ԲԱՑ ՆԱՄԱԿ ՀԱՅ ԱԶԳԻՆ .- ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ԵՒ ՆԱԽԱՊԱՅՄԱՆՆԵՐ

0 0

 ՐԱՖ­ՖԻ Կ. ՅՈՎ­ՀԱՆ­ՆԻՍ­ԵԱՆ 

Հա­յ ազ­գի ­պատ­մու­թիւն­ը մղձա­ւանջ է եղել, լի տա­ռա­պան­քով, ող­բեր­գու­թեամբ ու ցե­ղաս­պա­նու­թեամբ: Սա­կայն հա­զա­րամ­եա­կի այդ ար­հա­ւիրք­նե­րի շղթա­յում հայ ազ­գը եր­բե­ւի­ցէ կա­մո­վին չի գնա­ցել փոր­ձու­թիւն­նե­րին ըն­դա­ռաջ:

Այժմ հա­յու­թիւնն ազ­գո­վի կանգ­նած է վի­հի եզ­րին, եւ ան­պատ­շաճ կեր­պով ընտր­ուած ղե­կա­վար­ներն ակն­յայ­տօ­րէն մրցում են մեր ե’ւ ինք­նու­թեան, ե’ւ շա­հե­րի լքման հա­մար:

Հա­յաս­տա­նի նա­խա­գահն ու արտ­գործ­նա­խա­րա­րը գրչի մի հար­ուա­ծով հա­տե­ցին վտան­գի եւ ար­ժա­նա­պա­տուու­թեան գիծն ու 2009թ. Հոկ­տեմ­բե­րի 10ին Ցիւ­րի­խում (Զուիցեր­իա) հրա­ժար­ուե­ցին հի­նա­ւուրց երկ­րի եւ նրա բնիկ ժա­ռանգ­նե­րի հիմ­նա­րար իրա­ւունք­նե­րի, անվ­տան­գու­թեան ու ամ­բող­ջա­կա­նու­թեան տե­ւա­կան պահ­պան­ման ազ­գա­յին որո­նու­մից:

Հա­յաս­տա­նի եւ Թուրք­իոյ մի­ջեւ դիւա­նա­գի­տա­կան զոյգ »ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րի« ստո­րագ­րումն իրօք կա­րող է դառ­նալ հայ ազ­գի դէմ կա­տար­ուած եւ քօ­ղարկ­ուած ոճ­րա­գոր­ծու­թիւն­նե­րի հաշ­ուե­մատ­եա­նի ամե­նա­վեր­ջին գրա­ռու­մը:

ՀԻՄ­ՆԱ­ՐԱՐ

ԱՐ­ԺԷՔ­ՆԵՐՆ

ԱՌ­ՔՈՒ­ՎԱ­ՃԱՌ­ՔԻ

ԱՌԱՐ­ԿԱՅ ՉԵՆ

Որ­պէս հայ ազ­գի ծա­ռայ անդ­րա­դարձ կա­տա­րե­լով իմ նախ­կին պաշ­տօն­նե­րին ու ներ­կայ ընդ­դի­մա­դիր կեց­ուած­քին, ես ապ­շա­հար եմ այս վեր­ջին ոճի­րից: Իբ­րեւ Հա­յաս­տա­նի քա­ղա­քա­ցի, ով տա­րի­ներ շա­րու­նակ այդ պատ­ուից զրկուել էր իրար յա­ջոր­դող իշ­խա­նու­թիւն­նե­րի կող­մից, ցա­ւում եմ, քա­նի որ մեր ազ­գի հո­գին վա­ճառ­ւում է Թուրք­իոյ հետ »բա­րի կամ­քի« եւ »բաց սահ­ման­նե­րի« կեղծ խոս­տու­մով:

Մեր կեն­սա­կան ար­ժէք­նե­րը սկսած Ցե­ղաս­պա­նու­թեան ժա­ռանգ­նե­րի մեր հա­ւա­քա­կան պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւ­նից մին­չեւ ազա­տու­թեան եւ պատ­կա­նե­լիու­թեան ան­հա­տա­կան ար­տա­յայ­տում, առ­քու­վա­ճառ­քի առար­կա­ներ չեն: 1915թ. ան­պա­տաս­խան մնա­ցած այդ կորս­տա­բեր հա­յե­ցա­կար­գը, որը հայ ժո­ղովր­դի, հա­յոց բնօր­րա­նի, ուս­տի­ եւ հայ ազ­գի ոչն­չաց­մանն ուղղ­ուած սկզբնաղ­բիւր ծրա­գիր է, ար­դի մեր ինք­նու­թեան գլխա­ւոր ակունք­նե­րից մէկն է, իսկ այդ հա­յե­ցա­կար­գի ար­դար հան­գու­ցա­լու­ծու­մը մեր ապա­գայ ազ­գա­յին անվ­տան­գու­թեան խա­րիս­խը:

ՍԱ ԿԵՂ­ԾԻՔ Է

 ԵՒ ՈՉ ԹԷ

ԴԻՒԱ­ՆԱ­ԳԻ­ՏՈՒ­ԹԻՒՆ

Հա­յե­րի հա­մար ի՞նչ գին է ու­նե­նա­լու »բաց սահ­մա­նը«, որը բո­լոր քա­ղա­քա­կիրթ ազ­գե­րին ընդ­հան­րա­պէս անվ­ճար տրուող շնորհ է:

Ի հար­կէ, իւ­րա­քան­չիւր հայ խա­ղա­ղու­թիւն, բար­գա­ւա­ճում եւ բա­րիդ­րաց­ի­ա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­ներ է ցան­կա­նում: Սա­կայն այս ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րում առ­կայ է դրանց սոսկ շատ բարձր գին ու­նե­ցող պատ­րան­քը:

Նպա­տակ­ներն ընդ­հա­նուր առ­մամբ ճիշտ են. հա­րե­ւան­նե­րի մի­ջեւ բաց սահ­ման­ներ եւ բնա­կա­նոն դիւա­նա­գի­տա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­ներ ու­նե­նա­լը մա­քուր ու ող­ջա­միտ մղում­ներ են: Սա­կայն մեր օգ­տա­գոր­ծած մի­ջոց­նե­րը պէտք է լի­նեն մեր ցան­կա­լի նպա­տակ­նե­րի հետ նոյն­քան մա­քուր ու ող­ջա­միտ: Դժբախ­տա­բար, հայ եւ թուրք իշ­խա­նու­թիւն­նե­րի սկիզբ դրած գաղտ­նի դիւա­նա­գի­տա­կան գոր­ծըն­թացն իր հիմ­քում արա­տա­ւոր էր, եւ այդ հիմ­քը դրուեց արիւ­նոտ մի հո­ղում, որ­տեղ ու­ժե­րի ակն­յայտ ան­հա­մա­չա­փու­թիւնը յա­րա­տե­ւում է ցայ­սօր:

Առա­ջին՝ ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րը Հա­յաս­տա­նից պա­հան­ջում են հրա­ժար­ուել իր օրի­նա­կան պատ­մա­կան իրա­ւունք­նե­րից եւ »տը ժիտէ« ճա­նա­չել Թուրք­իոյ »տը ֆաք­թոյ« սահ­ման­նե­րը, որոնք գծուել եւ նա­խա­սահ­ման­ուել էին հայ ժո­ղովր­դին իր բնօր­րա­նում ոչն­չաց­նե­լու եւ հայ­րե­նի օջա­խից բռնի կեր­պով զրկե­լու հի­ման վրայ: Սա անե­լով հան­դերձ նրանք պա­հան­ջե­ցին եւ, փաս­տօ­րէն, ստա­ցան հայ­կա­կան նա­խա­գա­հա­կա­նի հա­ւա­նու­թիւնը մարդ­կու­թեան դէմ այդ անե­րե­ւա­կա­յե­լի ոճի­րի հան­դէպ, որը հայ սե­րունդ­նե­րին զրկել է իր քա­ղա­քակր­թու­թիւ­նից, ժա­ռան­գու­թիւ­նից եւ հայ­րե­նի­քից:

Երկ­րորդ՝ այս ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րը նե­րա­ռում են ահա­բեկ­չու­թեան եր­կուս­տէք դա­տա­պարտ­ման խնդի­րը շրջան­ցե­լով, սա­կայն, աւե­լի մե­ծա­ծա­ւալ ու եղ­կե­լի ոճ­րա­գոր­ծու­թեան՝ Ցե­ղաս­պա­նու­թեան դա­տա­պար­տու­մը:

Եր­րորդ՝ ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րը պա­հան­ջում են յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րի »պատ­մա­կան հար­թու­թեան երկ­խօ­սու­թիւն«: Այս քայ­լով, որը Հա­յոց Ցե­ղաս­պա­նու­թիւնը »դա­տարկ ար­ձա­գան­գի սրա­հի« ներ­սում բան­տե­լու կողմ­նա­կալ փորձ է, ոչ միայն ձեռ­նոց է նետ­ւում Ցե­ղաս­պա­նու­թեան անա­ռար­կե­լի իրո­ղու­թեան վրայ, այ­լեւ ապա­հո­վուում է հայ­կա­կան պե­տու­թեան մեղ­սակ­ցու­թիւնը Թուրք­իոյ ազա­տե­լու իր ցե­ղաս­պան գոր­ծո­ղու­թիւն­նե­րի հա­մար որե­ւէ պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւ­նից:

Այս պայ­ման­նե­րի կեն­սա­կոչ­ման պա­րա­գա­յում շատ քիչ բան է մնա­լու Թուրք­իոյ եւ աշ­խար­հի կող­մից Ցե­ղաս­պա­նու­թեան վե­րա­հաս­տատ­ման ու դա­տա­պարտ­ման օրի­նա­կան ակն­կա­լի­քից: Երկ­խօ­սու­թեան յա­րա­տեւ եւ անո­րոշ բնոյ­թը օգ­տա­գոր­ծե­լով որ­պէս հա­կակ­շիռ՝ Թուրք­ի­ան մշտա­պէս կը շրջան­ցի եւ կը յե­տաձ­գի իր ան­մարդ­կա­յին արարք­նե­րի պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւնը:

Կը լի­նի՞ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րի բնա­կա­նո­նա­ցում, թէ ոչ տա­կա­ւին մշու­շա­պատ ան­յայ­տու­թիւն է, սա­կայն մի­ան­շա­նակ է, որ այս ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րը մեզ դոյզն իսկ չեն տա­նում հաշ­տեց­ման այն անա­ղարտ ու ամ­բող­ջա­կան դաշ­նու­թեա­նը, որը հիմն­ուած է ճշմար­տու­թեան վրայ, եւ թուրք-հայ­կա­կան ընդ­հա­նուր պատ­մու­թեան բո­լոր դրուագ­նե­րի խի­զախ ճա­նաչ­մա­նը նե­րառ­եալ Մեծ եղեռ­նը եւ հայ ժո­ղովր­դի ազ­գա­յին Հայ­րե­նազր­կու­մը:

ԱՐ­ՁԱ­ՆԱԳ­ՐՈՒ­ԹԻՒՆ­ՆԵ­ՐԸ

ԲՈՒՆ ՀԵ­ՌԱՆ­ԿԱ­ՐՈՒՄ

Դիւա­նա­գի­տա­կան »բե­կում­նե­րի« բո­լոր արա­րո­ղու­թիւն­նե­րի եւ պայ­ման­նե­րի լոյ­սի ներ­քոյ մենք չենք կա­րող մո­ռա­նալ, որ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րի »բնա­կա­նո­նաց­ման« բե­ռը միշտ եղել է ու կայ Թր­քա­կան հան­րա­պե­տու­թեան ու­սե­րին: Թուրք­ի­ան Հա­յաս­տա­նի հետ սահ­մա­նը փա­կե­լու եւ բնա­կա­նոն դիւա­նա­գի­տա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րից հրա­ժար­ուե­լու որո­շում­նե­րը, որոնք բո­լոր գոր­ծող մի­ջազ­գա­յին նոր­մե­րի խախ­տում են, կա­յաց­րեց եւ ի կա­տարածեց բա­ցա­ռա­պէս մի­ա­կող­մա­նի կեր­պով: Հե­տե­ւա­պէս, ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րում ար­տա­ցոլ­ուած թր­քա­կան »զի­ջում­նե­րից« իւ­րա­քան­չիւ­րը սո­վո­րա­կան եւ քա­ղա­քա­կիրթ երկ­րի ամե­նա­տար­րա­կան նուա­զա­գոյն պար­տա­ւո­րու­թիւնն է:

Ու­րեմն, սահ­մա­նի բաց­ման եւ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րի բնա­կա­նո­նաց­ման վե­րա­բեր­եալ Թուրք­իոյ դա­տարկ ու մեր­կա­խօս պատ­րաս­տա­կա­մու­թիւնը, որ ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րի շրջա­նա­կում իր իսկ պար­տա­ւո­րու­թիւն­նե­րի սահ­մանն է, ան­հար­կի ցու­ցա­մո­լու­թիւն է: Այս քայ­լե­րի հա­մար որե­ւէ մի­ջազ­գա­յին նա­խա­ձեռ­նու­թիւն հար­կա­ւոր չէր: Եւ փաս­տը, որ Թուրք­ի­ան այդ որո­շու­մը հի­մայ է կա­յաց­րել ամ­բողջ մի ազ­գի զո­հա­բե­րու­թիւնը ըն­դու­նե­լուց յե­տոյ միայն, ար­ժա­նի է ոչ թէ գո­վա­սան­քի, այլ նրա դիւա­նա­գի­տա­կան յա­ւե­լում­նե­րի հե­տե­ւում գտնուող էու­թեան հան­դէպ շա­րու­նա­կուող թե­րա­հա­ւա­տու­թեան, թէ արդ­եօ՞ք այդ յա­ւե­լում­ներն աղերս ու­նեն Եւ­րա­միու­թեան կամ էլ աւե­լի մեծ աշ­խար­հա­քա­ղա­քա­կան նպա­տակ­նե­րի հետ:

ԱՐ­ՁԱ­ՆԱԳ­ՐՈՒ­ԹԻՒՆ­ՆԵ­ՐԻՑ

ԴԷ­ՊԻ ԽՈՐՀՐ­ԴԱ­ՐԱՆ­ՆԵՐ

Քա­նի որ հայ­կա­կան եւ թր­քա­կան կող­մերն ար­դէն ստո­րագ­րել են խնդրոյ առար­կայ ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րը, երկ­րորդ փու­լը դրանց վա­ւե­րա­ցու­մը, տե­ղի կ’ու­նե­նայ պաշ­տօ­նա­կան Երե­ւա­նի եւ Ան­կա­րա­յի խորհր­դա­րան­նե­րում:
Ցա­ւօք, խորհր­դա­րա­նի պե­տու­թեան ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թեան վե­րա­բեր­եալ խոր­հուրդ եւ թոյլտ­ուութ­իւն տա­լու աւան­դա­կան դե­րա­կա­տա­րու­թիւնը վե­րաց­նե­լով գոր­ծա­դիր­ներն այս ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րում որե­ւէ փո­փո­խու­թիւն կամ նրա մշա­կում կա­տա­րելն ար­գե­լե­ցին: Սա ոչ միայն ակն­բա­խօ­րէն հա­կա­սում է ժո­ղովր­դա­վա­րա­կան չա­փա­նիշ­նե­րին ու փոր­ձին, այ­լեւ մեր­ժում է իւ­րա­քան­չիւր երկ­րի հա­սա­րա­կու­թեան եւ նրա ան­դամ­նե­րի իրա­ւուն­քը, այս գոր­ծըն­թա­ցում իրա­գոր­ծե­լու կամ պաշտ­պա­նե­լու սե­փա­կան տե­սա­կէտ­նե­րը: Տա­րօ­րի­նակ այս գոր­ծե­լա­ո­ճը դէմ է նա­եւ սո­վո­րա­կան դիւա­նա­գի­տա­կան ոճին, ըստ որի պաշ­տօ­նա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րի հաս­տատ­մա­նը հա­ւա­նու­թիւն է տրւում հա­մա­պա­տաս­խան փաս­տաթղ­թե­րի պարզ փո­խանց­մամբ:

Այս­տեղ ծրա­գի­րը պարզ է եւ շատ յար­մար »կար­ուած«. այն նպա­տակ ու­նի մէ­կընդ­միշտ թա­ղե­լու պատ­մու­թեան ան­պա­տաս­խան մնա­ցած հար­ցե­րը: Շու­տով Հա­յոց Ազ­գա­յին ժո­ղո­վից պի­տի պա­հանջ­ուի, որ օրէնսդ­րա­կան հա­ւա­նու­թիւն տա­լով նոյն­պէս պա­տաս­խա­նա­տուու­թիւն կրի մօ­տա­ւո­րա­պէս 90 տա­րի առաջ կա­տար­ուած այն փաս­տի հա­մար, որով քե­մա­լ-բոլ­շե­ւիկ­եան անօ­րի­նա­կան հա­մա­ձայ­նու­թիւն­նե­րը պսա­կե­ցին ցե­ղաս­պա­նա­կան գոր­ծըն­թա­ցը ջա­նա­լով վերջ­նա­կա­նա­պէս որո­շել հայ ազ­գի ճա­կա­տա­գի­րը նրա թի­կուն­քում:

Աւե­լին՝ բա­ւա­րար­ուած չլի­նե­լով Թուրք­իոյ կող­մից հա­յոց բնօր­րա­նի եր­կա­րա­տեւ բռնա­զաւթ­ման այս պաշ­տօ­նա­կան ըն­դուն­ման հե­տապնդ­մամբ, այդ երկ­րի ղե­կա­վար­նե­րը յա­մա­ռօ­րէն շա­րու­նա­կե­լու են ամէ­նու­րեք խախ­տել հա­ւա­նու­թիւն տա­լու գոր­ծըն­թա­ցը, որ­պէս­զի շրջան­ցել տան իրենց մեղ­քը: Սա կ’իրա­կա­նաց­ուի հե­տեւ­եալ կերպ. ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րի կա­տա­րու­մը եւ թր­քա­կան շրջա­փակ­ման վե­րա­ցու­մը նրանք կը շաղ­կա­պեն »Ատր­պէյճա­նի բռնա­զաւթ­ուած տա­րածք­նե­րի« հետ: Սոյն բա­ռա­կա­պակ­ցու­թիւնն ակ­նե­րե­ւա­բար կեղծ ու ան­պատ­շաճ յղում է Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի ազա­տա­սէր ժո­ղովր­դի եւ Ղա­րա­բա­ղի ան­հա­ւա­նա­կան թուա­ցող ազա­տու­թեան, թուրք-ստա­լի­նա­կան ժա­ռան­գու­թիւ­նից սահ­մա­նադ­րօ­րէն ապա­գա­ղու­թաց­ման եւ, որ­պէս դրա հե­տե­ւանք, տա­րած­քա­յին ամ­բող­ջա­կա­նու­թեան հան­դէպ:

Եզ­րա­փա­կիչ վեր­լու­ծու­թեամբ՝ Հա­յաս­տա­նի ու Թուրք­իոյ քա­ղա­քա­ցի­նե­րը զրկուել են իրենց ե’ւ ձայ­նը, ե’ւ ընտ­րու­թիւնն ար­տա­յայ­տե­լուց, որ­պէս­զի որո­շեն յոյժ կա­րե­ւոր եւ էա­կա­նօ­րէն լուրջ գոր­ծըն­թա­ցի ար­դիւն­քը: Գոր­ծըն­թաց, որ պի­տի դարբ­նի եր­կու երկր­նե­րի ապա­գայ ճա­նա­պար­հը: Սա յատ­կա­պէս մտա­հո­գիչ է, որով­հե­տեւ գա­լիք շա­բաթ­նե­րին եւ ամիս­նե­րին կա­յաց­նե­լիք որո­շում­նե­րը կոչ­ուած են ճշտո­րո­շե­լու ապա­գայ սե­րունդ­նե­րի ճա­կա­տա­գի­րը, պատ­մու­թեան հետ առե­րես­ուե­լու առիթնե­րը, հա­ւա­քա­կան յի­շո­ղու­թիւնը չփոշ­ի­աց­նե­լու, թուրք-հայ­կա­կան վիթ­խա­րի ջրբա­ժա­նը ան­կեղ­ծօ­րէն վե­րաց­նե­լու հրա­մա­յա­կա­նը:

Հոկ­տեմ­բեր 12, 2009
Երե­ւան

About Post Author

admin

Happy

0 0 %

Sad

0 0 %

Excited

0 0 %

Sleepy

0 0 %

Angry

0 0 %

Surprise

0 0 %