0
0
Վերջերս, “Հայրենիք“ի խմբագրատուն այցելեց, Միացեալ Նահանգներ ժամանած
“Արարատից Եւրոպա“ վարերագրական ժապաւէնի բեմադրիչ` Արսէն Յակոբեանը, որուն հետ կարելի եղաւ հարցազրոյց մը ունենալ:
Շնորհիւ Արլինկթընի (Մասաչուսէց) “Հայ Մշակութային Կեդրոն“ի պատասխանատու Արա Ղազարեանի, Պոսթընի “Ամարաս“ հիմնարկի տնօրէն Արաքս Պատալեանի եւ Լոս Անճելըսի “People for people“ հիմնարկի պատասխանատու Մոնա Մկրտիչեանի, կարելի եղած է դասաւորել եւ կազմակերպել Արսէն Յակոբեանի այցը` Միացեալ Նահանգներ:
Քանի մը տողով, Արարատից Եւրոպա“ն կը պատմէ, Եւրոպայի մէջ սրբացած հայերու պատմութիւնն ու հայկական իւրայատուկ ճարտարագիտական յատկութիւն ունեցող կեդրոնագմբէթ եկեղեցիներու կառուցումը, այսինքն քրիստոնէական մշակոյթի տարածումը` Արարատէն Եւրոպա:
Այս խտատեսիլը (dvd) կարելի է ձեռք ձգել Կլենտէյլի “Սարդարապատ“ գրախանութէն: Մասաչուսէցի պարագային, կարելի է գնել Սուրբ Ստեփանոս (Ուաթըրթաուն) եկեղեցւոյ գրասենեակէն:
Ստորեւ, Արսէն Յակոբեանի հետ կատարուած հարցազրոյցը.-
Հ.- Ի՞նչ պատճառներով, մտայղացումը ունեցած ես այս վաւերագրականը պատրաստելու:
Պ.- 2007 թուականին կը կարդայի ռուս Ալեքսանտր Ամֆիթիաթրովի մէկ յօդուածը, ուր ընդհանուր առմամբ կը ներկայացուէր Ռուսաստանի վառած քաղաքականութիւնը Կովկասի մէջ: 
Հայու տիպարը ներկայացուած էր իբրեւ յաջողակ առեւտրական եւ անշուշտ վաշխառու: Ես ալ, ի պատասխան այս ռուս յօդուածագրին, որոշեցի այս ժապաւէնը պատրաստել եւ յօդուածագրին ցոյց տալ թէ այլ ոլորտներէ ներս ալ հայորդին արձանագրած է յաջողութիւններ: Լսած էի թէ Լէոնարտօ Տա Վինչի ժամանած է Հայաստան եւ տպաւորուած մեր կեդրոնագմբէթ եկեղեցիներու կառոյցէն, նմանօրինակ եկեղեցիներ կառուցելու առաջարկներ կատարած է: Նիւթը այնքան հետաքրքրական էր, որ աւելի քան վաթսուն գիրք կարդացի, որպէսզի պատրաստեմ այս վաւերագրականին նիւթը:
Հ.- Ժապաւէնին անունը յատուկ իմաստ մը ունի՞ : Ինչո՞ւ “Արարատից Եւրոպա“եւ ո՛չ Հայաստանից կամ Ուրարտուից, կամ այլ անուն մը:
Պ.- Կը մտածէի թէ, ժապաւէնին անունը պէտք է որ ըլլայ.- “Լէոնարտօ Տա Վինչին եւ Հայաստանը“, սակայն ինչպէս նշեցի բազմաթիւ ուսումնասիրութիւններէ ետք, այս գործը տարբեր բնոյթ ստացաւ: Թէ ինչո՞ւ “Արարատից Եւրոպա“, որովհետեւ հին պատմութեան էջերուն մէջ, Հայաստանը բազմիցս կը յիշուի իբրեւ Արարատի Երկիր:
Հ.- Բարդ նիւթ մը 52 վայրկեաններու մէջ ամփոփելը դժուար եղա՞ւ: Կարելի՞ է ամբողջական նկատել այս նիւթը, թէ մոռցուած կամ նկատի չառնուած տեղեկութիւններ կան:
Պ.- Ի հարկէ, ամբողջ ուսումնասիրութիւնը շատ դժուար էր համապարփակել 52 վայրկեաններու մէջ: Բայց եւ այնպէս ամէն ճիգ թափեցինք եւ կրցանք իրագործել որ նմանօրինակ վաւերագրական մը աւարտենք:
Հ.- Ի՞նչ եղաւ գործակցութիւնը, կարգ մը գաղթօճախներու հետ, այս գործի պատրաստութեան ընթացքին:
Պ.- Գաղթօճախները չեն օգնած: Արտասահմանէն ներս, օժանդակութիւն ստացած եմ եղբօրմէս, ծանօթներէս եւ ընկերներէս, իսկ Հայաստանի Արտաքին Գործոց Նախարարութիւնը օժանդակած է կարգ մը նկարահանումներու պարագային:
Հ.- Ինչպէ՞ս կարելի եղաւ նիւթական օժանդակութիւն ապահովել, մանաւանդ
որ նիւթը կրնայ չհետաքրքրել կարգ մը խաւեր:
Պ.- Ճիշդ է ձեր նկատառումը: Հսկայ խաւ մը գոյութիւն ունի մեր ժողովուրդէն ներս, որ հետաքրքրուած չէ այսպիսի նիւթերով: Ես ալ կ՛ուզեմ ցոյց տալ հայորդիին թէ մեր հայրենիքը միայն խոռովածի եւ քէֆի երկիր չէ, այլ նաեւ ունի իր ազգային պատմութիւնն ու սրբութիւնը: Օժանդակութեան գծով, նիւթապէս նեցուկ կանգնած են Հ.Հ. Առաջին Տիկին Ռիթա Սարգսեանը, Հ.Հ. Մշակոյթի Նախարարութիւնը եւ “ Anur“ կազմակերպութիւնը: Թէեւ այս բոլորը հազիւ եղած է ծախսին քառասուն առ հարիւրը, սակայն ամենայն անկեղծութեամբ շնորհակալութիւն կը յայտնեմ:
Հ.- Աւելի քան տարիէ մը ի վեր հրապարակի վրայ է “Արարատից Եւրոպա“ն:
Կարելի՞ է մանրամասնել թէ, ո՞ւր ցուցադրուած է: Մասնակցութիւն բերա՞ծ է
փառատօներու:
Պ.- “Արարատից Եւրոպա“ն ցուցադրուած է Եւրոպական բազմաթիւ քաղաքներու մէջ, զանազան ձեռնարկներու առթիւ: Այսպէս, այս գործը ցուցադրուած է Վալենսիայի, Պարսելոնայի, Մարսէյի, Լիոնի, Պրիւքսէլի, Լա Հէյի, Քէօլնի, Պերլինի եւ Ֆրանքֆորթի հայկական համայնքներու մօտ: 
Այդ ժամանակ միայն հայերէն պատրաստութիւնն էր որ գոյութիւն ունէր: Այժմ գոյութիւն ունին անգլերէն, ռուսերէն, ֆրանսերէն եւ գերմաներէն տարբերակները: Մալթայի պետական պատկերասփիւռէն ցուցադրուեցաւ այս գործը, իսկ 2011-ին Լեհաստանի մէջ կատարուած կրօնական բնոյթ ունեցող ժապաւէններու փառատօնին մասնակցելով, “Արարատից Եւրոպա“ն երկրորդ հանդիսացաւ: Մրցանակաբաշխման ժամանակ, Լեհաստանի Քարտինալը մօտեցաւ, ձեռքերս սեղմեց, փաթթուեցաւ եւ քանի մը խօսք ըսաւ: Բան չհասկցայ այդ լեհերէն խօսքէն, բայց ներկաները ծափահարելու սկսան…ենթադրեցի թէ դրական-քաջալերական խօսքեր էին:
Այժմ Միացեալ Նահանգներու մէջ, այս գործը ցուցադրուեցաւ կամ ցուցադրուելու ընթացքի մէջ է Պոսթընի, Նիւ Ճըրզիի, Կլենտէյլի, Սան Ֆրանսիսքոյի եւ Ֆրեզնոյի մէջ:
Հ.- Ներհայկական իմաստով, ընդհանրապէս ի՞նչ է հանդիսատեսին
կարծիքը, թէ՛ Հայաստանի եւ թէ՛ Սփիւռքի մէջ:
Պ.- Ընդհանրապէս բոլոր ցուցադրած վայրերուս մէջ ալ կարծիքը ընդհանրապէս դրական է…Կը թուի թէ միայն ես եմ դժգոհը, նկատի ունենալով որ աւելին կրնայի չիրագործել: Անշուշտ այս մէկը կատարելու համար նիւթական յաւելեալ օժանդակութեան կարիքն ունէի:
Հ.- Ժապաւէնը կը սկսի հայրենի բնաշխարհի տեսարաններով, եւ ապա
թռիչք` դէպի Եւրոպա եւ աւարտին ոսպնեակը կը հեռանայ Վենետիկի կեդրոնական Սան Մարքօ հրապարակէն դէպի Ատրիական ծով եւ արագ հրաժեշտ Հայաստան: Կարելի՞ է մանրամասնել այս բեմագրութիւնը:
Պ.- Այդպէս էր մտայղացումս եւ ստեղծուած յարմարութիւնները: Եւ այդպէս ալ պատրաստեցի:
Հ.- Ընդհանրապէս պատմող ձայն մըն է որ կը հետեւի նկարներուն: Քանի մը անգամ, միայն պատրաստուած են փոքր արարներ: Դիտմա՞մբ այդպէս պատրաստուած է, թէ յաւելեալ ծախսի դուռ չբանալու համար:
Պ.- Դիտմամբ, այդ արարները մտածուած են, քանի որ կարելի չէ տաս վայրկեան տրամադրել Տա Վինչիի մասին եւ միայն ցուցադրել նամակը: Յաւելեալ հետաքրքրութիւն մը կը բերեն այս արարները:
Հ.- Պարզ զուգադիպութեա՞մբ է որ եօթներորդ արուեստի աշխարհ մուտք գործած ես: Նաեւ, կը փափաքի՞ս ապագային երկար ժապաւէններ ալ պատրաստել: Այս գծով, ապագայ ծրագիրներ կա՞ն: Յատուկ նիւթեր նկատի առա՞ծ ես:
Պ.- Այժմ պատրաստուելու ընթացքին մէջ է այլ գործ մը` “Նախնեաց Մոռացուած Հայրենիք“, որ սումերական օրերէն սկսելով կը ներկայացնէ Պաւարիացիներու, Բրիթներու եւ Պասքերու հայկական ծագում ունենալու երանգները: Այս գծով, յոյսով եմ որ Միացեալ Նահանգներ գտնուիլս պիտի նպաստէ որ կարենամ նիւթական օժանդակութիւն ստանալ:
