0
0
ԵՐԵՒԱՆ.- Հայաստանի Հանրապետութեան արտահերթ ընտրութիւնները տեղի ունեցան Յունիս 20-ին: Կեդրոնական ընտրական յանձնախումբի տուեալներուն համաձայն, այս ընտրութիւններուն մասնակցելու իրաւունք ունեցող 2 միլիոն 593 հազար 572 ընտրողներէն քուէարկութեան մասնակցեցաւ 1 միլիոն 281 հազար 174 քաղաքացի կամ 49,4 տոկոսը:
Հակառակ սպասուածին, Փաշինեանի «Քաղաքացիական Պայմանագիրը» կուսակցութիւնը մնաց յառաջատար: Ազգային Ժողովին մէջ, Փաշինեան պիտի ունենայ 71 Աթոռ, իսկ «Հայաստան» Դաշինքը (Հայաստանի երկրորդ նախագահ Ռոպերթ Քոչարեան, Հ.Յ.Դ. եւ «Վերածնուող Հայաստան» կուսակցութիւն)` 27, «Պատիւ Ունեմ»-ը Խորհրդարան պիտի անցնի իրաւունքի ուժով (այսինքն երրորդ հոսանք մը, նուազագոյն քուէները չստացած ըլլալուն պատճառաւ) եւ ունենայ 7 աթոռ:
Մեծագոյն ազգային փոքրամասնութիւններու 4 աթոռներէն 3-ը Քաղաքացիական պայմանագիրի բաժինէն է, 1-ը` «Հայաստան» դաշինքին: Այսպիսով` «Հայաստան» դաշինքի աթոռները կը դառնան 27:
Ատկէ բացի, «Հայաստան» դաշինքը կը ստանայ լրացուցիչ 2 աթոռ, որպէսզի խորհրդարանին մէջ ապահովէ սահմանադրութեան պահանջը. ընդդիմութեան կազմը խորհրդարանին մէջ պէտք է 1/3-էն պակաս չըլլայ:
Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Արմէն Սարգսեան զրոյցներ ունեցաւ՝ շաբաթավերջի արտահերթ ընտրութեան արդիւնքով խորհրդարան մուտք գործել յաջողած քաղաքական ուժերու ղեկավարներուն հետ։ Այսպէս, ան շնորհաւորեց վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանը, որու ղեկավարած «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցութիւնը մեծամասնութիւն ապահոված է խորհրդարանէն ներս։ Նախագահ Սարգսեան զրոյցներ ունեցաւ նաեւ խորհրդարան մուտք գործած «Հայաստան» դաշինքի ղեկավար Ռոպերթ Քոչարեանի եւ «Պատիւ ունիմ» դաշինքի ցուցակը գլխաւորած Արթուր Վանեցեանին հետ։
Փաշինեան իրերայաջորդ հանդիպումներ ունեցաւ ընտրութիւններուն մասնակցութիւն բերած, սակայն խորհրդարան մուտք գործել չյաջողած զանազան քաղաքական ուժերու ղեկավարներուն հետ։ Այսպէս, ըստ որոշ տեղեկութիւններու, Նիկոլ Փաշինեան յառաջիկայ աշնան՝ հաւանաբար Սեպտեմբերին, ստորագրէ համաձայնագիր մը, որով պիտի ճանչնայ Ատրպէյճանի տարածքային ամբողջականութիւնը։
Արտահերթ խորհրդարանական ընտրութենէն վերջ, Հայաստանի մէջ տեսականօրէն սկիզբ կ՚առնէ նոր շրջան մը։ Յետպատերազմեան ծանր իրավիճակով յառաջացած քաղաքական տագնապին լուծում գտնելու առաջադրութեամբ տեղի ունեցաւ այս ընտրութիւնը։ Թէեւ վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան ընտրութեան յաջորդած մթնոլորտին մէջ կրկնելով կը կրկնէ, որ տագնապը յաղթահարուած է, սակայն, ըստ երեւոյթին, բաւարար ազդանշաններ գոյութիւն չունին այս ուղղութեամբ։ Գործնականօրէն մշուշի մէջ նոր մեկնարկ մըն է Հայաստանէ ներս։ Իրադարձութիւններու շարունակութեան կը սպասուի ուշադրութեամբ՝ մանաւանդ, որ երկրի սահմաններուն դէմ կատարուած ոտնձգութիւնները կը շարունակուին։
Խօսելով ընտրութիւններու արդիւնքներուն մասին, Հայաստանի երկրորդ նախագահ, «Հայաստան» դաշինքի վարչապետի թեկնածու Ռոպերթ Քոչարեան ըսաւ. «Այն լիազօրութիւնը, որ ստացած է այս իշխանութիւնը, համոզուած եմ, որ վստահութեան լիազօրութիւն չէ, մեր բոլոր հանդիպումները եղած են աւելի մարդաշատ, քան իշխանութեան ներկայացուցիչներու հանդիպումները, կարծիքովս` այստեղ ազդեց նախկին իշխանութիւններու վերադարձի գործօնը: Այդ գործօնը էապէս զօրացուց այն հանգամանքը, որ երեք նախկին նախագահները աշխուժ կը մասնակցէին ընտրութիւններուն, երկուքը` ընտրացուցակներ գլխաւորելով, երրորդը` քարոզարշաւներուն շատ աշխուժ մասնակցելով: Մենք չկրցանք կոտրել այդ հանգամանքը, քանի որ քարոզարշաւը շատ կարճ էր, չէինք հասցներ եւ յատկապէս գիւղական համայնքներուն մէջ քիչ հանդիպումներ ունեցած ենք, եւ եթէ նկատած էք` իշխանութիւնը շատ աւելի մեծ արդիւնքներ արձանագրած է գիւղական համայնքներուն մէջ: Ասիկա, տպաւորութեամբս, ազդեց այնպէս, որ մարդիկ ամէն պարագայի վերջին պահուն մտահոգութիւն ունեցան այդ տեսանկիւնէն եւ գացին քուէարկեցին ներկայ իշխանութիւններու օգտին: Ասիկա կ՛երեւի յեղափոխութեան վերջին փամփուշտն էր, բայց չեմ կարծեր, որ իշխանութիւնը ճիշդ կը գնահատէ իրավիճակը եւ հաստատ կը մտածեն, որ ասիկա նոր լիազօրութիւն է, բայց կը կրկնեմ, որ ասիկա հակառակ կողմէն եկող լիազօրութիւն էր»:
Ընտրութիւններու նման արդիւնքի մասին խօսելով` Քոչարեան խոստովանեցաւ, որ արդիւնքները իրենց համար անսպասելի էին: «Կը կարծեմ` անսպասելի էին նաեւ շատերու համար, նախ եւ առաջ այն պատճառով, որ բոլոր հարցախոյզները ցոյց կու տային այլ պատկեր, վստահաբար, մենք պէտք է փորձենք գտնել բացատրութիւն, եւ մենք կ՛ենթադրենք, որ եղած են զանգուածային խախտումներ: Մենք ակնյայտ տեսած ենք վարչական լծակներու կիրարկում եւ այդ պատճառով պիտի դիմենք Սահմանադրական դատարան` ընտրութիւններուն արդիւնքները քննարկելու»:
Ռուսաստանի «Քոմերսանտ» լրատուամիջոցը նշեց, թէ ժողովուրդը թէ՛ պարտութեան եւ թէ նուաստացման համար ներած է Փաշինեանին, սակայն, զիջումներն ու նուաստացումները դեռ նոր կը սկսին։ Մոսկուայի մէջ Փաշինեանի կուսակցութեան տարած անվերապահ յաղթանակը անակնկալի մատնած է շատերը։ Փաշինեանի դէմ պայքարելու ժամանակ Հայաստանի ընդդիմութիւնը չէ կարողացած նոր դէմքեր գտնել եւ սա եղած է իր բուն խնդիրը։ «Որքան որ ալ դուրսէն նայելով անտրամաբանական, ծիծաղելի եւ մազոշիստ թուի՝ սա եղած է ժողովուրդի ընտրութիւնը», գրած է «Քոմերսանտ», եզրափակելով, թէ.- «Նուաստացումները, զիջումները, փոխզիջումները չեն վերջանար։ Թերեւս անոնք տակաւին նոր կը սկսին։ Սա է ճակատագիրը այն բոլոր պետութիւններու եւ ժողովուրդներու, որոնք պարտուած են պատերազմի մէջ։ Չկան բացառութիւններ եւ հրաշքներ։ Վաղ թէ ուշ ստիպուած պիտի ըլլան զիջումներու երթալ Պաքուի հետ թէ՛ սահմանային հարցերու մէջ եւ թէ փոխադրութեան միջանցքի երկայնքով։ Այդ մէկը պէտք է անցնի Հայաստանով՝ Նախիջեւանը կապելով մնացեալ Ատրպէյճանի հետ։ Այս բոլորը այդ իսկ զիջումներն են, որոնց Փաշինեան համաձայնեցաւ ռազմական գործողութիւններու դադրեցման մասին պայմանագիրը կնքելու ժամանակ։ Տհաճ է, զզուելի, նուաստացուցիչ, բայց այդ կէտերուն պէտք է հետեւիլ։ Եւ ասոր համար, թերեւս առանց գիտակցելու, քուէարկեցին այն մարդիկ, որոնք Փաշինեանին յաղթանակ պարգեւեցին ընտրութիւններուն մէջ»։
Քրեմլինի բանբերը՝ Տիմիթրի Փեսքով տեղեկացուց, որ Մոսկուա ուշադրութեամբ կը հետեւի Հայաստանի ընտրութիւններու ընթացքին եւ ստեղծուած համապատասխան իրավիճակին։ Ան ընտրութեան առթիւ շնորհաւորեց հայ ժողովուրդը ու նշեց, որ Քրեմլին կը տեսնէ Փաշինեանի տարած վստահ յաղթանակը ընտրութիւններուն մէջ։ Ըստ իրեն, ռուսական կողմը կը փափաքի, որ ժողովուրդի որոշումը նպաստէ երկիրը զարգացման կայուն ուղիի վրայ դնելու։ Ռուսաստանի Արտաքին գործոց նախարարութեան բանբեր Մարիա Զախարովան ալ յոյս յայտնեց, թէ ընտրութիւններու արդիւնքը կը նպաստէ Հայաստանի եւ ռուս-հայ յարաբերութիւններու ապագայ զարգացման։
