
Շաբաթ, Ապրիլ 6, 2013-ին, Երեւանի “Ազատութիւն“ հրապարակին վրայ տեղի ունեցած ընդդիմութեան հանրահաւաքին ընթացքին, ելոյթ ունեցաւ Հ.Յ.Դ. Հայաստանի Գերագոյն մարմինի ներկայացուցիչ Արմէն Ռուստամեան, որ յատկապէս անդրադարձաւ Երեւանի քաղաքապետական ընտրութիւններուն մասին: Ստորեւ` Ռուստամեանի խօսքին բնագիրը.-
Սիրելի՛ ժողովուրդ,
Մի քանի շաբաթ Դաշնակցութիւնն այս հարթակից ելոյթ չի ունեցել: Բայց մենք հրապարակում ենք եղել: Մենք այստեղ ենք միշտ:
Ժողովրդի իշխանութեանը հասնելու` ընդդիմադիր շարժումն այսօր ունի երկու հանգրուանային արդիւնք արձանագրելու լուրջ հնարաւորութիւն`
– Ստիպել իշխանութիւններին յստակ ժամանակացոյցով սկսել պետական համակարգի խորքային եւ արմատական վերափոխումը:
– Գալ իշխանութեան Երեւան քաղաքում:
Այս երկու գործընթացները միմեանց փոխլրացնող են, կարող են շարժում հունաւորել ու կազմակերպել եւ ժողովրդի համար յստակ շօշափելի արդիւնք ապահովել:
Առանց այդպիսի արդիւնքի միւս տիպի գործընթացները կարող են կա՛մ, մարդկանց մէջ յուսահատութիւն առաջացնելով, մաշել շարժումը, կա՛մ, տանելով արիւնալի բախումների, հասցնել զոհերի:
Ինչ վերաբերում է առաջին նպատակին:
Այսօր իշխանութիւնների կողմից դրսեւորուող` բանակցելու պատրաստակամութիւնը, ի հարկէ, լաւ է, բայց չի կարող գոհացուցիչ լինել եւ չի յանգեցնի պարբերաբար կրկնուող յետընտրական լարուածութիւնների թուլացմանը, քանի դեռ իշխանութիւնները խուսափում են ընդունել երկրում կուտակուած խնդիրների ողջ ծաւալն ու լրջութիւնը եւ դրանց ծնող պատճառները վերացնելու անհրաժեշտութիւնը:
Իսկ բոլոր ցաւերի եւ անարդարութիւնների պատճառների պատճառը, բազմիցս ասել ենք, մէկն է` իշխող կուսակցութեան եւ պետութեան նոյնացումը: Սրա պատճառով է, որ պետութիւնը ժողովրդին ծառայելու փոխարէն ծառայում է վարչախմբին եւ նրան սպասարկող շրջանակին: Ահա բոլոր անարդարութիւնների աղբիւրը:
Եւ հէնց սա է, որ իշխանութիւնները խուսափում են ընդունել: Մեզ առաջարկում են երկխօսութիւն, բայց անհասցէ եւ մակերեսային փոփոխութիւնների շուրջ:
Մենք կտրականապէս դէմ ենք դրան եւ մերժել ենք այդ առաջարկը: Մենք չենք պատրաստւում ներքաշուել այնպիսի մի անպտուղ եւ ինքնանպատակ երկխօսութեան մէջ, որից օգուտ չունի հայ ժողովուրդը:
Այո՛, մեզ պէտք են սահմանադրական բարեփոխումներ, բայց յստակ ուղղուածութեամբ, որ վերջ դնեն նախագահական այս միահեծան իշխանութեանը եւ հաստատեն կառավարման խորհրդարանական համակարգ:
Այո՛, մեզ պէտք են ընտրական բարեփոխումներ, բայց յստակ նպատակով, որ վերջ դնեն իշխանութեան վերարտադրումն անընդհատ ապահովող այս խայտառակ մեծամասնական ընտրակարգին եւ քաղաքացիական հասարակութեանն ու ընդդիմութեանը տան լուրջ գործիքներ` փաստելու ընտրախախտումների անհրաժեշտ ծաւալն ու անվաւեր ճանաչելու կեղծուած ընտրութիւնները:
Վերջապէս, Հայաստանում պէտք է աւանդոյթ դառնայ` տրամադրել ընդդիմութեանը օրէնքի ուժով իշխանութիւններին վերահսկելու եւ հակակշռելու հնարաւորութիւն:
Այսօր, հակառակ աւանդոյթի, զոհ ենք բոլորս, երբ իշխանութիւնները, չկաշկանդուելով եւ չվերահսկուելով, դառնում են անսանձ ու ամբարտաւան` այլասերելով իրենք իրենց ու իրենց շրջապատին:
Հետեւաբար, եթէ շատ հակիրճ ձեւակերպենք, նոր երկիր ու պետութիւն ունենալու` Դաշնակցութեան պատկերացումը, սա է` նոր կառավարման համակարգում, նոր ընտրակարգով նոր խորհրդարանի ընտրութիւն` օրէնքով տրամադրելով ընդդիմութեանը իշխանութիւններին զսպելու յստակ լիազօրութիւններ:
Սա հէնց այն` մեր առաջարկած հանգրուանային ձեռքբերումներով ընթանալու ճանապարհն է, որն անխուսափելիօրէն կը բերի ժողովրդի իշխանութեան հաստատմանը երկրում` բոլոր մակարդակներով:
Հէնց այսպիսի մի հանգրուան է յատկապէս Մայիսի 5-ը` հաստատելու ընդդիմութեան իշխանութիւնը Երեւան քաղաքում:
Դժուար է գերագնահատել դրա նշանակութիւնը թէ՛ մեր այս ընդդիմադիր շարժման եւ թէ՛ յատկապէս երեւանցիների ու մեր երկրի ժողովրդավարացման համար:
Մի բան է ընդդիմութեան ներուժը եւ ժողովրդային շարժումը առանց այսպիսի լծակի, բոլորովին այլ` ընդդիմադիր քաղաքապետ ունենալու պարագայում: Յաճախ ժողովրդավարական գործընթացները հզօր թափ են ստացել հէնց այդ ճանապարհով: Եւ պատահական չէ, որ իշխանութիւններն ամէն ինչ արել եւ անելու են, որպէսզի նսեմացնեն քաղաքական նշանակութիւնն այս ընտրութիւնների` դրանք ներկայացնելով որպէս զուտ տեղական նշանակութեան միջոցառում, որը կոչուած է լուծելու սոսկ թաղային կենցաղ-սպասարկման հարցեր:
Ի հարկէ, յատուկ անտեսւում է այն, որ խօսքը մայրաքաղաքի մասին է, որտեղ կենտրոնացուած են երկրի գրեթէ ողջ միջոցները, որ մայրաքաղաքի կառավարումը իրականացւում է այդ պատճառով յատուկ օրէնքով, որ այդ օրէնքով նախատեսուած` քաղաքապետի եւ աւագանու բազմաթիւ լիազօրութիւններ լիարժէք չեն իրացւում, որովհետեւ, ներկայացնելով նոյն կուսակցութիւնը, այդ ենթակաները ընտրուածից փաստացի վերածւում են իրենց վերադասի կողմից նշանակուածների: Սրա վկայութիւնն է, որ 4 տարուայ ընթացքում երեք քաղաքապետ են փոխել:
Ընդդիմութեան յաղթանակի դէպքում նման իրավիճակ չէր կարող լինել:
Ճիշդ հակառակը` վերջ կը դրուի իշխանութեան այս միահեծան դրուածքին: Աւելին` ընդդիմութիւնը հնարաւորութիւն կ՛ունենայ ցոյց տալու, թէ ինչպէ՛ս կարելի է ժողովրդի իշխանութիւնը, թէկուզեւ առանձին վերցրած մի տարածքում հաստատելով, հասնել աւելի լաւ կառավարման եւ օրինականութեան ու կարգուկանոնի հաստատման:
Ահա այս պատճառով է, որ ընդդիմութիւնը, ի հեճուկս իշխանութիւնների, պէտք է կարողանայ առաւելագոյնս քաղաքականացնել այս ընտրապայքարը:
Որովհետեւ սա պայքար չէ աւագանիում մի քանի տեղ ունենալու համար, սա պայքար է ժողովրդին ներկայացնող ընդդիմութեան իշխանութիւնը Երեւանում հաստատելու համար: Իսկ Երեւանում ձեռք բերուած իշխանութիւնը կը դառնայ Հայաստանում ամբողջական իշխանափոխութեան համար մղուող պայքարի հզօր միջնաբերդը:
Այս վճռականութիւնն է ուզում մեր ժողովրդին հաղորդել Դաշնակցութիւնը իր կարգախօսով` “Երեւա՛ն, փոխի՛ր Հայաստանը“:
Սիրելի՛ ժողովուրդ, Մայիսի 5-ին շատ իրական է գալ իշխանութեան Երեւանում: Դրա համար մեզ պէտք է համախմբուած պայքար լայն ճակատով: Եւ պայքարը չի սահմանափակւում միայն Երեւանով: Մարզերից այսօր պէտք է քաջալերեն երեւանցիներին` աշխոյժօրէն մասնակցելու ընտրութիւններին, որովհետեւ սա յաղթանակ կը բերի նաեւ մարզերին:
Ոչ իշխանական ուժերի համախմբումը նախընտրական դաշինքի մէջ, ցաւօք, չստացուեց: Բայց ամէն ինչ դեռ առջեւում է, եւ ոչինչ դեռ կորած չէ:
Այն, ինչ չստացուեց անել նախընտրական դաշինքով, կարելի է անել յետընտրական դաշինքի միջոցով` նախապէս յայտարարելով դրա մասին: Սա հնարաւորութիւն կը տայ կողմնորոշել եւ համախմբել ընդդիմադիր ընտրազանգուածը եւ էապէս փոքրացնել իշխանութեան դաշտը: Այսպիսով, քուէարկութիւնը Երեւանում կարելի է վերածել իշխանութեանը անվստահութիւն յայտնելու հանրաքուէի: Իսկ դա կ՛երաշխաւորի, որ եթէ անգամ չյաջողուի ուղղակի ընտրութեամբ ընտրել ընդդիմադիր քաղաքապետին, ապա դրան հասնել անուղղակի ընտրութեամբ‘ աւագանու միջոցով:
Մենք պարտաւոր ենք չկորցնել այս բացառիկ հնարաւորութիւնը:
Եկէ՛ք միասին Երեւանով փոխենք Հայաստանը: