ՆԻՒ ԵՈՐՔ­ԵԱՆ ՊԱՐ­ԳԵՒ` Հ.Հ. ՊԱՇՏ­ՊԱ­ՆՈՒ­ԹԵԱՆ ՆԱ­ԽԱ­ՐԱ­ՐՈՒ­ԹԵԱ­ՆԸ

  ՎԱՆԻԿ ՍԱՆԹՐԵԱՆ

Երե­ւա­նում յի­սուն գե­ղար­ուես­տա­կան գու­նա­ւոր լու­սան­կար­նե­րից բաղ­կա­ցած ցու­ցա­հան­դէս նուի­րեց Հ.Հ. պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րա­րու­թեա­նը Նիւ Եոր­քաբ­նակ լու­սան­կա­րի վար­պետ Ռո­պերթ Կա­րա­պետ­եա­նը: Այդ աշ­խա­տանք­նե­րը նա կա­տա­րել է եր­կու տա­րի առաջ, ըն­տիր պա­հեր որ­սա­լով Երե­ւա­նում, Հան­րա­պե­տու­թեան հրա­պա­րա­կում կա­յա­ցած` Հ.Հ. ան­կա­խու­թեան քսա­նամ­եա­կին նուիր­ուած տօ­նա­կա­տա­րու­թիւ­նից: Որոշ լու­սան­կար­նե­րում պատ­կե­րե­լով ընդ­հա­նուր հա­մա­ժո­ղովր­դա­կան տօ­նախմ­բու­թիւնը, լու­սան­կա­րի ճա­նաչ­ուած վար­պե­տը հիմ­նա­կան ու­շադ­րու­թիւնը նուի­րել է Հայ­կա­կան բա­նա­կի ցու­ցադ­րա­կան ելոյթ­նե­րին, ճե­պա­քա­ղե­լով բազ­մա­թիւ ու­շագ­րաւ տե­սա­րան­ներ:

Նիւ Եոր­քից բե­րած ցու­ցա­հան­դէ­սը Հ.Հ. Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րա­րու­թիւ­նում բաց­ուե­լու էր Սեպ­տեմ­բեր 24-ին, որն այ­նու­հե­տեւ հե­ղի­նա­կը այն ամ­բող­ջու­թեամբ յանձ­նե­լու էր նա­խա­րա­րու­թեա­նը:

Մինչ այդ ցու­ցադ­րու­թիւնը, Ռ. Կա­րա­պետ­եա­նը տու­եալ ցու­ցա­հան­դէ­սը ներ­կա­յաց­րել է Նիւ Եոր­քում` հոծ բազ­մու­թեան ոգե­ւո­րու­թեան պայ­ման­նե­րում, իսկ մին­չեւ նա­խա­րա­րու­թիւ­նում ցու­ցադր­ուե­լը նրա երե­ւան­եան անդ­րա­նիկ բա­ցու­մը տե­ղի ու­նե­ցաւ  “Մոսկ­ուա“ թատ­րո­նի երկ­րորդ յար­կի ճե­մաս­րա­հում:

Կա­տա­րե­լով բաց­ման արա­րո­ղու­թիւնը, Հ.Հ. Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րա­րու­թեան պաշ­տօն­եայ Ֆե­լիքս Պօղոս­եա­նը ներ­կա­նե­րին տեղ­եակ պա­հեց, որ Ռո­պերթ Կա­րա­պետ­եա­նը այս ցու­ցա­հան­դէ­սը Նիւ Եորք­ցի­նե­րին ներ­կա­յաց­նե­լուց յե­տոյ բե­րել է Երե­ւան, այս­տեղ ցու­ցադ­րե­լու եւ ապա Հ.Հ. պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րա­րու­թեա­նը նուի­րե­լու մտադ­րու­թեամբ:

Նա­խա­րար Սէյ­րան Օհան­եա­նը հա­ւա­նու­թիւն է տուել այս ձեռ­նար­կին, ըն­դու­նել առա­ջար­կը, եւ որո­շում է կա­յաց­ուել նախ ցու­ցա­հան­դէ­սը բա­ցել երե­ւան­ցի­նե­րի հա­մար սի­րե­լի վայր այս հնա­գոյն օճա­խում, նոր միայն Հա­յոց բա­նա­կի ուժն ու գե­ղեց­կու­թիւնն ար­տա­յայ­տող հրա­շա­լի հա­ւա­քա­ծոն տա­նել նա­խա­րա­րու­թիւն:

Նա նա­խա­րա­րու­թեան անու­նից շնոր­հա­կա­լու­թիւն յայտ­նեց հե­ղի­նա­կին` յատ­կա­պէս այս ցու­ցա­հան­դէ­սի մի­ջո­ցով Հա­յոց բա­նա­կի հմայ­քը ար­տերկ­րում ներ­կա­յաց­նե­լու հա­մար, նրան մաղ­թեց յե­տա­գայ ստեղ­ծա­գոր­ծա­կան նո­րա­նոր յաղ­թա­նակ­ներ:

Ռ. Կա­րա­պետ­եա­նին ող­ջու­նեց նա­եւ նրա բա­րե­կամ Մա­յիս Ռա­ֆա­յէլ­եա­նը, նշե­լով նրա բազ­մաշ­նոր­հու­թիւնը` դե­րա­սան, լու­սան­կա­րիչ, գե­ղան­կա­րիչ, դրանց անու­րա­նա­լի ցու­ցադ­րու­մը իրենց աս­պա­րէզ­նե­րում դե­ռեւս ու­սա­նո­ղա­կան նստա­րա­նից սկսած: Նա մի­ա­ժա­մա­նակ նշեց, որ ար­ուես­տա­գէ­տը անց­եալ դա­րի վեր­ջե­րին Մի­աց­եալ Նա­հանգ­ներ բնա­կու­թեան մեկ­նե­լուց յե­տոյ հայ­րե­նի­քի հան­դէպ սէ­րը միշտ պա­հել է իր սրտում, հայ­եաց­քը միշտ հա­ռել Երե­ւա­նին ու Հա­յաս­տա­նին, եւ միշտ  առիթ է որո­նում գա­լու, մի­ա­նա­լու մեր ըն­թաց­քին, իր հա­մեստ աւան­դը բե­րում մեր ընդ­հա­նուր գոր­ծին, որն ար­տա­յայտ­ւում է ցու­ցա­հան­դէս­ներ բա­ցե­լով, լու­սան­կա­րա­հա­նում­նե­րով, նուի­րատո­ւու­թիւն­նե­րով եւ այլն:

Իր շնոր­հա­կա­լու­թեան խօս­քում Կա­րա­պետ­եա­նը յի­շեց Հ.Հ. նա­խա­գա­հի աշ­խա­տա­կազ­մին, որի աջակ­ցու­թեամբ է եր­կու տա­րի առաջ յայտն­ուել Հան­րա­պե­տու­թեան հրա­պա­րա­կի յո­բե­լի­նա­կան տօ­նա­կա­տա­րու­թեա­նը,  պատ­կե­րա­հա­նել քսա­նամ­եա­կի հան­դի­սու­թեան շատ ման­րա­մաս­ներ, որոնք առ­կայ են ցու­ցա­հան­դէ­սում:

Լու­սան­կա­րի յայտ­նի վար­պետ Պօ­ղոս Պօ­ղոս­եա­նը  մեզ հետ զրու­ցե­լիս ասաց, որ առանց Ռո­պերթ Կա­րա­պետ­եա­նի կա­տա­րած աշ­խա­տան­քի թե­րի կը լի­ներ անց­եալ դա­րի երկ­րորդ կէ­սի հայ մշա­կոյ­թի էջե­րի լու­սան­կա­րա­հա­նու­մը, որին լծուած էին այն­պի­սի նշա­նա­ւոր վար­պետ­ներ, ինչ­պի­սիք էին Նեմ­րու­թը, Վա­րազ­դատ Սե­ւո­յեա­նը, Ռա­ֆիկ Համ­բար­ձում­եա­նը, ու­րիշ­ներ:

Իսկ դե­րա­սա­նու­հի, Հ.Հ. ժո­ղովր­դա­կան ար­ուես­տա­գի­տու­հի Ժեն­եա Աւե­տիս­եա­նը  վեր­յի­շեց իր Նիւ Եորք­եան հիւ­րա­խա­ղե­րը, երբ “Մե­ծա­պա­տիւ Մու­րաց­կան­նե­րի“  ներ­կա­յաց­մա­նը իրեն Աբի­սո­ղոմ աղա­յի դե­րա­կա­տար­մամբ ըն­կե­րակ­ցել է Ռո­պերթ Կա­րա­պետ­եա­նը:

***

“Մոսկ­ուա“ թատ­րո­նում ցու­ցադր­ուե­լուց յե­տոյ ցու­ցա­հան­դէսն այ­նու­հե­տեւ ներ­կա­յաց­ուեց  Հ.Հ. պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րա­րու­թիւ­նում, ում էլ հաս­ցէ­ագր­ուած էր ցու­ցա­հան­դէ­սը, եւ որ­տեղ այն մշտա­կան “գրան­ցում“ էր ստա­նա­լու:

“Այդ նպա­տա­կով էլ եկել էի Երե­ւան, մեզ հետ զրու­ցե­լիս“, ասաց Ռո­բերտ Կա­րա­պետ­եա­նը: “Ժա­մա­նե­լուցս շատ առաջ պա­րոն նա­խա­րար Սէյ­րան Օհան­եա­նին նա­մակ-գրու­թիւն էի ու­ղար­կել  այն մա­սին, որ ես լու­սան­կա­րել եմ Հ.Հ. 20-ամ­եա­կին նուիր­ուած երե­ւան­եան զօրա­հան­դէ­սը, ցան­կու­թիւն ու­նեմ բե­րե­լու այն Երե­ւան, տե­ղում ցու­ցադ­րե­լու, ապա  այն ամ­բող­ջու­թեամբ նուի­րե­լու նա­խա­րա­րու­թեա­նը: Կարճ ժամ­ա­նա­կում դրա­կան պա­տաս­խան ստա­ցայ նա­խա­րա­րու­թիւ­նից եւ առանց որե­ւէ ակն­կա­լի­քի, այլ իմ երկ­րի, իմ հո­ղի հան­դէպ պարտ­քի զգա­ցու­մով ցու­ցա­հան­դէսն առայ ու եկայ Երե­ւան“:

Ցու­ցա­հան­դէ­սը նա­խա­րա­րու­թիւ­նում բաց­ուեց Սեպ­տեմ­բեր 24-ին: Բաց­մա­նը նա­խա­րա­րը ներ­կայ չէր, որով­հե­տեւ գոր­ծուղ­ման մէջ էր գտնւում Հա­յաս­տա­նից դուրս:  Բաց­մա­նը մաս­նակ­ցել են պաշտ­պա­նութ­եան փոխ­նա­խա­րար Արա Նա­զար­եա­նը, գլխա­ւոր շտա­պի պե­տի տե­ղա­կալ Ստե­փան Գալստ­եա­նը,  վար­չու­թիւն­նե­րի ղե­կա­վար­ներ, այլ պաշ­տօն­եա­ներ, ով­քեր ու­րա­խու­թեամբ ըն­դու­նե­ցին նուի­րատ­ուու­թիւնը, ող­ջու­նե­ցին ցու­ցա­հան­դէ­սի բա­ցու­մը, նշե­լով աշ­խա­տանք­նե­րի գե­ղար­ուես­տա­կան եւ թեք­նիք-կա­տա­րո­ղա­կան վար­պե­տու­թեան բարձր մա­կար­դակ­նե­րը:

Պաշ­տօն­եա­ներն ասա­ցին, որ նա­խա­րա­րի վե­րա­դար­ձին իրենք կը զե­կու­ցեն նրան` բաց­ման արա­րո­ղու­թեան մա­սին:

“Այս նոյն ցու­ցա­հան­դէ­սը 2012 թուա­կա­նին ես բա­ցել եմ Նիւ Եոր­քում, որը մեծ յա­ջո­ղու­թիւն է ու­նե­ցել յատ­կա­պէս մեր հայ­րե­նա­կից­նե­րի, ինչ­պէս նա­եւ հե­տաքրքր­ուած ամե­րի­կա­ցի­նե­րի շրջա­նում“, ասաց լու­սան­կա­րի­չը:

Ներ­կայ ցու­ցա­հան­դէ­սը Ռո­պե­րտ Կա­րա­պետ­եա­նի մի­ակ հայ­րե­նա­կան մշա­կու­թա­յին նուիր­ուատ­ուու­թիւնը չէ: Տա­րի­ներ առաջ նա Երե­ւա­նի Եղի­շէ Չա­րեն­ցի ան­ուան գրա­կա­նու­թեան եւ ար­ուես­տի թան­գա­րա­նին է նուի­րել մէկ ճամպ­րուկ` իր իսկ  ձեռ­քով կա­տա­րած լուսան­կար­չա­կան գոր­ծեր, թիւով` 6000 հատ, որոնք անց­եալ դա­րի երկ­րորդ կէ­սի Խորհր­դա­յին Հա­յաս­տա­նի մշա­կու­թա­յին կեան­քի իւ­րօ­րի­նակ տա­րեգ­րու­թիւնն են կազ­մում: Թատ­րոն, երաժշ­տու­թիւն, գրա­կա­նու­թիւն, նկար­չու­թիւն, ճար­տա­րա­պե­տու­թիւն այս ամէնն ընդգրկ­ուած են այդ ինք­նա­տիպ եւ բա­ցա­ռիկ հա­ւա­քա­ծւում:

2011 թուա­կա­նին լու­սան­կա­րի­չը ցու­ցա­հան­դէս է բա­ցել Երե­ւա­նի “Նա­րե­կա­ցի ար­ուես­տի միու­թիւ­նում“` նուիր­ուած Էրե­բու­նի-Երե­ւա­նի տար­բեր յո­բել­եան­նե­րին` սկսած 1968 թուա­կա­նից, երբ մեծ շու­քով նշուեց Երե­ւա­նի 2750-ամ­եա­կը, եւ այդ ամ­բող­ջա­կան ցու­ցա­հան­դէ­սը նուի­րել “Էրե­բու­նի“ թան­գա­րա­նին: Այդ ցու­ցա­հան­դէսն այ­նու­հե­տեւ տե­ղա­փոխ­ուել է Մար­տու­նի (Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տու­թիւն) եւ “Էրե­բու­նի“ թան­գա­րան:

Վեր­ջերս Նիւ Եոր­քի Սրբոց Նա­հա­տա­կաց ամե­նօր­եայ հայ­կա­կան վար­ժա­րա­նում Ռո­պերթ Կա­րա­պետ­եա­նը ներ­կա­յաց­րել է “Իմ Երե­ւա­նը“ նիւ­թով ցու­ցա­հան­դէ­սը: 35 մե­ծա­դիր լու­սան­կա­րից բաղ­կա­ցած ամ­բողջ ցու­ցադ­րու­թիւնը  նա նուի­րեց դպրո­ցին, ար­ժա­նա­նա­լով ու­սում­նա­կան հաս­տա­տու­թեան  ամ­բողջ կազ­մի, այդ թւում` նրա տնօ­րէն Զար­մի­նէ Պօ­ղոս­եա­նի շնոր­հա­կա­լու­թեա­նը: Հե­ղի­նա­կին վստա­հեց­րել են, որ ցու­ցա­հան­դէ­սը մշտա­կան գոր­ծե­լու է վար­ժա­րա­նի դա­սա­սեն­եակ­նե­րից մե­կում, որ­պէս­զի նրա սա­ներն ամէն օր տես­նեն, իմա­նան, որ իրենք Հա­յաս­տա­նի սի­րուն մայ­րա­քա­ղաք Երե­ւան ու­նեն:

Հայ­րե­նիք կա­տա­րած հեր­թա­կան ներ­կայ այ­ցի ըն­թաց­քում ար­ուես­տա­գէտ-լու­սան­կա­րի­չը ձեռ­քե­րը ծալ­լած չի նստել լու­սան­կա­րել է Երե­ւա­նում ու նրա­նից դուրս տե­ղի ու­նե­ցած իրա­դար­ձու­թիւն­նե­րը, հայ­րե­նի­քում իր` նա­խորդ մեկ­նու­մից  յե­տոյ կա­տար­ուած փո­փո­խութ­իւն­նե­րը, կեն­դա­նի հա­ղորդ­մամբ հան­դէս եկել “Կեդ­րոն“ հե­ռուս­տա­տե­սու­թեամբ:

“Ապա­րա­նի տա­րած­քում մի մեծ խաչ են տե­ղադ­րել, Աբով­եա­նում հսկայ եկե­ղե­ցի կա­ռու­ցել, այլ հո­գե­ւոր կեդ­րոն­ներ են վե­րա­կեն­դա­նաց­րել  դրանք բո­լո­րը լու­սան­կա­րել եմ, որով­հե­տեւ ու­զում եմ եկե­ղե­ցա­կան թե­մա­նե­րով մի ցու­ցա­հան­դէս բա­ցել, Մի­աց­եալ Նա­հանգ­ներ վե­րա­դառ­նա­լուց յե­տոյ“, ասաց լու­սան­կա­րի­չը: “Բա­ցի այդ մտա­դիր եմ նա­եւ առա­ջի­կա­յում, այ­սինքն, երեք տա­րի յե­տոյ իմ լրա­նա­լիք 80-ամ­եա­կը նշել Երե­ւա­նում, յա­տուկ ցու­ցա­հան­դէ­սով: Այդ ցու­ցա­հան­դէ­սում ներ­կա­յաց­նե­լու եմ 20-րդ դա­րի խորհր­դա­յին մշա­կոյ­թի այն մե­ծե­րին` հայ եւ օտա­րազ­գի, որոնց լու­սան­կա­րել եմ Դա­ւիթ Խանճ­եան, Վա­լե­րի Գեր­գի­եւ, Յով­հան­նէս Չէ­քիճ­եան, Վախ­թանգ Ճա­պուկ­ե­ա­նի,  Լի­լի Չու­գա­սըզ­եան այս­պէս, շա­տե­րը“, ասաց Ռո­պերթ Կա­րա­պետ­եա­նը:

Երե­ւան