ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԱՒԱՆԴԱԿԱՆ ՆԱՒԱՊՏՈՅՏ ԹԻՒ 13

Յուն­ուար 16, 2010, Ֆորթ Լօ­տըր­տէյլ…Հա­մե­մա­տա­բար աւե­լի ան­ծա­նօթ եւ Ֆլո­րի­տա­յի սիրտ քա­ղա­քին՝ Մա­յամի­ին գրե­թէ փա­կած ըլ­լա­լուն կամ չը­սե­լու հա­մար ար­ուար­ձան մը ըլ­լա­լուն պատ­ճա­ռաւ, հա­մե­մա­տա­բար անի­կա աւե­լի շու­քի տակ մնա­ցած է: Այ­ցե­լո­ղին հա­մար, սո­վո­րա­կան է պատ­կե­րը,  տեղ­ւոյն մի­ջազ­գա­յին օդա­կա­յա­նի մուտ­քին:

Եր­թե­ւեկ, եռու­զեռ, իրարան­ցում…Ինք­նա­շար­ժեր, փոքր թէ հսկայ փո­խադ­րա­կառ­քեր կը սպա­սեն: Շա­տեր, որոնք յա­ճախ, սոյն քա­ղա­քի իւ­րա­յատ­կու­թիւն­նե­րէն՝ նկա­տուող նա­ւապ­տոյ­տին ծա­նօթ են, շու­տով կը դա­սա­ւո­րեն փո­խադ­րա­մի­ջոց մը՝ «թաք­սի» մը եւ կ°ուղղ­ուին դէ­պի նա­ւա­հան­գիստ: Հա­ւա­նա­բար ար­տա­սո­վոր ոչ մէկ նո­րու­թիւն, բա­ցի այն մէկ երե­ւոյ­թէն թէ այս ամ­բո­խին մէջ բա­ւա­կան մը «եան»ով աւար­տող մա­կա­նուն­ներ կա­յին, որոնք կը մատ­նէ­ին թէ Հայ­կա­կան Աւան­դա­կան Նա­ւապ­տոյտն էր որուն ազ­դան­շա­նը պի­տի տրուէր:

Անոնց հա­մար ժա­մա­վա­ճա­ռու­թիւն կամ յա­ւել­եալ ծախս է, քա­ղա­քին շուրջ մնալն ու ման գա­լը: Իսկ, ար­դէն իսկ եր­եկոյ­եան մեկ­նող զբօ­սա­նա­ւը, կէ­սօր­ուան ժա­մե­րուն կ°ըն­դու­նէր ճամ­բորդ­նե­րը, սնա­նե­լով եւ տրա­մադ­րե­լով իրենց ապա­հո­ված սեն­եակ­նե­րը:

Այս տա­րի եւս Եւ­րո­պա­յէն (Ֆրան­սա, Գեր­ման­իա, Անգլ­իա, Իտալ­իա, եւլն.), Լի­բա­նա­նէն« Ար­ժան­թի­նէն« Աւստ­րալ­իա­յէն« Հա­յաս­տա­նէն, Ռու­սաս­տա­նէն , Գա­նա­տա­յէն եւ Ամե­րի­կա­յի զա­նա­զան նա­հանգ­նե­րէն« հիւ­րեր ժա­մա­նած էին:

Հա­մաշ­խար­հա­յին բնոյթ ու­նե­ցող, տնտե­սա­կան ահա­ւոր իրա­վի­ճա­կը իր ազ­դե­ցու­թիւնը ու­նե­ցաւ, պատ­ճառ դառ­նա­լով որ, մաս­նակ­ցող­նե­րուն թիւը, շօ­շա­փե­լի հա­մե­մա­տու­թեամբ ան­կում կրէ: Հա­կա­ռակ ասոր, հայ ճամ­բորդ­նե­րը, իրա­պաշտ մօ­տե­ցու­մով շա­րու­նա­կե­ցին իրենց խնճոյ­քը:

Այս­պէս գաղ­թաշ­խար­հի բո­լոր ծա­գե­րէն ժա­մա­նած էին մտա­ւո­րա­կան­ներ« ար­ուես­տա­գէտ­ներ« հայ եկե­ղեց­ւոյ սպա­սար­կու­ներ եւ հո­գա­բար­ձու­ներ« որոնք յա­ջոր­դող քա­նի մը օրե­րուն մաս­նակ­ցե­ցան կլոր սե­ղան­նե­րու, գե­ղար­ուես­տա­կան յայ­տագ­րե­րու եւ հա­յու­թիւնը յու­զող հար­ցե­րու:

Վեր­ջին տա­րի­նե­րու սո­վո­րու­թիւ­նէն դուրս գա­լով, փո­խան Կի­րա­կի օր­ուայ, այս տար­ուայ նա­ւապ­տոյ­տը սկսաւ Շա­բաթ օր եւ այլ մէկ յատ­կան­շա­կան երե­ւոյթ մըն էր որ զբօ­սա­նա­ւը, փո­խան չոր­սի՝ երեք նա­ւա­հան­գիստ­ներ այ­ցե­լեց: Այս­պէս, այս տար­ուայ հա­յու­թիւնը աւե­լի ծփաց եւ նաւ կո­չեց­եալ կղզի­ին վրայ, յա­ւել­եալ ժա­մա­նակ ան­ցուց:

Հայ­կա­կան Աւան­դա­կան Նա­ւապ­տոյ­տի, «Թրէ­վըլ կրուփ» եւ «Քոս­թա» ըն­կե­րու­թիւն­նե­րու պա­տաս­խա­նա­տու­նե­րու վկա­յու­թեամբ, այս տար­ուայ նա­ւապ­տոյ­տը եղած է ամէ­նէն աւե­լի հան­դար­տը: Ար­դա­րեւ ծո­վը տի­րա­պե­տե­լով իր ջղա­յին ու ան­հան­դարտ ալիք­նե­րուն վրայ, եօթ օր շա­րու­նակ կա­ցու­թեան տէ­րը դառ­նա­լով, պար­տադ­րեց որ ջու­րը չան­հանգս­տաց­նէ եւ ընդ­հա­կա­ռա­կը փայ­փա­յէ  զբօ­սա­նաւն ու հե­տե­ւա­բար անոր ճամ­բորդ­ներն եւ անձ­նա­կազ­մը:

Նա­ւը՝ «Քոս­թա Աթ­լան­թի­քա»ն իւ­րա­յա­տուկ մթնո­լորտ մը կը ստեղ­ծէ, յատ­կա­պէս շար­ժա­պատ­կե­րի սի­րա­հար­նե­րուն մօտ: Ար­դա­րեւ, իտա­լա­կան ըն­կե­րու­թեան պատ­կա­նող այս նա­ւուն ինը յար­կերն ալ, մկրտուած են հան­րա­ծա­նօթ բե­մադ­րիչ, «Չի­նե­չի­թա»ի չաստ­ուած­նե­րէն՝ Ֆե­տե­րի­քօ Ֆել­լինիի ժա­պա­ւէն­նե­րուն անուն­նե­րով՝ «Ռո­մա», «Ճին­ճըր Է Ֆրէտ», «Ի Քլաունզ», «8 1/2» (բնա­կա­նա­բար ու­թե­րորդ յարկ) եւ զար­մա­նալի­օ­րէն ծո­վա­յին ճամ­բով փո­խադ­րու­թեան, նա­ւար­կու­թեան հետ կապ ու­նե­ցող ժա­պա­ւէն­նե­րու անուն­նե­րով մա­կադր­ուած՝ «Ամար­քորտ» եւ բնա­կա­նա­բար «Է Լա Նա­ւէ Վա»…Եւ նա­ւը կը մեկ­նի: Իսկ «Հայ­րե­նիք»ի ծփա­ցող գրա­տու­նին հա­մար տրա­մադր­ուած էր իւ­րա­յա­տուկ «Փա­փա­րա­ցի» սեն­եա­կը, որ իր վաթ­սու­նա­կան­նե­րու դեր­ասան­նե­րու լու­սան­կար­նե­րով, անց­եա­լի յու­շեր վե­րա­կեն­դա­նաց­նող ակն­թարթ­ներ կը ստեղ­ծէր:

Սո­վո­րա­կան ու հա­ճե­լի աւան­դու­թիւնը՝ հայ­կա­կան զա­նա­զան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րուն ու կրթա­կան հաս­տա­տու­թիւն­նե­րուն տա­րե­կան հա­ւա­քոյթ­նե­րը նա­ւուն վրայ կազ­մա­կեր­պու­մը մեծ թա­փով շա­րու­նակ­ուե­ցաւ: Այս ձեռ­նարկ­նե­րու շար­քին էին.- Հա­յաս­տան-Թուրք­իա ար­ձա­նագ­րու­թիւն­նե­րու մա­սին վի­ճա­բա­նա­կան հա­ւաք մը, «Հա­մազ­գա­յին»ի մա­սին նուիր­ուած ձեռ­նարկ մը, Հայ Օգ­նու­թեան Միու­թեան մա­սին այլ հա­ւաք մը, «Ար­մինի­ըն Ուիք­լի»ի եւ «Հայ­րե­նիք»ի յա­ջոր­դա­բար 75-ամ­եա­կի եւ 110-ամ­եա­կի նշում, Պոլ­սա­հայ ըն­կե­րակ­ցու­թեան ձեռ­նարկ, գիր­քի ներ­կա­յա­ցում եւ գե­ղա­ր­ո­ւես­տա­կան յայ­տագ­րեր, որոնց կար­գին յատ­կա­պէս բրի­տա­նա­հայ Գեւ Օրգ­եա­նի մե­նա­խօ­սու­թիւն, Պոս­թը­նի «Սա­յաթ Նո­վա» պա­րա­խում­բի հա­մոյթ եւ եր­գա­հան­դէս, մաս­նակ­ցու­թեամբ Խա­չիկ Ճին­կիր­եա­նի, Յո­վիկ Գրի­գոր­եա­նի եւ «Առա­ւօտ» նուա­գա­խում­բին:

Նա­ւը խա­րիսխ նե­տեց առա­ջին Հանգր­ուա­նը.- տե­սար­ժան վայր մը՝ Սէյնթ Թո­մըս (Վըր­ճին Այ­լընտզ): Իր կա­նա­չու­թեամբ եւ բլուր­նե­րով իւ­րա­յա­տուկ այս կղզեակ­նե­րը, առիթ մը ըն­ծա­յե­ցին, որ եր­կու օր շա­րու­նակ տախ­տա­կա­մա­ծին վրայ բան­տարկ­ուած ճամ­բորդ­նե­րը հաս­տատ գետ­նին վրայ ման գան, ըմ­բոշխ­նեն բնու­թիւնը (թէ­եւ բա­ւա­կան  շոգ…) եւ ան­շուշտ լո­ղան, ըմ­բոշխ­նե­լով բնա­կան ծո­վուն աղի ջուրն ու հե­ռա­ւոր բարձ­րէն՝ արե­ւին կի­զիչ ճա­ռա­գայթ­նե­րը:

Երկ­րորդ հանգր­ուան… այլ սրբա­տե­ղի մը՝ Սան Խուան (Փուեր­թօ Ռի­քօ), որ հա­մե­մա­տա­բար «ըն­դու­նակ» չէր իր լո­ղա­րան­նե­րով, մա­նա­ւանդ որ առա­ջին ժա­մե­րուն անձ­րեւն ու խո­նա­ւու­թիւնը պատ­ճառ դար­ձած էին, որ հայ զբօ­սաշր­ջի­կը այդ­չափ ալ մեծ խան­դա­վա­ռու­թեամբ դուրս չգայ նա­ւէն: Սա­կայն հա­զիւ քա­նի մը ժամ ան­ցած, կա­պոյտ եր­կինքն ու կի­զիչ ճա­ռա­գայթ­նե­րը կրցած էին տի­րա­պե­տել անձ­րե­ւին եւ անն­պաստ օդին վրայ: Կղզի­ին շուրջ պտոյտ­նե­րը բա­ւա­կան ժա­մա­նակ խլե­լով, այ­ցե­լու­նե­րը ընդ­հան­րա­պէս գնում­ներ է որ կա­տա­րե­ցին:

Եր­րորդ եւ վեր­ջին հանգր­ուան՝ տաս-տա­փակ, հարթ-հա­ւա­սար Թըրքս էնտ Քէյ­քոս կղզին, որուն մի­ակ հարս­տու­թիւնը աղն ու ջինջ ծո­վափն են: Հոս, կէս ժամ բա­ւա­րար է կղզեա­կին շուր­ջը պտտե­լու…կղզեակ մը, ուր նոյ­նիսկ ոս­տի­կան­ներն ան­գամ ան­գործ են, ոճ­րա­գործ­նե­րու եւ աւա­զակ­նե­րու բա­ցա­կա­յու­թեան պատ­ճա­ռով:

Վե­րա­դարձ նաւ… Այս հայ­կա­կան նա­ւապ­տոյ­տին մե­ծա­գոյն ար­ժա­նի­քը կը կա­յա­նայ ազ­գա­յին« քա­ղա­քա­կան եւ մտա­ւո­րա­կան հար­թակ­նե­րու վրայ մտա­ւո­րա­կա­նու­թիւնը իրա­րու մօտ բե­րե­լու անոր յա­ջո­ղու­թեան մէջ« ան­կախ գա­ղա­փա­րա­կան ու կրօ­նա­կան անոնց արե­ւե­լում­նե­րէն: Ան­գամ մը եւս այս պատ­կե­րը կրկնուե­ցաւ, այս 13-րդ նա­ւապ­տոյ­տին: 

«Հայրենիք»