
Միացեալ Նահանգներու Արեւելեան թեմի Ազգային երեսփոխանական ժողովը, գումարեց իր 55-րդ ժողովը` Ուաշինկթընի Սուրբ Խաչ եկեղեցւոյ սրահին մէջ, Մայիս 16-էն 18, հովանաւորութեամբ սոյն եկեղեցւոյ եւ նախագահութեամբ Թեմի Բարեջան Առաջնորդ Օշական Արք. Չօլոյեանի:
Ներկայ էին ազգային երեսփոխաններ, հոգեւոր դասի անդամներ, ազգային վարչութեան անդամներ, հոգաբարձութեանց ներկայացուցիչներ եւ հրաւիրեալներ:
Երեք օրերու վրայ տեւողութիւն ունեցող այս ժողովը քննարկեց Առաջնորդարանին, Կրօնական ժողովին ու Ազգային վարչութեան միամեայ աշխատանքներն ու արձանագրուած արդիւնքները:
Աւարտին, մշակուեցաւ յառաջիկայ տարուան ծրագիրը, ապա կատարուեցան կրօնական ժողովի եւ ազգային վարչութեան ընտրութիւնները:
Նստաշրջանը Շաբաթ, Մայիս 18 յետմիջօրէին յաջողութեամբ աւարտեց իր աշխատանքները:
Կրօնական ժողովի անդամ վերընտրուեցան Հայր Արամ Ստեփանեան (Ուայթընզվիլ, Մասաչուսէց) եւ Հայր Մեսրոպ Լագիսեան (Նիւ Եորք):
Ազգային վարչութեան անդամ վերընտրուեցան Նուպար Մկըրեան (Ֆիլատելֆիա, Փենսիլվանիա), Ճոն Տաղլեան (Ուաթըրթաուն, Մասաչուսէց): Նոր անդամ ընտրուեցաւ Քրիս Փարնակեան (Նիւ Եորք):
Ժողովի աւարտին Բարեջան Առաջնորդը շնորհակալութիւն յայտնեց տեղւոյն Սուրբ Եկեղեցւոյ հոգաբարձութեան եւ հովիւ Հայր Սարգիս Ագթաւուգեանի, որ անթերի աշխատանք տարած էին, այս երրորեայ հաւաքը յաջողցնելու համար:
Նշենք թէ յառաջիկայ Ազգային երեսփոխանական ժողովը տեղի պիտի ունենայ Տիթրոյթի մէջ:
Անցեալ տարուայ տեղեկագրին մէջ, նշուած են հետեւեալ տեղեկութիւնները, իրենց ենթաբաժանումներով.-
Ա.- ՅԱՐԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ՄԵԾԻ ՏԱՆՆ ԿԻԼԻԿԻՈՅ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍՈՒԹԵԱՆ ՀԵՏ
Առաջնորդ Սրբազան Հայրը կանոնաւոր եւ հետեւողական կերպով կապ պահեց Վեհափառ Հայրապետին հետ` նամակագրութեամբ եւ մանաւանդ հեռաձայնային հաղորդակցութեամբ, Վեհափառ Հայրապետը տեղեակ պահելով Թեմի առօրեայ կեանքին ու գործունէութեան: Սրբազան Հայրը չորս առիթներով գտնուեցաւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսարան եւ առանձին հանդիպումներ ունեցաւ Նորին Սուրբ Օծութիւն Տ. Տ. Արամ Ա. Վեհափառ Հայրապետին հետ: Անոնք միասնաբար քննարկեցին Կաթողիկոսութեան ու մեր Թեմին կապուած հարցեր: Քննարկուեցան Վեհափառ Հայրապետին Հոկտեմբեր 2012-ին կատարելիք Հովուապետական այցելութեան հետ կապուած մանրամասնութիւններ: Սակայն Սուրիոյ մէջ տիրող կացութեան պատճառով Վեհափառ Հօր այցելութիւնը յետաձգուեցաւ:
Յաջորդ հանդիպումները կեդրոնացան Սուրիոյ համար կատարուելիք մարդասիրական օժանդակութեանց կապուած մեր Թեմին մասնակցութեան վրայ:
Մնայուն յարաբերութիւն մշակուեցաւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան ենթակայ Թեմերուն հետ, ի մասնաւորի` Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու Արեւմտեան եւ Գանատայի Թեմերուն հետ:
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան ներկայացուցիչի հանգամանքով Առաջնորդ Սրբազան Հայրը եւ Նարեկ Արքեպիսկոպոս Ալեէմեզեան ներկայացուցին Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւնը Արեւելեան Ուղղափառ Եկեղեցիներու եւ Հռոմէական Կաթողիկէ Եկեղեցւոյ միջեւ Աստուածաբանական երկխօսութեան տարեկան հանդիպումին, որ տեղի ունեցաւ Վատիկանի մէջ:
Բ.- ՅԱՐԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ՍՈՒՐԲ ԷՋՄԻԱԾՆԻ ԵՒ ԱՆՈՐ ԵՆԹԱԿԱՅ ԹԵՄԵՐՈՒՆ ՀԵՏ
Առաջնորդը մնայուն կապի մէջ մնաց Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Նորին Սուրբ Օծութիւն Տ. Տ. Գարեգին Բ. Հայրապետին հետ, քննարկելով Հայ Եկեղեցւոյ ներկայ կացութեան դիմագրաւած մարտա-հրաւէրները եւ ծիսական ու կանոնական հարցերը: Սրբազան Հայրը հանդիպումներ ունեցաւ նաեւ Էջ-միածնական Թեմի Առաջնորդ` Բարձրաշնորհ Տ. Խաժակ Արքեպիսկոպոս Պարսամեանին հետ, եւ որպէս համաատենապետներ Սուրբ Էջմիածնի եւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան Երկխօսութեան Յանձնախումբին, անոնք քննարկեցին Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ եւ ընդհանրապէս հայութեան առնչուող, ինչպէս նաեւ տեղական բնոյթ ունեցող հարցեր: Այս հանդիպումները մեծապէս օգտակար եղան թիւրիմացութիւններ յստակացնելու, փոխադարձ սէրն ու յարգանքը զօրացնելու, ինչպէս նաեւ որոնելու մարզեր ուր համագործակցութեան ձեւեր կարելի է ստեղծել:
Գ.- ՄԻՋ-ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ՅԱՐԱԲԵՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐ
Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւնը եւ Ամերիկայի Արեւելեան Թեմը բծախնդրութեամբ առաջ կը տանին միջ-եկեղեցական յարաբերութիւններ: Անցնող տարուան ընթացքին այդ յարաբերութիւնները պահուեցան կանոնաւոր կերպով` Առաջնորդ Սրբազան Հօր ջանքերով ու մանաւանդ Թեմիս Առաջնորդական Փոխանորդ` Գերաշնորհ Տ. Անուշաւան Եպիսկոպոս Դանիէլեանի աշխատանքով, որ իր Առաջնորդական Փոխանորդի պաշտօնին առընթեր Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան միջ-եկեղեցական յարաբերութեանց ներկայացուցիչն է Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներուն մէջ եւ կը մասնակցի Համաշխարհային Եկեղեցիներու Խորհուրդի Ամերիկայի բաժանմունքի` WCC-ի Faith and Order Commission-ի ժողովներուն:
Անուշաւան Սրբազանին միջ-եկեղեցական գործունէութեան ժամանակագրական ցուցակը կարելի է տեսնել Ազգային Վարչութեան տեղեկագրին (Գլուխ II, D.) մէջ:
Դ.- ԱՌԱՋՆՈՐԴ ՍՐԲԱԶԱՆ ՀՕՐ ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ
Բարեջան Առաջնորդը իր այցելութիւններով եւ հայրական յորդորներով բաւարարեց գաղութներու պահանջքները: Այս այցելութիւնները յատուկ առիթներ եղան խանդավառութիւն եւ հոգեւոր վերանորոգութեան ապրումներ ստեղծելու մեր ժողովուրդին մօտ:
Առաջնորդական Փոխանորդ Եպիսկոպոս Անուշաւան Սրբազան Դանիէլեան, ի յետեւումն Առաջնորդ Սրբազան Հօր թելադրանքներուն եւ ցուցմունքներուն` պարբերական այցելութիւններ տուաւ զանազան գաղութներու այդ առիթով ստեղծելով խանդավառութիւն եւ հաւատարմութիւն Առաջնորդարանիս հանդէպ:
Զ.- ՀՈԳԵՒՈՐԱԿԱՆԱՑ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄՆԵՐ
Այս տարի Սրբոց Ղեւոնդեանց տօնին առիթով Ամերիկայի Արեւելեան եւ Արեւմտեան թեմերուն եւ Գանատայի թեմին միացեալ համագումարը տեղի ունեցաւ Սան Ֆրանսիսքոյի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ Եկեղեցւոյ յարկին տակ, Յունուար 28-30, հիւրընկալութեամբ Ամերիկայի Արեւմտեան թեմին եւ նախագահութեամբ երեք թեմերու առաջնորդներուն` Բարձրաշնորհ Տ. Օշական Արքեպիսկոպոս Չօլոյեանի, Տ. Խաժակ Արքեպիսկոպոս Յակոբեանի եւ Տ. Մուշեղ Արքեպիսկոպոս Մարտիրոսեանի:
Եկեղեցական արարողութիւններու եւ աղօթական խորհրդածութեան պահերու ընդմէջէն երեք թեմերու հոգեւոր հայրերը ապրեցան եւ արժեւորեցին իրենց հոգեւորականի կեանքը, միշտ նպատակ ունենալով հոգեպէս ինքզինք հարստացնելով` ծառայել մեր ժողովուրդի հոգեւոր կեանքի պայծառացման:
Հոգեւորականի առօրեայ կեանքին առնչուած զանազան հարցեր քննարկելէ ետք, յատուկ ուշադրութեան առարկայ դարձաւ Արամ Ա. Կաթողիկոսի 2013 տարուան պատգամը, որ նուիրուած էր Հայ Մօր: Թելադրուեցաւ որ կարելի չափով իւրաքանչիւր թեմ կազմակերպէ դասախօսական երեկոներ եւ միասնաբար կատարեն հրատարակութիւն մը` հայ մօր նուիրուած:
Սրբոց Ղեւոնդեանց տօնին առիթով այս տեսակի համագումարները լաւագոյն առիթն են անդրադառնալու հոգեւորականի մեր պարտաւորութեանց եւ առաքելութեան, առաւել չափով եւ պատասխանատուութեամբ ծառայելու համար մեր ժողովուրդին` Հայ Եկեղեցւոյ ճամբով:
Է.- ԿՐՕՆԱԿԱՆ ԴԱՍՏԻԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ԴԱՍԱԽՕՍՈՒԹԻՒՆՆԵՐ
Թեմի կրօնական եւ դաստիարակչական աշխատանքներն ու ծրագիրները կ՛իրականացուին Ազգային Առաջնորդարանի Կրօնական Դաստիարակութեան գրասենեակին կողմէ, որուն վարիչ քարտուղարն է Բարեշնորհ Շանթ Աւագ Սարկաւագ Գազանճեանը:
Կրօնական դաստիարակութիւնը կը հանդիսանայ Առաջնորդարանիս կարեւոր առաքելութիւններէն մէկը, որուն համար թէ՛ Առաջնորդարանը եւ թէ՛ մեր բոլոր համայնքները կը գործադրեն ու կ՛իրականացնեն ծրագրուած բոլոր աշխատանքները: Ըլլա՛յ Աւետարանի ճշմարտութեանց տարածումը եւ այս նպատակով նուիրեալ անձերու պատրաստութիւնը, ըլլա՛յ պատանիներու մօտ հաւատքի ներարկումը եւ ըլլա՛յ գործնական նպատակներով օգտակար գիրքերու հրատարակութիւնը կորիզը կը կազմեն այն կենսական աշխատանքին, որով Թեմս կը ջանայ քրիստոնէական հաւատքը վառ պահել եւ տարածել մեր հաւատացեալներուն մէջ:
Առաջնորդ Սրբազան Հօր հովանաւորութեամԲ, Կրօնական Դաստիարակութեան բաժանմունքի կազմակերպութեամբ եւ Առաջնորդարանի ու Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցւոյ Տիկնանց Միութեանց օժանդակութեամբ, այս տարի եւս տեղի ունեցաւ Մեծ Պահոց դասախօսական շարքը` Ս. Լուսաւորիչ Մայր Եկեղեցւոյ մէջ:
Այս տարուան դասախօսական շարքը նուիրուած էր Վեհափառ Հայրապետին “Հայ Մօր Տարի“ հռչակագրին:
Ազգային Առաջնորդարանի Ս. Գրիգոր Տաթեւացի ամառնային լսարանի 26-րդ տարուան դասընթացքները տեղի ունեցան Յուլիս 1-8, 2012-ին, Էլվըրսըն, Փենսիլվանիայի մէջ: Ուսանողներուն ընդհանուր թիւն էր` 65 դասաւանդուած նիւթերն էին` ներածութիւն Հին եւ Նոր Կտակարաններու, սուրբ պատարագ, հայ եկեղեցւոյ պատմութիւն, եօթը խորհուրդներ, ժամերգութիւններ եւ յատուկ արարողութիւններ, բարոյագիտութիւն, մատենագրութիւն, սուրբք եւ տօնք, ընկերային եւ երիտասարդական հարցեր: Օգտակար եւ քաջալերական էր նաեւ ներկայութիւնն ու ներդրումը հիւր դասախօսներու` Հայր Փօլ Թարազիի (Նիւ Եորքի Սուրբ Վլատիմիր ուղղափառ աստուածաբանական դպրեվանքէն), Տքթ. Վահան Գույումճեան եւ Դոկտ. Վարդան Մատթէոսեան:
ԲԱՐԵՋԱՆ ԱՌԱՋՆՈՐԴ ՉՕԼՈՅԵԱՆԻ ՊԱՏԳԱՄԸ` ԱԶԳԱՅԻՆ ԵՐԵՍՓՈԽԱՆԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎԻՆ
Գերաշնորհ եւ արժանապատիւ հոգեւոր եղբայրներ,
Մեծայարգ հիւրեր եւ ժողովականներ,
Քրիստոնէական եւ հայրական ջերմ սիրով կ՛ողջունեմ ձեզ բոլորդ, Ամերիկայի Արեւելեան Թեմի Երեսփոխանական այս պատկառելի Ժողովին առիթով: Սրտագին աղօթքս է, որ ժողովական մեր նիստերը ընթանան հեզասահ, արդիւնալից եւ օգտաշատ` մեր մտածումներն ու մտահոգութիւնները կեդրոնացնելով մեր եկեղեցւոյ ու ժողովուրդին յառաջդիմութեան, հոգեւոր ու ազգային կեանքի կենսունակութեան, եւ մեր աշխատանքին ու առաքելութեան նպատակասլաց ճիգերուն վրայ:
Ամէն բանէ առաջ փառք կու տամ ամենակալ Աստուծոյ, որուն շնորհքին տակ կրցանք որպէս Թեմ` մեր բոլոր համայնքներով, անցընել մեր եկեղեցա-ազգային կեանքը մէկ կողմէ բարւոք ու խաղաղ, յաջողութեամբ լեցուն ու բարգաւաճ, եւ միւս կողմէ միշտ ջանալով դիմագրաւել դժուարութիւնները լաւատես լուծումներով ու դրական արդիւնքով: Փառք Ամենակալին զօրութեան ու շնորհքին:
Որդիական երախտագիտութեան զգացումներով շնորհակալութիւն կը յայտնեմ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Վեհափառ Հայրապետին, Նորին Սուրբ Օծութեան Տ.Տ. Արամ Ա. Կաթողիկոսին, իր ցուցաբերած հայրական հոգածութեան համար: Վեհափառ Հայրապետին մտածումները, թելադրութիւնները, ցուցմունքներն ու խորհուրդները մեծապէս նպաստեցին մեր արդիւնաւոր գործունէութեան: Հակառակ մեր ծրագրումներուն, անցեալ տարուան համար նախատեսուած հայրապետական իր այցելութիւնը չկրցանք իրականցնել` Սուրիոյ մէջ տիրող քաղաքացիական կռիւներուն եւ ապահովական դժուարին պայմաններուն բերումով: Վեհափառ Հայրապետը, որպէս գուրգուրացող ու մտահոգուող հովուապետ, ի՛նք յետաձգեց մեր Թեմին տալիք հովուապետական իր այցելութիւնը, որպէսզի մօտէն հետեւէր մեր պատմական մայր գաղութին եւ ժողովուրդին ամենօրեայ կեանքին եւ ջանար իր իմաստութեամբ ու փորձառութեամբ ուղղութիւն տալ վիրաւոր ու տառապող Սուրիոյ զանազան շրջաններուն մէջ գտնուող գաղութներուն: Մեզի գործակից կազմակերպութիւններուն հետ մեր բոլոր համայնքներուն մէջ Սուրիահայութեան օգնութեան համար կազմակերպուեցան հանգանակութեան արշաւներ: Շնորհակալութիւն բոլոր անոնց որոնք Սուրիոյ վէրքին ցաւը զգացին որպէս զիրենք յուզող ու տագնապեցնող ցաւ եւ իրենց նուիրատուութեամբ օժանդակեցին բազմազան ու զանազան կարիքներու գոհացման: Մեր ամենօրեայ աղօթքն է, որ Աստուած իմաստութիւն պարգեւէ աշխարհի ղեկավարներուն, խաղաղութիւն շնորհէ Սուրիոյ, որպէսզի բնականոն կացութեան մէջ վերսկսին իրենց շինարար կեանքը` բարգաւաճութեամբ ու յառաջդիմութեամբ: Կը յուսանք նաեւ, որ Սուրիոյ տագնապին լուծումէն ետք, Վեհափառ Հայրապետը հովուապետական իր այցելութիւնը շնորհէ Ամերիկայ Արեւելեան մեր Թեմին:
Եղբայրական ողջոյնի խօսք ունիմ Ամերիկայի Արեւմտեան Թեմի Առաջնորդ` Բարձրաշնորհ Տ. Մուշեղ Արքեպիսկպոս Մարտիրոսեանին եւ Քանատայի Թեմի Առաջնորդ` Բարձրաշնորհ Տ. Խաժակ Արքեպիսկոպոս Յակոբեանին, որոնց հետ մեր յարաբերութիւնները եղան շատ մտերիմ ու եղբայրական: Սրտանց իրենց կը մաղթենք յաջողութիւն, աստուածահաճոյ իրենց առաքելութիւնը արդիւնաւորութեամբ առաջ տանելու համար` մեր եկեղեցւոյ ու ժողովուրդին բարւոքութեան եւ վերելքին համար:
Եղբայրական ողջոյններ Էջմիածնական Թեմի Առաջնորդ` Բարձրաշնորհ Տ. Խաժակ Արքեպիսկոպոս Պարսամեանին, որուն հետ մեր յարաբերութիւնները եղան հեզասահ եւ ջանացինք սիրալիր մթնոլորտի մէջ նպաստել Հայ Եկեղեցւոյ ներքին կեանքին ամրապնդման:
Յանուն Ազգային Վարչութեան Կրօնական եւ Վարչական Ժողովներուն, մեր Թեմի եկեղեցական բոլոր համայնքներուն եւ հաւատացեալներուն, յատուկ ողջոյնի եւ շնորհակալութեան խօսք ունիմ Ուաշինկթընի եւ շրջակայքի Սուրբ Խաչ եկեղեցւոյ Հոգեւոր Հովիւին` Արժանապատիւ Տէր Սարգիս Քահանայ Ագթաւուգեանին, Հոգաբարձութեան եւ յարակից մարմիններուն, որոնք կը հիւրընկալեն ներկայ Երեսփոխանական Ժողովը եւ մեր կեցութիւնը կը դարձնեն հանգիստ եւ հաճելի:
Երախտագիտական զգացումներով շնորհակալութիւն կը յայտնեմ Առաջնորդական Փոխանորդ` Գերաշնորհ Տ. Անուշաւան Եպիսկոպոս Դանիէլեանին, մեր Թեմի բոլոր Հոգեւոր Հովիւներուն, ինչպէս նաեւ Կրօնական եւ Վարչական Ժողովներու անդամներուն, Հոգաբարձութիւններուն, մեր համայնքներու հաւատացեալներուն եւ բոլոր նուիրեալ ազգայիններուն, որոնք հաւատարմութեամբ եւ ջանասիրութեամբ` ներդաշնակ եւ արդիւնալից ճիգերով նեցուկ կը կանգնին մեր ծրագիրներուն եւ առաջադրութիւններուն:
* * *
Ինչպէս բոլորս գիտենք, 2013 տարին Վեհափառ Հայրապետին կողմէ հռչակուեցաւ “Հայ Մօր Տարի“: Երկար դարերու Հայ Ժողովուրդին ունեցած փորձութեամբ հաստատուած ճշմարտութիւն է որ Հայ ընտանիքի մայրը աստուածատուր առաքելութիւնը ունի ոչ թէ միայն իր ընտանիքի անդամներուն ֆիզիքական առողջութեան եւ տոկուն կազմաւորման համար, այլ նաեւ անոնց հոգեւոր ու մտաւոր զարգացման, մարդկայնական ու ազգային կրթութեան եւ դաստիարակութեան: Հայ ընտանիքի մայրը ընտանիքի կենսունակութեան, բարոյական արժէքներու մաքրամաքուր հասկացողութեան կերտիչն է: Մարդկային նկարագիրը, Աստուծոյ պատկերը մեր մէջ անեղծ պահողը եւ ընտանիք հասկացողութեան սրբութեան վիճակին բարձրացնողը Հայ ընտանիքի մայրն է, որուն այնքա՜ն երախտապարտ ու շնորհակալ պէտք է ըլլանք: Անիկա Հայ ընտանիքը եկեղեցւոյ չափ սրբութեան վերածող հրաշագործ ոյժն է, ուր պիտի ծնին, աճին ու զարգանան յաջորդ սերունդները:
Ահա այս նոյն դերակատարութիւնը ստանձնած է Հայ Եկեղեցին, մեր մայր եկեղեցին: Հայ Եկեղեցին մեր ժողովուրդին տուած է այն բոլոր հոգածութիւնն ու գուրգուրանքը, որ մայր մը կրնայ տալ իր ընտանիքին:
Ինչպէս մայրը կը կազմաւորէ իր երեխան, նոյնպէս ալ Հայ Եկեղեցին կազմաւորած է մեր ազգը իր հոգեւոր ու մշակութային արժէքներով ու հարստութեամբ: Հայ Եկեղեցւոյ հոգեւոր աւազանէն, այսինքն մկրտութեամբ ստացած են նոր կեանք: Հայ Եկեղեցւոյ խունկով ու աղօթքով, մոմով ու շարականով ստացած ենք հայու ոգին, եւ Հայ Եկեղեցւոյ սպասաւորներու տքնաջան նուիրումով դրոշմուած են մեր դիմագիծը, լեզուն ու հաւատքը: Հայ Եկեղեցին երկնառաք պարգեւն է տրուած Հայ ժողովուրդին: Անիկա մեզ ի մի պահած է դարերով, եւ համատարած հայութիւնը փրկած տարտղնումէ ու ձուլումէ‘ դառնալով հոգեւոր ու ազգային զօրութիւն ու ամրոց, ճիշդ այնպէս ինչպէս հայ ընտանիքի մայրը սիւնն է եւ աղբիւրը ընտանիքի զօրութեան:
Եւ երբ ընտանիքը զօրաւոր է, ազգն ալ զօրաւոր կը դառնայ, կը դիմանայ ու կը ստեղծագործէ:
Մեր Թեմի գաղութներն ալ մեր Թեմին ընտանիքներն են, ուր եկեղեցւոյ յարակից, քոյր ու գործակից կազմակերպութիւններն ու միութիւնները իրենց ներդաշնակ ու համերաշխ գործունէութեամբ կրնան աշխուժացնել ու զօրացնել մեր հոգեւոր ու ազգային կեանքը: Ինչպէս ազգի մը ուժականութիւնն ու ճառագայթումը ընտանիքի առողջութենէն կախեալ է, նոյն ձեւով ալ մեր Թեմին, մեր համայնքներուն ազդու գործունէութիւնը կախեալ է մեր կառոյցներու կենսունակութենէն եւ նպատակասլաց գործունէութենէն:
Հաւանաբար ըսելիքս շատերդ լաւ գիտէք. այսուհանդերձ համեստօրէն կ՛ուզեմ կրկնել, թարմացնելու համար մեր եկեղեցիէն եւ կազմակերպութիւններէն պահանջուած դերակատարութեան ոգին:
Ո՞ւր կը կայանայ, ի՞նչ են նախապայմանները մեր աշխատանքին արդիւնաւորման: Հարցումներ, որոնց պատասխանը միատեղ տեսնելով ու քննելով, կրնանք նպաստել մեր համայնքներուն, Թեմին, եկեղեցւոյ ու ազգին վերելքին:
1.- Ղեկավարութիւն: Ոեւէ հաւաքականութեան, ազգի ու երկրի տոկունութեան, զօրութեան եւ յառաջդիմութեան նախապայմանը ունենալն է իմաստուն, հեռատես ու պայծառատես ղեկավարութիւն: Առանց ղեկավարութեան մշտական եւ հետեւողական աշխատանքին, անձանձրոյթ եւ ամբողջական նուիրումին կարելի չէ ամուր հիմերու վրայ դնել ոեւէ կազմակերպութիւն, մեր պարագային` մեզի յանձնուած Հայ Եկեղեցին: Ծանօթ ենք մեր Թեմի ղեկավարութեան բրգաձեւ աստիճանաւորումներուն, որ կը սկսի Թեմիս Ազգային Երեսփոխանական Ժողովէն, որպէս օրէնսդիր մարմին, ապա կ՛անցնի գործադիր իշխանութեան‘ Ազգային Վարչութեան Կրօնական եւ Վարչական Ժողովներուն եւ կը յանգի հոգաբարձութեանց, որոնք մեր համայնքներուն աշխատանքներուն ծրագրողներն են, հետապնդողները եւ իրագործողները:
Հետեւաբար, երբ մեր եկեղեցական ու թեմական կեանքին մէջ ղեկավարութիւն կ՛ըսենք, կը հասկնանք այս եռաստիճան պատասխանատուութիւնները: Երեսփոխան, վարչական թէ հոգաբարձու անհրաժեշտ է որ գործեն իրենց առաքելութեան հաւատալով, իրենց աշխատանքին նուիրուելով եւ մանաւանդ ներդաշնակելով իրենց գործունէութիւնը նախ իրարու հետ, Առաջնորդին եւ Հոգեւոր հայրերուն հետ եւ ապա մեզի գործակից կազմակերպութիւններուն հետ, ըլլան անոնք քաղաքական, կրթական-մշակութային, երիտասարդական-մարզական: Մերօրեայ կեանքի զանազան մտահոգութիւններուն, ժամանակի սղութեան, տնտեսական անձկութեան եւ այլ պատճառներու բերումով այսօր կը տեսնուի նուազ պատրաստակամութիւն` ծառայելու մեր Թեմէն ներս գործող ոեւէ կազմակերպութեան կամ միութեան մէջ:
Անդամական ժողովներէն սկսեալ մինչեւ Ազգային Երեսփոխանական ժողով կը դիմագրաւենք այս իրականութիւնը: Երբեմնի կայտառ ու աշխոյժ համայնքներ կը դժուարանան հոգաբարձու կամ երեսփոխանական ընտրական ցանկին վրայ ունենելու, ինչ որ առանց այլեւայլի կը դժուարացնէ համայնքներու աշխատանքը: Դժուարութեանց եւ այս վիճակին մատնանշումը պէտք չէ առնենք որպէս թերութիւն, ընդհակառակը, պէտք է նկատենք մարտահրաւէր` տկարութիւններն ու թերութիւնները փարատելու եւ աւելի կազմակերպ կեանքի լծուելու: Մեծագոյն դարմանը քրիստոնէական այն ազնուագոյն առաքինութիւնն է որ մեր Տէրը Քրիստոս մեզի փոխանցեց: Սիրել զիրար եւ սիրել իր եկեղեցին: Հոն ուր սէր կայ, խնդութիւն եւ ուրախութիւն կայ, կորով ու ծաղկում կայ, ու մենք որպէս Հայ Եկեղեցւոյ զաւակներ` սիրոյ այս զգացումով պէտք է մօտենանք մեր ազգին ու եկեղեցւոյ` սատարելու համար անոնց ծաղկումին:
2.- Դաստիարակութիւն եւ ուսուցում : Սէրը իր պարարտ հողը կը գտնէ մեր եկեղեցւոյ ճանաչումին եւ գիտութեան մէջ, մանաւանդ երբ լաւապէս ճանչնանք մեր եկեղեցին, անոր իւրայատկութիւնները -ծիսական, արարողական, աստուածաբանական- դարերու ընթացքին մեր ժողովուրդին տուած իր ծառայութիւնը, հոգատարութիւնն ու մշակութային ժառանգութիւնը: Դժբախտաբար ամէն տեղ չունինք ծխական վարժարաններ, ինչպէս Միջին Արեւելեան երկիրներուն մէջ, ուր կրօնագիտութիւն եւ Հայ Եկեղեցւոյ պատմութիւն կ՛ուսուցուի վարժարաններու մէջ, ուր նաեւ ընկերային կեանքի հայաբոյր յարաբերութեան մնայուն ներկայութիւնը մեր տուներէն, դպրոցներէն, ակումբներէն եւ միութիւններէն ներս մեզ առաւել տեղեակ կը պահեն եկեղեցւոյ կեանքին: Ահա հոս է մարտահրաւէրը ուղղուած մեր ղեկավարութեան, բոլոր մակարդակներուն վրայ: Կարիքը, բարեբախտաբար, մեզ մղած է օգտագործելու բոլոր այն կարելիութիւնները, որոնք կը միտին հարստացնելու մեր կրօնական ու եկեղեցական գիտելիքները: Անհրաժեշտ է որ ամէն համայնք ունենայ իր կիրակնօրեայ եւ շաբաթօրեայ դպրոցները, ուսուցանելու համար հոգեւոր ու ազգային գիտելիքներ: Դպրոցներուն առընթեր ուրախ ենք յայտնելու որ Սուրբ Գիրքի սերտողութիւններ կը կատարուին, Հայ Եկեղեցւոյ ծիսական եւ արարողական կեանքին բացատրութիւններ կը տրուին, դասախօսական շարքեր կը կազմակերպուին եւ զանազան ձեռնարկներ կը ծրագրուին: Մեր Թեմի այն համայնքը, որ ունի այս եւ նման տեսակի ծրագիրներ` նախանձելի է: Մեր թելադրութիւնն է որ ասիկա գոյութիւն ունենայ մեր բոլոր համայնքներէն ներս եւ ուղղուած ըլլայ բոլորին անխտիր, այսինքն երեխային, պատա- նիին, երիտասարդին ու տարեցին: Ոեւէ խումբ պէտք չէ ինքզինք զրկուած զգայ:
Ծրագիրները բոլորիս համար են, եւ որքան գիտութիւն ամբարենք, որքան Հայ եկեղեցւոյ պատմութեան իմացութիւնը իր բոլոր երեսներով մեր սեփականութիւնը դարձնենք, այնքան աւելի սիրով կը կապուինք մեր աննման եկեղեցւոյ եւ յաւերժութեան կ՛երթանք որպէս ազգ, ընթանալով “դէպի երկինք բարձրացող գաղտնի ճամբայէն“, ինչպէս բանաստեղծը կ՛ըսէ:
Ժամանակն է որ օգտագործենք հաղորդակցութեան արդի բոլոր միջոցները, որպէսզի ղեկավարութիւն եւ հաւատացեալ մնայուն եւ անմիջական կապի մէջ մնան: Ժամանակն է որ մեր տաղանդաւոր եւ զանազան ձիրքերով օժտուած երիտասարդները, նոյնիսկ պատանիները, դառնան խորհրդատու հոգեւոր հովիւներուն, որպէսզի թեքնոլոճիի բարիքները վայելեն թէ՛ ղեկավարութիւնը եւ թէ՛ Հայ Եկեղեցւոյ զաւակները:
3.- Վերջապէս, երրորդ, երբ ունինք սէր մեր եկեղեցւոյ նկատմամբ, երբ ճանաչումը եւ գիտութիւնը ունինք մեր եկեղեցական-ազգային կեանքին, անհրաժեշտ է ունենալ մեր ժողովուրդի զաւակներուն ներկայութիւնը եւ մասնակցութիւնը եկեղեցւոյ կեանքին: Մեր ծնողները եւ մեծ-ծնողները հազար-հազար դժուարութիւններով, բայց տեսիլքով ու սէրով մեզի ժառանգ ձգեցին մեր եկեղեցիներն ու կեդրոնները: Ի՞նչ կ՛արժեն անոնք այսօր, եթէ ֆիզիքական շէնքէն ներս ապրում ու ոգի գոյութիւն չունի: Պատասխանատուներուն ամենէն մտահոգիչ երեւոյթն է ասիկա: Յաճախ ժամանակի սակաւութիւնը պատրուակ կը գործածենք, մինչ արդար եւ խղճամիտ մօտեցումը մը մեր ըրածին եւ ընելիքներուն ամենէն համոզիչ բացատրութիւնը եւ պատասխանը կու տայ մեր թերացումին: Այնքա՜ն ժամեր կը յատկացնենք երկրորդական արժէք ունեցող հետաքրքրութեանց, որ կը մոռնանք շաբաթական քանի մը ժամ Աստուծոյ հետ ըլլալը, մեր ազգով տագնապիլը, մենք զմեզ զարգացնելը հոգեւոր ու ազգային ծանօթութիւններով ու գիտութեամբ: Ո՛չ եսակեդրոն մօտեցումը եւ ո՛չ ալ հատուածական ըմբռնումները մեզ կրնան առաջնորդել մեր ազգի պայծառ ապագային: Անտարբերութիւնը եւ անպատասխանատուութիւնը կը ջլատեն մեր ճիգերը, կը հեռացնեն մեզ մեր անցեալէն, կ՛աղարտեն հայու մեր նկարագիրը եւ կ՛աղքատացնեն հոգեւոր ու ազգային կեանքը: Այո, ներկայութիւնը եւ մանաւանդ գործունեայ մասնակցութիւնը լաւագոյն միջոցներն են հարստացնելու զիրար, օգնելու եւ նեցուկ կանգնելու իրարու եւ այսպիսով զօրացնելու թէ՛ եկեղեցին եւ թէ՛ մեր կազմակերպութիւնները, որովհետեւ յաջողութիւն կերտելու եւ պատմութեան դատաստանին դիմաց բաց ճակատով ներկայանալու միակ ճամբան իրարու համար եւ իրարու հետ ըլլալն է:
Յաջողութեան եւ արդիւնաւոր ժողովական նիստեր կը մաղթեմ բոլորիդ:
Շնորհակալութիւն:
ՕՇԱԿԱՆ ԱՐՔԵՊԻՍԿՈՊՈՍ
Առաջնորդ
Ամերիկայի Արեւելեան Թեմին
Մայիս 16, 2013
Ուաշինկթըն