
Անցեալ դարաշրջանի մարդկութեան դէմ գործուած մեծագոյն ոճիրի` Հայոց Ցեղասպանութեան միջազգային ճանաչման գործընթացը շարունակական է ու նպատակային: Արդարեւ, անցեալ տարի, տարբեր երկիրներու 20 պաշտօնատարներ յարգանքի տուրք մատուցեցին Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին:
Անկախ ճանաչումներէն` կատարուածը դատապարտելն ու անմեղ զոհերու յիշատակը յարգելը պարտք սեպած են 2012-ի մէջ Հայաստան այցելած տարբեր երկիրներու աւելի քան քսան պաշտօնատարներ: Այս այցելութիւնները ինքնին ճանաչումն են Հայոց Ցեղասպանութեան ոճիրին: Այս այցելութիւններն են.-
1.- Հ.Հ. նախագահ Սերժ Սարգսեանի հրաւէրով Հայաստան ժամանած Եւրոպական Յանձնաժողովի նախագահ Ժոզէ Մանուէլ Պարոզօ այցելեց Ծիծեռնակաբերդ, իրեն ընկերակցող պատուիրակութեան հետ:
2.- Ուրուկուայի Ներկայացուցիչներու պալատի նախագահ Խորխէ Օռիկօ եւ իր պատուիրակութիւնը այցելեցին Ծիծեռնակաբերդի բարձունք: Ան տպաւորութիւններու մատեանին մէջ հետեւեալ գրառումը կատարեց. “Ուրուկուայի անունով կրկին կ՛ընդունինք այն պայքարը, որ կը տանիք: Հնարաւոր չէ առաջ երթալ, դէպի ապագայ` առանց ներկան ճանչնալու հաստատակամութեան“:
3.- Լաթվիոյ Արտաքին Գործոց նախարար Էդգարս Ռինկեւիչսի գլխաւորած պատուիրակութիւնը այցելեց Ծիծեռնակաբերդ: Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի տնօրէն Հայկ Տեմոյեանի ուղեկցութեամբ հիւրերը ծանօթացան 20-րդ դարու մեծագոյն ոճրագործութիւնը փաստող ցուցանմուշներուն:
4.- Ա.Պ.Հ.-ի անդամ պետութիւններու խորհրդարաններու պաշտպանութեան եւ անվտանգութեան մշտական յանձնաժողովներու նախագահներու Համակարգող խորհրդակցութեն անդամները այցելեցին Ծիծեռնակաբերդ: Ռուսաստանի Տումայի անվտանգութեան հարցերու յանձնաժողովի նախագահ Իրինա Եարովայան յուշամատեանին մէջ գրեց. “Յիշողութիւնն այն է, ինչը կը պահպանէ անցեալի նկատմամբ հաւատարմութիւնը եւ կը պաշտպանէ ապագայի սխալներէն: Հայաստանի ցաւը եւ ողբերգութիւնը մեր ժողովուրդներու համար ընդհանուր է: Կեանքի ծառը ներկայի ու ապագայի իմաստն ու էութիւնն է“:
5.- Լիւքսեմպուրկի Մեծ Դքսութեան փոխ վարչապետ, արտաքին գործերու նախարար Ժան Ասելպորն այցելեց Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յուշահամալիր:
6.- Արժանթինի Հանրապետութեան արտաքին գործերու նախարար Հեքթոր Մարկոս Թիմերմանը այցելեց Ծիծեռնակաբերդ:
7.- Իսրայէլի տեղեկատուութեան եւ սփիւռքի նախարար Եուլի Էտելշթայնը եւս այցելեց Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յուշահամալիր: Նախարարը գրառում կատարեց պատուոյ հիւրերու յուշամատեանին մէջ, նշելով թէ “Մեր ժողովուրդներու միջեւ կան շատ ընդհանրութիւններ ու նման պատմական դրուագներ: Իսրայէլի մէջ որեւէ մէկը չի ժխտեր Հայոց Ցեղասպանութեան փաստը“:
8.- Ռուսաստանի Դաշնութեան Դաշնային ժողովի Պետական Տումայի նախագահ Սերգէյ Նարիշկինը այցելեց Ծիծեռնակաբերդ:
9.- Պաշտօնական այցելութեամբ Հայաստան գտնուող Եւրոպական խորհուրդի նախագահ Հերման վան Ռոմպայը Հ.Հ. արտաքին գործերու նախարար Էդուարդ Նալպանտեանի ուղեկցութեամբ այցելեց Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակը յաւերժացնող Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիր: Ռոմպայը ծաղկեպսակ զետեղեց յուշակոթողին եւ մէկ վայրկեանի լռութեամբ յարգեց Ցեղասպանութեան նահատակներու յիշատակը:
10.- Պաշտօնական այցելութեամբ Հայաստան ժամանած Աւստրիայի Հանրապետութեան նախագահ Հայնց Ֆիշերը Հ.Հ. արտաքին գործերու նախարար Է. Նալպանտեանի եւ քաղաքապետ Տարօն Մարգարեանի ուղեկցութեամբ այցելեց Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յուշահամալիր: Աւստրիայի նախագահը յիշատակի պուրակին մէջ եղեւնի տնկեց: Նշենք, որ Աւստրիան դեռ պաշտօնապէս չէ ճանչած Հայոց Ցեղասպանութիւնը:
11.– Լիթուանիոյ Հանրապետութեան ազգային պաշտպանութեան նախարար տիկին Ռասա Եուկնեւիչիենեն այցելեց Ծիծեռնակաբերդ:
12 .- Պաշտօնական այցելութեամբ Հայաստան ժամանած Ուրուկուայի արտաքին գործերու նախարար Լուիս Ալմակրոն այցելեց Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յուշահամալիր: Պատուիրակութեան անդամները շրջայց կատարեցին նաեւ Յիշողութեան պուրակին մէջ, ուր Լուիս Ալմագրոն արծաթափայլ եղեւնի տնկեց: Ուրուկուայ Ապրիլ 24-ը յայտարարած է “Հայ նահատակներու յիշատակի օր“:
13.- Գերմանիոյ պետական նախարար Քորնելիա Փիփերը յարգանքի տուրք մատուցեց Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին:
14.- Իսրայէլի գիւղատնտեսութեան եւ գիւղական զարգացման նախարար Օրիթ Նոքետը այցելեց Ծիծեռնակաբերդ: Ան գրառում կատարեց թանգարանի պաշտօնական այցելութիւններու յուշամատեանին մէջ. “Որպէս կին, որպէս հրեայ եւ իբրեւ մարդ արարած` ես ցնցուած եմ այս նկարներուն մէջ ցուցադրուածը տեսնելով, անմեղ հայ մարդոց եւ ընտանիքներու սպանութենէն“:
15.- Լիթուանիոյ Արտաքին Գործոց նախարար Աութրոնիուս Աժուպալիս այցելելով Ծիծեռնակաբերդ:
16.- Ֆինլանտայի Հանրապետութեան արտաքին գործոց նախարար Էրքի Տուոմիոյիան այցելեց Ծիծեռնակաբերդ` Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յուշահամալիր եւ ծաղկեպսակ զետեղեց Մեծ Եղեռնի զոհերու յուշարձանին: Նշենք, որ Ֆինլանտան պաշտօնապէս դեռ չէ ճանչած Հայոց Ցեղասպանութիւնը:
17.- Կիպրոսի Արտաքին Գործոց նախարար Էրաթօ Մարքուլիս այցելելով անմեղ զոհերու յիշատակը յաւերժացնող յուշահամալիր եւ գրառում կատարեց նաեւ Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի պատուաւոր հիւրերու մատեանին մէջ, նշելով, որ Կիպրոսի ժողովուրդը եւ անձամբ ինքը կը կիսեն հայ ժողովուրդի ցաւն ու ապրած ողբերգութիւնը:
18.- Պուլկարիոյ վարչապետ Պոյքօ Պորիսով եւ իրեն ընկերցող պատուիրակութիւնը այցելեցին Ծիծեռնակաբերդ: Պուլկարիան դեռ աշտօնապէս չէ ճանչած Հայոց Ցեղասպանութիւնը:
19.- Ռուսաստանի Դաշնութեան արտաքին գործերու նախարար Սերգէյ Լաւրով այցելեց Ծիծեռնակաբերդի յուշահամալիր եւ յարգանքի տուրք մատուցեց անմեղ զոհերու յիշատակը յաւերժացնող յուշահամալիրին առջեւ:
20.- Գերմանիոյ Դաշնային հանրապետութեան արտաքին գործերու նախարար Գիդօ Վեսթերվելէն այցելեց Հայոց Ցեղասպանութեան յուշահամալիր: