ՄՈՒԹ ԲԱՆԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ԴԷՄ՝ ՃՇՄԱՐԻՏ ԼՈՒՍԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆ
Վեհանոյշ Թեքեան
Ի՜նչ անհեթեթութիւն, նոյնինքն Հայաստանի վարչապետին պէտք է բացատրել պատմական անհերքելի ցնցումը ցեղասպանութեան, որ կը կոտտայ ամէն իրաւ հայու ներաշխարհին մէջ, թէ՛ Մեծ Եղեռնի հետեւանքով ստեղծուած Սփիւռքի, եւ թէ՛ Հայաստանի ու Արցախի։
Ահաւասիկ իշխանութիւն մը, որ հայ ժողովուրդի ջարդարարին, իսկ այժմ գիշեր-ցերեկ մեզ անարգողին, մեր չորս հազարամեայ պատմութեան վրայ գիծ քաշել սպառնացողին դիմաց՝ իր ստրուկի գլուխը ծռած՝ «Երկիրս կտրատեցի յանձնեցի քեզի, – կ՚ըսէ ,- Արարա՞տը կ՚ուզես՝ ա՛ռ։ Ոմանք սրբազան լեռ կը համարեն, ես մերը իսկ չեմ համարեր։ Վստահաբար մեր հերոսական Արծիւն ալ կ՚ուզես՝ մատա՜ղ քեզի։ Մեր Սահմանադրութիւնը անսահման սխալնե՞ր ունի՝ դո՛ւն սրբագրէ, իսկ «ազգային» բառը սի՞րտդ կը խառնէ, ան ալ կը հանենք մեր փառապսակէն։ Հայոց բանակի գոյութիւնը քեզ կ՚անհանգստացնէ՞, հոգ մի՛ընէր, տկարացուցեր եմ անոր բազուկը։ Եթէ կ՚ուզես մեր լեզուն ալ կը փոխենք – արդէն Արեւմտահայերէնը բարբառ է ըստ իս, Արեւելահայերէնը խառնածինի դիմագիծ ունի։ Քրիստոնէութիւնը սխալմամբ ընդունած ենք. մեր եւ ձեր Աստուածը նոյնն է, ձե՛րը կը պաշտենք։ Ի՛նչ կ՚ուզես՝ կ՚ընեմ Ալիեւ Փաշա, Էրտողան մեծաւոր, հրամեցէք, եկէք տունս ալ մտէք, մեր անեղծ Սեւանն ալ պղծեցէք, միայն թէ հետս մի՛ կռուիք։ Աթոռս ինծի պահեցէք։»
Որո՞ւն կ՚ըսէ .- Շնագայլի՛ն, որուն ատամները միշտ ալ անյագ ախորժակը ունեցած են հայն ու Հայաստանը իւրացնելու։
Իր երեւակայութեան ծնունդ «Խաղաղութեան խաչմերուկ»ին Խաղաղութիւնը արդէն փախած է, որպէսզի չշարահահուի, նկարագիրը անաղարտ մնայ. որ սուտ ու անպարտաճանաչ եւ դաւաճան չհռչակուի։ Իսկ Խաչմերուկը ինքզինք տարտղնած է, որպէսզի իբրեւ խաչ չգործածուի։
Մեր պատմութենէն, մեր հոգեբանական իրավիճակէն եւ ազգայնակեդրոն կիզակէտէն հեռու մնացող Վարչապետը օրէ օր աւելի՛ կը մեծցնէ այս մղձաւանջը։ Միաժամանակ հազարաւոր նահատակներու սիրելիներուն, Արցախէն տեղահանուածներու ցաւագին երեւոյթին, հայաթափման, ժողովուրդին հիասթափութեան, ռազմագերիներու, քաղաքական բանտարկեալներու անագորոյն ճակատագրին դիմաց՝ երկրէ երկիր կը շրջի շքախումբով ու կը ժպտի՜, մեր ոչնչացումը երազող թշնամիներուն հետ լայնաժպիտ կը նկարուի, իր դիմատետրի էջը յոխորտանքով կը զարդարէ իր լուսանկարներով, սուտ ու փուտ տեղեկութիւններով։
Ի՞նչ ընէ անճարակը – ցեղասպանութեան իրողութիւնը փուշի պէս կը խայթէ Փաշինեան- Ալիեւ- Էրտողան երրորդութիւնը։
Կասկածանքի հարցումները հեքիաթներու գորտերուն պէս դուրս կուգան բերնէն։
Ծրագրուած, համահայկական պոռթկում մը միայն պիտի փրկէ մեզ այս մահագոյն պատուհասէն։ Պիտի վերադարձնէ մեր արժանապատիւ գոյատեւումը չպատռտուած հայրենիքին, մայր Հայաստանին մէջ։
Վարձքդ կատա՛ր, անխախտ ու անյաղթ երկարամեայ խմբագիր Ազգի, Յակոբ Աւետիքեան (կարդալ՝ վարը)։ Թող երկար տարիներու վրայ տարածուի քու խօսքիդ լոյսը։
*****
ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹԵԱՆ ԳՈՐԾՈՒՄ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒՈ՞ՂՆ Է ՄԵՂԱՒՈՐ… ·
ՅԱԿՈԲ ԱՒԵՏԻՔԵԱՆ
Յունուար 31, 2025
«Ազգ» – երեւան
Մինչեւ վերջերս ինձ թուացել է, որ գրող, քաղաքական ու պետական գործիչ Աւետիս Ահարոնեանի յայտնի պատգամը` «Այսքան չարիք թէ մոռանան մեր որդիք, թող ողջ աշխարհ կարդայ հային նախատինք», գերզգայուն բանաստեղծի ալեկոծ հոգու պոռթկում է պարզապէս, առանց հասցէականութեան: Ո՞ւմ մտքով կ’անցնէր, որ գալու է մի օր, երբ ողջ աշխարհը նախատինք է կարդալու մեզ` հայերիս, այդքան չարիքը մոռանալու, աւելին` կասկածի տակ դնելու, փաստօրէն ուրանալու, ժխտելու համար: Մանաւանդ` երբ ուրացողը ոչ թէ շարքային ոմն քաղաքացի է, այլ` պետական պաշտօնեայ, թէկուզ անարժանաբար վարչապետի տիտղոս կրող անձ:
Ի՞նչ էր ասել Նիկոլ Փաշինեանը Ցիւրիխում, ուր գնացել էր Տաւոսեան աննպատակ ուղեւորութիւնից յետոյ, զուիցերիահայ անհատների հետ հանդիպման ընթացքում եւ ի՞նչ էր ասել Երեւան վերադարձին` Պետրոս Ղազարեանի հետ հեռուստազրոյցի ընթացքում: Նա ասել է, ոչ բառացի, որ դեռեւս պէտք է հասկանալ, պէտք է ստուգել, թէ 1915-ին այդ ի՞նչ է պատահել, ի՞նչպէս է պատահել եւ ինչո՞ւ է պատահել:
Այ համբակ, այդ նո՞ր ես հասկանալու, թէ ի՞նչպէս, ինչո՞ւ եւ ո՞վ է կազմակերպել Հայոց Ցեղասպանութիւնը 1915-ից առաջ, ընթացքում ու յետոյ, մինչեւ քո իշխանութեան տարիները, Արեւմտեան Հայաստանում, Կիլիկիայում, Արեւելեան Հայաստանում թէ Արցախում, ու դեռ ինչե՜ր կարող են պատահել յետագայում` եթէ շարունակես կառչած մնալ քո պաշտելի աթոռից:
Նկատի ունենալով Ն. Փաշինեանի գրագիտութեան շա՜տ բարձր մակարդակը, դժուար է պատկերացնել, որ նա երբեւիցէ ծանօթացել է Ռաֆայէլ Լեմքինի օրինագծին, որը 1948-ին հիմք է դարձել Ցեղասպանութեան մասին Մ․Ա․Կ․-ի համագումարին: Դժուար է պատկերացնել, որ նա ծանօթացել է անգլերէն, ֆրանսերէն, գերմաներէն, արաբերէն, ռուսերէն, անշուշտ նաեւ հայերէն եւ այլ լեզուներով հրապարակուած գիտական ու վկայաբանական` ամբողջ մի գրադարան լցնող հրատարակութիւններին, միջազգային մամուլի եւ լրատուական գործակալութիւնների ամենօրեայ հաղորդագրութիւններին: Ծանօթացե՞լ է դեռեւս սուլթանական Թուրքիոյ զինուորական բարձրագոյն ատեանի կողմից տարբեր նահանգներում կայացած դատաւարութիւններում հայերի կոտորածները, բռնի տեղահանութիւնն ու ունեզրկումը կազմակերպողների` շուրջ 80 հոգու դատապարտման նիւթերին:
Եթէ ծանօթացած լինէր, ապա պիտի չհամարձակուէր ասել ու գրել. «հայոց կոտորածները նախապատրաստել ենք ինքներս, որպէս ցեղասպանութեան մեքանիզմի կրողներէ, որն արդէն ո՛չ թէ ուրացում, այլ` լուրջ մեղադրանք է ուղղուած հայութեանը, ենթակայ` միջազգային դատարաններում գործ յարուցելու հայ ժողովրդի ու Հայկական պետութեան դէմ, համահունչ` Էրտողանի «հայկական հրոսակախմբերի» մասին ամէն Ապրիլի 24-ին կրկնուող վայրահաչութիւններին, համազօր` նոյնինքն Փաշինեանի կողմից յանձնուած Արցախի վերաբերեալ Ալիեւի ձաբռտուքներին եւ նիւթական հատուցման պահանջներին: Խե՜ղճ թուրքեր, խե՜ղճ ազերիներ, հակառակ ձեր արդարամիտ, հանդուրժող քաղաքականութեանը, «ցեղասպանութեան մեթանիզմ կրող» սա հայերը ամէն բան արել են, որպէսզի դուք ստիպուած լինէք կոտորել եւ բռնագաղթի ենթարկել նրանց, այն հայերին, որոնք Հայաստանում թէ Կիլիկիայում կամ այլուր, զօռով ուզում էին ցեղասպանուել…
Առաւել վտանգաւորն այն է, որ Փաշինեանը մենակ չէ հակահայկական ու հակամարդկայնական իր չարախօսութեան մէջ: Նա հետեւորդներ ունի թէ՛ իր կուսակցութեան, թէ՛ իր կառավարութեան եւ թէ՛ խորհրդարանի ներսում: Նկատի ունեմ Ցեղասպանութեան զոհերի ցուցակները պահանջող (վաղը կարող է նաեւ DNT-ները պահանջել) Անդրանիկ Քոչարեանին, Ալեն Սիմոնեանին ու միւսներին: Այսինքն` ամբողջ մի իշխանութեան, որից պէտք է շուտափոյթ ազատուել, քանի դեռ լրիւ չեն կործանել Հայաստանը:
Այլապէս, ինչպէս Աւետիս Ահարոնեանն է անիծել, ողջ աշխարհը, առաջին հերթին` Ցեղասպանութիւնը ճանաչած պետութիւններն ու մասնագիտական կառոյցները նախատինք են թափելու մեր գլխին: Թափում են արդէն:
