Զարմինէ Գ․ Պօղոսեան
Ապրիլ 28, 2024,
Սփրինկֆիլտ- Փենսիլվանիա
Դարձեալ Ապրիլ 24 է։
109 տարիէ շարունակուող ցեղասպանւթեան անմոռանալի վիշտն ու սարսափը, ինչպէս նաեւ կորուստներու անվերջանալի շարանը, աշխարհի չորս ծագերուն վերապրողներու սերունդները չեն մոռնար, չեն լրնար մոռնալ եւ չեն ձգեր որ մոռցուի ահաւոր մարդկային կորուստներուն հետ մեր հողերն ու ազգային հարստութիւնները։ Հայ համայնքներէն ներս ամենուրեք կը շարունակուի յիշատակուիլ եղեռն ու ցեղասպանութիւնը նոր սերունդի հաւաքներով եւ վերապրողներուն գոյատեւելու հաւատքով, պայքարելու, չմոռնալու եւ պահանջատիրութեան ուխտով կենդանի պահելու մեր նախնիներուն ուխտը։
Ինչպէս անցնող տարիներուն Ֆիլատելֆիոյ միջ-համայնքային Յանձնախումբը ի մի կը բերէ այս քաղաքի հինգ հայկական եկեղեցիներու ժողովուրդը զանոնք մասնակից դարձնելու եւ ՄԻԱՍՆԱԲԱՐ յիշատակելու Օրը։ Իսկապէս օրինակելի, նախանձելի եւ քաջալերելի երեւոյթ է, միա՛կն է – եթէ չեմ սխալիր- որ կ՛արժէ բոլոր հայ համայնքները հետեւին այս օրինակին։
Այս տարի հիւրընկալ եկեղեցին Սուրբ Սահակ եւ Սուրբ Մեսրոպ Հայց․ եկեղեցիին էր կարգը, գլխաւորութեամբ ծուխի հոգեւոր հովիւ՝ Արժ․ Տ․ Արմաշ Քհնյ․ Պաղտասարեանին։
Ներկայ էին համայնքի հայ եկեղեցիներու հոգեւոր հովիւներ՝ Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ նորընտիր հովիւ՝ Հոգշ․ Տ․ Պօղոս Վրդ․ Տինքճեանը, Ս․ Երրորդութիւն եկեղեցւոյ հովիւ՝ Արժ․ Տ․ Յակոբ Քհնյ․Գէորգեանը, Հայ Կաթողիկէ եկեղեցւոյ հովիւ՝ Արժ․ Տ․ Ասատուր Քհնյ․ Մինասեանը, Հայ Քոյրերու Վարժարանէն Տնօրէնուհի Քոյր էմմա Մուսայեանը, Քոյր Գայանէ Թապաքեանը, Երէցկին Անժէլ Մեթճեանը որոնք միասնաբար վարեցին եկեղեցւոյ մէջ հանգստեան շարականներն ու արարողութիւնը։
Եկեղեցւոյ արարողութենէն ետք ժողովուրդը հրաւիրուեցաւ եկեղեցւոյ Յիշատակի Սրահը, ուր միջ-համայնքային Յանձնախումբի ատենապետ՝ Անդրանիկ Քիզիրեանի բարի գալուստի խօսքով ընթացք առաւ յայտագիրը, իրեն գործակից ունենալով Ս․ Սահակ-Սբ․ Մեսրոպ եկեղեցւոյ սարկաւագ՝ Սթիվըն Քէյթանջեանը։
Սրահը զադարուած էր հարիւրէ աւելի զանազան մարզերու մէջ համբաւ շահած վերապրող սերունդին յաջորդող նշանաւոր ամերիկահայերու նկարներով, բոլորին ամփոփ կենսագրական տուեալներով, որոնք զանազան մարզերու մէջ իրենց դրական ներդրումը ունեցած են ամերիկեան կեանքին։
Յայտագիրը ընթացք առաւ երբ Սթիվըն Քէյթանջեանը բեմ հրաւիրց նոր սերունդի ներկայացուցիչ Ս․ Սահակ եկեղեցւոյ Կիրակնօրեայ դպրոցի աշակերտներէն՝ պատանի՝ Մարք Գրիգորեանը, որ իր ջութակով հիացուց հանդիսատեսը երկու գեղեցիկ երաժշտական կտոր հրամցնելով ներկաներուն։
Օրուան բանախօսն էր դոկտ․ Անի Գալայճեան։ Ան շատ ծանօթ մասնագէտ մըն է հայ թէ օտար հոգեբանութեան աշխարհէն ներս։ Անցնող տասնամեակներուն, իր մարդասիրական գործունէութեամբ կրցած է օգնութեան ձեռք երկարել Հայաստանէն մինչեւ Հայիթի, Փորթօ-Ռիքօ, Ափրիկէ մարդասիրական եւ հոգեբանական օգնութիւն հասցնելով երկրաշարժէն եւ այլ բնութեան արհաւիրքներէն տուժուած երկրի ժողովուրդներուն։ Մասնագէտ է յետ-եղեռնի, բնութեան եւ մարդկային վայրագութիւններուն յաջորդող, կեանքի դժբախտութիւններն ու ընկճախտը դիմագրաւելու, յաղթահարել կարենալու ապաքինման հարցերով։
Յարգելի դասախօսուհին յատկապէս ընդգծեց, որ ցեղասպանութիւնը միայն 1915-ով վերջ չէ գտած, կը շարունակուի քիչ մը ամենուրեք, այսօ՛ր ալ, վկայ ՝մեր Արցախեան քոյր եղբայրներու տեղահանութիւնը տակաւին ամիսներ առաջ 2023-ի աշնան։
Դոկտ․ Գալայճեանը հեղինակ է վեց գիրքերու եւ տասնեակ մը մասնագիտական յօդուածներու, ինչպէս նաեւ ատենապետուհին է Մարդասիրական Օգնութեան Կազմակերպութեան։ Օրուան նիւթ ընտրած էր «Յետ-աղէտեան Ցաւի եւ Կորուստի Ապաքինման» թեման։
Հանդիսատեսը գոհ էր այս ելոյթէն –մանաւանդ երբ ան իր անձնական կեանքէն վտանգաւոր պահերը, կացութիւնները յաղթահարած ըլլալու մասին ալ արտայայտուեցաւ։
Հանդիսատեսը լարուած հետեւեցաւ օրուան դասախօսին ելոյթին։ Ներկաներէն շատեր մօտենալով իրենց գնահատանքը յայտնեցին ըսելով որ «մենք պարզապէս ձեր բերանէն կախուած էինք», կամ՝ «շատ յուզուած եմ եւ կը հիանամ ձեր քաջութեան», «ձեր ելոյթը շատ ներշնչող է» եւլն․ նմանօրինակ խօսքերով։
Ան ապաքինման հինգ տեսակ ներբերելով շեշտեց կարեւորութիւնը – զգացումները բացահայտելու, ինչպէս ձերբազատուիլ այդ կապանքներէն, ստանալ կարեկցանք, դրական դասեր սորվելով շարունակել բուժումը՝ մարմինը շարժման մէջ դնելով, շնչառական աշխատանքով, աղօթքով եւ կեդրոնացած meditation-ի բնական միջոցներով:
Դոկտ․ Գալայճեանը թելադրեց նաեւ, որ որպէս անհատներ կեդրոնանանք բուժման կարելութիւններուն վրայ, որպէսզի մենք չշարունակենք մեր ներքին մտատանջութիւնները յաջորդող 7 սերունդներուն փոխանցելէ: Ան օրինակ բերելով խեցգետիններու զիրար վար քաշքշող վարքը, որ Հորիզոնական բռնութեան կ՛առաջնորդէ, մեզ ալ ազգովին կ՛առաջնորդէ մեր քաղաքական եւ կրօնական կազմակերպութիւններու պառակտումներուն:
Կազմակերպութեան անունով դոկտ․ Գալայճեանին իր շնորհակալութիւնը յայտնեց օրուան հանդիսավար Տիար Անդրանիկ Քիզիրեանը։ Գնահատանքի խօսքեր ուղղուեցան նաեւ Սուրբ Սահակ-ՍուրբՄեսրոպ եկեղեցւոյ ծխական խորհուրդի ատենապետուհի Տիկին Ժուլիէթ Տէկիրմէնճիին, տիկնանց յանձնախումբի անդամներուն եւ Pom Café-ին՝ համադամ հիւրասիրութիւնը, սուրճն ու անուշեղէնները մատակարարող համայնքի ծանօթ հայկական վաճառատունին տէր՝ Տիկին Անիթա Թորգոմեանին եւ ընտանիքին։
Ներկաներուն ուշադրութեան յանձնուած էր նաեւ Մուսա Տաղի Ինքնապաշտպանութենէն վերապրած Տէր Կարապետ Ս․ Թիլքեանի գրքոյկի վերածուած ոդիսականը։