: Որ­պէս օրի­նակ նշեմ, որ քսան կամ երե­սուն տա­րի առաջ գո­յու­թիւն չու­նէ­ին ոչ բջջա­յին հե­ռա­խօս, ոչ հա­մա­ցանց ու ոչ էլ հա­մա­կար­գիչն էր այս­քան տա­րած­ուած: Այ­սօր ամէն ոք գրե­թէ ու­նի իր բջջա­յին հե­ռա­խօ­սը, ու­նի կամ ձգտում է ու­նե­նալ իր անձ­նա­կան հա­մա­կար­գի­չը, այ­փա­տը, բլո­գը, ֆէյս­պու­քում իր էջը եւ այլն:

Ժա­մա­նա­կին ժո­ղով անե­լու հա­մար պէտք էր քա­ղա­քից քա­ղաք ու երկ­րից եր­կիր ճամ­բոր­դել: Այ­սօր սկայ­պով հնա­րա­ւոր է խնա­յել ժա­մա­նակն ու նիւ­թա­կան ծախ­սե­րը եւ ժո­ղով անել:

Ժա­մա­նա­կին Հա­յաս­տանն ան­կախ չէր: Այ­սօր ան­կախ է:

Ժա­մա­նա­կին եր­կի­րը պա­տե­րազ­մի մէջ էր: Այ­սօր պա­տե­րազմն այլ ոլորտ է տե­ղա­փոխ­ուել:

Այս օրի­նակ­նե­րը կա­րե­լի է շա­րու­նա­կել:

Ու­րեմն` ինչ­քա­նո՞վ է ճիշտ, որ այն, ինչ ըն­դու­նե­լի եւ ար­դիւ­նա­ւէտ էր թէ­կուզ տա­սը տա­րի առաջ, այ­սօր եւս արդ­ի­ա­կան է: Վստահ եմ, որ որոշ բա­ներ պէտք է պահ­պա­նել: Բայց նոյն­քան էլ վստահ եմ, որ շատ ու շատ հար­ցե­րում պէտք է փո­փո­խու­թիւն­ներ կա­տա­րել: Սա ժա­մա­նա­կի հրա­մա­յա­կանն է: Եւ մեր միու­թիւն­նե­րը պէտք է ժա­մա­նա­կի այդ պա­հան­ջը նկա­տի ու­նե­նան, եթէ ու­զում են իրենց խօս­քը լսե­լի դարձ­նել աւե­լի մեծ լսա­րա­նի, եթէ ու­զում են աւե­լի արագ շարժ­ուել ու քայ­լել ժա­մա­նա­կի հետ:

Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թեան վե­րան­կա­խա­ցու­մից 22 տա­րի անց եր­կի­րը կանգ­նած է բազ­մա­թիւ մար­տահ­րա­ւէր­նե­րի առջեւ: Բազ­մա­թիւ մար­տահ­րա­ւէր­նե­րի առջեւ է կանգ­նած նաեւ Սփիւռ­քը: Հզօր եր­կիր ու հզօր Սփիւռք ու­նե­նա­լու հա­մար պէտք է ու­նե­նալ բազ­մա­կող­մանի­օ­րէն զար­գա­ցած, պայ­քա­րու­նակ ոգի ու­նե­ցող ու կազ­մա­կերպ­ուած երի­տա­սարդ­ներ: Հ.Յ.Դ. երի­տա­սար­դա­կան եւ ու­սա­նո­ղա­կան միու­թիւն­ներն այս առու­մով մեծ անե­լիք­ներ ու­նեն:

 

ՍԱՐ­ԳԻՍ ՄԿՐՏՉԵԱՆ

(Հ.Յ.Դ. Բիւ­րո­յի Երի­տա­սար­դա­կան Գրա­սեն­եա­կի պա­տաս­խա­նա­տու)

Happy
Happy
0 %
Sad
Sad
0 %
Excited
Excited
0 %
Sleepy
Sleepy
0 %
Angry
Angry
0 %
Surprise
Surprise
0 %

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Social profiles