0
0
ՅԱԿՈԲ ՎԱՐԴԻՎԱՌԵԱՆ
Մեծագոյն Նիւ Եորքի մեր համայնքը թէեւ ունի իր չորս պարախումբերը, որոնք տարիներէ ի վեր կը հրամցնեն հայ պարարուեստի լաւագոյն արտայայտութիւնները, յաճախ մրցելով իրարու հետ, կը բերեն որակ մը մեր մշակոյթի այդ բնագաւառէն ներս: Կը հաւատանք Ամերիկայի որդեգրած մրցակցութեան ոգիին, որովհետեւ, մեր պարագային նոյնպէս, ի վերջոյ պիտի շահի մեր մշակոյթը: Այս մէկը իր ազնուագոյն իմաստով կը գրենք, անկասկած. եթէ չես դիմանար մրցակցութեան, ապա քաշուիր բեմահարթակէն ու հրապարակէն:
Սակայն, այս բոլորը ըսելով մէկտեղ, Հոկտեմբեր 20, Շաբաթ օր երեկոյեան ներկայացուած համոյթը տարբեր էր միւսներէն ե՛ւ յայտագրով, ե՛ւ ընտրուած պարերով, մա՛նաւանդ մենապարերու այն յաջորդականութեամբ, ուր մեր պարարուեստի լաւագոյն ոճային ձեւերը ընդելուզուած էին Արեւմուտքի պալէի եւ երբեմն ալ Արեւելքի ժողովուրդներու գեղեցիկ համակեցութեամբ, որ երբեք արգելք չէին ըլլար գերազանցապէս հաղորդուելու դարձեալ “հայկական պար“ հասկացողութեամբ: 
Պարուսոյցը Նոյեմի Արաքսի խնամքով ձեւաւորած ու գծած պարերը համբերութեամբ կրցած էր սորվեցնել իր խումբի շնորհալի տասը երիտասարդուհիներուն եւ երկու երիտասարդներուն, որոնք կատարելագործուած կերպով կրցան զանոնք հրամցնել ներկաներուն: Պիտի ըսենք, անսխալ, եթէ իրաւունքը տրուի արժեւորում մը ընել, գոնէ մեզի նման սիրողներուս կողմէ:
Նիւ Եորքի Համազգային վարչութեան եւ զայն գլխաւորող մեր բարեկամին` Արա Գաբրիէլեանին կրնանք շնորհաւորել նման ընտրութիւն մը ըրած ըլլալուն համար. ունենալու յանդգնութիւնը հեռաւոր Սան Ֆրանսիսքոյէն հրաւիրելու “Արաքս“ը, որ այժմ որպէս անկախ պարախումբ կը գործէ: Հոկտեմբերի մշակոյթի այս ամսուն, երբ Մեծագոյն Նիւ Եորքի մէջ մեր միութիւնները զիրար հրմշ-տկող ու աննախադէպ առատութեամբ ձեռնարկներով հրապարկ ելած են:
Համոյթը տեղի ունեցաւ Էլմհըրսթի (Նիւ Եորք) Ուոլթըր Հ. Գրոլի միջնակարգ վարժարանի հանդիսասրահը: Խումբը արժանի էր աւելի ներկայանալի սրահի մը անկասկած, ուր բացի ձայնային սարքաւորումներու եւ բեմական լոյսերու անբաւարարութեան պատճառով, հանդիսատեսը պիտի կարենար, տարբեր սրահի մը մէջ, աւելիով ըմբոշխնել հրամցուած յայտագիրը: Դժբախտաբար, դպրոցական հանդէսի մը երեւոյթով ներկայանալը անարդարութիւն պիտի ըլլար արհեստավարժ մակարդակի հասնող “Արաքս“ին համար: Այս որպէս նկատողութիւն:
Յայտագիրը ունէր երկու բաժին եւ իւրաքանչիւր բաժնի սկիզբը կը մասնակցէր Նիւ Ճըրզիի Համազգային “Արեգակ“ պատանեկան երգչախումբը ղեկավարութեամբ` Վաղարշակ Օհանեանի: Անցնող քանի մը տարիներուն, մեր բեմերուն վրայ այս պատանիներու մասնակցութիւնը կը ներշնչէ յոյս, որ տակաւին մեր երգարուեստը պիտի ունենայ շարունակականութիւն: Տամատեանի “Տալւորիկ“ ժողովրդային երգը, անգամ մը եւս լսելով, հայրենասիրական նոր ապրումներով դարձեալ գնահատեցինք այդ պատանիներուն ունեցած ոգին, որ կը փոխանցուէր ներկաներէն իւրաքանչիւրին:
Խմբային պարերը թիւով չորս, սակայն կը հաստատեն որ պարուսոյցը նո՛յնքան տաղանդաւոր է, որքան մենապարերու ներկայացմամբ, այնքան` խմբային պարերու ձեւաւորմամբ:
Հայկական երգերու վրայ յօրինուած պարերը եւս նորութիւն մը բերին մեզի համար: Խաչատուր Աւետիսեանի երաժշտութեամբ քանի մը երգեր, նաեւ` Սմբատ Բիւրատի, Արա Գէորգեանի, Կոմիտասի, Սայաթ Նովայի երգերուն վրայ մենապարերը գրաւիչ էին: Միւս կողմէ, Վիթթորօ Մոնթինիի “Գնջուները“ պարը Աննաթ Խորէնի եւ Լիլիթ Մարկոսեանի կողմէ արժանացան լայն ծափերու:
Կ՛արժէ իւրաքանչիւր պարի համար գրել պարբերութիւն մը, սակայն թերթի սիւնակները անբաւարար պիտի ըլլան անդրադառնալ ամէն մէկուն մասին գրել: Կ՛արժէ յիշատակել գոնէ անունները մասնակիցներուն. Էտուար Պարսումեան, Էլիզապէթ Կրեսոն, Լենա Տաքեսեան, Աննաթ Խորէն, Թոմաս Քոշի, Նայիրի Գույումճեան, Լիլիթ Մարկոսեան, Նարէ Մկրտիչեան, Մանէ Մինասեան, Սաթենիկ Յարութիւնեան, Ելենա Տէր Սարգսեան. անուններէն կրնանք կռահել, որ մեծամասնութեամբ Հայաստանէն Սան Ֆրանսիսքօ արտագաղթած տաղանդաւոր երիտասարդուհիներ են անոնք:
Երեկոն նուիրուած էր մեր անմոռանալի ընկերոջ, գրող, խմբագիր, հասարակական գործիչ, վերջերս մահացած Արիս Սեւակի պայծառ յիշատակին եւ իր թարգմանչական գործունէութեան 45-ամեակին: Խորին յարգանք մեր վաղեմի բարեկամին վաստակին եւ կը խոնարհինք անոր թարգմանական գրականութեան առաջ: Այրին` տիկին Աստղիկ Սեւակ իր կարելին ըրած էր յարգանքի բաժինը ամուսնոյն` Արիսին ներկայացնելու բարձրորակ:
