0
0
Ա.Ա.
Երկիրներու հողային ամբողջականութեան պահպանումը եւ միջազգային ու հարեւան պետութիւններու կողմէ ճանաչումը չափազանց կարեւոր գործօններ են՝ պատերազմներէ խուսափելու եւ սահմանային խախտումներ կանխարգիլելու իմաստով։Երբ պետութիւն մը հրապարակաւ կը ճանչնայ սահմանակից դրացի պետութեան հողային ամբողջականութիւնը եւ մակերեսային տարածքը, կը նշանակէ, որ կը յարգէ տուեալ տարածքը եւ զերծ կը մնայ հողեր գրաւելու արկածախնդրութենէն։
Ատրպէյճանի պարագային նման բան կարելի չէ ամրագրել, որովհետեւ արեւելեան մեր դրացի պետութիւնը կը շարունակէ ծաւալապաշտական իր քաղաքականութիւնը եւ կը ջանայ ամէն միջոց եւ առիթ գործածել, յաւելեալ տարածքներ Հայաստանէն գրաւելու եւ կորզելու համար։
Մինչ Ատրպէյճան որդեգրած է հակահայ քաղաքականութիւն մը եւ նոյնիսկ խաղաղութեան պայմանագրի մը ստորագրման շուրջ քննարկումներու այս հանգրուանին հրապարակաւ չէ ճանչցած Հայաստանի հողային ամբողջականութիւնը եւ մակերեսային տարածքը՝ յայտարարելով,որ պաշտօնապէս կը ճանչնայ Հայաստանի 29 հազար 800 քառակուսի տարածքը, Հայաստանի իշխող խմբակցութեան պատգամաւորներ որեւէ խնդիր կամ հարց չեն տեսներ այս մօտեցման մէջ՝ վստահեցնելով, որ Պրիւքսէլի հանդիպումէն աւելի քան տարի մը ետք, Հայաստանի համար կը շարունակէ մնալ կարեւոր խնդիր մը, թէ Ալմաթիի հռչակագրին հիմամբ ընթացք առած է սահմանազատման եւ սահմանագծման հոլովոյթ մը։Անոնք նաեւ կը նշեն, որ Պրիւքսէլի մէջ Փաշինեան եւ Ալիեւ յայտարարած են, թէ կը ճանչնան Ատրպէյճանի եւ Հայաստանի հողային ամբողջականութիւնները, որոնք 86 հազար 600 եւ 29 հազար 800 քառակուսի քիլոմեթր են։ Յղում կատարելով Պրիւքսէլի մէջ կատարուած յայտարարութիւններուն, յստակ փորձ կը կատարուի նսեմացնելու կարողութիւնը այն իրողութեան, թէ մինչեւ այսօր Ատրպէյճանի նախագահ Իլհամ Ալիեւ եւ ատրպէյճանցի այլ պատասխանատուներ մինչեւ այսօր հրապարակաւ չեն յայտարարած, թէ պաշտօնապէս կը ճանչնան Հայաստանի 29 հազար 800 քառակուսի քիլոմեթր տարածքը, որ ամրագրուած է միջազգային օրէնքով եւ այդ տարածքէն թիզ մը իսկ հողի գրաւում կը համարուի հակաօրինական եւ թշնամական արարք մը։ Պէտք չէ մոռնալ, որ ատրպէյճանական զօրամիաւորումներ գրաւման տակ կը պահեն հայկական ինքնիշխան տարածքներ, որոնք կ՛իյնան նշուած եւ միջազգայնօրէն ճանչցուած 29 հազար 800 քառակուսի քիլոմեթր տարածքին մէջ։
Միւս կողմէ, նկատառելի է, որ Հայաստան եւ Ատրպէյճան համաձայնութեան մը հասած են սահմանազատման հոլովոյթը Ալմաթիի հռչակագրին հիմամբ կատարելու ընտրանքին շուրջ։ Սակայն եթէ քննարկման ենթակայ խաղաղութեան համաձայնագրին մէջ այլ ձեւակերպման եւ սկզբունքներու շուրջ համաձայնութիւն մը գոյանայ, ապա յստակ է, որ սահմանազատման եւ սահմանագծման կանոնակարգին փոփոխութիւններ պիտի կատարուին եւ պիտի հեռացուի Ալմաթիի հռչակագրին հիմամբ սահմանազատում եւ սահմանագծում կատարելու սկզբունքը։
Ատրպէյճանական քաղաքականութեան հիմքը հակահայ որոշումներու եւ քայլերու որդեգրմամբ՝ ծաւալապաշտութեան շարունակութիւնն է, որ կ՛արտացոլացնէ ատրպէյճանական իշխանութիւններուն որդեգրած ուղիին տարբեր ընթացքները։ Ասոնց մէջ ամէնէն վտանգաւորը հողային ատրպէյճանական հողային պահանջներ են, որ օրէ օր աւելի յստակ կը դառնան։ Երբ Պաքուի իշխանութիւնները մինչեւ այսօր չեն յայտարարած, թէ կը ճանչնան Հայաստանի 29 հազար 800 քառակուսի քիլոմեթր տարածքը եւ ասոր զուգահեռ գրաւման տակ կը պահեն հայկական ինքնիշխան տարածքներ, կը բացայայտեն իրենց ախորժակները Հայաստանի պետութեան հողերուն նկատմամբ։
